Varðskipið Þór kom að brezkum togara, Aldershot GY 612 1.6 sjómílur innan fiskveiðitakmarkanna út af Digranesi um kl. 8 s.l. þriðjudagsmorgun. Eftir u.þ. b. sólarhrings eltingarleik við togarann var hann tekinn að meintum ólöglegum veiðum og færður til hafnar. Komu skipin til Neskaupstaðar um. kl. 16 á miðvikudag. Réttarhöld í máli skipstjórans á Aldershot, Leslei Alfred Cumby, hófust hjá bæjarfógetanum í Neskaupstað, Ófeigi Eiríkssyni í gær kl. 17. Stóðu þau til kl. tæplega 12 á miðnætti sl. nótt að frádregnu kvöldmatarhléi. Tíðindamaður Austurlands var viðstaddur réttarhöldin og hafði einnig tal af varðskipsmönnum svo og dómurum. Fyrstur kom fyrir réttinn Guðmundur Kærnested, skipherra á varðskipinu Þór. Verða hér aðeins rakin helztu atriði úr skýrslu skipherra. Varðskipið var á suðurleið á þriðjudagsmorgun og varð vart við marga togara að veiðum út af Bakkaflóa. Aldershot var
næst landi af þessum skipum, 1.6 sjómílu innan fiskveiðitakmarkanna, en annar togari var þar rétt hjá einnig að veiðum. Hins vegar sáu varðskipsmenn aldrei, að Aldershot hefði veiðarfæri í sjó, en hann sigldi hæga ferð eða 3 sjómílur, semi er toghraði. Jók hann síðan ferðina. Þór gaf honum stöðvunarmerki, en togarinn sinnti því engu og hægði ekki ferðina til hafs fyrr en skotið hafði verið að honum mörgum aðvörunarskotum, púðurskotum og skörpum skotum. Var þá kl. 12.30. Höskuldur Skarphéðinsson 1. stýrimaður fór nú við fjórða mann yfir í togarann. Skipstjóri togarans neitaði öllum ákærum um það að hafa verið að veiðum, en kvaðst hafa misst vörpuna og vera nú á leið til Grimsby til að ná laugardagsmarkaðinum fyrir afla sinn. Skipstjórinn ræddi við skipherrann á Þór, og fóru þær viðræður hógværlega fram, og féllst sá enski á að reyna að slæða upp vörpuna. Var því snúið við. En skyndilega snýr skipstjóri togaranum aftur til hafs og óx nú spennan um borð í togaranum. Varðskipsmenn voru ofurliði bornir af hinni 17 manna áhöfn togarans, enda allir óvopnaðir nema 1. stýrimaður. Þeir ensku vopnuðust hins vegar öllum tiltækum tólum og röðuðu sér á brúarvængi, en varðskipsmenn króaðir inni í brúnni. Stóð þessi spenna og eltingaleikur skipanna til kl. 4 aðfaranótt miðvikudags, en þá gaf skipherra skipun um valdbeitingu við að ná togaranum á vald þeirra varðskipsmanna. Var Þór þá kominn fast að togaranum. Skipstjóri togarans gafst nú skilyrðislaust upp og jafnframt barst 7 manna liðstyrkur frá varðskipinu, en áhöfn þess er 24 menn. Engin varpa sást á þilfari togarans, en vírar stjórnborðsmegin greinilega höggnir sundur og spil og blakkir höfðu verið í notkun nýlega, og einnig var nýr fiskur (steinbítur) á þilfari. Skipin héldu síðan til Neskaupstaðar og komu að bryggju sem fyrr segir um kl. 16 á miðvikudag. Voru varðskipsmennirnir þá um borð í togaranum vopnum búnir.
Togaraskipstjórinn, L. A. Cumby kom fyrir rétt um kl. 18 í gær og var fyrir rétt allan tímann eftir það, meðan réttur stóð. Sagðist hann hafa verið að veiðum á þriðjudagsmorgun frá kl. 5-7 aust-suðaustur af Langanesi, en haldið svo suður og verið á leið til Grimsby. Kvaðst hann hafa misst vörpuna, en áhöfn sín neitað að hefja veiðar að nýju, þótt veiðarfæri væru til í skipinu, þeir hefðu hins vegar höggvið af slitnu vírunum til að geta "splæst". Ekki sagðist hann hafa reynt að slæða upp töpuðu vörpuna. Um viðskipti sín við varðskipsmenn sagðist skipstjóranum frá á allt annan veg en skipherra, og ber þar margt á milli, sem ekki er rúm til að rekja hér. Meðan á eltingaleiknum stóð voru stöðugar skeytasendingar milli skipanna. Skipherra talaði mjög um fyrir enska skipstjóranum með að hlýða þeim skipunum að fylgja Þór til lands. Sömu fyrirmæli fékk hann frá Landhelgisgæzlunni og útgerðarfyrirtæki togarans, Consolidated Fisheries í Grimsby, en hann þverskallaðist við samt sem áður. Þessi sami skipstjóri var tekinn í landhelgi á sama togara á sl. hausti af varðskipinu Ægi fyrir vestan land. Höskuldur Skarphéðinsson var þá 1. stýrimaður á Ægi og tekur því Cumby skipstjóra nú í annað sinn. Sl. sunnudag kom togarinn Aldershot til Neskaupstaðar með 2 slasaða menn. Réttarhöld hófust aftur í morgun kl. 10.30 og munu væntanlega standa alllengi. Viðstaddir réttarhöldin eru: fulltrúi saksóknara, Bragi Steinarsson, lögfræðingur Landhelgisgæzlunnar, Gísli Einarsson og lögfræðingur brezka skipstjórans, Gísli Ísleifsson. Dómtúlkur er Hilmar Foss. Ófeigur Eiríksson, bæjarfógeti er dómsforseti, en meðdómendur þeir skipstjórarnir: Sigurjón Ingvarsson og Sveinbjörn Sveinsson. Ekki mun hafa verið fjallað um landhelgisbrot sem þetta hér í Neskaupstað í u. þ. b. áratug.

