10.01.2021 09:17
E. s. Drangey EA 563. TFGB.
Póstbáturinn Drangey EA 563 var
smíðuð í Peterhead í Skotlandi árið 1914. Eik og fura. 83 brl. 180 ha. 2 þennslu gufuvél.
Hét áður Golden Ray og var í þjónustu breska sjóhersins í fyrra stríði, m. a. að
slægja upp tundurduflagirðingar. Eigendur hér á landi voru Jón Björnsson,
Þorbjörn Kasparíusson, Júlíus Hafliðason, Brynjólfur Eiríksson og Gísli
Jóhannesson á Akureyri. (Útgerðarfélag póstbátsins). Þeir keyptu skipið árið
1932 og létu breyta því í farþega og flutningaskip. Drangey var í póstferðum
við Norðurland milli Sauðárkróks og Þórshafnar á árunum 1933 til 1937 og flutti
póst vörur og farþega. Skipið var leigt til síldveiða sumarið 1937. Drangey
sökk út af Melrakkasléttu 27 ágúst 1937. Áhöfnin, 18 menn, komust í nótabátanna
og réru á þeim til Raufarhafnar.
Póstbáturinn Drangey EA 563. Ljósmyndari óþekktur.
Póstbáturinn
"Drangey"
Hinn nýkeypti póstbátur á að heita »Drangey«. Hefir verið
gefin út áætlun yfir ferðir hans þetta ár, Er nú verið að breyta þessum nýja
farkosti og endurbæta farþegarúmið, en til notkunar verður skipið ekki tekið
fyr en í næsta mánuði.
Alþýðumaðurinn. 4 tbl. 24 janúar 1933.
Drangey EA 563 að landa síld á Siglufirði. Ljósmyndari óþekktur.
Drangey
sekkur
Við vorum komnir inn á flóann inn
undir Raufarhöfn, þegar vélstjórinn kallar að nú sé eins og skipið opnist og
sjór flæði inn. Víð héldum samt áfram um stund. Ég sagði mannskapnum að fara í
bátana og var nú einn í brúnni. Þegar skipið var orðið svo sigið að sjór var að
renna niður í lúkarinn, þá flautaði ég niður til Jóhanns vélstjóra og sagði
honum að forða sér upp. Taflið væri sennilega tapað. Við hlupum aftur eftir
skipinu og í bátana og slepptum. Við biðum þarna stutta stund, en þá sökk
Drangey, stakkst niður á framendann. Þarna sökk skipið sem við ætluðum að
kaupa, og sennilega hefur það orðið mér og fleirum til lífs. Hitinn frá
gufukatlinum var búinn að þurrka burðarstoðir og byrðinginn að innan þannig að
hann bókstaflega sprakk.
Þetta hefði án efa gerst síðar og þá undir öðrum og verri kringumstæðum.
Við rérum nú inn til Raufarhafnar. Koman að landi var heldur önnur en ég hafði
hugsað mér, með fullt skip af góðri síld. En mannskapurinn komst allur heilu og
höldnu í land. Nokkru eftir að þetta gerðist birtist nafnlaus grein í blaðinu
Verkamanninum á Akureyri. Þar sagði að Drangey hefði sokkið vegna ofhleðslu.
Mér var legið á hálsi fyrir að hafa ekki sést fyrir og það væri orsök
óhappsins. Mér þótti hart að liggja undir svona rógi og kærði blaðið fyrir
meiðyrði. Endirinn varð sá, að ábyrgðarmaður Verkamannsins var dæmdur í sekt,
en ummælin dauð og ómerk.
Úr bókinni, Brotsjór rís, lífssigling Einars Bjarnasonar skipstjóra. Sveinn
Sæmundsson. 1991. Einar var skipstjóri á Drangey þegar skipið sökk. Hann og
nokkrir aðrir höfðu tekið skipið á leigu sumarið 1937 til síldveiða.
Póstbáturinn "Drangey" á siglingu. Óþekktur málari. Mynd í minni eigu.
