Þann 12. janúar árið 1957 fékk Bæjarútgerð Neskaupstaðar afhentan nýjan togara í skipasmíðastöðinni A. G. Weser Werk Seebeck í Bremerhaven í Þýskalandi. Skipið fékk nafnið Gerpir og kom það til heimahafnar í Neskaupstað fjórum dögum síðar, þann 16. janúar. Nýr og glæsilegur togari, búinn bestu tækni þessa tíma, var sannarlega tilefni til fagnaðar í útgerðarbænum Neskaupstað og þangað voru komnir alþingismenn á borð við Eystein Jónsson, Hannibal Valdimarsson og Lúðvík Jósepsson til að vera viðstaddir skipakomuna. En skugga bar á því réttum hálfum mánuði áður strandaði annar togari bæjarútgerðarinnar, Goðanes, í mynni Skálafjarðar í Færeyjum og þar fórst skipstjórinn, Pétur Hafstein Sigurðsson. Þetta var mikið áfall fyrir Norðfjörð og bættist við annað áfall tveimur árum áður þegar togarinn Egill rauði fórst í strandi við Grænuhlíð en þar fórust fimm af skipverjunum. Það ríkti því bæði gleði og sorg þessa janúardaga á Norðfirði. Öllum var ljóst að Gerpir var mikið skip á íslenskan mælikvarða þessara ára. Þetta var fyrsti togarinn sem smíðaður var í Þýskalandi eftir heimsstyrjöldina síðari en Þjóðverjar og Bretar þóttu standa fremstir skipasmiða í heiminum. Allar frumteikningar og verklýsingar af skipinu voru gerðar af Skipa og vélaeftirliti Gísla Jónssonar í Reykjavík en Gerpir var að vélbúnaði og hvað fyrirkomulag varðaði mjög svipaður og togararnir Þorkell Máni og Gylfi sem byggðir voru í Englandi fimm árum áður.


Gerpir NK 106 við komuna til Neskaupstaðar 16 janúar 1957.          (C) Sigurjón Kristjánsson.

Hinn nýi og glæsilegi togari Norðfirðinga m/s Gerpir kom til Neskaupstaðar 16. jan. sl. Smíði hans var ákveðin nokkrum dögum eftir að b/v Egill rauði fórst í janúar 1955. Að forgöngu Lúðvíks Jósepssonar núverandi sjávarútvegsmálaráðherra sameinuðust allir stjórnmálaflokkar S.-Múlasýslu um þetta mikla átak í atvinnumálum staðarins, og voru í byggingarstjórn hins nýja togara valdir þeir Lúðvík Jósepsson frá Sósíalistaflokknum, Axel Tuliníusson frá Sjálfstæðisflokknum, Ármann Eiríksson frá Framsóknarflokknum og Oddur A. Sigurjónsson frá Alþýðuflokknum. Fulltrúar byggingarstjórnar fóru skömmu síðar til Þýzkalands ásamt Gísla Jónssyni forstj. og Erlingi Þorkelssyni vélfræðingi, en þeir voru ráðunautar Norðfirðinga um togarakaupin. 1 maí 1955 var samningur um smíði togarans undirritaður hjá hinni heimsþekktu togarabyggingarstöð A. G. Weser/werk, Seebeck, Bremerhaven, Botnvörpuskipið Gerpir, NK 106, er stærsta og fullkomnasta skip íslenzka fiskveiðiflotans og í tölu fullkomnustu togveiðiskipa, sem byggð hafa verið.

