Menja GK 2 sekkur í blíðskaparveðri  

Alþýðublaðið. 11 júní 1928.

Sunnudaginn 16. sept. s. l. kom B. v. Stálvík SI 1, fyrsti skuttogarinn, sem smíðaður er á Íslandi, til Siglufjarðar. Mikill mannfjöldi var á Hafnarbryggjunni til að fagna skipinu, en það er eign Þormóðs ramma h. f. á Siglufirði. Er skipið hafði lagst að bryggju flutti Ragnar Jóhannesson stjórnarformaður Þormóðs ramma h. f. stutta ræðu. Bauð hann skipshöfn og skip velkomið til heimahafnar og hvaðst vonast til að þessi glæsilegi farkostur ætti eftir að færa Siglfirðingum mikla björg í bú. Þá þakkaði Ragnar öllum þeim er stuðlað höfðu á einhvern hátt að smíði togarans, svo sem ríkisstjórn, þingmönnum kjördæmisins, peningastofnunum og mörgum öðrum.
Eininig töluðu við þetta tækifæri, þ. Ragnar Jónasson, settur bæjarstjóri og Þórður Vigfússon framkvæmdastjóri Þormóðs ramma h. f. Síðan var fólki boðið að ganga um borð og skoða skipið. Þá var og öllum Siglfirðingum boðið til kaffidrykkju að Hótel Höfn í tilefni af komu skipsins, Síðar um daginn var svo starfsfólki Þormóðs ramma h. f. og fleirum boðið í stutta siglingu með hinu nýja skipi. Stálvík SI 1, er hið glæsiegasta skip, um 450 brúttólesta skuttogari, smíðaður hjá skipasmíðistöðinni Stálvík h. f. í Garðahreppi, en forstjóri hennar er Jón Sveinsson. Að allra dómi virðist hér vera um mjög vandað skip að ræða og allur frágangur smekklegur. Öll siglinga og fiskileitartæki eru af fullkomnustu gerð og þeim vel fyrir komið. Verð skipsins frá skipasmíðastöðinni er um kr. 149 milljónir en heildarverð, sem næst 160 milljónum.
Fiskilest er búin fiskikössum að 2/3 og hægt að koma fyrir kössum í henni allri. Skipstjóri á b. v. Stálvík er Hjalti Björnsson og 1. vélstjóri Agnar Þór Haraldsson.
Félagið á í smíðum annan skuttogara á Spáni, er hlotið hefur nafnið Sigluvík SI 2, en sá togari er svipaður að stærð og Stálvík, og er væntanlegur hingað um mánaðarmótin febr-mars n. k. Einnig á Þormóður rammi h. f. 100 lesta stálskip m. s. Selvík SI 4, sem nú er á línuveiðum og hefur aflað mjög sæmilega að undanförnu. Eins og kunnugt er, er hér nú hafin bygging á stóru fiskiðjuveri fyrir Þormóð ramma h. f. Er þegar búið að steypa grunn og verið að ganga frá gólfplötu að fyrsta áfanga byggingarinnar, en það er 1000 m2 frystigeymsla, sem áætlað er að komist undir þak um n. k, áramót. Í vetur er svo meiningin að einangra klefann og ganga frá honum að öðru leyti. Frystihúsið verður byggt þannig að stækkunarmöguleikar séu auðveldir, þegar þörf krefur, en það sem byggt er nú og næsta ár, er 4.100 m2 frystihús með öllum nauðsynlegum búnaði á einni hæð og síðan á 2. hæð 650 m2 skrifstofuhúsnæði, með matsal fyrir starfsfólk frystihússins, eldhúsi og fl. Gert er ráð fyrir að hægt sé að vinna í þessu húsi um 60 tonn af hráefni á dag, án yfirvinnu, með 120- 140 starfsmönnum að jafnaði. En með fyrirhugaðri stækkun síðar verður starfsfólkið allt að 200 manns.

Einherji. 22 október 1973.

