Vigri RE 71 kominn til Reykjavíkur

Morgunblaðið 25 október 1972.

          Ólafur Magnússon aflahæstur

                 Hörður Björnsson aflakóngur á vertíðinni

Dagur 13 september 1961.

             Þormóðsslysið 1943

 Eftir Guðrúnu Ástu Guðmundsdóttur: "Nú eru liðin 70 ár síðan vélskipið  Þormóður fórst og með því 24 farþegar og sjö manna áhöfn."

Þormóður var 101 smálest að stærð og útbúinn öllum fullkomnustu tækjum þess tíma, þ.ám. nýrri 240 hestafla díselvél, nýrri hjálparvél, dýptarmæli, talstöð o.fl.
Lagt var af stað á þriðjudagsmorgni í sæmilegu veðri. Um nóttina skall á mikill veðurofsi. Næsta morgun sendi forstjóri skipaútgerðarinnar skeyti til Gísla Guðmundssonar skipstjóra til að vitja um komutíma til Reykjavíkur. Fékk hann það svar að ekki væri unnt að segja það með vissu vegna veðurs. Loftskeytastöðin hafði aftur samband við skipið um kl. 19 miðvikudaginn 17. febrúar til að grennslast fyrir um hvenær skipsins væri að vænta. Frá Þormóði barst svarið: "Slóum Faxabugt, get ekki sagt um það núna." Fréttist síðan ekkert af skipinu fyrr en kl. 22.35 um kvöldið er skipstjórinn sendi út neyðarkall: "Erum djúpt út af Stafnesi. Mikill leki kominn að skipinu. Eina vonin að hjálpin komi strax."
Daginn eftir slotaði veðrinu og var hafin skipulögð leit og komu að henni íslenskir togarar og flugvélar frá bandaríska hernum ásamt íslenskri vél undir stjórn Arnar Johnson. Leitarskipin fundu yfirbyggingu skipsins sjö mílur undan Garðskaga og var fast við hana eitt lík. Veiðiskip fann eitt lík í björgunarhring og tveimur dögum síðar fundust tvö lík rekin á Akranes og nokkru síðar lík af karlmanni. Var nú orðið ljóst að ms. Þormóður hafði farist með sínum dýrmæta farmi, þ.e.a.s. farþegum og áhöfn.
Það er erfitt að ímynda sér þá sorg sem ríkti á Bíldudal þar sem íbúar voru um þessar mundir milli 260 og 300 manns. Þessa örlaganótt misstu Bílddælingar helstu framámenn í plássinu. Meðal farþega voru Loftur Jónsson kaupfélagsstjóri, Ágúst Sigurðsson, verslunarstjóri hjá Maron, og kona hans, verkstjóri hraðfrystihússins, kona hans og sjö ára gamall sonur þeirra. Þá fórust með skipinu prestarnir sr. Jón Jakobsson, prestur á Bíldudal, og sr. Þorsteinn Kristjánsson, prestur í Sauðlauksdal.
Sr. Jón Ísfeld, prestur í Búðardal, hafði vígst til Hrafnseyrar í Arnarfirði árið áður en var nú kvaddur til Bíldudals til að tilkynna aðstandendum þessa þungbæru fregn. Þegar hann kom yfir á Bíldudal var marga farið að gruna hvað gerst hafði. Einhver hafði heyrt neyðarskeyti skipsins í gegnum talstöð. Eftir sr. Jóni er haft að hann hafi fundið að í sumum húsum var fregnin komin á undan honum.
Hann kom í hús afa míns, Jens Hermannssonar kennara, sem tók á móti honum og sagði: "Þetta eru þung spor fyrir þig, prestur minn. Nú skaltu hvíla þig." Móðursystir mín, Áslaug Jensdóttir, steig um borð í Þormóð á 17 ára afmælisdegi sínum. Hún hafði gert erfðaskrá þar sem hún ánafnaði systur sinni og vinkonum eigur sínar. Afi minn fór síðan og gekk með séra Jóni í húsin
og studdu þeir þannig hvor annan, presturinn og kennarinn. Alls létust í slysinu 22 Bílddælingar, þar af sjö konur og eitt barn. Fjársöfnun hófst í Reykjavík til aðstandenda þeirra sem fórust og tóku blöðin við framlögum. Þáverandi biskup, Sigurgeir Sigurðsson, allir prestar í Reykjavík, ráðherrar og borgarstjórinn í Reykjavík rituðu undir áskorun til stuðnings söfnuninni.
Hinn 5. mars var haldin minningarathöfn í Dómkirkjunni. Þá var mikið ritað um hina látnu. Hugurinn hvarflaði til Bíldudals og hugur þjóðarinnar var hjá þeim sem misst höfðu svo mikið. Herra Sigurgeir Sigurðsson biskup flutti ræðu og endaði hana á þessa leið: "Drottinn, réttu oss veikum börnum þínum almáttuga hönd þína. Kom huggari, mig hugga þú. Kom hönd og bind um sárin."
Hinn 16. mars var haldin minningarathöfn á Bíldudal í ofsaveðri og jarðsett þau lík sem fundust. Sr. Jón Ísfeld og sr. Einar Sturlaugsson, prófastur á Patreksfirði, fluttu ræðu. Jóhann Skaftason sýslumaður og Böðvar Bjarnason töluðu. Jens Hermannson las ljóð. Lesnar voru samúðarkveðjur og inn á milli voru sálmar sungnir.
Fyrir slysið var atvinnulífið á Bíldudal í blóma en nú voru helstu forystumenn staðarins horfnir og skaðinn mikill og óbætanlegur. Þrettándi hver þorpsbúi var látinn. Í kjölfar slyssins fluttu margir í burtu og erfitt var að fylla í skörðin. Fólk gerði sér grein fyrir að lífið varð að halda áfram. Skólinn starfaði, reynt var að halda uppi kirkjulífi og skotið var nýjum stoðum undir atvinnulífið. Söfnun fór fram til handa þeim sem misst höfðu sína. Slysið lét engan ósnortinn, hugur allra var hjá syrgjendum. Árið 1944 fluttist sr. Jón Ísfeld til Bíldudals og gegndi þar prestakallinu í 17 ár við miklar vinsældir þorpsbúa.
Það eru nú liðin 70 ár síðan ms. Þormóður sigldi í sína hinstu för. Slysið telst enn í dag til eins af verstu sjóslysum íslenskrar sjóferðasögu.