Austurland. 14 maí 1965.
Birgir Stefánsson.

Cumby skipstjóri í brú Aldershot við komuna til Neskaupstaðar.  (C) Morgunblaðið.

             4 mánaða fangelsi

Dómur í máli brezka togarans, sem frá var sagt í síðasta blaði, féll ekki fyrr en á þriðjudag, eftir löng og ströng réttarhöld. Var skipstjórinn sýknaður af ákæru um landhelgiabrot, en dæmdur í fjögurra mánaða fangelsi fyrir framkomu sína. Báðir aðilar áfrýjuðu dómnum og varð skipstjóri að setja 1.1 millj. kr. tryggingu áður en honum var leyft að fara. Fór togarinn héðan seint um kvöldið áleiðis til Englands.
Forseti dómsins var Ófeigur Eiríksson, bæjarfógeti, en meðdómendur Sigurjón Ingvarsson og Sveinbjörn Sveinsson.

Austurland. 21 maí 1965.

   Botnvörpungurinn Earl Hereford

Halldór Þorsteinsson skipstjóri kom hingað í gær á botnvörpuskipinu, sem hann keypti í Bretlandi. Er það Earl Hereford, sem lengi hefir verið við veiðar hér við land.

Morgunblaðið. 10 febrúar 1915.

B.v. Earl Hereford RE 157 fánum príddur á Reykjavíkurhöfn við komu Lagarfoss hinn 19 maí árið 1917. Eimskipafélagið hafði leigt togarann til að ferja stjórn félagsins og aðra góðborgara til móts við hið nýja skip.     Ljósmyndari óþekktur.

