10.10.2021 17:11
B.v. Ísborg ÍS 250. TFRE.
Nýsköpunartogarinn Ísborg ÍS 250 var
smíðuð hjá Cook Welton & Gemmell Ltd í Beverley á Englandi árið 1948 fyrir
Útgerðarfélag Ísfirðinga h/f á Ísafirði. 655 brl. 1.000 ha. 3 þennslu gufuvél.
Smíðanúmer 789. 54,00 x 9,20 x 4,55 m. Kom fyrst til heimahafnar, Ísafjarðar
hinn 5 maí sama ár. Bátapallur var smíðaður á skipið sumarið 1950 svo það
hentaði betur til síldveiða. Ísborgin stundaði síldveiðar sumarið 1950 og 51,
en afli skipsins varð heldur rýr, því bæði þessi ár voru síldarleysissumur. Skipið
var selt á uppboði 30 janúar 1962, kaupandi var Stofnlánadeild sjávarútvegsins
sem greiddi 940 þús kr. fyrir skipið. Ísborgin var ekki sú eina sem seld var á
þessu uppboði, einnig var Sólborg og frystihúsið selt. Sólborgin var slegin
ríkinu á 2,9 milljónir og frystihúsið slegið ríkinu á 13,8 milljónir. Þetta var
sannarlega svartur dagur í atvinnulífi Ísfirðinga. Ísborgin var seld 20 apríl
1962, Borgum hf (Bjarna Pálssyni vélstjóra, Guðmundi Kristinssyni skipamiðlara
og Guðfinni Þorbjörnssyni vélstjóra) í Reykjavík. Skipinu var breytt í
flutningaskip árið 1963, gufuvélin og ketillinn tekin úr skipinu og sett í
staðinn 750 ha. Scandia díesel vél. Einnig var stýrishúsið fært aftar og
lestarrými aukið sem því nam. Skipið var endurmælt þá og mældist 706 brl. Hét
áfram Ísborg. Selt 5 febrúar 1969, Guðmundi A Guðmundssyni h/f í Reykjavík.
Skipið var selt til Grikklands og tekið af skrá 17 desember árið 1973. Skipið
mun hafa borið nöfnin Maria Sissy, Catera og síðast Nueva Isborg og var skráð í
Panama til ársins 1990-91. Hefur sennilega endað í brotajárni fljótlega eftir
það.
B.v. Ísborg ÍS 250. Eins og sést á myndinni, er bátapallurinn kominn á skipið.
(C) Sæmundur Þórðarson.
Ísborg er
glæsilegt og gott skip
Nýsköpunartogari Ísfirðinga, Ísborg, kom hingað til
Ísafjarðar þann 5. maí síðastliðinn og lagðist við bæjarbryggjuna klukkan hálf
fimm síðdegis. Fagnaði fjöldi bæjarbúa þar komu hans. Fánar voru dregnir við
hún um allan bæinn og var auðsætt að bæjarbúar fögnuðu komu Ísborgar af alhug.
Þegar skipið hafði lagst að bryggju söng Sunnukórinn undir stjórn Jónasar
Tómassonar tónskálds, Þú álfu vorrar yngsta land. Því næst flutti Sigurður
Bjarnason forseti bæjarstjórnar ávarp og bauð skipið og skipshöfn þess velkomið
til Ísafjarðar. Er ávarpið birt á öðrum stað hér í blaðinu. Að því loknu var
hrópað ferfalt húrra fyrir Ísborg og skipshöfn hennar. Þá söng Sunnukórinn í
faðmi fjalla blárra, en síðan þakkaði Halldór Jónsson framkvæmdarstjóri
móttökurnar. Að lokinni ræðu hans söng Sunnukórinn Íslandsfáni eftir
söngstjórann. Síðan var almenningi boðið að skoða skipið og hagnýttu margir sér
það boð þá um daginn og næsta dag á eftir. Skipstjóri á Ísborgu er Ragnar
Jóhannsson, 1. stýrimaður Helgi Jónsson og 1. vélstjóri Baldur Kolbeinsson. Um
kvöldið bauð bæjarstjórnin og stjórn togarafélagsins skipshöfn Ísborgar og
nokkrum öðrum gestum til kaffidrykkju að Uppsölum. Kjartan Jóhannsson stjórnaði
hófinu fyrir hönd togaraútgerðarinnar. Flutti hann við það tækifæri stutta
ræðu, sem birt er á öðrum stað hér í blaðinu. Auk hans fluttu þar ræður þeir
Sigurður Halldórsson settur bæjarstjóri, sem jafnframt las heillaskeyti frá
Ásberg Sigurðssyni bæjarstjóra, þar sem hann óskaði bæjarfélaginu til hamingju
með hið glæsilega skip, Halldór Jónsson framkvæmdarstj., Sigurður Bjarnason,
Birgir Finnsson, Helgi Hannesson, Ólafur Guðmundsson, Halldór Ólafsson
ritstjóri og Ragnar Jóhannsson skipstjóri. Allir ræðumenn óskuðu útgerð
skipsins allra heilla. Sungið var á milli ræðanna og stjórnaði frú Jóhanna
Johnsen söngnum. Fór samkoman að öllu leyti hið bezta fram.