130. Gerpir NK 106 í Reykjavíkurhöfn 30 mars árið 1957.                       (C) Björn Björnsson.
  
Ýmsar nýjungar eru í skipinu, sem ekki eru í öðrum fiskiskipum og íbúðir skipverja rúmbetri og vandaðri en áður hefur sézt í fiskiskipum. Gerpir er 804 rúmlestir að stærð. Skipið er 185 fet á lengd, 32 fet á breidd og 17 feta djúpt. Í skipinu eru hvílur fyrir 42 menn. Íbúðir fyrir 26 eru frammí. Eru þar aðallega tveggja og þriggja manna herbergi og tvö sex manna, sem notuð verða, þegar skipið er á veiðum í salt. Þar er ennfremur sérstakt þurrkherbergi fyrir sjóklæði og þvott skipverja, snyrtiherbergi með nokkrum handlaugum, speglum og litlum baðkerum fyrir fótaþvott, en slíkt er mikilvægt fyrir menn, sem mikið eru í þungum gúmmístígvélum við störf. Í þessum hluta skipsins er einnig setustofa, þar sem menn geta setið við spil, lestur, eða hlustað á útvarp. Allar eru íbúðir skipverja vistlegar og klæddar Ijósum við. Aflvél skipsins er dieselvél af M.A.N. gerð.
Orka hennar er 1470 hestöfl með 275 snúninga á mínútu. Rafmagn skipsins er framleitt með þremur þýzkum dieselvélum, tvær eru 126 hestöfl, en ein 60 hestöfl. Rafalar eru 80 og 60 kílóvött. Togvinda er rafknúin af 275 hestafla mótor, sem knúinn er 220 kílóvatta rafli, sem tengdur er aðalvél. Á stjórnpalli eru fullkomin siglingatæki. Þar er fullkomin ensk ratsjá, fisksjá, miðunarstöð og svo gyro-áttaviti og sjálfstýring, sem ekki mun vera til í öðrum íslenzkum fiskiskipum. Símakerfi er um allt skipið.


Gerpir NK 106 í smíðum hjá A.G. Weser Werk Seebeck árið 1956.            Ljósmyndari Óþekktur.

Fiskilest skipsins er 19 þúsund rúmfet að stærð. Fremst er 40 rúmmetra geymsla fyrir góðfisk. Er sú lest útbúin þannig í sambandi við frystitæki, að í henni má hafa 24 stiga frost. En í öllum hinum lestunum er einnig kæliútbúnaður undir þilfarinu. Geymist fiskurinn mun betur í kældum lestum en ókældum, einkum að sumarlagi, þegar sigla þarf langar leiðir með afla. Frystiútbúnaður þessi er einfaldur í meðförum og hafa vélstjórar skipsins umsjón með tækjunum. Lestirnar eru innréttaðar svipað og algengt er í togurum. Skilrúm eru úr venjulegum lestarborðum en lestirnar sjálfar að nokkru klæddar alúmíníum, svo auðveldara sé að hirða þær og halda hreinum. Þilfarið er slétt stafna á milli, en ekki brotið, eins og algengast er á eldri togurum okkar, smíðuðum í Englandi. Hafa skipin frekast viljað brotna um samskeytin og er þetta byggingarlag talið sterkara. Þilfarinu hallar líka minna en á mörgum hinna eldri togara og skapar það þægilegri aðstöðu til vinnu á þilfari.
Mannhæðarhá skjólborð eru frá hvalbak aftur á móts við togvindu og hlífir það skipverjum fyrir ágjöf, þegar verið er við vinnu á þilfari.
 Meðfram gangi er slá til að geyma á hin stóru og þungu vörpuflotholt, sem eru úr járni. Sitja þau þar kyrr, þótt veltingur sé á siglingu og brjóta þá ekki upp steypu við öldustökk í ganginum, eins og oft vill verða þegar flotholtin, eða "bobbingarnir", eins og það heitir um borð í togara, berjast laus í ganginum.


Togaranum gefið nafn.                                                                           Ljósmyndari óþekktur.

 Ein af mikilvægustu breytingunum sem á þessu skipi eru frá þeim eldri er innbyggður gangur í vélarreisn, sem nær frá stjórnpalli og aftur eftir skipinu, og þurfa því skipverjar sem fara milli borðsalsins eða skipverjaklefa afturí ekki að fara út á dekk eða út í ganginn, eins og á hinum eldri skipum. Gangur þessi er því, auk þess að vera til mikilla þæginda, stórkostelgur öryggisútbúnaður í skipinu, þar eð ferðir skipverja í göngunum hafa oft reynzt að vera hinar hættulegustu. Gangur þessi er að allra sjómanna dómi stórkostleg framför frá því sem verið hefur. Eins og áður segir er skipið búið gíróáttavita með sjálfstýrisútbúnaði og ér eini íslenzki togarinn sem búinn er þeim tækjum. Tæki þessi eru til mikilla bóta og talið er að þau geti m. a. í langsiglingum sparað allmikið í olíukostnaði. Þá er í skipinu símakerfi með 8 línum, og sérstakt símatæki frammi í skipinu og annað aftur í borðsal, auk síma hjá helztu yfirmönnum skipsins. Í eldhúsi er rafmagnseldavél og rafmagnspottur, en horfið frá gömlu olíukyndingarvélinni sem er í eldri togurunum.
Skipið er búið tveim alúmíníum björgunarbátum, sem komið er fyrir á þann hátt að miklu auðveldara á að vera að koma bátunum í sjóinn en verið hefur á eldri skipum. Þá er skipið búið gúmbjörgunarbátum. Ýmsar fleiri breytingar hafa verið gerðar á þessu skipi frá því sem var á eldri togurunum, má m. a. nefna það að togrúllur eru útbúnar með kúlulegum í stað hinnar einföldu fóðringaraðferðar sem verið hefur. Það er einróma álit þeirra sem skoðað hafa togarann að allur frágangur á smíði skipsins sé hinn bezti og meira í hann lagt en áður hefur þekkzt hér á íslensku togurum. Leynir það sér ekki að þýzka skipasmíðastöðin, er mikinn áhuga hafði á því að fá að byggja togara fyrir Íslendinga, hefur lagt sig fram um að gera verkið sem bezt úr garði, og sýna þar með Íslendingum handbragð sitt og að Þjóðverjar smíði ekki lakari skip en Englendingar.


