Seglatogarinn Anna Breiðfjörð

Fyrst eftir að menn hófu fiskveiðar með botnvörpu, voru eingöngu notuð seglskip til veiðanna. Englendingar voru brautryðjendur á þessu sviði og komu sér upp á síðari hluta 19. aldar allstórum flota botnvörpuskipa. Flest voru þetta kútterar, 50 -100 smálestir að stærð, en þó voru til minni skip, sem fiskuðu með botnvörpu á grunnu vatni. Þegar kom fram um 1880 var tekið að nota gufuskip til botnvörpuveiða. Reyndust þau hafa margvíslega yfirburði fram yfir seglskipin, sem ekki höfðu annað afl en vindinn til að fleyta sér á miðin, urðu að nota hann við drátt botnvörpunnar og máttu einnig sæta öllum duttlungum hans, þá er heim skyldi halda. Um aldamót var svo komið, að gufutogarar höfðu ,,nálega útrýmt seglatogurunum, og fáum árum síðar voru hinir síðarnefndu alveg horfnir úr sögunni. Íslenzkar' botnvörpuveiðar hefjast um það leyti, sem saga brezku seglatogaranna er á enda kljáð. En þessir gömlu, vélalausu togarar eru þó í ríkum mæli tengdir íslenzkri sjávarútvegssögu. Um aldamótin, þegar þeir höfðu lokið hlutverki sínu í Bretlandi, voru þeir seldir úr landi hópum saman fyrir tiltölulega hagstætt verð.; Þetta var um það leyti, sem þilskipaútgerð íslendinga var í hvað örustum vexti, enda keyptu íslenzkir útgerðarmenn allmarga brezka kúttera, sem verið höfðu seglatogarar, og gerðu þá hér út til handfæraveiða. Eina tilraun gerði íslenzkur maður til að reka botnvörpuveiðar með seglskipi. Sú tilraun var gerð árin 1901 -1902. Hér á eftir verður nú sögð saga þeirrar tilraunar og skips þess, sem keypt var í því skyni.


Valgarður Ó Breiðfjörð og kona hans, Anna Breiðfjörð. Seglatogarinn hét í höfuðið á henni.

Sá maður, sem frumkvæðið átti að tilraun þessari, var Valgarður Ó. Breiðfjörð, kaupmaður í Reykjavík. Var hann merkilegur maður fyrir margra hluta sakir. Valgarður var Snæfellingur að ætt, sonur Ólafs bónda Brynjólfssonar á Virki í Rifi og Ingibjargar Jónsdóttur Ásgrímssonar Hellnaprests. Rúmlega tvítugur að aldri fluttist Valgarður til Reykjavikur og lærði þar trésmíði. Stundaði hann þá iðn til ársins 1885, er hann tók að reka verzlun. Fékkst hann síðan við margháttuð viðskipti og brauzt í mörgu. Hann var kappsmaður mikill og hugkvæmur. Meðal annars hafði hann áhuga á leikstarfsemi. Kom hann upp leikflokki og leikhúsi í Reykjavik. Hann gaf einnig út blaðið "Reykvíking" um 12 ára skeið og ritaði þar nálega hvert orð sjálfur. Fjallaði "Reykvíkingur " nær eingöngu um bæjarmál, en lét sig almenn landsmál minna skipta og hafði um það algera sérstöðu meðal reykvískra blaða. Kona Valgarðs var Anna , dóttir Einars Hákonarsonar hattara . Þau voru barnlaus. Valgarður Ó. Breiðfjörð andaðist 16. apríl 1904. Skál nú vikið að útgerðartilraun þeirri, sem vera skyldi aðalefni þessarar frásögu.
Svo vel vill til, að maður hefur frá hendi Valgarðs sjálfs greinilega frásögn af þessari tilraun hans, allt frá því er hugmyndin fæddist og þar til yfir lauk. Er þá frásögn að finna í blaðinu "Reykvíkingi", einkum októberblaði  1901 og júlíblaði 1902. Breiðfjörð skýrir svo frá, " að sér hafi lengi leikið hugur á að fást við útgerð. Hins vegar hafi sér jafnan þótt handfæraveiðar frumstæð veiðiaðferð og gamaldags, sem ekki gæti átt mikla framtíð fyrri höndum. Botnvörpuskipin hefðu aftur á móti haft verulegt aðdráttarafl fyrir sig og hefði hann talið rétt, að íslendingar gerðu tilraunir með þá veiðiaðferð. Breiðfjörð segir: "Það var því um ársbyrjun 1901, að ég afréð með sjálfum mér að kaupa seglskip með botnvörpuútbúnaði, og þá í liðnum febrúarmánuði réð ég skipstjóra á það og annan mann til að fara til Englands að velja skipið og kynna sér aðferð við botnvörpuveiðar.


Seglatogari með vörpuna úti. Þessi botnvarpa hefur sennilega fiskað eitthvað meira en Breiðfjörðsvarpan gerði, hefur þó ekki þurft mikið til eins og sagan segir frá. Mynd úr Togaraöldinni. 

Skip, sem þeir skyldu velja mér, átti að vera gallalaust, sterkt, upprunalega byggt til botnvörpuveiða og ekki undir 90 tonnum að stærð, allt samkvæmt þeim upplýsingum, sem ég áður hafði aflað mér hjá útlendum fagmönnum þar að lútandi. Ferðuðust þeir svo um flesta fiskibæi á Englandi, þangað til seinast í marzmánuði, að þeir fundu það skip, sem ég samþykkti að kaupa, ef það reyndist gallalaust, þó það væri með botnvörpuútbúnaðinum helmingi dýrara en búizt var við, og hefði ég þá staðið illa að vígi, ef vinur minn í Höfn hefði ekki hlaupið undir bagga með mér. Síðan var æfður fagmaður frá London látinn skoða skipið í þurri skipakví, og reyndist það að öllu leyti gallalaust." Þá skýrir Breiðfjörð frá ferð sinni til Englands snemma vors 1901 er hann hugðist gera út um kaupin. Gekk  skrikkjótt að ljúka þeim viðskiptum, því enska stjórnin lagði hald á skipið, eftir að kaupsamningur hafði verið gerður Segir; Valgarður, að það hafi stafað "af einhverju klúðri frá hinu svonefnda "Garðarsfélagi", sem festi skip þetta til kaups í fyrra, en borgaði það ekki." Gekk í hinu mesta þrasi um hríð, en svo fór, að stjórnin lét skipið laust hinn 30. apríl. "Lagði það þá af stað heim," segir Breiðfjörð, "og fékk allgóða ferð, því að það er ágætur siglari". Breiðfjörð hafði ráðið enskan fiskiskipstjóra til að sjá um veiðarnar, og kom hann upp með skipinu. Kom það til Reykjavíkur um miðjan maímánuð, og var þegar tekið að búa það út til veiða. Skipið hlaut nafnið Anna Breiðfjörð og var það í höfuðið á konu eigandans.