Mbl.is 16 febrúar 2013.

Fylkir, nýjasti togari Íslendinga  kom til Reykjavíkur í gær

Þjóðviljinn 7 júní 1958.

          Esja komin heim frá Petsamo

Þann 15. október árið 1940 kom strandferðaskipið Esja til Reykjavíkur með 258 Íslendinga innan borðs sem höfðu flúið stríðsátökin í Evrópu. Sigurður Haraldsson var með um borð, þá ellefu ára gamall, en hann segir að ferðin hafi í raun verið spennandi fyrir svo ungan dreng.
Sigurður segir að mikið félagslíf hafi verið í skipinu og margt reynt til að stytta fólki stundir. Esja var hins vegar ekki stórt skip og langt í frá svefnpláss fyrir alla þá rúmu viku sem ferðin frá Petsamo til Íslands tók. Þótt leyfi hafi fengist fyrir ferðinni frá bæði Bretum og Þjóðverjum var auðvitað ótti í fólki enda herskip, kafbátar og tundurdufl á leiðinni.
Þór Whitehead sagnfræðingur er í Freiburg í Þýskalandi þar sem hann rannsakar stríðsárin en þar er eitt stærsta stríðsskjalasafn Þjóðverja. Hann hefur meðal annars komist að því að flugumaður Þjóðverja var með um borð sem þó slapp í gegnum nálarauga bresu leyniþjónustunnar. Þór mun segja sögu þessa manns í nýrri bók um stríðsárin þar sem hann fjallar ítarlega um Petsamo förina.
Í raun var ótrúlegt að ferðin skyldi farin því ýmiss atvik komu upp sem stefndu henni í voða. Þjóðverjar tóku skipið til hafnar í Þrándheimi þar sem því var haldið í nokkra daga áður en hópurinn var sóttur til Petsamo. Bretar höfðu áður krafist þess að fá að skoða skipið á Orkneyjum, en þeirri kröfu var haldið leyndri fyrir áhöfninni og kom það henni því mjög á óvart þegar sveigja þurfti af leið og fara suður til Bretlands. Þór segir að breska leyniþjónustan hafi verið of sein og skipið því farið frá Orkneyjum áður en hægt var að skoða farþegana um borð. Breskt herskip var því sent á eftir Esju en af einhverjum ástæðum fann það ekki íslenska skipið við Færeyjar.
Vel var fylgst með ferð Esju á sínum tíma og ítarlega fjallað um ferðina enda má segja að þarna hafi Íslendingar svo sannarlega fundið fyrir áhrifum stríðsins.