Togaranum Gerpi NK 106 hleypt af stokkunum.                                        Ljósmyndari óþekktur.

Strax í upphafi skipakaupanna var skipaeftirlit Gísla Jónssonar og Erlings Þorkelssonar ráðið til að hafa eftirlit með smíði skipsins og vera Norðfirðingum til ráðuneytis um allt er skipakaupin varðaði. Eins og áður er sagt fóru þeir Gísli Jónsson og Erlingur Þorkelsson út til Þýzkalands og sömdu þar með Norðfirðingum um smíði skipsins. Það eru orð þeirra Norðfirðinga að þeir Gísli og Erlingur hafi staðið með miklum ágætum í sínu starfi og gætt hagsmuna kaupenda á þann hátt sem bezt verður á kosið, enda er skipaeftirlit þeirra gjörkunnugt togarabyggingum af mikilli reynslu. Mun Erlingur Þorkelsson vera sá íslendingur, sem mesta kunnugleika hefur á vélum og útbúnaði íslenskra togara, enda var hann úti í Bretlandi sem eftirlitsmaður með smíðí nýsköpunartogaranna 32 á sínum tíma og síðar.
Í reynsluför reyndist ganghraði Gerpis 13,8 sjómílur. Á leiðinni heim reyndist hann hið bezta og er það álit skipstjóra og skipshafnar að hann sé hið bezta sjóskip. Á m/s Gerpi starfar vaskleg skipshöfn og vekur það sérstaka athygli, að skipstjóri og stýrimenn eru allir ungir menn innan við þrítugt.
Magnús Gíslason skipstjóri er 29 ára, hann var áður skipstjóri á Goðanesinu, en lét af því starfi á sl. hausti. Hann er bróðir Bjarna, sem er skipstjóri á b/ v Austfirðingi. Eru þeir bræður Vestfirðingar úr Önundarfirði. Fyrsti stýrimaður er Birgir Sigurðsson frá Neskaupstað, 2. stýrimaður Guðmundur Jónsson, 1. vélstj. Hjörtur Kristjánsson, 2. vélstj. Magnús Hermannsson og bátsmaður, Herbert Benjamínsson, Neskaupstað og loftskeytamaður er Ragnar Sigurðsson, Neskaupstað.


B.v. Gerpir á ytri höfninni í Reykjavík 30 mars árið 1957.                              (C) Björn Björnsson.

Í ársriti Der Deutschen Fischwirtschaft 1957 er mjög ýtarleg grein um m/s Gerpir og nákvæm lýsing af skipinu og segir þar m. a.: Vélar þær sem gerðar hafa verið kröfur um í þetta skip eru talsvert frábrugðnar því, sem þekkjast í þýzkum dieselvélarskipum. Þegar Íslendingar endurnýjuðu togaraflota sinn eftir styrjöldina létu þeir byggja í Englandi dieseltogara með nýju fyrirkomulagi, sem virðist hafa gefið þeim góða raun, þar sem þetta og annað skip, sem samið hefur verið um smíði á, eru með sama fyrirkomulagi. Munu þýzkir togaraeigendur veita þessu sérstaka athygli. Útbúnað þann er hér um ræðir létu þeir Gísli og Erlingur gera, sem áður var óþekkt, að taka orku til togvindu beint af aðalvél skipsins. Einnig tóku þeir upp þá nýbreytni á eimtogurunum, sem ekki hafði áður verið á fiskiskipum, að nota rafdælur í stað eimdælna, er sparar mjög olíu.