Fyrsta gerð Seglatogara. Þessi mun vera enskur.                                      Mynd úr Togaraöldinni.  

Togari Breiðfjörðs lagði út til veiða 23. maí. Þrjár vikur var verið úti í fyrstu veiðiför, en ekkert kom í vörpuna nema lítið eitt af kola. Þó var þetta á sama tíma og enskir botnvörpungar fylltu sig í Faxaflóa. Aftur hélt seglatogari þessi út í flóann, en allt fór á sömu leið. í vörpuna kom eitthvað lítilræði af kola, en enginn þorskur. Tók nú að koma upp kurr meðal skipverja og vildu þeir margir hætta . Kvað íslenski skipstjórinn það sýnt orðið, að eitthvað væri við botnvörpuna að athuga, og það meira en lítið. Lagði hann til, að Breiðfjjörð rifi gufuvélina, gufuketilinn og allt tilheyrandi botnvörpunni úr skipinu, hætti þessari tilraun og gerði það út á handfæraveiðar. Ekki vildi Breiðfjörð sinna þessu. Stímdi hann skipinu nú suður fyrir land til að vita, hvort þar gengi betur en í Faxafia. Leið nú á fjórðu viku, og fréttist ekkert af útgerðinni. Komu þeir Breiðfjörðsmenn þá inn fisklausir að heita mátti, en höfðu týnt skipsbátnum á heimleiðinni.
Breiðfjörð fannst þetta ekki einleikið og ákvað að fara sjálfur út í næstu veiðiför til að sjá með eigin augum, hvernig vinnubrögðin væru. Tóku menn nú að hafa útgerð þessa í flimtingum, eins og oft vill verða, þegar tilraunir mistakast. Komst eitt Reykjavíkurblaðið þannig að orði, er það sagði frá þessum tíðindum:. "Fyrir nokkrum dögum kom inn segl-,,trawlari " Breiðfjörðs með fáeina skarkola og grallara. Breiðfjörð þótti skömm til koma og fór út með honum aftur til að heilsa upp á þorskinn í eigin persónu." Ekki breyttit mikið til batnaðar um aflabrögðin, þótt Breiðfjörð færi með sjálfur til að taka á móti veiðinni. Var reynt víða, en allt bar að sama brunni: afli var nær enginn. Sinnaðist Breiðfjörð við veiðiskipstjórann enska, er hann taldi gagnslausan, dreif hann um borð í brezkan togara, er var á leið til Englands, og bað hann aldrei aftur koma. Enn voru farnar nokkrar smáferðir út í flóann, en árangurinn varð enginn. Þegar þetta basl hafði varað í hálfan þriðja mánuð, án þess að nokkur ljósglæta sæist í svartnætti hinnar einstæðu útgerðar, vildi svo til, að þaulvanur enskur togaraskipstjóri kom inn á Reykjavíkurhöfn og sá útgerð Breiðfjörðs. Var hann fenginn til að athuga vörpuna og leizt honum ekki á gripinn. Sagði hann, að varpa þessi væri með öllu ónothæf og kvað jafnmikla fiskvon í slíkt veiðarfæri, hvort heldur það væri dregið eftir Skildingarnesmelum eða  beztu veiðislóðum. Nú var illt í efni. Í fyrsta lagi vantaði allt sem til þess þurfti að bæta vörpuna og breyta henni. Valgarður hófst þó handa og safnaði saman ýmsu vörpudóti frammi á Seltjarnarnesi og Álftanesi og suður í Hafnarfirði. Voru það leifar frá Vídalínsútgerðinni sálugu.


Kútter Sigríður RE 22.                                                                                 Ljósmyndari óþekktur.

Ekki var allt fengið með þessu. Hvergi í Reykjavík eða nágrenni var til maður, sem kunni hið minnsta til breytinga og lögunar á botnvörpu, sízt af öllu stórviðgerðar. Datt Valgarði helzt í hug að fara út í Faxaflóa og reyna að fá menn hjá botnvörpungunum ensku til að endurbæta vörpuna. Þegar hér var komið, frétti Valgarður, að enskur togaraskipstjóri, sem hafði brennt sig inni í Laugum, lægi í sárum á Landakoti, en þó á batavegi. Fór Valgarður þegar á fund mannsins, og lofaði hann að gera við vörpuna, strax og heilsan leyfði. Nokkrum dögum síðar var vörpunni ekið á blett á Landakotstúni. Staulaðist skipstjóri þangað dag hvern á hækjum sínum og tók að breyta vörpunni og bæta hana. Þegar verkinu var lokið, hafði skipstjóri náð allgóðri heilsu. Féllst hann á að fara út með skipinu í fyrstu veiðiförina og vera til leiðbeiningar nokkra daga. Svo illa tókst til, að brunasárin tóku sig upp við þessa áreynslu, og varð skipstjóri að fara í land aftur að einum degi liðnum. Þó var það sýnt, að varpan hafði stórbatnað. Loks kom í hana fiskur. Nú var fenginn til enskur maður, sem kunnugur var botnvörpuveiðum og gat bætt net. Ekki var hann skipstjórnarlærður. Var síðan haldið út enn einu sinni. Þá brá svo við, að varpan fylltist á skammri stundu af fiski. En þegar átti að innbyrða aflann, sem loksins var kominn að borði eftir meira en þriggja mánaða ördeyðu, var kunnáttan og lagnin ekki meiri en svo, að varpan rifnaði í hengla við borðstokkinn, og náðust aðeins fáeinar þorskkindur. Var haldið til hafnar við svo búið, til að láta gera við skemmdirnar á botnvörpunni. Nú hafði Jóhann skipstjóri fengið nóg af útgerðinni, og Valgarður þóttist hafa fengið nóg af skipstjóranum. Skildu þeir því að skiptum, og varð fátt um kveðjur. Réð Valgarður þá Þorlák skipstjóra Teitsson til að fara út með skipið og gera nýja tilraun. 

Kútterar á Reykjavíkurhöfn í byrjun 20 aldar.                                  (C) Guðbjartur Ásgeirsson.