                  Þingeyrarflotinn

 "HAFFRÚIN" með heill og prýði höppum sækir að. Kristján ræður röskum lýði rostungs fram um hlað. Fagurt skip og guma góða geta menn þar séð, þó að herði hræsvelg óðan heppnin þeim er með"
Vísa þessi mun vera ort eftir Sighvat Grímsson Borgfirðing á tímabilinu 1890-95, sem lengi átti heima í Dýrafirði.
 "HAFFRÚIN" átti ekki heima á Þingeyri. Hún var keypt frá Danmörku. Lárus Snorrason á Ísafirði, Jón snikkari og "Hnífsdalfólkið" keypti hana. Hún var gerð út frá verzlun Lárusar Snorrasonar. Skipstjórinn var Dýrfirðingur, Kristján Andrésson frá Meðaldal. Verður hans að nokkru getið síðar. Með "HAFFRÚNA" kom danskur skipstjóri hingað til lands. Í Danmörku hafði skipið verið lystiskip. Það var skonnorta, afar fallegt og vandað skip og ágætur siglari, "fartaði vel", en "tók ekki hátt"  gekk ekki vel, ef stýrt var nærri vindi, varð að fá seglin full af vindinum, "hálsarnir máttu ekki kitla". Hálsarnir = framrönd seglsins, kitla = blakta). "RÓSAMUNDA" sigldi betur, "tók hærra." "HAFFRÚIN" var með "hálfdekki" fram fyrir aftursiglu = þilfarið lá hærra þar en annarsstaðar, um 20 þumlungum hærra en framar á skipinu. Á sumum skipum voru töppur til uppgöngu á "hálfdekkið", ef það var miklu hærra en hinn hluti þilfarsins. Danski skipstjórinn var svo "fínn með sig", að ekki mátti renna færi upp á "hálfdekkinu". Þangað mátti ekki koma fiskblóð né slor.En þetta bann var ekki haldið lengi. En nú skulum við víkja nokkru nánar að skipstjóranum á "HAFFRÚNNI", Kristjáni Andréssyni. Þar er aðalheimildarmaður minn Sigurður. Fr. Einarsson, en hann hafði mestan fróðleik sinn um hann frá Ólafi Guðbjarti Jónssymi í Haukadal, sem gerþekkti Kristján, eins og fram mun koma hér síðar.
Hann var skipstjóri á þessu skipi mörg ár og aflaði ágætlega. Hann var dugnaðarmaður með afbrigðum, sem gat "valið úr fólki", eins og þá var sagt um þá, sem menn sóttust eftir að komast í skipsrúm hjá. Hann var í hvívetna framfaramaður og stundaði sjómennskuna  bæði á þilskipum og bátum að haustinu. Hann hafði brennandi áhuga fyrir öllu því, sem að sjósókn og aflabrögðum laut. Kristján Andrésson varð fyrstur manna til að halda sjómannaskóla á heimili sínu á vetrum. Margir ungir og efnilegir menn nutu þar fræðsu hans og hvatningar svo vel, að þeir voru honum þakklátir alla ævi sína, dáðu hann og virtu.
Látum Sigurð Fr Einarsson segja frá: "Sá, sem bezt sagði már frá Kristrjáni, Skóla hans og heimili, var Ólafur Guðbjartur Jónsson í Haukadal, hinn mikli dugnaðar og sómamaður. Ég var háseti hjá Ólafi. Einu sinni spurði ég hann í einfeldni minni, hvort þeir, (sem hefðu Iært siglingafræðina bara hjá Kristjáni í Meðaldal, gætu siglt til annara Ianda. Þá segir Ólafur, "Það væri ekki Kristjáni að kenna, þó að við, strákarnir hans, gætum ekki siglt kringum heiminn". Í þessum látlausu orðum Ólafs Guðbjarts, fannst mér Iiggja svo mikil hlýja, viðurkenning og þakklæti, sem bezt er hægt að borga fyrir sig með". Ekki vita menn til þess, að Kristján hafi verið styrktur hið minnsta, hvorki til skólahalds né annars. Hann keypti fyrsta vélbátinn, sem til Dýrafjarðar kom. Þetta var lítill opinn bátur, með Alpha-vél. Á þessum báti sótti Kristján jafnvel alla leið norður í Djúpsál til sílld og þorskveða. Kristján Halldórsson frá Vöðlum, er heimildarmaður að eftirfiarandi upplýsingum um "HAFFRÚNA", hún var keypt af "Hnífsdalsfólki" o. fl., eins og getið hefur Verið um hér framar. Þegar Bjarni Halldórsson í Hnífsdal og Páll bróðir hans féllu frá, komst skipið í eigu Árna Sveinssonar kaupmanni á Ísafirði. Þegar hann fluttist tii Reykjavíkur, keypti Bergur Rósinkransson kaupmaður á Flateyri "HAFFRÚNA".
Árið 1910 var skipstjóri á henni Jón Bjarnason frá Patreksfirði. Bergur Rósinkransson átti skipið Már. Þaðan fór það til Geirseyrar í Patreksfirði. Stóð það þar uppi alllengi og var keypt og rifið af Gísla Jóhannessyni skipasmið á Bíldudal. Hann smíðaði bát úr sumu af efninu, og nefndi hann "HAFFRÚ". Þennan bát seldi hann til Súgandafjarðar. Þar keypti hann Helgi Sigurðsson Skipstjóri."HAFFRÚIN" var gullfallegt, sterkt skip og vandað. Það var venja á Þingeyri að setja skipin á land að haustinu, þegar veiðitíminn var úti. Áttu þeir Brekku menn, Steindór og Guðmundur Jensson, oft ferð til Þingeyrar, til þess að líta eftir skútunni og sjá um, að allt væri eins og það átti að vera. Sigurður Fr. Einarsson segir svo orðrétt: "Sé ég þá stundum Steindór sál. bókstflega klappa skipinu og heyrði hann segja: "Og blessuð skútan." Honum þótti svo vænt um skipið, eins og það væri lifandi vera, gædd tilfinningum, og ég held eða mér sýndist að hann áliti það heilaga skyldu sína að vera góður við hana.
Þetta litla atvik, að ég $á hann klappa skipinu, lýsti, (að því er mér fannst) Steindóri sáluga eða hans innri  manni. Seinna komst ég að því, að ég hafði rétt fyrir mér í þessu. Hann var hin ágætasta sál, vandaður eins og gull, hreint gull, - áreiðanlegur, tryggur og vinafastur, og heimilisfaðir sem bezt verður á kosið. Allt hið sama get ég sagt um Guðmund sál. Jensson, sem var stýrimaður hjá Steindóri. Kjarkur þessara manna var ódrepandi, atorkan röm og viljinn óbiandi og gæfan rík. Þeim hlekktist aldrei á og sóttu þó sjóinn stíft. Ég er ekki viss um, hvar þeir lærðu siglingafræði, en líklega hjá Kristjáni í Meðaldal."