Sjómannablaðið Víkingur. 1 febrúar 1957.

.
                          Nýfundnalandsveðrið 1959

           Gerpir kominn heim úr harðsóttri veiðiför

Síðastliðinn föstudag, um kl. 18, kom togarinn Gerpir heim til Neskaupstaðar úr veiðiför á Nýfundnalandsmið. Skipið fór frá Reykjavík þann 28. janúar, eftir vélaraðgerð, og var því alls 17 daga í veiðiförinni. Fréttaritari Mbl. átti tal við Birgi Sigurðsson í Neskaupsstað, sem var skipstjóri á Gerpi að þessu sinni, en er annars 1. stýrimaður á skipinu, og spurði hann frétta af ferðinni, sem var allviðburðarík. Laugardaginn 31. janúar, kl. tæplega 6 um morguninn, hafði skipið siglt um 540 sjómílur frá Reykjavík og var statt 280 sjómílur frá Hvarfi á Grænlandi. Myrkur var á og stormur 9-10 vindstig á móti, og var aðeins sigld hálf ferð. Kom þá brotsjór á skipið stjórnborðsmegin og braut 5 glugga í stýrishúsinu, en brúna hálffyllti af sjó. Skipstjórinn var að koma út úr íbúð sinni, þegar sjórinn fossaði inn í brúna, og stóð hann í sjó upp í háls fyrr en varði. Skipstjórinn óð gegnum sjóinn að vélsímanum og setti á "stanz", síðan á fulla ferð áfram og sneri jafnframt undan veðrinu. Sjórinn braut ýmislegt í brúnni, m. a. hurð í dyrum á ganginum aftur í skipið. Ratsjáin lyftist af sæti sínu og slitnaði úr tengingum, gíróáttavitinn skemmdist, og einnig bilaði dýptarmælirinn. Áður en birti og hægt var að rannsaka tjónið til fulls, taldi skipstjórinn sennilegast, að Gerpir yrði að snúa við heimleiðis. Skemmdirnar reyndust hins vegar ekki eins miklar og búast mátti við. Yfirbygging sjálf var óbrotin, seguláttavitar heilir, og loftskeytamaðurinn taldi sig mundu geta komið dýptarmælinum í gangfært lag. Ákvað skipstjórinn þá, í samráði við áhöfnina alla, að halda áfram á miðin. Vann nú skipshöfnin að því að þétta brúargluggana, og síðan var haldið áfram. Loftskeytamaðurinn, Björn Ólafsson, reyndist vanda sínum vaxinn og kom öllum tækjum skipsins í lag, þannig að þau dugðu svo til alla leiðina heim. Telur skipstjórinn það mjög vel að verið af loftskeytamanninum við þau skilyrði, sem eru um borð.

Gerpir NK í Nýfundnalandsveðrinu. Skipverjar að berja ísinn af skipinu. (C) Magnús Hermannsson.

Aðfaranótt miðvikudagsins 4. þ. m. kom Gerpir á hin svonefndu "syðstu karfamið", á 50,27 brgr. Hafði hann fengið 7- 10 vindstiga veður á móti alla leið. Á meðan verið var að veiðum á miðunum var veður mjög sæmilegt og gott nema fyrsta daginn. Afli var mikill af góðum karfa, og þurfti yfirleitt ekki að toga nema fáeinar mínútur. Sprengdu þeir oft netið, ef togað var örlítið of lengi. Tvisvar kom það fyrir, að allur belgurinn rifnaði frá, en skipinu var lagt að honum í bæði skiptin. Fengust 5 pokar í annað skiptið, en 3 í hitt. Um kl. 18 á laugardaginn 7. febrúar var síðasta trollið tekið inn. Var þó í ráði að taka eitt tog enn, því að lestarnar voru ekki alveg fullar. En þá skall skyndilega á þá óveðrið eins og hendi væri veifað. Var það ofsarok af norðnorðvestri með 10-12 gráða frosti og byl og sjávarhitinn fór 1% gráðu undir frostmark. Rokið stóð beint af Nýfundnalandi, og fréttu skipverjar af margvíslegu tjóni þar í landi af völdum þess.
Jafnskjótt og veðrið skall á, var farið að "gera sjóklárt", og kl. 23:15 var lagt af stað heimleiðis. Var fyrst siglt beint undan veðrinu, sem nú hafði snúizt til norðvesturs, en það svarar til, að tekin hafi verið stefna frá miðunum á Pentlandsfjörð, sundið milli Skotlands og Orkneyja. Var siglt í þessa stefnu á hægri ferð, stundum með stöðvaða vél ,um 130 sjómílna leið, en þá var tekin stefna á Vestmannaeyjar. Gerpir var þá fyrir löngu kominn í hlýjan sjó og frostlaust veður, en hins vegar hélzt veðurofsinn 10-15 vindstig í tvo sólarhringa. Þá fór veðrið einn sólarhring niður í 7 vindstig, en fór svo vernsandi á nýjan leik, er nálgaðist Ísland. Þrátt fyrir veðrið og hina löngu leið, sem Gerpir fór, var skipið aðeins 5 sólarhringa og 19 klst. frá miðunum til Neskaupstaðar, en það er ekki miklu meira en meðalsiglingatími þessa leið.