Var afli þá tekinn mjög að þverra í Faxaflóa og flest skip að hætta , en þó fékkst dágóður reitingur í vörpuna. Ekki var veiðin svo mikil, að Valgarður teldi borga sig að halda henni áfram, en ákvað að bíða vors og láta þá til skarar skríða um útgerðartilraun þessa. Voru menn því afskráðir og skipinu lagt inni á sundum. Þótt Valgarður hefði þegar beðið stórtjón á útgerð sinni, var hann engan veginn af baki dottinn né vonlaus um það, að tilraunin gæti tekizt. Í desembermánuði fór Breiðfjörð til útlanda, Danmerkur og Englands, en því var hann vanur á hverjum vetri, og gerði þá jafnan innkaup til verzlunar sinnar. Þegar til Englands kom, reyndi Breiðfjörð allt hvað hann gat að fá æfðan botnvörpuveiðimann í þjónustu sína, en það gekk erfiðlega, því fáir voru þeir orðnir, sem  kunnu fyllilega til verka á seglskipum með botnvörpuútbúnaði. Breiðfjörð hefur sjálfur lýst því allátakanlega, hversu illa þetta gekk og hvernig honum var innanbrjósts um þessar mundir. Breiðfjörð segir: "Þegar ég kom út úr þessari verksmiðju, (fiskimjölsverksmiðju, sem Breiðfjörð var mjög hrifinn af), kom mað ur til mín, sem var fáanlegur til að fara með mér heim til aðgerða á botnvörpum mínum. En þó ég væri varla mönnum sinnandi af áhyggjum yfir því, að ég engan manm myndi geta fengið, því ég er viss um, að enga stúlku hefur nokkurn tíma langað eins mikið til að fá sér mann eins og mig þá langaði til að geta fengið mér mann, til að sjá um og stjórna botnvörpuveiðinni hér heima, þá var mér ómögulegt að þiggja þennan mann, því hann var svo hræðilega ljótur og illilegur. Viðstaddir kunningjar mínir brostu að þessu, er ég kom til þeirra, og ég brosti að því sjálfur, þó ekki væri mér þá hlátur í huga. Síðan, frétti ég, að maður þessi var fyllislarkari og slagsmálaseggur og hafði ýmislegt til að bera, sem slíku er samfara, og þakkaði ég þá skiparanum að vera laus við hann. 


Kútter Egill RE 17.                                                                                          Ljósmyndari óþekktur.  

Útgerð seglatogara var þá að heita mátti alveg úr sögunni í Englandi. Þó tókst fyrir milligöngu velviljaðra Englendinga að ráða mann til starfans, nákunnugan botnvörpuveiðum. Kom hann hingað til lands með Breiðfjörð í janúarmánuði 1902. Hófst hann þegar handa við að endurbæta botnvörpuútbúnaðinn. Englendingur þessi skýrði Breiðfjörð svo frá, að botnvörpuútbúnaður hans hafi í upphafi verið svo langt fyrir neðan allar hellur, að engu tali tók. Viðgerð enska skipstjórans var að vísu spor í rétta átt, en þó hvergi nærri fullnægjandi, enda óvinnandi fyrir einn mann að gera þar á skömmum tíma þær stórbreytingar, sem þurfti. Hinn enski maður, sem Breiðfjörð hafði ráðið í þjónustu sína, breytti nú gerð botnvörpunnar og útbúnaði öllum í smáu og stóru. Sparaði Breiðfjörð ekkert til verksins og lagði enn fram allmikla fjárupphæð í þeirri von, að betri árangur næðist en hið fyrra árið.
Snemma vors var undir búningi lokið, skipverjar ráðnir og lagt af stað til veiða. Englendingurinn skyldi vera fiskiskipstjóri og hafa yfirumsjón með vinnu allri á þilfari. Daginn eftir að veiðin hófst, lenti skipið í ágætum fiski og fékk á skammri stund drjúga veiði, engu minni en enskir botnungar, sem voru í Faxaflóa á sama tíma. Næst var haldið suður fyrir land, en sú för bar lítinn árangur. Enski skipstjórinn reyndist óþolinmóður og hyskinn við veiðarnar. Lá hann mikið inni á höfnum, og þó hann renndi fyrir fisk, aflaðist lítið. Mun brátt hafa komið upp kurr nokkur milli skipstjórans enska og íslendinganna, sem með honum voru. Stillur voru miklar um þetta leyti og því oft ókleyft að toga á seglskipi, sem þurfti fráskan vind. Var skipið nær tvo mánuði að flækjast um Faxaflóa og úti fyrir suðurströndinni, en fiskaði nær ekkert í vörpuna, þá sjaldan henni var kastað. Seinasta hálfa mánuðinn, sem skipið átti að heita á veiðum, höfðu hásetar það sér til dundurs að draga þorsk á færi. Í síðustu veiðiför skipsins var frískur vindur og gott togveður, en áður höfðu hægviðrin valdið miklum töfum og erfiðleikum. Kvaðst Breiðfjörð nú hafa gert sér beztu vonir um, að úr rættist og skipið kæmi loks inn með góðan afla. En það brást. Lýsir Breiðfjörð vertíðarlokum hjá togara sínum með þessum orðum: "Seint um kvöld var það, sem skip mitt kom úr þessari ferð, og vakti ég því alla nóttina að hugsa um mál það. Á endanum komst ég að þeirri niðurstöðu, að óráð væri að spyrna lengur á móti broddunum, og afréð ég þá að fá mér menn, undir eins og lýsti af degi, til þess að rífa burt úr skipi mínu allt smátt og stórt tilheyrandi botnvörpuútgerðinni og  flytja það á land, og vann ég einnig sjálfur að því nótt og dag, þangað til það var búið. En gramt var mér þá í geði. Þar með er þá botnvörpuveiðatilraunin hér dauð og grafin um lengri tíma.


Seglskip að veiðum í Faxaflóa.                                                               (C) Guðbjartur Ásgeirsson.

Þess má geta, að skip Valgarðs, Anna Breiðfjörð, var gert út til handfæraveiða, eftir að botnvörputækin höfðu verið sett í land. Reyndist það hin bezta fleyta og var oft aflasælt. Breiðfjörð gerði það sjálfur út fyrstu vertíðina. Síðar komst það í eign Ólafs Péturssonar og Runólfs Ólafssonar í Mýrarhúsum, en þeir seldu Brydesverzlun skipið. Var það þá skírt upp og nefnt Valtýr. Skipstjóri á Valtý gerðist Pétur Mikael Sigurðsson, dugnaðarmaður mikill og einhver mesti aflamaður þilskipaflotans. Fiskaði hann með ágætum á Valtý, enda var skipið stórt og burðarmikið. Var Valtý haldið út til handfæraveiða fram til ársins 1920, er skipið fórst með allri áhöfn. Árið 1919 hafði Pétur Mikael verið með Valtý að vanda. Hafði honum löngum gengið vel að fiska, en að þessu sinni bar þó af. Varð Valtýr langhæstur allra handfæraskipa þetta ár, og var sem honum brygðist aldrei fiskur. Í vertíðarbyrjun 1920 lagði Pétur Mikael út á skipi sínu og hafði 30 manna áhöfn. Voru það að langmestu hinir sömu menn og verið höfðu með honum áður. Þar var valinn maður í hverju rúmi, svo að naumast hafði nokkur skúta samhentari og ötulli skipshöfn.