Rúv.is 15 október 2010

        ESJA STRANDAÐI Á GÆSAFJÖRUM

Strandferðaskipið Esja leysti landfestar á Akureyri seint að kveldi sl. laugardags og ætlaði til Siglufjarðar. Veður var stillt, fjörðurinn bárulaus og strendurnar beggja vegna fjarðarins hvítar af nýfallinni mjöll. Skipið setti á fulla ferð þegar komið var út fyrir Oddeyrartanga og hélt venjulega skipaleið norður fjörðinn, með Svalbarðseyrarvita á hægri hönd og öflugan Hjalteyrarvitann á vesturstöndinni að leiðarljósi og sáust báðir mjög vel. En skammt var stórra tíðinda að bíða, því að skipið breytti um stefnu og renndi upp í fjöru skammt norðan við Dagverðareyri, í lítilli vík, sem Ytrivík er kölluð og er rétt norðan við merki þau, er skilja lönd jarðanna Dagverðareyrar og Gæsa. Þetta gerðist um klukkan hálf eitt á sunnudagsnóttina. Á sunnudaginn var fjölmennt á slysstaðnum og furðaði alla á hinum gífurlegu mistökum á stjórn skipsins, sem hafði beina stefnu á bæinn Gæsa og sú stefna var óralangt frá réttri leið. Það lóaði ekki á steini og því var hinni 38 manna áhöfn og 10 farþegum engin hætta búin. Skipið hafði, við strandið, skafið botninn nokkurn spöl og var því ekki um harðan árekstur að ræða. Góð kastlengd var úr fjörunni fram í skipið. Hið nýja olíuflutningaskip SÍS, Stapafell, dró Esju út á flóðinu á mánudagsnóttina. Það verður að segjast eins og það er, að almennt mun litið svo á, að stjórnendur Esju hafi ekki verið alls gáðir, þegar þetta slys bar að höndum. Um sannindi þessa er blaðinu ekki kunnugt. En á með að ekki er upplýst önnur ástæða, eða öllu heldur, á meðan engin skynsamleg ástæða fyrir skipsstrandinu er fram borin, verður almenningsálitinu ekki breytt. Skipstjóri á Esju er Tryggvi Blöndal, en þriðji stýrimaður var á vakt þegar skipið strandaði, ásamt tveimur hásetum í brúnni. Botn skipsins er mikið laskaður, en það fór þó suður. Sjóréttur verður í Reykjavík.

Dagur 5 desember 1962.

         Baldvin Þorsteinsson EA 10

Nýr skuttogari bættist við flota Akureyringa 20. nóvember, er b/v Baldvin Þorsteinsson EA 10 kom til heimahafnar í fyrsta sinn. Skipið er nýsmíði nr. 78 frá SIMEK A/S, Flekkefjord í Noregi, og var afhent frá stöðinni 12. nóvember.
Skrokkur skipsins er smíðaður í Póllandi hjá skipasmíðastöðinni Szczecin Ship Repair Yard "Gryfia". Hönnun skipsins var samvinna eiganda (Samherja), Teiknistofu Karls G. Þorleifssonar, Skipatækni hf., og SIMEK A/S, en línuhönnun unnin af Marintek í Þrándheimi. Þetta er þriðja fiskiskipið sem umrædd stöð smíðar fyrir íslendinga, hin fyrrí eru Ýmir HF og Snæfell EA (nú Hrafn Sveinbjarnarson GK). Baldvin Þorsteinsson EA er frystitogari með búnað til flakavinnslu.
 Skipið er búið kældum blóðgunarkörum sem er nýjung í skipi hérlendis. Skipið er smíðað í ísklassa 1B (heildarklassa) hjá Det Norske Veritas, sem er umfram það sem tíðkast hefur fyrir fiskiskip hérlendis. Þá er togþilfar skipsins búið fyrir þrjár vörpur undirslegnar. Skipið er annað stærsta fiskiskip flotans, en Vigri RE, sem fjallað var um í 9. tbl., er stærri.
Á móti hinu nýja skipi úreldir útgerðin skuttogarann Þorstein EA (1393), tvö stálfiskiskip, Búrfell KE (17) og Þorlák Helga EA (200), auk þess lítinn trébát. Baldvin Þorsteinsson EA er í eigu Samherja hf, Akureyri. Skipstjóri á skipinu er Þorsteinn Vilhelmsson og yfirvélstjóri Baldvin Loftsson. Framkvæmdastjóri útgerðar er Þorsteinn Már Baldvinsson.

