19.09.2018 08:18
2 m. "Sluppen" Guide me FD 510. KCJS / TFXL.
Sluppen Guide me FD 510. Ljósmyndari óþekktur.
Ferðasaga
Kristján Gunnarsson, skipstjóri
Um miðjan september árið 1941 fórum við Sigurður Friðriksson
frá Gamla-Hrauni við Eyrarbakka með áætlunarbíl til Akureyrar og síðan með bát
til Siglufjarðar. Við höfðum frétt það á skotspónum að Ásgeir Pétursson
útgerðarmaður vildi selja vélskipið "Guide me" sem hafði verið á
síldveiðum þá um sumarið og var þá búið að vera í eign Ásgeirs í 3 ár og aðeins
gert út á síldveiðar við Norðurland. Skipið átti heima í Færeyjum, en var yfir
veturinn í slipp á Akureyri. Ferðin norður gekk samkvæmt áætlun. Við ákváðum að
kaupa skipið á þrjátíu og fimm þúsund krónur í því ástandi sem það var. Engin
veiðarfæri fylgdu skipinu en síldardekk og segladruslur. Útborgun var kr. 15
þúsund en hitt að mig minnir til fjögurra ára, og greiddum við hvor kr. 7.500.
Næst lá fyrir að fá vélstjóra til þess að fara með okkur suður. Okkur tókst að
útvega vélstjóra til Akureyrar en þangað þurftum við að fara til þess að sækja
síldardekkið og ýmislegt fleira.
Vélstjóri sá sem við fengum með okkur inn á
Akureyri var Sölvi Valdimarsson, var hann þá að mig minnir vélstjóri í
frystihúsi á Siglufirði. Strax og samningar höfðu verið undirritaðir var farið
um borð og átti að fara strax til Akureyrar. Áður höfðum við sett vélina í gang
og fært skipið að Bæjarbryggjunni. Okkur brá nú heldur í brún þegar við komum
um borð, því þá var kominn mikill sjór í skipið, það mikill að ekki var viðlit
að setja vélina í gang. Tvær allgóðar handdælur voru á skipinu, sín hvoru megin
við mótorhúskappann. Var nú hamast á dælunni þar til hægt var að setja í gang.
Kom þá í ljós að lekið hafði inn með skrúfuöxlinum og lagaðist það er skipt var
um pakkningu í pakkdósinni. Um miðnætti var haldið af stað inn á Akureyri og
gekk ferðin samkvæmt áætlun. Á Akureyri létum við Eið Benediktsson skipstjóra
lagfæra seglin þannig að við höfðum sæmilega fokku og messa, en ekkert stórsegl
var. Næsta dag var svo farið frá Akureyri til Siglufjarðar og gekk ferðin vel
enda gott veður.
Á Siglufirði var ráðinn vélstjóri, Anton að nafni, hann var að fara til
Reykjavíkur og var ráðinn þar til vinnu í vélsmiðju. Síðari hluta dags var lagt
af stað. Veður var gott, austan andvari og hlýtt í lofti. Guide Me var með 40
hesta Sáffle mótor, engin raflýsing var, engin talstöð og náttúrlega enginn
dýptarmælir. Ekkert bar til tíðinda fyrsta klukkutímann en er við vorum staddir
út af Haganesvík heyrðist að vélin var farin að þyngja á sér og reykti
óeðlilega mikið. Var vélin nú stöðvuð og farið að athuga, kom þá í ljós að
brætt var úr sveifaráslegu. Ýmislegt var af varastykkjum í vélina og þar á
meðal sveifaráslegur. Ekki var hægt að kalla í talstöð því hún var engin og
ekkert skip sjáanlegt. Nú var kominn asakaldi og heistum við messann og fokkuna
og skiptum þannig verkum, að ég var við stýrið en Sigurður og Anton fóru að
rífa sundur vélina. Var nú siglt í sjö klst. og vorum við komnir vestarlega á
Húnaflóa þegar vélin fór í gang.