            Hinsta sjóferð Valtýs

Í febrúarmánuði, þá er flest skip voru úti í fyrsta túrnum, voru veður með afbrigðum óstöðug og geisuðu stormar svo miklir, að þeir ollu hrakningum og tjóni á skipum. Einna verst veður gerði um mánaðamótin febrúar og marz. Er talið, að Valtýr hafi farizt í því veðri. Hann hafði lagt út til veiða hinn 21. febrúar, en önnur skip urðu hans síðast vör 28 febrúar. Var þá að skella á versta veður, stormur og kafaldshríð. Sá bylur stóð í tvo sólarhringa. Öll íslenzku fiskiskipin skiluðu sér heilu og höldnu eftir veðrið, önnur en Valtýr. Hann kom aldrei fram. Ýmsir trúðu því, að ásigling en ekki ofviðri hefði orðið honum að grandi. Gengu um það sögur, að enskur togari hefði skýrt svo frá síðar, að hann hefði í byrjun garðsins séð Valtý og færeyskan kútter, sem Kristine hét, nálægt hvorum öðrum. Dembdi þá yfir svörtu éli, svo að bæði skipin huldust sýn, en þegar upp birti nokkru síðar, var hvorttveggja horfið. Kom hvorugt þeirra fram síðan, enda höfðu flestir það fyrir satt, að þau hefðu rekizt á í élinu, barizt saman, brotnað af sjóganginum og sokkið. Einkennilegt var það, að svo

sem Valtýr hafði fiskað langbezt íslenzkra þilskipa árið áður, hafði Kristine verið stórum aflahæst í flota Færeyinga á þeirri vertíð. Var það af sumum kallaður feigðarafli síðan. Aldrei rak neitt úr Valtý, og ekkert upplýstist frekar um afdrif hans.

Frjáls þjóð. 11 júní 1960.
Gils Guðmundsson.

         togarinn Eggert Ólafsson BA 127

Í desember 1911 kom togari til Patreksfjarðar sem Pétur A Ólafsson kaupmaður þar, hafði keypt og hugðist gera út þaðan. Var hann nefndur Eggert Ólafsson BA 127. Pétur hafði keypt eignir I.H.F. á Geirseyri árið 1906 og hafði þar mikil umsvif. Fljótlega komu í ljós erfiðleikar í sambandi við útgerð þessa skips, þ.e. aðstaða við bryggju á Geirseyri var engan veginn fullnægjandi. Til þess að reyna að bæta úr þessu keypti Pétur barkskip og lét það liggja í höfninni, hlaðið kolum, salti og öðrum nauðsynjum. Ef ill aðstaða var við bryggju, gat togarinn lagst upp að barkinum og fengið þannig afgreiðslu. Ekki reyndist þetta þó fullnægjandi lausn, og varð Pétur að selja togara sinn hlutafélagi í Reykjavík sem nefnt var Eggert Ólafsson.
Hlutafélagið Eggert Ólafsson var stofnað 31 janúar árið 1913. Pétur A Ólafsson seldi félaginu skip sitt og mun hann að einhverju leyti hafa fengið andvirði þess greitt í hlutabréfum. Hlutafélagið Eggert Ólafsson keypti annað skip í febrúar 1915 og hét það Earl Hereford RE 157, keypt frá Færeyjum. Báðir þessir togarar voru seldir til Frakklands í desember árið 1917.

Saga Íslenskrar togaraútgerðar fram til 1917.
Heimir Þorleifsson 1974.

        Togarasalan 1917

Sökum vaxandi skipaeklu hafa flestar þjóðir tekið það ráð að banna með lögum sölu skipa úr landi. Aukaþingið sem haldið var í vetur bjó til samskonar lög fyrir ísland og bannaði að selja eða leigja skip út úr landinu. Lög þessi voru einhver hin mikilsverðustu sem þingið afgreiddi. En nú er komið á daginn að þingið samþykti lögin af tómum apaskap, bara af því að aðrar þjóðir gerðu það - en ekki af því að þingmönnum væri ljóst hve skaðlegt væri fyrir þjóðfélagið að skipin væru seld, því nú hefir Sama þingið, sömu þingmennirnir, gefið samþykki sitt til þess að togaraflotinn íslenzki sé seldur út úr landinu. Snemma í sumar kvisaðist það að útgerðarmenn vildu fá að selja Þá af togurunum sem elstir væru, eða óhentugir sökum ónógrar stærðar , eins og t. d. "Íslending". En nú veit hvert mannsbarn í Reykjavík, þó blöðin sem daglega koma út, og vanalega tilfæra allar fréttir, ekki hafi getið þess með einu orði, að búið er að selja meirihlutann af togurunum, og að þeir verða sóttir einhvern daginn. Togararnir sem sagt er að séu seldir eru þessir:
Apríl 295,19 smálestir eign h.f. "Ísland".
Baldur 290,69 smálestir eign h.f. "Bragi".
Bragi 291,37 smálestir eign sama.
Eggert Ólafsson 262,62 smálestir eign E. Stefánssonar.
Ingólfur Arnarson 305,77 smálestir eign h.f. "Haukur".
Maí 263,92 smálestir eign h.f. »Ísland".
Þór 264,70 smálestir eign "Defensor".
Jarlinn 277,49 smálestir, eign "Hákon Jarl"
Earl Hereford 273,02 Eign E Stefánssonar.
Þorsteinn Ingólfsson 264,92 eign h.f "Haukur"
Eins og þeir geta séð af þessari skrá sem til þekkja, eru eldri og nýrri togararnir seldir upp til hópa, af þeim fáu sem eftir eru, er meirihlutinn skip, sem ekki eru ný eða nýleg.
Upprunalega mun ekki hafa verið ætlun útgerðarmanna að selja aðra togara en þá fáu sem, á næsta ári eða svo , þörfnuðust kostnaðarsamrar endurbótar, en þegar farið var að semja óx græðgin í verðhækkunina er orðið hefir á skipunum frá stríðsbyrjun, og eins mun það, að síldveiðin tókst ekki betur í sumar en raun varð á, hafa slegið felmtri á útgerðarmenn, og ýtt undir þá að greipa gullið.
Er nú gróðinn af því að selja togarana eins viss og auðsær fyrir útgerðarmenn og þeir telja sér? Gróðinn við að selja er eingöngu, eða nær það, í því falinn að hremma verðhækkunina, sem orðið hefir á togurunum frá því stríðið hófst, en hins vegar er mjög vafasamt hvort togarar fást keyptir eða smíðaðir á næstu 5 - 10 árum ódýrar en þessi skip hafa verið seld. Undantekningarlaust allar þjóðir búast við skipaeklu að ófriðnum loknum; t. d. hafa Þjóðverjar svo illa aðstöðu sem þeir eiga til slíkra starfa um þessar mundir, smíðað hvert stórskipið á fætur öðru til þess að geta að einhverju bætt úr hinni fyrirsjáanlegu skipaeklu er verður eftir stríðið.


Í bréfinu hér að ofan óskar h/f Eggert Ólafsson í Reykjavík eftir undanþágu frá lögunum frá 18 janúar 1917 og þeim leyft að selja botnvörpuskip sín,  Eggert Ólafsson RE 156 og Earl Hereford RE 157 úr landi.
   
