31.12.2018 08:28
Landhelgisbrjótur færður til hafnar í Neskaupstað.
Réttarhöld standa yfir í Neskaupstað
Varðskipið Þór kom að brezkum togara, Aldershot GY 612 1.6
sjómílur innan fiskveiðitakmarkanna út af Digranesi um kl. 8 s.l.
þriðjudagsmorgun. Eftir u.þ. b. sólarhrings eltingarleik við togarann var hann
tekinn að meintum ólöglegum veiðum og færður til hafnar. Komu skipin til
Neskaupstaðar um. kl. 16 á miðvikudag. Réttarhöld í máli skipstjórans á
Aldershot, Leslei Alfred Cumby, hófust hjá bæjarfógetanum í Neskaupstað, Ófeigi
Eiríkssyni í gær kl. 17. Stóðu þau til kl. tæplega 12 á miðnætti sl. nótt að frádregnu
kvöldmatarhléi. Tíðindamaður Austurlands var viðstaddur réttarhöldin og hafði
einnig tal af varðskipsmönnum svo og dómurum. Fyrstur kom fyrir réttinn
Guðmundur Kærnested, skipherra á varðskipinu Þór. Verða hér aðeins rakin helztu
atriði úr skýrslu skipherra. Varðskipið var á suðurleið á þriðjudagsmorgun og
varð vart við marga togara að veiðum út af Bakkaflóa. Aldershot var
næst landi af þessum skipum, 1.6 sjómílu innan fiskveiðitakmarkanna, en annar
togari var þar rétt hjá einnig að veiðum. Hins vegar sáu varðskipsmenn aldrei,
að Aldershot hefði veiðarfæri í sjó, en hann sigldi hæga ferð eða 3 sjómílur,
semi er toghraði. Jók hann síðan ferðina. Þór gaf honum stöðvunarmerki, en
togarinn sinnti því engu og hægði ekki ferðina til hafs fyrr en skotið hafði
verið að honum mörgum aðvörunarskotum, púðurskotum og skörpum skotum. Var þá
kl. 12.30. Höskuldur Skarphéðinsson 1. stýrimaður fór nú við fjórða mann yfir í
togarann. Skipstjóri togarans neitaði öllum ákærum um það að hafa verið að
veiðum, en kvaðst hafa misst vörpuna og vera nú á leið til Grimsby til að ná
laugardagsmarkaðinum fyrir afla sinn. Skipstjórinn ræddi við skipherrann á Þór,
og fóru þær viðræður hógværlega fram, og féllst sá enski á að reyna að slæða
upp vörpuna. Var því snúið við. En skyndilega snýr skipstjóri togaranum aftur
til hafs og óx nú spennan um borð í togaranum. Varðskipsmenn voru ofurliði
bornir af hinni 17 manna áhöfn togarans, enda allir óvopnaðir nema 1.
stýrimaður. Þeir ensku vopnuðust hins vegar öllum tiltækum tólum og röðuðu sér
á brúarvængi, en varðskipsmenn króaðir inni í brúnni. Stóð þessi spenna og
eltingaleikur skipanna til kl. 4 aðfaranótt miðvikudags, en þá gaf skipherra
skipun um valdbeitingu við að ná togaranum á vald þeirra varðskipsmanna. Var
Þór þá kominn fast að togaranum. Skipstjóri togarans gafst nú skilyrðislaust
upp og jafnframt barst 7 manna liðstyrkur frá varðskipinu, en áhöfn þess er 24
menn. Engin varpa sást á þilfari togarans, en vírar stjórnborðsmegin greinilega
höggnir sundur og spil og blakkir höfðu verið í notkun nýlega, og einnig var
nýr fiskur (steinbítur) á þilfari. Skipin héldu síðan til Neskaupstaðar og komu
að bryggju sem fyrr segir um kl. 16 á miðvikudag. Voru varðskipsmennirnir þá um
borð í togaranum vopnum búnir.
Togaraskipstjórinn, L. A. Cumby kom fyrir rétt um kl. 18 í gær og var fyrir
rétt allan tímann eftir það, meðan réttur stóð. Sagðist hann hafa verið að
veiðum á þriðjudagsmorgun frá kl. 5-7 aust-suðaustur af Langanesi, en haldið
svo suður og verið á leið til Grimsby. Kvaðst hann hafa misst vörpuna, en áhöfn
sín neitað að hefja veiðar að nýju, þótt veiðarfæri væru til í skipinu, þeir
hefðu hins vegar höggvið af slitnu vírunum til að geta "splæst". Ekki
sagðist hann hafa reynt að slæða upp töpuðu vörpuna. Um viðskipti sín við
varðskipsmenn sagðist skipstjóranum frá á allt annan veg en skipherra, og ber
þar margt á milli, sem ekki er rúm til að rekja hér. Meðan á eltingaleiknum
stóð voru stöðugar skeytasendingar milli skipanna. Skipherra talaði mjög um fyrir
enska skipstjóranum með að hlýða þeim skipunum að fylgja Þór til lands. Sömu
fyrirmæli fékk hann frá Landhelgisgæzlunni og útgerðarfyrirtæki togarans,
Consolidated Fisheries í Grimsby, en hann þverskallaðist við samt sem áður.
Þessi sami skipstjóri var tekinn í landhelgi á sama togara á sl. hausti af
varðskipinu Ægi fyrir vestan land. Höskuldur Skarphéðinsson var þá 1.
stýrimaður á Ægi og tekur því Cumby skipstjóra nú í annað sinn. Sl. sunnudag
kom togarinn Aldershot til Neskaupstaðar með 2 slasaða menn. Réttarhöld hófust
aftur í morgun kl. 10.30 og munu væntanlega standa alllengi. Viðstaddir
réttarhöldin eru: fulltrúi saksóknara, Bragi Steinarsson, lögfræðingur
Landhelgisgæzlunnar, Gísli Einarsson og lögfræðingur brezka skipstjórans, Gísli
Ísleifsson. Dómtúlkur er Hilmar Foss. Ófeigur Eiríksson, bæjarfógeti er
dómsforseti, en meðdómendur þeir skipstjórarnir: Sigurjón Ingvarsson og
Sveinbjörn Sveinsson. Ekki mun hafa verið fjallað um landhelgisbrot sem þetta
hér í Neskaupstað í u. þ. b. áratug.
Austurland. 14 maí 1965.
Birgir Stefánsson.
Cumby skipstjóri í brú Aldershot við komuna til Neskaupstaðar. (C) Morgunblaðið.
4 mánaða
fangelsi
Dómur í máli brezka togarans, sem frá var sagt í síðasta
blaði, féll ekki fyrr en á þriðjudag, eftir löng og ströng réttarhöld. Var
skipstjórinn sýknaður af ákæru um landhelgiabrot, en dæmdur í fjögurra mánaða
fangelsi fyrir framkomu sína. Báðir aðilar áfrýjuðu dómnum og varð skipstjóri
að setja 1.1 millj. kr. tryggingu áður en honum var leyft að fara. Fór togarinn
héðan seint um kvöldið áleiðis til Englands.
Forseti dómsins var Ófeigur Eiríksson, bæjarfógeti, en meðdómendur Sigurjón
Ingvarsson og Sveinbjörn Sveinsson.
Austurland. 21 maí 1965.