10.05.2020 11:07
143. Ljósafell SU 70. TFBS.
Ljósafell SU 70. (C) Snorri Snorrason. Úr safni Atla Michelsen.
Síðasti
Svíþjóðarbáturinn
kominn til landsins
Nýlega er kominn hingað til lands nýr bátur frá Svíþjóð, er Otur
heitir. Er þetta stór og fallegur bátur og í alla staði hið vandaðasta skip,
106 lestir að stærð. Er þetta sá síðasti af þeim fimmtíu bátum, sem samið var
um smíði á í Svíþjóð fyrir íslendinga. Hinir bátarnir eru allir fyrir nokkru
komnir til landsins. Otur er eign samnefns hlutafélags í Reykjavík, sem gerir
bátinn út, og fer hann væntanlega á síldveiðar nú um helgina. Blaðamaður frá
Tímanum skoðaði þennan glæsilega bát í gær, en hann er all frábrugðinn hinum
Svíþjóðarbátunum að innréttingu, og hefir skipstjórinn, Matthías Jochumsson
ráðið þeim breytingum öllum. Borðsalurinn er stærri en venja er, og í eldhúsi
er rafmagnseldavél, sem er algjör nýjung, er ætti að geta gefizt vel. Hurðir
allar eru tvöfaldar og annar frágangur allur eftir því, sem bezt verður á
kosið. Mun ekki ofsögum sagt, að þessi bátur sé einhver vandaðasti bátur
íslenzka bátaflotans að öllum frágangi.
Skipstjóri á Otri verður Matthías Jochumsson, og er hann jafnframt einn aðaleigandi
fyrirtækisins. Sigurður Jónsson frá Bakka, kunnur togaraskipstjóri, sótti
bátinn til Svíþjóðar og fylgdist með smíði hans frá því í haust. Í bátnum er
260 hestafla Atlas dieselvél, en auk þess 18 hestafla Lister Ijósavél. Otur kom
hingað til Reykjavíkur 16. júní og er þetta 10. Svíþjóðarbáturinn, sem Reykvíkingar
fá. Einkennisstafir hans eru RE 32.
Tíminn. 24 júní 1948.
143. Otur RE 32. Ljósmyndari óþekktur.
Ljósafell SU
70
Í marsmánuði bættist við 1 stór bátur, 101 lest, til
Fáskrúðsfjarðar. Var það vb. "Guðrún" N S 50, sem á síðasta ári var talinn
frá Seyðisfirði. En nú hefur hf. Búðafell á Fáskrúðsfirði keypt bátinn, og
hefur hann hlotið nafnið "Ljósafell", svo að nú eru stóru bátarnir á
Fáskrúðsfirði orðnir 4, sem gerðir eru þaðan út í vetur.
Ægir. 7 tbl. 15 apríl 1959.
143. Jón Eiríksson SF 100 við bryggju á Höfn í Hornafirði. (C) Kiddi's workshop.
Mættum
aðeins velvild um borð í Aróru
Freigátan
skilaði skipbrotsmönnunum 5 til Hornafjarðar
"NEI, það var ekki minnzt á þorskastríðið eftir að við komum
um borð, utan einu sinni að skipherrann á Áróru drap á það í gríni. Það var
eftir að báturinn okkar var sokkinn og ég hafði þá orð á því við hann , að úr
því sem komið væri þá vildum við heldur fara til Íslands en Þórshafnar, ef Áróra
væri á leið þangað í grenndina . "Ja, til Íslands, " svaraði hann og brosti.
"Ég fer ekki inn fyrir 50 mílurnar, eins og þú skilur!" Þannig komst Ástvald B.
Valdimarsson skipstjóri á vb. Jóni Eiríkssyni SF 100, að orði þegar blaðamaður
Morgunblaðsins hitti hann að máli á heimili hans í Höfn í Hornafirði í
gærkvöldi. Báturinn sökk eftir eldsvoða sl. þriðjudagskvöld í grennd við
Færeyjar. Skipherrann á Áróru hafði nefnilega endurskoðað afstöðu sína og eftir
að hafa fengið nauðsynileg leyfi sigldi hann skipi sínu með íslenzku skipbrotsmennina
innanborðs upp í landsteina fyrir utan Hornafjörð. Þaðan flutti svo einn af
skipsbátum Áróru þá inn til hafnar.
Talsvert fjölmenni hafði safnazt saman á
bryggjum til að fylgjast með komu áhafnarinnar á Jóni Eiríkssyni eftir að sézt
hafði til ferða Áróru fyrir utan innsiglinguna um fimmleytið í gærdag.