Ægir 11 tbl. 1992.

      BALDVIN NC LENGDUR UM 14 METRA

Togarinn Baldvin NC 100, sem er í eigur dótturfélags Samherja, Deutsche Fischfang Union, var lengdur í Póllandi um 14 metra og verður breytingum á skipinu lokið í Slippnum á Akureyri, meðal annars verður komið fyrir ýmsum vinnslubúnaði. Hluti búnaðarins er íslenskur. Baldvin NC 100 hét áður Baldvin Þorsteinsson EA og var þá gerður út af Samherja. Meðfylgjandi mynd var tekin af Baldvin við bryggju á Akureyri.Íslenskir iðnaðarmenn unnu að breytingunum í Póllandi, meðal annars iðnaðarmenn frá Akureyri.

Vikudagur.is 25 apríl 2014.

      Nýtt stálskip til Ólafsfjarðar í gær

Tíminn 5 janúar 1961.

           Skálaberg RE 7 á heimleið

Brim hf. keypti skipið frá Arg­entínu í sept­em­ber í fyrra og var kaup­verðið um 3,5 millj­arðar króna. Það var smíðað í Nor­egi 2003 fyr­ir fær­eyskt út­gerðarfé­lag, en er á meðal nýj­ustu skut­tog­ara Íslend­inga. Skála­bergið var gert út frá Fær­eyj­um og und­ir því nafni til árs­ins 2010 er það var selt til Arg­entínu. Skipið er 74,50 metra langt, 16 metra breitt og er 3.435 brúttó­lest­ir. Skipið er vel búið tækj­um og frystigeta þess er 100 tonn á sól­ar­hring. Það er m.a. sér­stak­lega styrkt til sigl­inga á norðlæg­um slóðum.
Guðmund­ur seg­ir ekki liggja fyr­ir hvenær skipið fari á veiðar, á næstu vik­um komi í ljós hver þró­un­in verði í ís­lensk­um sjáv­ar­út­vegi. Hann gagn­rýn­ir fyr­ir­komu­lag veiðigjalda og seg­ir aðeins hluta af fyr­ir­tækj­um greiða fullt gjald. Í því sam­bandi nefn­ir hann að rang­ir þorskí­gild­isstuðlar mis­muni fyr­ir­tækj­um og stuðst sé við und­ar­legt af­slátt­ar­kerfi vegna skulda.

Morgunblaðið 15 maí 2013.

           Skálaberg selt til Grænlands

Frystitogari Brims hf, Skálaberg RE 7 hefur verið seldur til Grænlands á næsta ári. Kaupandi er Artic Prime Fisheries í Qagortog, en Brim á minnihluta í fyrirtækinu.
Skipið verður gert út frá Grænlandi með þarlendri og íslenskri áhöfn. Brim keypti togarann fyrir þrjá og hálfan milljarð króna frá Argentínu fyrir rúmu ári. Skálberg RE 7, er eitt fullkomnasta veiðiskip íslenska flotans. Það kom hingað til lands í maí, en hefur legið hér við bryggju í Reykjavík allar götur síðan. "Þegar við keyptum það, þá höfðum við trú á því innan íslensku lögsögunnar, en núna er ekki rekstrargrundvöllur fyrir þetta skip á Íslandi og það verður selt erlendis á næsta ári," segir Guðmundur. 
Guðmundur segir að það sé breytt landslag í sjávarútveginum. "Aðalatriðið er það að nú er farið að skattleggja sjávarútveginn eftir þorskígildisstuðlum. Eina sem þeir segja er verðmæti þorsktefunda yfiir hafnarkantinn og að skattleggja okkur eftir því gerir rekstur svona stórra og dýrra skipa vonlausan á Íslandi. Það er ekkert tekið tillit til fjárfestingarinnar í þessari fjárfestingu. Þetta er annað árið hjá okkur núna sem við erum að ganga í gegnum þetta og við sjáum ekki grundvöllinn lengur."

ruv.is 17 desember 2013.

        Seagull hætt kominn í ofsaveðri

             Garðar Þorsteinsson kom í gær

Morgunblaðið. 22 júní 1948.

 Egill rauði NK að veiðum við Bjarnarey og í Barentshafi

Morgunblaðið 4 september 1994. /
viðtal við Stefán Ágústsson loftskeytamann á Agli rauða NK.