Ísborg er 25. nýsköpunartogarinn, sem kemur til landsins. Skipið átti
upphaflega að vera fullsmíðað 31. júlí 1947. Lengd þess er 177 fet, breidd 30
fet og dýpt 16 fet. Það er 655 brúttosmálestir að stærð og er byggt hjá
skipasmiðastöðinni Cook Welton og Gemmel í Beverley í Englandi. Aðalvél þess er
1.300 hestöfl. Var ganghraði þess rúmar 13 mílur í reynsluför. Tveir
dýptarmælar eru í skipinu, loftskeytatæki, miðunarstöð og radartæki. Er það
þannig búið öllum fullkomnustu öryggistækjum. Mannaíbúðir eru hinar
vistlegustu. Ferð Ísborgar frá Englandi tók 4 sólarhringa og 3 klst. Kom skipið
beint frá Hull hingað til Ísafjarðar. Kaupverð skipsins er 3,4 miljónir króna
án veiðarfæra.
Þessir menn hafa verið ráðnir á skipið auk skipstjóra:
Helgi Jónsson 1. stýrimaður. Pétur Bjarnason 2. stýrimaður. Baldur Kolbeinsson
1. vélstjóri. Hallgrímur Pétursson 2. Vélstjóri. Magnús Eiríksson 3. vélstjóri.
Kristján Bjarnason kyndari. Anton Ingibjartsson kyndari. Guðbjartur
Finnbjörnsson loftskeytamaður. Halldór Sigurbjörnsspn bátsmaður. Þorsteinn .M.
Guðmundsson netamaður. Ellert Eiríksson matsveinn.
Hásetar:
Árni Jónsson. Þórarinn Ingvarsson. Ólafur Ólafsson. Líndal Magnússon. Þorgeir
Ólafsson. Steinn Guðmundsson. Annas Kristmundsson. Ólafur Guðjónsson. Garibaldi
Einarsson. Hrólfur Þórarinsson. Guðmundur Rósmundsson. Hjörtur Bjarnason.
Steindór Arason. Magnús Þórarinsson. Karl Jónsson. Valdimar Þorbergsson.
Ísborg fór til Reykjavíkur kl. 5 á fimmtudag en þar voru sett í hana
lýsisbræðslutæki. Þaðan fór skipið beint á veiðar. Vesturland óskar hinu nýja
skipi og skipshöfn þess allra heilla um leið og það lætur þá von í Ijós að
útgerð þess eigi eftir að verða bæjarfélaginu og almenningi í bænum til gagns
og blessunar.
Vesturland. 13 maí 1948.
B.v. Ísborg ÍS 250 að koma úr sinni fyrstu veiðiferð hinn 23 maí árið 1948 með um 280 tonn eftir 11 daga veiðiferð. (C) Jón Páll Halldórsson.
Ísborg ÍS 250 á leið inn Pollinn á Ísafirði. Ljósmyndari óþekktur.
Ísborgin með gott karfahol við V-Grænland. Sterturinn á pokanum hafði óklárast og Guðmundur Ísleifur Gíslason stýrimaður stokkið út á pokan til að gera hann kláran.
(C) Sigurgeir B Halldórsson.
Gott ufsahal á Selvogsbanka. (C) Jón Hermannsson.
Verið
að undirbúa rúmlega
200 skip til síldveiða
Átta togarar
munu taka þátt í vertíðinni
Í öllum verstöðvum landsins, sem senda ætla skip til
síldveiðanna fyrir Norðurlandi nú í sumar, er unnið af kappi við að útbúa þau
rúmlega 200 skip, sem taka munu þátt í veiðunum. Fyrir nokkru er liðinn frestur
sá, er settur var til að tilkynna atvinnumálaráðuneytinu þátttöku einstakra skipa í síldarvertíðinni. En allt
fram á þennan dag hafa umsóknir verið að berast ráðuneytinu. Atvinnumálaráðuneytið
skýrði mbl. svo frá í gær, að sennilega myndu um 230 skip af ýmsum gerðum og
stærðum taka þátt í síldveiðunum. Meðal skipanna eru tveir nýsköpunartogarar, þeir
Jörundur frá Akureyri og Ísborg frá Ísafirði. Auk þessara togara tveggja, hefir
verið tilkynnt um þátttöku sex annara, sem flestir hafa legið við festar um
langt skeið, svo sem AIliance-togarinn Tryggvi gamli, Kveldúlfstogaranna
Þórólfs, Gyllis og Skallagríms, ennfremur Íslendingur og Forseti. Munu ekki
jafnmargir togarar hafa tekið þátt í síldarvertíð, síðan fyrir stríð.