Ísinn barinn af rá og reyða skipsins. Búið er að negla fyrir þá glugga í brúnni sem brotnuðu í brotinu sem togarinn varð fyrir suður af Hvarfi á Grænlandi.                           (C) Magnús Hermannsson.

Herbert Benjamínsson bátsmaður var viðstaddur þegar fréttaritarinn talaði við skipstjórann. Rómuðu þeir báðir afburðasjóhæfni Gerpis í þessu stórviðri, ekki sízt á undanhaldi. Þeir töldu, að straumband frá Hvarfi hafi valdið því, að skipið fékk á sig hnútinn á vesturleið. Elzti skipverjinn á Gerpi er Sigurður Jónsson, en hann er á 75. aldursári og hefur stundað sjó yfir hálfa öld, lengst af verið skipstjóri, og oft fengið hörð veður. Telur Sigurður þetta með allra verstu veðrum, sem hann hefur lent í á sinni sjómannstíð. Ekkert taldi hann sig samt hafa á móti því að fara aftur á sömu slóðir, ef skipið héldi þangað nú. Það verður þó ekki að þessu sinni, því að Gerpir mun fara á veiðar á heimamiðum, þegar löndun og viðgerð er lokið.
Annar matsveinn á Gerpi er tvítug stúlka, Jóhanna Jóhannsdóttir. Ekki kvaðst hún hafa verið vitund hrædd í þessari volksömu sjóferð, en hún hefur áður verið um tíma á skipinu og eina vertíð kokkur á síldarbát. "En strákarnir sögðu bara, að ég væri svo vitlaus, að ég vissi ekki, hvað um væri að vera", segir Jóhanna. Henni líkar starfið vel og skipverjum við frammistöðu hennar. Mun hún verða áfram á skipinu  "og nú verð ég að fara að hugsa um kostinn í næsta túr", segir hún og kveður fréttaritarann.
Norðfirðingar fagna skipi og skipverjum, heimkomnum úr erfiðri för, og þykir skipstjóri og áhöfn hafa unnið afrek, sem krefst mikils þreks, og skipið reynst vel við slæm skilyrði.

Morgunblaðið. 17 febrúar 1959.

         Gerpir seldur Júpíter hf í Reykjavík

Sl. föstudag samþykkti bæjarstjórn Neskaupstaðar einróma að selja Gerpi togara bæjarútgerðarinnar þar og er Júpiter hf., togaraútgerð Tryggva Ófeigssonar í Reykjavík, kaupandi skipsins. Söluverð er 20 milljónir 250 þús. krónur. Afhending skipsins fór fram hér í Reykjavík í fyrradag. Skipstjóri mun verða hinn kunni aflamaður Bjarni Ingimarsson. Gerpir er einn af stærstu togurum íslenzka flotans, 804 lestir og er talinn mjög gott sjóskip Hann kom hingað til lands í janúar árið 1957. Gerpir var smíðaður i Bremerhaven 1956. Útgerð skipsins gekk illa í vetur og varð skipið að liggja í tvo mánuði vegna manneklu. Með sölu Gerpis er Bæjarútgerð Neskaupstaðar lögð niður, að minnsta kosti um stundarsakir.

Morgunblaðið. 14 júlí 1960.