          "Earl Hereford" kemur

          Viðtal við skipstjórann

Vér áttum í gær viðtal við Guðmund Jónsson, skipstjóra á botnvörpungnum "Earl Hereford". Kom skipið hingað í gærmorgun beina leið frá Grimsby. Spurðum vér Guðmund frétta frá stríðinu.  - Vér komum til Hull þ. 14. þ.m. Á Humberfljótinu kom til okkar brezkur tundurbátur, sem spurði oss hvaðan vér kæmum og hvað vér hefðum meðferðis. Var yfirmanni bátsins sérstaklega ant um að vita hvort nokkrir væru þýzkir eða austurrískir sjómenn á skipinu. Tjáði hann oss að vér eigi mættum halda áfram upp fljótið fyr en dagaði og þá eigi lengra en að tilteknu vitaskipi á fljótinu. Þegar þangað kom var oss enn sagt, af öðru brezku herskipi, að hafa uppi svo tiltekin merki og halda ekki lengur fram ferðinni en að tveim beitiskipum, sem lágu ofar á fljótinu, og var oss gefinn vari um að halda ekki á hlið við þau.
Straumur var í fljótinu og bar skip vort upp fljótið, þegar að beitiskipunum kom, nær þeirri línu, sem bannað var að fara yfir. Fremra beitiskipið var þá farið að skjóta og skullu kúlurnar skamt fyrir framan skip vort. Vér snerum þá við, en síðar var mér tjáð, að hefði oss eigi tekist að stöðva skipið, þrátt fyrir strauminn, þá hefði beitiskipið skotið á »Earl Hereford«. Þegar til Grimsby kom láu þar nær allir botnvörpungar frá þeim bæ. En þann dag, var nokkrum leyft að fara út á fiskiveiðar til Íslands og Færeyja. Í Norðursjónum fá þeir eigi að fiska. Sagt var í Grimsby að um 60 botnvörpungar væru að draga á fyrir þýzkum sprengiduflum í Norðursjónum. Black útgerðarmaður í Hull, hafði meðal annars leigt brezku stjórninni öll sín skip til þessa. Aðdrættinum haga þeir þannig, að tvö skip fara saman og hafa vírstreng á milli sín svo neðarlega í sjónum, að hann lendir undir duflinu á taug, sem liggur ofan í stjórann. 

Guðmundur kvað ágætis markað fyrir fisk í Bretlandi og siglingu þangað hættulausa með öllu.

Morgunblaðið. 23 ágúst 1914.

       "Mikið tap að missa bátinn"  

"Ég veit ekki út frá hverju kviknaði í, en eldurinn kom upp aftur í vélarrúmi", sagði Eyþór Björgvinsson, skipstjóri á Ögurnesi HU 4, sem brann og sökk aðfararnótt sunnudagsins, en þrennt var á bátnum - auk Eyþórs, Brynhildur Björnsson vélstjóri, sem er kona hans, og Jónas Jónsson, stýrimaður. Þau komust í gúmbát og vélbáturinn Hamar frá Rifi bjargaði þeim, er þau höfðu verið tvær klukkustundir í bátnum. Eyþór sagði í viðtali við Mbl. í gær, að hann hefði verið uppi við, en Brynhildur og Jónas hafi verið frammi í. Þau voru á rækjutrolli skammt utan við Öndverðarnes og biðu birtingar til þess að geta kastað. Eyþór sagðist hafa gengið fram í bátinn til hinna, en þá hafi hann séð reyk leggja upp af bátnum aftan til. Hann kallaði í Brynhildi og Jónas, en ekki réðst við eldinn. "Ég fór þá að talstöðinni og gat kveikt á henni. Hins vegar gat ég ekki kallað í hana vegna hita nema brjóta glugga og teygja mig eftir henni inn um hann. Kallaði ég upp Reykjavík og bað loftskeytamanninn um að hlusta eftir okkur á neyðarbylgjunni. Þegar þetta kom fyrir, vorum við um 8,5 sjómílur undan landi, vest-norðvestur af Öndverðarnesi. Okkur gekk vel að komast í gúmbátinn og vorum í honum um það bil 2 klukkustundir, en þegar Hamar kom og tók okkur upp, vorum við um 11 til 12 mílur dýpra og hafði þá rekið þetta. Veður var gott, hægur andvari, en dálítil kvika. Eldurinn kom upp um klukkan 4 um nóttina og klukkan 10.10 sökk báturinn." "Við vorum á rækjutrolli og ætluðum að veiða í svokölluðum Kolluál. Vorum við nýkomin út frá Ólafsvík, er eldsins varð vart. Það var mikið tap að missa bátinn, en hann er í eigu Sæmundar Arelíussonar og Jónas Kr. Jónssonar á Ísafirði. Höfðum við bundið miklar vonir við rækjuveiði á Húnaflóa. "Er ekki óvanalegt, að hjón rói saman á bát eins og þið Brynhildur gerið?" "Ég held, að það sé einsdæmi", sagði Eyþór. "Við höfum þó ekki alltaf verið á sama bát.
Ég var á Ögurnesinu í vetur, en hún var á stærri bát, segist hafa verið á skipi." "Og hvað er nú framundan?" "Ja, okkur langar í annan bát. Draumur okkar hjónanna er að eignast lítinn bát, sem við getum róið á tvö ein eftir rækju í Djúpinu. Við búum á bæ við Djupið, sem heitir Þernuvík og er í Ögurhrepp. Þar langar okkur til þess að búa og róa svo eftir rækju, stunda jafnframt búskap, og gerast eins konar útvegsbændur eins og svo mjög tíðkaðist í Djúpinu í gamla daga". Þegar við spurðum Eyþór að lokum hvort þeim hafi orðið meint af þessu óhappi, kvað hann þau ekki hafa svo mikið sem blotnað. Eyþór minntist einnig á það að fyrir þremur árum hafi bát hvolft undan þeim hjónum út af Þorlákshöfn. Fóru þau þá bæði í sjóinn og þurftu að synda um í sjónum, unz þeim var bjargað. Þess má að lokum geta að kona Eyþórs og vélstjórinn hans Brynhildur Björnsson er sonardóttir Sveins heitins Björnssonar fyrsta forseta Íslands.