Morgunblaðið. 26 júní 1950.
B.v. Ísborg á síldveiðum. 11 síldarstúlkur söltuðu síldina í tunnur á dekkinu og þær síðan hífðar niður í lest. (C) Gerður Antonsdóttir.
Ísborginni
breytt í flutningaskip
Í gær kom varðskipið Þór með togarann Ísborgu í togi hingað
til Reykjavíkur. Hafði togarinn verið dreginn vestan frá ísafirði og tók förin
rúman sólarhring . Hér er ætlunin að breyta ísborginni í flutningaskip, taka af
henni allan togbúnað og úr henni gufuvélina, en setja dieselvél í staðinn.
Fréttamaður blaðsins brá sér niður að Ingólfsgarði í gær, en þá var verið að
leggja Ísborginni þar, en annar staður var ekki tiltækur, því svo þröngt er nú
í höfninni sökum togaraverkfallsins. Um borð í Ísborginni voru núverandi
eigendur hennar þeir Bjarni Pálsson frá Hrísey, Guðmundur Kristjánsson,
skipamiðlari og Guðfinnur Þorbjörnsson, vélfræðingur, en hann fylgdi skipinu að
vestan. Við spurðum hvernig fyrirhuguð væri breyting skipsins er það verður
gert að flutningaskipi.
Skrokkur skipsins er talinn góður, enda eru togarar yfirleitt traustbyggðari en
flutningaskip. Ætlað er að skipið muni bera um 600 tonn og eru næg verkefni
fyrir skip af þeirri stærð, að því er nú reynist. Fjarlægður verður allur
togbúnaður skipsins af dekki, togvinda, gálgar, lestarlúgur og annað er
togútgerð áhrærir. Brúin verður tekin upp í heilu lagi og flutt aftar til þess
að fá meira þilfarsrúm. Gufuketill skipsins er þegar seldur til notkunar í
síldarbræðslu á Austurlandi og verður hann tekinn úr skipinu við fyrsta
tækifæri. Ketillinn er 45 lestir að þyngd og enginn krani hér í höfninni
tiltækur til að taka upp svo þungt stykki. Hins vegar munu skip Moore
Macskipafélagsins sem hingað koma annað veifið á vegum hersins, hafa ,,bómur"
og vindur, sem geta lyft svo miklum þunga. Hafa eigendur gert sér von um aðstoð
einhvers þessara skipa. Takist það ekki er fyrirhugað að reyna að láta tvo
krana, sem valda um 25 tonnum hvor, gera samtaka átak til að lyfta katlinum.
Skip sem Ísborg á að geta annað ýmsum verkefnum eftir að því hefir verið breytt
og auk flutninganna stundað síldveiðar með kraftblökk. Galli er hins vegar
talinn á skipinu að það ristir fremur djúpt og á því er kjölur, en ekki flatur
botn, svo að það á erfiðara með að fara inn á minni hafnir. Ekki er talið að
þurfi að nota lúkarinn fyrir vistarverur manna, þar sem rúm er fyrir 14 manns
aftur í skipinu. Ætlunin er að hefja þegar breytingar á skipinu, ef verkfall
járnsmiða tefur það ekki. T. d. hafði verið samið um að afhenda gufuketilinn
innan 20 daga.
Morgunblaðið. 1 maí 1962.
Verið að hífa 750 ha. díeselvélina um borð í Ísborgina. (C) Tíminn.
Tveir
togarar gerðir út til flutninga
Togararnir eru nú farnir, að fara undir hamarinn í tvennum
skilningi, þannig að þeir verða hamraðir til annarra verka en þeim var ætlað,
eftir að uppboðshamarinn hefur fallið. Nýlega keyptu þeir Guðfinnur
Þorbjörnsson vélstjóri, Guðmundur Kristinsson skipamiðlari og Bjarni Pálsson
vélstjóri Ísborgina af Stofnlánadeild sjávarútvegsins. Togarafélag Ísfirðinga
gerði Ísborgina út, en lenti í þrotinu eins og fleiri útgerðarfyrirtæki upp á
síðkastið. Ísborgin er byggð í Englandi 1948 og er 650 lesta skip brúttó. Hún
liggur nú á Ísafirði, en verður flutt til Reykjavíkur eftir helgina og breytt í
flutningaskip, gufuvélin og ketillinn tekinn úr henni og 750 hestafla Skandia
dísilvél sett í staðinn. Skipið á að léttast um 200-300 lestir og lestin að stækka
um 50-60%. Að þessu verður unnið á ýmsum stöðum hér syðra, og gert er ráð
fyrir, að breytingunni verði lokið í haust. Blaðið talaði í gær við Guðfinn
Þorbjörnsson, sem skýrði frá kaupunum. Fyrir nokkru var myndað félag í
Njarðvíkunum um kaup á togaranum Guðmundi Júní til að breyta honum í
flutningaskip. Guðmundur Júní er byggður um 1926. Einar (ríki) Sigurðsson gerði
hann út, en togarinn hafði legið hér í höfninni í Reykjavík þar til fyrir
skömmu að hann var fluttur suður í Njarðvíkur. Tryggvi Ófeigsson hefur keypt
Keili, en hann er nú gerður út á þorskanet undir nafninu Sírius. Axel í Rafha
átti togarann og gerði hann út, en fjármálaráðuneytið seldi Tryggva hann í
vetur. Keilir var byggður í Þýskalandi árið 1950. Honum hefur ekki verið
breytt, en togveiðum hans er lokið, að minnsta kosti um sinn. Þá er
Bæjarútgerðin að búa Hallveigu Fróðadóttir til síldveiða með kraftblökk. Hún
liggur nú hér í höfninni með öðrum togurum, en fer til síldveiða eftir næstu
helgi.