En þó ganga mætti að því vísu, að hægt yrði, að stríðinu loknu, að fá jafngóða togara, að mun ódýrara en það verð, sem íslensku togararnir eru nú seldir fyrir, þá er gróðinn af sölunni samt sem áður mjög vafasamur. Að öllum líkindum verður síðasta tímabil styrjaldarinnar vopnahlé. Og þegar litið er á hvílík feikna flækja það er, sem greiða á úr við friðarsamningana, og þegar hinsvegar er litið á, hve langan tíma friðarsamningar hafa tekið, sem hafa verið á eftir margfalt, margfalt minni styrjöldum, þá virðist svo, sem hinn skemmsti tími sem hægt sé að hugsa sér að vopnahléið standi áður en friður kemst á, muni vera eitt ár. Nú er lítt hugsandi að vopnahlé verði samið upp á aðra skilmála en að Þjóðverjar hætti á meðan kafbátahernaðinum, og þá að líkindum einnig að Bretar hætti að banna flutning til Þýskalands, að minsta kosti á matvöru. Allt bendir því á að árið sem fer á undan undirskrift friðarsamninganna, verði ágætis ár fyrir hlutlausar þjóðir, með öðrum orðum, verði 1915 eða 16 upp aftur, því vitanlega gera hverjir málsaðilar ófriðarins um sig, allt sem þeir geta, til þess að búa sig sem best undir áframhald ófriðarins, ef friðarsamningarnir skyldu fara út um þúfur (auðvitað innan þeirra takmarka er vopnahlésskilmálarnir tiltaka).
Verði nú gangur málsins eins og hér er tilgetið, er bersýnilegt, að sala togaranna er fyrir útgerðarmennina sjálfa hið versta glapræði, og það er ekki ótrúlegt, að það fari fyrir þeim, eins og fyrir manninum ;í sögunni sem átti hænuna sem verpti gulleggjum. Maðurinn sá hugði, að hænan mundi vera tómt gull að innan, og þar eð hann var mjög ágjarn, þá slátraði hann henni. En eins og þeir muna, sem söguna hafa lesið, var það allt annað en gull, sem maðurinn fann innan í hænunni! Útlitið fyrir togaraútgerðina er síst verra núna, en það var fyrir kúaeigendur hér sunnanlands í fyrra haust, þegar öll taðan hafði skemmst svo, að hún var nær ónýt. Hvað mundi það hafa verið kallað, ef kúaeigendur hefðu alment í fyrrahaust selt kýrnar til niðurskurðar? Eitthvað miður fallegt hefði það, með réttu, verið kallað. En það sem togaraeigendur gera nú, er þó nákvæmlega hið sama.
Sé togarasalan vafasöm ráðstöfun miðuð við hagsmuni útgerðarmannanna, þá þarf enginn vafi að leika á því, hvað hún er, þegar horft er á hana með hagsmuni þjóðarheildarinnar fyrir augum, það er niðurskurður og ófyrirgefanleg glópska, hvernig svo sem á málið er litið. Á sama tíma og menn gera sitt ítrasta til þess að finna ráð til þess að bæta úr fyrirsjáanlegu atvinnuleysi, sem meðal annars stafar af því, að togararnir verða að hætta í bili, eru þeir sömu togarar seldir út úr landinu, og þar með alveg fyrirsjáanlega atvinnuleysistímabilið framlengt um hver veit hvað langan tíma. Auðvitað er, að togarasalan gerir að líkindum hvorki til né frá um atvinnuleysi það, sem er nú rétt framundan, og er þó ekki ómögulegt, að gera hefði mátt samninga við Breta um að selja þeim ísfisk hér, sem þeir sjálfir sæktu, og borguðu hæfilegu verði miðað við kolaverðið. En auðvitað er þetta atriði mjög vafasamt og líklegast verður það atriði, að togarasalan hefir ekki mikilvæga þýðingu fyrir nánustu framtíðina að ríða baggamuninn um það, að alþýðan skerst hér ekki sjálf í leikinn. Því væri fyrirsjáanlegt, að hægt væri að halda út togurunum í nánustu framtíð, ætti verklýðurinn að freista þess hvort ekki væri hægt að hindra söluna með því að gera allsherjarverkfall hér í Reykjavík og í Hafnarflrði (stuðningsverkföll hefði mátt búast við að gerð hefðu verið hér og þar, sem verklýðsfélagsskapurinn er lengst kominn). Slíkt verkfall hefði eigi einungis verið rétt frá siðferðislegu sjónarmiði, heldur einnig frá lagalegu, því sala togaranna er algerlega ólögleg, og skal það nú skýrt nánar.
Lög þau er getið er um í upphafl greinar þessarar, "Lög um bann við sölu og leigu skipa úr landi", sem aukaþingið í vetur samdi, hljóða þannig;
"1. gr. Bönnuð skal sala og leiga skipa út úr landinu. Landsstjórnin getur veitt undanþágu frá banni þessu.
2. gr. Brot gegn lögum þessum varða sektum frá 10 þús. til 200 þús. krónum. Með mál út af brotum gegn lögum þessum skal fara sem almenn lögreglumál.
3. gr. Lög þessi öðlast þegar gildi." Eins og sjá má á 2. gr. getur landsstjórnin veitt undanþágu frá lögunum, en það kemur ekki til mála að það geti kallast undanþága, sem hér á sér stað, því eftir því sem útgerðarmenn skýra sjálfir frá nú, stendur ekki á útflutningsleyfi frá stjórninni. Stjórnin hefir því brotið lögin, eða öllu heldur þegjandi og hljóðalaust numið lögin úr gildi. Það þýðir ekki að tala um það, að lögin banni sölu allra skipa, og undanþágan sé aðeins gefin fyrir togara, því lögin eru nor eingöngu samin til þess að hindra sölu togaranna, því ennþá hefir ekki heyrst að Utlendingar hafi ágirnst mótorbátana okkar. Vitanlega hefði stjórnin ekki leyft söluna nema með samþykki þingflokkanna. Þeir eru því jafnsekir stjórninni; en þó þetta hafi verið borið undir þingmennina, þá er lagabrotið jafnt fyrir því. Þingmenn geta ekki frekar en aðrir menn gefið leyfl til þess að breyta þvert ofan í gildandi lög.

Dagsbrún. 22 september 1917.