Morgunblaðið. 3 september 1974.

    Gerpir á leið heim með fullfermi

             Síldarafli togaranna

Allir togarar eru nú hættir síldveiðum og herpinótaveiði virðist vera að hverfa, en reknetaveiði að glæðast. Þessir togarar eru hættir síldveiðum og hafa þeir aflað alls í sumar mál og tunnur, sem hér segir:
Garðar 19.259,
Surprise 17.886,
Tryggva gamli 16.400,
Kári 13.360,
Arinbjörn hersir 11.040,
Egill Skallagrímsson 13.182, og
Skallagrímur 12.812.
Garðar, Surprise, Egill Skallagrímsson og Arinbjörn hersir fara heimleiðis. Kári og Tryggvi gamli byrja karfaveiðar og leggja aflann á land í Djúpuvík. Skallagrímur er byrjaður karfaveiðar.

Nýja dagblaðið. 25 ágúst 1936.

          500 ára báts­flak finnst á botni                                Þing­valla­vatns
   Elsta báts­flak sem þekkt er hér á landi

Bát­ur sem fannst á botni Þing­valla­vatns í haust hef­ur verið ald­urs­greind­ur og er talið að hann sé frá 16. öld eða tæp­lega 500 ára gam­all. Er­lend­ur Boga­son, kafari og ljós­mynd­ari, fann bát­inn á 4-5 metra dýpi í Vatnsvik­inu þegar hann var að mynda fyr­ir Nátt­úru­m­inja­safn Íslands.
"Sam­kvæmt ald­urs­grein­ingu er um að ræða elsta báts­flak sem þekkt er hér á landi," seg­ir Hilm­ar J. Malmquist, for­stöðumaður Nátt­úru­m­inja­safns­ins. Miðað við 95% lík­ur er bát­ur­inn frá tíma­bil­inu 1482-1646 sam­kvæmt kol­efn­is­grein­ingu.
Bjarni F. Ein­ars­son forn­leifa­fræðing­ur hef­ur haft um­sjón með frum­at­hug­un á bátn­um, en fleiri sér­fræðing­ar og þjóðgarðsvörður á Þing­völl­um hafa komið að mál­inu. Til­skil­inna leyfa var aflað og bát­ur­inn myndaður í bak og fyr­ir. Hann verður fal­inn Þjóðminja­safni Íslands til vörslu og um­sjón­ar lög­um sam­kvæmt.
Í um­fjöll­un um skips­fund þenn­an í Morg­un­blaðinu í dag seg­ist Hilm­ar vona að unnt verði að leggja í kostnað sem því fylg­ir að ná bátn­um upp af botni vatns­ins og for­verja hann.
"Bát­ur­inn er mjög heil­leg­ur, um fimm metra lang­ur og hef­ur varðveist ótrú­lega vel í vatn­inu," seg­ir Hilm­ar. "Hann er að hluta hul­inn mó og við vit­um að land hef­ur sigið þarna, en bát­ur­inn fannst á dýpi sem stemm­ir við 4-5 metra sig frá land­námi. Fleiri hafa rek­ist á bát­inn af hend­ingu og á þess­um slóðum eru kafar­ar oft á ferð. Það er því brýnt að ná bátn­um upp og koma hon­um í rann­sókn og í vörslu áður en tjón verður. Það hvarflaði að okk­ur að þarna væri kuml, en svo er ekki. Þetta er eigi að síður mjög for­vitni­leg­ur fund­ur."