Ekki var eitthvað í lagi með kælivatnið og var
vélin stöðvuð aftur en þá vildi það til að vélstjórinn missti sogventilinn úr
dælunni niður í kjalsog, en þannig háttaði til að vélin var mjög hátt í bátnum
og ógerningur var að ná ventlinum aftur, var þá tekinn ventill úr lensidælunni
og settur í kælivatnsdæluna. Nú var sett í gang aftur og var nú allt í lagi
nema talsverður sjór kom í skipið og þurfti oft að dæla með dekkdælunni. Um morguninn
vorum við komnir fyrir Horn, veðrið hélst svipað, kaldi eða stinningskaldi á
austan. Okkur fannst ekki gott að þurfa alltaf að vera að dæla með dekkdælunni
því talsvert lak með skrúfuöxlinum. Sigurður sagðist skyldi smíða ventil úr tré
og masonit ef hann fengi ventil til að smíða eftir. Var þá stoppuð vél útaf
Hælavíkurbjargi og eftir klukkutíma var ventillinn tilbúinn og sett í gang og
var allt í lagi með lensidæluna. Var slík listasmíði á ventlinum að hann var
lengi notaður eftir þetta, þó búið væri að fá venjulegan koparventil. Þeir voru
góðir smiðir Gamlahraunsmenn. Gekk nú allt eins og í sögu þar til komið var í
opinn Dýrafjörð, þá tókum við eftir því að skipið var farið að hægja mjög á sér
og vélin gekk óeðlilega létt. Var þá reynt að þyngja skrúfuna en það dugði
ekki. Var þá frátengt og kom þá í ljós að skiptilegan var biluð, vindur hafði
nú gengið til SA en var hægur.
Togarinn Karlsefni var að toga stutt frá okkur
og heistum við flagg og kom hann brátt til okkar og báðum við hann að draga okkur
til Þingeyrar. Við vorum þrjá daga á Þingeyri og framkvæmdi Guðmundur
Sigurðsson viðgerðina sem kostaði kr. þrjú hundruð. Sláturtíðin stóð sem hæst
og fengum við nýtt kjöt og slátur fyrir sáralítinn pening, og matreiddi
Sigurður eins og besti matsveinn. Við vorum þarna í besta yfirlæti og dyttuðum
að ýmislegu um borð. Að viðgerð lokinni var strax lagt af stað, og segir nú
ekki af ferðum fyrr en komið var suður fyrir Látrabjarg. Við höfðum fyllt
tankana af brennsluolíu á Siglufirði og tókum þar einnig eitt fat af smurolíu
og var smurolíutunnan á stokkum aftan við stýrishúsið, og var olían tekin í
brúsa jafnóðum og nota þurfti, en mótorinn eyddi talsverðri smurolíu. Síðast
þegar vélstjórinn tók olíu hafði hann annað hvort ekki látið tappann á eða þá
svo lauslega að hann síðar hafði losnað úr, nema tunnan var tóm þegar næst átti
að sækja olíu. Nú var ekki um annað að gera en að reyna að ná næstu höfn. Vildi
okkur nú til eins og fyrri daginn að veðrið hélst gott og náðum við upp undir
Sand og hittum við þar tvo menn á árabát sem voru með handfæri í Sandabrúnum.
Við báðum þá að fara fyrir okkur í land og ná í 10 lítra af smurolíu. Þeir
brugðust vel við og komu brátt aftur með olíuna og við borguðum þeim vel fyrir
og héldum svo ferðinni áfram. Vindur hafði nú gengið í norðaustan strekking og
fengum við góðan byr yfir Faxaflóa og lentum í Reykjavík að morgni þess 24.
september. Strax daginn eftir gerði óveður sem stóð í marga daga.
Sjómannadagsblaðið. 1 júní 1980.
Vífilsfell NS 399. Ljósmyndari óþekktur.
919. Þórir RE 251. (C) Snorri Snorrason. Úr safni Atla Michelsen.
"Vífilsfell"
laskast
Síldveiðiskipið, Vífilsfell var s. l. föstudag statt út af
Kópaskeri með bilað stýri og var varðbáturinn Óðinn sendur því til aðstoðar. Kom Óðinn dráttartaug í
Vífilsfell og dró það áleiðis til Raufarhafnar. En þegar komið var í
hafnarmynnið á Raufarhöfn, slaknaði á tauginni og þegar Óðinn tók aftur í,
brotnaði stefnið af Vífilsfelli við átakið og varð þá að renna því í land.
Vífilsfell er gamalt tréskip og var einu sinni eign Færeyinga. Hét það þá
"Guide me" .
Þjóðviljinn. 29 ágúst 1944.