                Drangey SK 2

Nýr togari FISK Seafood, Drangey SK-2, hélt af stað heim föstudaginn 4. ágúst. Áætlaður siglingartími í Skagafjörðinn er um hálfur mánuður og því áætluð heimkoma í kringum 18. ágúst.
Skipið var smíðað hjá Cemre skipasmíðastöðinni í Tyrklandi. Skrifað var undir samning um smíði á skipinu þann 24. júlí 2014. Skipið var sjósett þann 22. apríl síðastliðinn og afhent formlega þann 26. júlí í Tyrklandi.
Á Sjávarútvegssýningunni í Brussel þann 25. apríl síðastliðinn var skrifað undir samning við Skagann 3X um smíði á vinnslubúnaði á millidekkið á skipinu. Búnaðurinn er ofurkælibúnaður líkt og er um borð í Málmey SK-1.
Drangey er þriðja af fjórum systurskipum sem smíðuð eru hjá Cemre. Hin þrjú skipin, Kaldbakur, Björgúlfur og Björg, fara til Samherja og ÚA. Skipin eru hönnuð af Verkfræðistofunni Skipatækni og Bárði Hafsteinssyni. Skipið er tæknilega fullkomið og við hönnun var lögð áhersla á hagkvæmni í orkunýtingu. Drangey er 62,5 metra langt skip og 13,5 metra breitt. Skipið er með nýstárlegt skrokklag og stórt og áberandi perustefni sem á að tryggja betri siglingareiginleika, meiri stöðugleika og aukna hagkvæmi. Skipið er skráð 2081 brúttótonn, hefur 14 hnúta hámarks siglingarhraða og 40 tonna togkraft. Skipstjóri á skipinu er Snorri Snorrason.
Það eru rúm 44 ár síðan það kom síðast nýsmíðaður togari á Sauðákrók. Það skip hét líka Drangey en bar einkennisstafina SK-1. Það skip kom í fjörðinn frá Japan þann 8. maí 1973. Drangey kemur til með að leysa Klakk SK-5 af hólmi en Klakkur er 40 ára gamalt skip.

Af vefsíðu FISK Seafood ehf.

               Nýr botnvörpungur

Á sunnudagsnóttina kom hingað annar nýi botnvörpungurinn Thorsteinssonsbræðra. Sá heitir Baldur og er Kolbeinn Þorsteinsson skipstjóri. Baldur er hið prýðilegasta skip.

Ísafold. 2 mars 1912.

   Trawlfélagið Bræðurnir Thorsteinsson
         og Fiskiveiðahlutafélagið Bragi

Fyrstir til þess að hefja togaraútgerð á tímabilinu 1911-17 voru þeir bræður Pétur Jens og Þorsteinn Thorsteinsson, eða P.J. og Th. Thorsteinsson eins og þeir voru venjulega kallaðir. Pétur hafði losað sig úr Milljónafélaginu og gengið til samstarfs við bróður sinn, Þorstein, sem rak umfangsmikla verslun í Reykjavík undir nafninu Liverpool. Þeir kölluðu útgerð sína Trawlfélagið Bræðurnir Thorsteinsson og byrjuðu með því að taka tvo enska togara á leigu í vetrarvertíð 1911. Þeir hétu Vale of Lamox og Wetherley. Síðan létu þeir bræður smíða fyrir sig tvo togara í Englandi er nefndir voru Baldur og Bragi, og komu þeir til landsins snemma árs 1912. Svo virðist sem bræðurnir hafi fljótlega viljað slíta samstarfinu því Pétur hvarf úr félaginu í desember árið 1913. Var það þó um stuttan tíma rekið áfram undir sama nafni, en skipstjórarnir á Baldri og Braga, þeir Kolbeinn Þorsteinsson og Jón Jóhannesson gerðust samstarfsmenn Þorsteins. Hinn 17 desember 1913 var stofnað Fiskiveiðahlutfélagið Bragi er tók við af hinu fyrra félagi. Hlutafé þess var 80 þús. Kr. Stjórn félagsins skipuðu tveir kaupmenn auk Þorsteins, þeir Guðmundur Olsen og Siggeir Torfason. Þetta félag starfaði út tímabilið, en seldi togara sína til Frakklands 1917. Th. Thorsteinsson hafði mikla fiskverkunarstöð á Ytra-Kirkjusandi í Reykjavík. Var reist þar þurrkhús, þar sem þurrka mátti saltfisk við ofnhita.
 Pétur J. Thorsteinsson hætti ekki afskiptum af togaraútgerð, þó að hann sliti samstarfi við bróður sinn, því að hann var þá þegar orðinn einn af eigendum í Fiskiveiðafélaginu Hauki, er stofnað var um haustið 1912, og einnig framkvæmdastjóri þess. Þetta félag lét smíða í Englandi stærsta togara, er Íslendigar eignuðust fyrir fyrra stríð, en það var Ingólfur Arnarson. Haukur var sameignarfélag, er eftirtaldir menn áttu: Pétur Jens Thorsteinsson, Jóhannes Magnússon, kaupmaður í Reykjavík, Jón Magnússon fiskmatsmaður, Ingimundur Jónsson kaupmaður, Þorsteinn Jónsson járnsmiður, Sveinn Björnsson málflutningsmaður, Pétur Bjarnason skipstjóri og Jón Einarsson frá Vestmannaeyjum. Átti hver þeirra 1/8 hlut í félaginu. Annan togara keyptu þeir frá Hollandi árið 1916, og hét sá Þorsteinn Ingóflsson. Bæði skipin voru seld til Frakklands 1917.

Saga Íslenskrar togaraútgerðar fram til 1917.
Heimir Þorleifsson. 1974.

             Árekstrarnir á höfninni

Það var botnvörpungurinn Baldur, með frakkneskri áhöfn, sem gerði uslann á höfninni í fyrrakvöld. Skemmdirnar á vélbátnum »ÚIfur« voru töluverðar; höfðu brotnað aftan á bátnum sperrur og annað. Þó eru þær skemmdir eigi nema lítilræði hjá hinum sem urðu á danska seglskipinu Helenu. Er talið víst að það muni kosta mörg þúsund krónur að gera við skipið, svo það verður alldýr ferð, sem »Baldur« fór um höfnina, þó eigi væri hún löng.

Morgunblaðið. 22 nóvember 1917.