Mbl.is 8 desember 2018.

               V.b. Særún SI 50

Nýlega var lokið smíði á vélbát á Siglufirði. Er það v.b. Særún SI 50. Eigendur Snorri Stefánsson verksmiðjustjóri og Vilhjálmur Hjartarson skrifstofustjóri, báðir á Siglufirði. Dráttarbraut Siglufjarðar framkvæmdi smíðina, en yfirsmiður var Gunnar Jósefsson. Eiginlega er báturinn byggður upp úr ca. 27 smálesta vélbát, að nafni "Mary", en hann hefur verið stækkaður og gjörbreytt svo mjög, að frekar er um nýsmíði en endurbyggingu að ræða. Við breytinguna var báturinn lengdur, bolur allur endurbættur og allt undir þilfari endurnýjað. Ennfremur var byggður á bátinn hvalbakur og stýrishús, og sett í hann ný vél, togvinda, legufæri o. fl. Að breytingunni lokinni reyndust aðalmál bátsins: Lengd 19.75 m., breidd 5.15 m., dýpt 2.26 m., stærð brúttó 50.75 smálestir, stærð nettó 21.10 smálestir. " Aðalvél bátsins er 165 hestafla Grey Marine díesel. Snúningshraði 2000, en "niðurgíruð" 1:4.4. Með 1600 snúningum eyðir vélin ca. 600 lítrum af olíu á sólarhring og er þá gangur bátsins ca. 9 sjómílur á vöku. Olíugeymar taka 5 1 /2 smálest. Í aftari hluta bátsins er þilfarið hækkað (hálfdekk) og er þar allstórt sporöskjulagað þilfarshús. Fremst í því er stýrishús og aftur úr því stjórnborðsmegin lítill leiðarreikningsklefi, en bakborðsmegin niðurgangur í vél og íbúð (káetu). Þar fyrir aftan er snoturt eldhús. Reykháfur vélarinnar liggur upp í gegn um stýrishúsið, en aftursiglan er hol og notuð sem reykháfur eldavélar. Undir bakka (hvalsbak) er salerni og nokkrir geymsluskápar, en auk þess er þar geymd varaskrúfa og legufæri, en af þeim hefir báturinn eitt "Patent-akkeri og tvö "stokk"-akkeri. Vistarverur skipshafnar eru undir þilfari að framan og aftan. Fremst er íbúð háseta og gengið þangað niður undir bakka. Eru þar lokrekkjur fyrir 8 manns, auk fataskápa, en hæglega má þó bæta við tveimur rekkjum ef þörf krefur. Að aftan er íbúð yfirmanna með 4 rekkjum. Er þaðan innangengt í vélarúm og upp í stýrishús eða eldhús. Báturinn er allur raflýstur. Báturinn er allur byggður úr eik og fyrirkomulag allt og frágangur sérstaklega snyrtilegt, enda ber allur báturinn þess greinilega merki, að allir aðilar hafa viljað gera hann sem bezt úr garði, og ekkert til hans sparað. 

Sjómannablaðið Víkingur. 3 tbl. 1 mars 1943.