Tíminn 27 apríl 1962.
Flutningaskipið Ísborg. Ljósmynd í minni eigu.
Ms. Ísborg
reyndist vel í fyrstu ferð
Lokið er nú við að breyta Ísborginni í flutningaskip og
hefur hún nú farið í sína fyrstu ferð eftir breytinguna. Skipið hefur reynzt
mjög vel eftir breytinguna, og er skipshöfnin mjög ánægð með það. Ísborgin er
byggð í Englandi 1948, en skipinu var nú breytt samfara 12 ára klössun.
Ísborgin er mjög sterkbyggð, og hefur hún alla tíð þótt hið bezta sjóskip. Það
var í aprílmánuði 1962, sem skipið var keypt frá Ísafirði, og skömmu síðar var
byrjað að breyta því. Gífurlega miklar breytingar hafa verið gerðar, m. a. sett
í það ný vél, þvi áður var gufuvél í skipinu, og var brúin einnig færð aftur.
Verkið hefur tekið nokkuð lengri tíma en áætlað var, og kostnaðurinn hefur
verið mikill, en að sögn eigenda ekki meiri en svo, að skipið geti staðið undir
honum. Öll breytingin hefur verið framkvæmd hér heima, en aðallega hafa unnið
við skipið, Vélsmiðjan Járn, vélsmiðja Kristjáns Gíslasonar h.f., Vélsmiðjan
Héðinn h.f., Stálsmiðjan h.f. og Slippfélagið hf. Stofnlánadeild
sjávarútvegsins hefur lánað fé til verksins og veitt margþætta fyrirgreiðslu.
Skipstjóri á Ísborginni er Haukur Guðmundsson, 1. stýrimaður Georg
Franklínsson, 1. vélstjóri Agnar Hallvarðsson og bryti Svanur Jónsson.
Vísir. 25 janúar 1964.
123. Flutningaskipið Ísborg Mynd úr safni Hafliða Óskarssonar.
Nueva Isborg sennilega við bryggju í hafnarborginni Agios Nikólaos á Krít árið 1982. Ljósmyndin er úr safni Hafliða Óskarssonar.
Togaraútgerð
frá Ísafirði
Þrívegis hefur togaraútgerð verið rekin frá Ísafirði. Fyrst var
þar útgerðarfélagið Græðir sem keypti 6 ára gamlan togara í Englandi sumarið
1913. Hann var 277 smálestir og hét Earl Monmouth en var nefndur Jarlinn.
Sigurjón Jónsson, síðar bankastjóri og alþingismaður var forstjóri Græðis. Ekki
var Jarlinn nema stutta hríð á Ísafirði og aflaði treglega. Samt varð þetta
gróðafyrirtæki vegna hækkaðs verðlags og góðrar sölu á skipinu eftir 1 eða 2
ár. Næst voru stofnuð tvö togarafélög á Ísafirði 1923 og 1924. Annað hét
togarafélag Ísfirðinga og keypti togarana Hávarð Ísfirðing og gerði út
alllengi. Hitt félagið var látið heita Græðir. Það átti togarann Hafstein
nokkra hríð, en heimilisfang hans var þó aldrei á Ísafirði. Árið 1936 var
togarafélag Ísfirðinga komið í þrot, Ísafjarðarbær gekkst þá fyrir myndun
hlutafélags til að kaupa skipið. Var það nefnt Skutull og gert út fram á
styrjaldarár en þá selt. Eftir seinna stríðið var svo stofnað togarafélagið
Ísfirðingur, sem fékk nýsköpunartogarana Ísborg og Sólborg og gerði út um skeið.
Ísfirðingur. 1 júní 1966.