Árórumenn fóru sér að engu óðsleiga, lónuðu fyrir utan nokkra stund enda áttu
þeir í brösum með skipsbátana. En um klukkan 6.30 lagðist svo skipsbáturinn að
bryggju á Höfn og voru í honum skipbrotsmennirnir 5, sem Áróra hafði bjargað,
og þrír af áhöfn Áróru fylgdu þeim í land. Blaðamanni Mbl. tókst að ná tali af
einum þeirra, bátsmanninum, og spurði hann hvort þetta væri í fyrsta sinm sem
þeir þrímenningarnir stigu á íslenzka grund. "Já, í fyrsta skipti,"
svaraði hann um leið og hann stappaði hressilega í trébitna í bryggjunni. Og hvert
er ferðinni heitið? "Þarna út," svaraði hann óðar, benti í átt til Ároru
og hló. Ég átti við hvert fer Áróra núna ? "Ég veit hvað þú áttir við,"
svaraði bátsmaðurinn aftur hinn kátasti, "við förum aftur í námunda við Færeyjar."
Og hvað er Áróra að gera hér á norðurslóðum ? "Á eftirlitsferð eins og venjulega,"
svaraði bátsmaðurinn enn um leið og hann hoppaði um borð í skipsbátinn.
Nokkru síðar gafst okkur tóm til að hitta skipstjórann á Jóni Eiríkssyni, Ástvald
Valdimarsson, og spyrja hann um eldsvoðann í bátnum og móttökurnar u
Hvar Áróra var þegar hún fékk tilkynniguna um að við værum í hættu veit
ég ekki fyrir víst, hins vegar sigldi hún til okkar á geysilegri ferð, yfir 30
mílna ferð og var komin til okkar eftir 3 ½ tíma. Fyrst komu þyrlurnar af skipinu og
sveimuðu yfir okkur dágóðan tíma, sennilega til að vísa skipinu sjálfu á okkur.
Síðan vorum við teknir upp, fyrst tveir og farið með þá um borð, síðan næstu
tveir og loks ég síðastur. Satt að segja lenti ég í talsverðum erfiðleikum eftir
að ég var orðinn einn. Árórumenn höfðu nefnilega kastað reykblysum í sjóinn til
að lýsa upp, en þá tóku gúmbátarnir að reka hættulega nærri þeim og yfirvofandi
var sú hætta að blysin kveiktu í bátunum. Átti ég fullt í fangi með að halda
þeim frá blysunum en það hafðist og ég komst heilu og höldnu um borð í þyrluna.
Okkur ber öllum saman að það hafi alls ekki verið eins óþægileg tilfinning og
við áttum von á, að láta hífa sig svona um borð í þyrluna. Strax og komið var
um borð voru þeir okkar, sem blotnað höfðu, færðir í þurran galla, gefin heit
súpa og kaffi. En þyrlan var varla búin að skila mér um borð, en hún fór aftur
í loftið með tvo menn af Áróru og dælitoki, sem látin voru síga niður í bátinn.
Síðan var slökkvilið skipsins sent um borð í bátinn, og þeim tókst að slökkva
eldinn svo að segja á samri stundu, enda augsýnilega þrautþjálfað lið. Eftir að
eldurinn hafði verið slökktur, fór ég aftur um borð í Jón Eirikssom til að
aðstoða þá við að setja neyðarstýrið á, því að hitt var brunnið og ónýtt.
Þá
voru einnig negld borð á síður bátsins til að styrkja þær, en þær voru mjög
veikbyggðar orðnar eftir eldinn. Síðan var báturinn tekinn í tog, og farið
löturhægt fyrstu klukkustndina en þá var hraðinn aukinn og við það sökk báturinn
svo að segja strax, enda var hann að því kominn að sökkva þegar Áróra kom fyrst
að honum. Fljótlega eftir að ég kom um borð í Áróru, hafði ég samband við fulltrúa
tryggingarfélagsins, þar sem ég tjáði honum það mat mitt, að enda þótt okkur
tækist að koma bátnum til hafnar í Færeyjum, þá væri hann svo illa farinn að
ekki mundi svara kostnaði að gera við hann. Fulltrúinn svaraði því þá til, að
fyrst svo væri þætti honum ástæðulaust að reyna að draga bátinn til hafnar, hins
vegar kæmi; ekki til greina að skilja hann eftir á floti og við yrðum að sökkva
honum. Ég fór og sagði skipherranum á Áróru þetta álit tryggingarfulltrúans.
"Nei, það kemur ekki til greina að sökkva bátnum," svaraði hann þá um hæl.
,,Þú getur rétt ímyndað þér fyrirsagnir blaðanna "Brezk freygáta í nánd við Ísland,
strax farin að sökkva íslenzku bátunum!" Og báturinn var því tekinn í tog,"
sagði Ástvald að lokum.
Morgunblaðið. 21 september 1972.