"Drangey"
sökk vegna ofhleðslu
Mönnum hefir sem von er orðið tíðrætt um þann atburð þegar
e. s. »Drangey« sökk skyndilega í besta veðri. Fer hér á eftir orðrétt skýrsla
skipstjórans á >Drangey« fyrir sjórétti Akureyrar 30. f. m.: »Föstudaginn
27. ágúst var síldveiðaskipið Drangey E. A. 563 statt ca. 5 sjómílur N.V. af
Þórshöfn á Langanesi. Kl. 9 síðdegis var búið að háfa úr nót skipsins og ganga
frá öllu til landferðar, en til Siglufjarðar var ferðinni heitið til
affermingar. Í skipinu var ca. 800 mál síldar og var skipið nokkuð lestað með
þann afla, en skipið gat tekið, að minsta kosti 900 mál, með þeirri lestun, sem
tíðkast á síldveiðiskipum. Snurpunótinni hafði verið komið fyrir á bátadekki,
eins og venja var til, en bátarnir settir aftan í skipið. Rétt úr kl. 9 var lagt
af stað, til Siglufjarðar, og virtist þá allt í besta lagi. Veður var gott,
logn en aðeins N.V.-bára. Kl. um 11,30 varð vart við lítilsháttar leka á
skipinu og þá snúið af leið og inn til Raufarhafnar, til þess að fá affermingu
þar. Eftir ca. 10 mínútur hafði lekinn ágerst svo mikið, að dælur skipsins
höfðu hvergi nærri við að lensa skipið og stóðu vélamennirnir í hné á
fýrplássinu. Var þá sýnt að hætta var á ferðum og var því allur mannskapur
kvaddur í bátana og vantaði klukkuna 10 mínútur í 12 á miðnætti er bátunum var
róið frá skipinu. Hættan var svo yfirvofandi, að enginn af skipverjum náði
nokkru með sér og enginn hafði úr á sér er lagt var frá skipinu og er því ekki
hægt að segja nákvæmlega hvað kl. var, er skipið var sokkið, en tíminn var mjög
stuttur. Skipið sökk ca. 5 mílur austur at Raufarhafnarvitanum. Þegar lekinn
fór að ágerast í byrjun, var gengið að því að undirbúa að létta skipið og var
byrjað á verkinu, en mönnum skipað að hætta, er sýnilegt var að ekki hafðist
við að dæla skipið. Um kl. 2,30 var komið til Raufarhafnar að bryggju þar.
Skipverjar allir voru ómeiddir og liðan góð eftir atvikum. Eins og áður er
sagt, fór allt í sjóinu með skipinu, að mönnum og bátum undanskildu. Náðust því
hvorki leiðar skipsins eða vélardagbók«. Yfirlögregluþjónn Jón Benediktsson
hefir látið blaðinu í té eftirfarandi upplýsingar um e. s. »Drangey«:
Skipið er byggt 1914 í Skotlandi úr eik og furu, og var keypt hingað til
Akureyrar 1931 og var eign Útgerðarfélags póstbátsins. Nú í sumar var »Drangey«
leigð fjórum mönnum á Siglufirði til sildveiða. Á s. l. ári var sett ný innsíða
í allt skipið og sáust þá hvergi merki fúa eða annara ellimarka. Skipið var
vátryggt fyrir 35 þús. kr. hjá Sjóvátryggingarfélagi Íslands. Samkvæmt
ofanskráðu þá virðist það sýnilegt að ofhleðsla hafi verið orsök þess að
»Drangey« sökk. Mun það ekkert nýnæmi að síldarskip eru oft hlaðin svo að það
er komið undir »guði og lukkunni« hvort þau fljóta til áfangastaðarins. Virðist
vera full þörf á að setja einhver takmörk fyrir því hvað hlaða má síldveiðiskip,
eins og takmörk eru sett fyrir hleðslu annara skipa.
Verkamaðurinn. 1 september 1937.