     Halinn og Djúpállinn

      "Gylfi" Nýi botnvörpungurinn

Það var stórt skarð, er höggvið var í fiskiflotann íslenzka, er helmingur allra botnvörpuskipanna var seldur til útlanda, illu heilli. Munu allir, sem nokkurn skilning hafa á nauðsyn þess, að atvinnuvegir þjóðarinnar haldist í horfi og dafni, óska þess, að eigi verði þeirrar stundar langt að bíða, að skarðið það verði fyllt. Og því er það, að manni finnst góður gestur kominn að landi í hvert sinn sem nýr botnvörpungur íslenzkur kemur hingað. Síðan fór að hægjast um í heiminum og heljartök styrjaldarinnar að linast, hafa komið hingað þrír botnvörpungar. "Vínland'' kom fyrst, frá Hollandi. Þá kom hinn vandaði botnvörpungur "Egill Skallagrímsson", sem brezka flotastjórnin hafði haft í víking og kallað "Iceland,,. Egill var smíðaður með nokkru öðru móti en aðrir botuvörpungar, og sniðinn eftir því sem eigendur hans álitu bezt henta hér við land. Hafa þeir áreiðanlega verið heppnir í vali sínu, því Egill reyndist hið ágætasta skip og fylgdu honum úr hlaði óskorin lofsyrði brezku flotastjórnarinnar, er hann var afhentur eigendunum. Þriðji botnvörpungurinn kom í nótt. Heitir hann "Gylfi" og er eign Magnúsar Magnússonar forstjóra o. fl. en skipstjórinn er Jóel Jónsson.
Langur hefir aðdragandinn orðið að því að fá skipið. Um smíði á því var samið í júnímánuði 1914 við skipasmíðastöð Schiebecks í Geestemunde. En svo kom ófriðurinn og tók stjórnin skipið þegar í sína þjónustu og hefir haldið því síðan. Þjóðverjar gáfu "Ými", »Víði" og "Rán" laus árið 1915 en »Gylfi" fékkst ekki. Er það senniega af því að hann var stærstur skipanna. Þýzka stjórnin hefir haft skipið í sinni þjónustu öll ófriðarárin en leigu hefir hún þó goldið eftir það. Fyrsta febrúar síðastliðinn fóru þeir, Magnús Magnússon og Jóel skipstjóri utan til að fá skipið. Hafa þeir verið í ferðinni rétt hálft ár. Jóel alltaf í Þýzkalandi en Magnús til skiftis í Þýzkalandi og Kaupmannahöfn og gekk eigi greiðlega að fá skipið afhent. Um síðir fékkst þó viðurkenning þýzku stjórnarinnar fyrir því að skipið væri íslenzk eign og kol gátu þeir herjað út handa  skipinu svo að það kæmist til Esbjerg. Kostaði það miklar málalengingar og fyrirhöfn að fá skipið afhent, m. a. þurftu þeir að fara til Berlín. Magnús rómar mjög hjálpsemi og dugnað Jóns Krabbe  skrifstofustjóra og Jóns Sveinbjörnssonar í málinu.
"Gylfi" er lengstur íslenzku botnvörpunganna, 150 fet á lengd, en áður var sá lengsti 140 fet. Breiddin er 25 fet. Skipið er 350 smálestir brúttó. Vélin hefir 550 hestöfl en auka má upp í ca. 750. Skipið er vel byggt og vandað og búið öllum nýtízku tækjum. Segir Magnús að því hafi verið haldið furðu vel við, og sé að öllu leyti óskemmt eftir skylduvinnuna í Þýzkalandi. Málning hafi að vísu verið ófáanleg, en tjara verið notuð í staðinn til að verja ryði, og blönduð ýmsum efnum. Ómögulegt telur Magnús að fá botnvörpuskip byggð í Þýzkalandi nú. Þjóðverjar hafa svo margt að vinna fyrir sjálfa sig að þeir komast ekki yfir það. Og svo hvílir á þeim mikil skipasmíðakvöð fyrir Breta. "Gylfi" var fimm sólarhringa hingað frá Esbjerg.

Morgunblaðið. 2 ágúst 1919.

Barðinn strandar fram undan Akranesi

Um hádegi í gær, var togarinn "Barðinn " á leið utan úr Flóa og inn á Akranes, til þess að taka þar fiskilóðs. Rjett framan við Akranesvitann, á svonefndum Þjóta, tók togarinn niðri, og komst hvergi. Þetta var laust eftir hádegi. Var það rjett um háflóð. Skipstjóri sendi þegar skeyti til Þórðar Ólafssonar kaupmanns, sem annast afgreiðslu togarans, og segir hvernig komið var. Bað skipstjóri þess, að dráttarbáturinn "Magni " yrði sendur sem fyrst til þess að ná togaranum út af skerinu. Tveim tímum seinna fjekk Þórður skeyti um það frá togaranum, að kominn væri leki að skipinu, og ekki væri hægt að dæla úr því. Um kl. 6 var Magni kominn á vettvang til þess að athuga á hvern hátt togaranum yrði helst náð út með flóðinu um miðnætti.
Togarinn Gyllir fór upp eftir nokkuru seinna, til þess að verða til aðstoðar ef með þyrfti. Kunnugir menn á Akranesi, er Þórður Ólafsson átti símtal við, töldu allar líkur til þess, að Barðinn myndi nást út þarna . Við stefni hans var 7 faðma dýpi, en afturhlutinn lá á klettinum. Togarinn sást vel hjeðan úr Reykjavík, og var auðsjeð hjeðan kl. um 6 í gærkveldi, að hann hallaðist mikið og bar hátt á honum á skerinu. Togarinn er vátryggður hjá Sjóvátryggingarfjelagi Íslands.

Morgunblaðið. 22 ágúst 1931.

    Barðinn, vonlítið að hann náist út

Í blaðinu í gær var frá því skýrt að tvö skip voru í fyrrakvöld komin á vettvang til þess að reyna að bjarga Barðanum af Þjótnum, hafnarbáturinn Magni og togarinn "Gyllir." Er hafnarbáturinn Magni kom að Þjótnum kl. að ganga sjö á föstudagskvöld, voru skipverjar af Barðanum allir í skipsbátunum, og höfðu verið það um hríð, því þá var togarinn farinn að hallast svo mikið á skerinu, og kominn svo mikill sjór í hann, að búast mátti við því, að hann kynni að sökkva skyndilega. Var nú tekið til óspiltra málanna að dæla úr togaranum. Tókst þá að dæla úr lestarrúminu, en Magni hafði ekki við að dæla úr vjelarrúminu. Um miðnætti á laugardagsnótt var gerð tilraun til þess að draga togarann af skerinu.
Var sín dráttartaugin sett í hvort skipið, Magna og Gyllir. En Barðinn bifaðist ekki. Aftari helmingur Barðans var á skerinu, en framendinn stóð fram af því. Er hætt var tilraunum þessum, var haldið áfram að dæla úr skipinu. En nú höfðu dælurnar ekki við, skipið fylltist af sjó, og varð þá svo fram þungt, að klukkan að ganga þrjú um nóttina, stakkst það fram af skerinu, svo stefni þess stendur í botni, en afturendann upp úr sjó. Gyllir snéri nú til Reykjavíkur, en Magni kom ekki fyrr en kl. 8 í gærmorgun, og þá með skipshöfn Barðans, nems skipstjóra og vjelstjóra. Þeir komu síðar með vjelbát. Er skipverjar af Barðanum fóru í bátana, tóku þeir allan farangur sinn með sjer.
En veiðarfæri skipsins voru ekki tekin, sakir þess, að allir bjuggust þá við því, að skipið næðist út. Sker þetta, Þjóturinn, sem Barðinn strandaði á, er, að sögn 3 klettahnjótar, svo sem mótorbátslengd hver. Á skeri þessu brýtur alltaf, nema þegar sjór er ládauður, eins og hann var í þetta sinn. Barðinn var smíðaður í Englandi árið 1913; 416 smálestir að Stærð. Eigendur h.f. Heimir hjer í Reykjavík. Með veiðarfærum og afla var skipið vátrygt fyrir kr. 270.000. Farið hefir verið fram á, að Ægir kæmi á vettvang í dag, til þess að athugað yrði enn hvort nokkur von sje til þess að ná skipinu  út.

