16.05.2021 15:55
B.v. Andri SU 493. LCJT / TFBC.
Botnvörpungurinn Andri
SU 493 var smíðaður hjá Schiffsbau Geselleschafts Unterweser í Lehe
(Bremerhaven) í Þýskalandi árið 1921. 316 brl. 600 ha. 3 þennslu gufuvél.
Smíðanúmer 187. Togarinn hét fyrst Gulltoppur RE 247. Eigendur voru feðgarnir
Sigfús Blöndahl og Magnús Th. S. Blöndahl í Reykjavík. Fljótlega var stofnað
félag um rekstur skipsins og hét það h/f Sleipnir. Skipið var selt 20 mars
1928, h/f Andra á Eskifirði, skipið hét þar Andri SU 493. Selt 5 nóvember 1932,
Bergi h/f í Hafnarfirði, hét Andri GK 95. 25 janúar 1936 strandaði togarinn í
þoku og dimmviðri nálægt Whitby á austurströnd Englands. Var hann þá á leið til
Grimsby að selja afla sinn. Náðist togarinn út tveimur vikum síðar og var
dreginn inn til Whitby og gert við hann þar. Skipið var selt 3 maí 1937, Ólafi
Jóhannessyni & Co h/f á Patreksfirði, hét Vörður BA 142. 8 ágúst 1942 var
eigandi skipsins h/f Vörður á Patreksfirði. Skipið var selt 24 mars 1947, p/f
Höddin (H.J. Thomsen) í Porkere í Færeyjum, hét þar Höddaberg TG 792. Togarinn
var seldur í brotajárn árið 1955.
B.v. Andri SU 493 á veiðum. (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
Eskfirðingar
hafa keypt togara
Á Eskifirði hafa undan farið verið hin mestu atvinnuvandræði
og litið mjög illa út um framtíð kauptúnsins. Eignir þar á staðnum, sem áður
hafa verið metnar ærið hátt, eru því nær óseljanlegar. Hinn 12. Janúar í vetur
var stofnað á Eskifirði togarafélagið "Andri". Stofnfélagar voru 12.
Formaður var kosinn Páll Magnússori lögfræðingur, oddviti hreppsins.
Meðstjórnendur voru kosnir Markús Jensen kaupmaður og Ólafur Sveinsson frá
Firði, fyrrverandi bankagjaldkeri. Hlutafé félagsins er 50 þúsund krónur og
leggur hreppurinn fram 15 þúsund. Verkamenn og sjómenn, sem atvinnu fá hjá
félaginu, leggja í hluti 10 % af kaupi sínu fyrstu tvö árin. Skömmu eftir
stofnun félagsins fór formaður þess hingað til Reykjavíkur. Hefir hann nú keypt
af "Sleipni" togarann "Gulltopp". Á að skíra skipið upp, en ekki
fullráðið, hvaða nafn það hlýtur. Líklega verður það nefnt "Reyður", en
Reyður heitir fjall eitt fagurt við Reyðarfjörð. Skipstjóri mun verða sá sami
og verið hefir, en framkvæmdastjóri félagsins verður Jón Eyvindsson héðan úr
Reykjavík. "Andri" tekur við skipinu 15. marz. Það mun leggja hér upp afla
sinn úr tveim fyrstu ferðunum, sem það fer eftir eigendaskiftin.
Alþýðublaðið. 1 mars 1928.
B.v. Gulltoppur RE 247. Mynd úr safni mínu.
h/f Andri og
Togarinn Andri SU 483
Þegar h/f »Andri« var stofnað, var það gert með það fyrir
augum, að reka togaraútgerð frá Eskifirði og var togari keyptur í þeim
tilgangi. Í reyndinni var togarinn gerður út frá Reykjavík að mestu leyti,
lagði aðeins dálítinn hluta af aflanum á land á Eskifirði. Af útgerð »Andra« er
því lítil eða engin reynsla fengin fyrir þvi, hvort hagkvæmt sé að gera út
togara frá Austurlandi. Engu að síður var það atvinnumissir, eigi lítill, fyrir
þorpsbúa, þegar togarinn »Andri« var seldur. Útgerðin hefur gengið svo saman á
Eskifirði síðustu árin, að til vandræða horfir. Sjávarútvegur hefur verið
aðalatvinnuvegur þorpsbúa. Geta og gjaldþol einstaklinga og sveitafélags hefur
aðallega byggst á útgerðinni. Nú er jafnvel svo komið, að sveitarfélagið hefur
orðið að leita á náðir rikissjóðs um hjálp til að standast nauðsynleg útgjöld.
Ægir. 1 febrúar 1934.
B.v. Andri GK 95 á veiðislóð. (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
B.v. Andri GK 95 á strandstað við Whitby á austurströnd Englands í janúar 1936. Mynd úr safni mínu.
B.v. Vörður BA 142. Ljósmyndari óþekktur.
Höddaberg TG 792. Glottar úr trolarasöguni / Óli Ólsen.
Togarinn
Andri strandar við England í niðaþoku
Togarinn Andri strandaði nálægt Whitby á Englandi aðfaranótt
sunnudags. Niðaþoka var er togarinn strandaði, og við rannsókn, sem farið hefir
fram, hefir komið í ljós, að skekkja var á áttavitanum, sem nam 22 gráðum. Þar
sem togarinn strandaði er mjög stórgrýtt og hamraveggur í sjó fram. öllum
mönnum tókst að bjarga eftir að þeir höfðu verið í togaranum um hríð, og var
þeim bjargað á róðrarbátum vegna þess, að ekki var hægt að koma björgunarbátum
við vegna stórsjóa. Líður mönnunum öllum vel, og dvelja þeir enn í Whitby. Þeir
munu koma heim með fyrstu ferð, sem fellur. Togarinn Andri fór frá Hafnarfirði
á þriðjudaginn og var með 3000 körfur fiskjar, og átti hann að selja aflann í
Grimsby í gær. Skipshöfnin var 17 menn og var skipstjóri Kristján Kristjánsson.
Auk skipshafnarinnar voru 8 menn á skipinu, sem voru að sækja hinn nýja togara
Guðmundar Jónssonar og þeirra félaga. Eigandi Andra var h.f. Berg, en
framkvæmdastjóri félagsins er Júlíus Guðmundsson stórkaupmaður. Áður hét skipið
Gulltopptur, og var þá eign Sleipnisfélagsins. Engin von mun vera til þess, að
skipið náist út.
Alþýðublaðið. 28 janúar 1936.