Morgunblaðið. 23 ágúst 1931.

            Nýr bátur til Dalvíkur

Nýr bátur er kominn hingað til Dalvíkur. Er það 58 lesta bátur, smíðaður í Danmörku. Helgi Jakobsson sigldi bátnum heim, en Jóhannes Jónsson mun verða formaður á vetrarvertíð. Eigandi hins nýja báts er hlutafélagið Röðull. Framkvæmdastjóri þess er Jón Stefánsson. Báturinn er vandaður og gott sjóskip að sögn. Á leiðinni til Íslands gistu skipverjar hjá íslenzkri fjölskyldu í Klakksvik og héldu þar jólin.

Dagur. 4 janúar 1956.

Togarafélögin Víðir og Ýmir í Hafnarfirði 

Togaraútgerð, rekin með nýtískuskipum og að fullu samkeppnisfær við það, sem gerist best annars staðar, hófst í Hafnarfirði árið 1915. Þá komu til bæjarins tveir nýir togarar, báðir smíðaðir í Þýskalandi. Hétu þeir Víðir og Ýmir, eign samnefndra hlutafélaga.
Ýmisfélagið var eldra, stofnað 24 febrúar 1914. Stjórnina skipuðu þeir Ágúst Flygenring, Olgeir Friðgeirsson og Hjalti Jónsson (Eldeyjar-Hjalti). Þessir menn höfðu áður komið að togaraútgerð frá Hafnarfirði. Hjalti segir frá því, að Holger Debell forstjóri Hins íslenska steinolíufélags, hafi verið annar aðalhvatamaður að stofnun félagsins ásamt Ágúst Flygenring.
Hitt félagið, Víðir, var stofnað 11 febrúar 1915. Stjórnina skipuðu þeir Magnús Einarsson dýralæknir, formaður, Pétur Halldórsson bóksali, síðar borgarstjóri í Reykjavík og Guðmundur Böðvarsson kaupmaður. Þá voru þeir og hluthafar bræðurnir Böðvar bakari og Þórarinn Böðvarssynir. Hafði Þórarinn prókúruumboð og framkvæmdastjórn.

Saga Íslenskrar togaraútgerðar fram til 1917.
Heimir Þorleifsson 1974.

      Botnvörpungurinn Víðir GK 450

Hinn nýi botnvörpungur Hafnfirðinga, kom hingað í nótt. Liggur hann fyrir innan Battarísgarðinn, allur flöggum skreyttur.

Vísir. 29 maí 1915.

                        Árekstur

Botnvörpungarnir »Rán« og , »Víðir« rákust á á Eyjafirði í gær.  Sagt er að »Rán« (eign M. Th. Blöndahl o. fl.) hafi skemst allmikið, en »Víðir« (Guðm. Böðvarsson o. fI. ekki meira en svo að hann getur haldið áfram síldveiðinni.

Vísir. 9 september 1915.

       Togarann Sindra rekur á land

Togarann Sindra frá Akranesi rak mannlausan á land, undir túnfætinum að Saurbæ á Hvalfjarðarströnd í gærmorgun. Óvíst er hvort skipinu verði bjargað. Nokkru eftir að Sindri kom af síldveiðum á liðnu sumri, var togarinn fluttur inn í Hvalfjörð og lagt þar, en sem kunnugt er liggja nú því nær allir gömlu togararnir við festar. Nokkru fyrir hádegi í gær veitti heimilisfólkið því eftirtekt að skip kom, að því er virtist siglandi upp að landinu. Þótti heimilisfólkinu þetta all kynlegt, en hjelt að hjer væru á ferð erlendir fiskimenn á skipi sínu, villtir af leið. Segir nú ekki frekar af ferðum skipsins, fyrr en það strandar í fjörunni, skammt vestan við túnfótinn í Saurbæ. Var veður þá hið besta. Kom þá skýrt í ljós að þetta var Sindri, sem legið hefur í Hvalfirði í allan vetur. Í gærkvöldi var óvíst hvort takast myndi að bjarga togaranum.

Morgunblaðið. 24 desember 1949.

      Vélbáturinn Hilmir frá Keflavík                           sökk í fyrrinótt

           Sex manna áhöfn bjargað

Vélbáturinn Hilmir frá Keflavík sökk í fyrrakvöld kl. 11,45 um 8 mílur norður af Eldey. Áhöfnin, 6 menn, komst í gúmmíbát og síðan var þeim bjargað um borð í vélbátinn Freyju frá Sandgerði. Komu skipbrotsmenn heilir á húfi til Sandgerðis um kl. 3 í fyrrinótt. Hilmir KE 18 var byggður úr eik í Sviþjóð 1934 og var hann 18 tonn að stærð. Skipstjóri og eigandi Hilmis er Baldur Júlíusson. Höfðu þeir verið á handfæraveiðum undanfarið og fóru til veiða s.l. mánudag. Er þeir voru að veiðum um 7 mílur norður af Eldey um kl. 10,45 í fyrrakvöld, urðu þeir varir við að Ijósin slokknuðu. Er nánar var að gætt, kom í Ijós, að mikill sjór var í vélarrúmi og dugði ekki til þótt dælurnar þar væru í gangi.
Skipverjar reyndu að bjarga bátnum með því að setja einnig í gang dælurnar á dekki og reyndu einnig að ausa bátinn, en allt kom fyrir ekki. Var þá stefnt til lands, en þar sem sjórinn í vélarrúmi jókst stöðugt ,var haft samband við nærstadda báta um talstöð. Fyrst náðist samband við bát frá Hafnarfirði, sem staddur var í 16 mílna fjarlægð. Skotið var upp neyðarblysum frá bátnum, og hann yfirgefinn og farið í gúmmíbát kl. 11,40. Hilmir sökk síðan kl. 11,45. Frá gúmmíbátnum var síðan skotið neyðarblysum öðru hverju og að lokum kom vélbáturinn Freyja á vettvang og bjargaði mönnunum 6. Var þá um klukkustund liðin síðan Hilmir sökk. Skipbrotsmenn komu til Sandgerðis um kl. 3 í fyrrinótt og hafði enginn þeirra orðið fyrir neinum meiðslum eða hnjaski. Þeir misstu allan farangur sinn, því að ekkert rúm var í gúmmíbátnum, þótt einhverju hefði mátt bjarga, áður en Hilmir sökk. Veður var ekki slæmt, þegar þetta gerðist, NA 4 til 5 vindstig.

Morgunblaðið. 19 ágúst 1965.