Tíminn Sunnudagsblað. 18 maí 1969.
Jón Kr Ísfeld tók saman.

               Slippfélagið í Reykjavík

Um aldamótin síðustu voru stundaðar þorskveiðar við Faxafloa á sjötíu þilskipum, sem keypt höfðu verið notuð fyrir tiltölulega lágt verð, einkum frá Englandi og Skotlandi. Skipin gengu fljótt úr sér og var snemma brýn nauðsyn á því, að hægt væri að gera við þau hér á landi. Þetta sáu og skildu ýmsir framsýnir menn, er nærri útveginum stóðu, og varð það til þess, að þeir hófust handa á þann hátt, sem skýrt er frá hér á eftir. 28. des; 1901 kom til umræðu á fundi útgerðarmanna að eignast slipp til að geta dregið skip á land. Formaður Útgerðarmannafélagsins, Tryggvi Gunnarsson, bar upp tillögu um að félag skyldi nú stofnað til að koma upp dráttarbraut og var það samþykkt og var þá þegar lofað nokkrum fjárframlögum til stofnunar félagsins. 15. marz 1902 var haldinn undirbúningsfundur að stofnun slíks félags. Ákveðið var að fá menn frá Noregi til að annast uppsetningu á slipp. 21. október 1902 var haldinn stofnfundur Slippfélagsins. Ákveðið var að félagið skyldi vera hlutafélag með kr. 15 þús. í hlutáfé og skyldi félagið heita: "Slippfélagið í Reykjavík". Lög félagsins voru samþykkt og fyrsta stjórn kosin og hlutu kosningu: Tryggvi Gunnarsson, bankastjóri, Jes Zimsen, kaupmaður, Ásgeir Sigurðsson kaupmaður.

1274. Páll Pálsson ÍS 102.

Tryggvi Gunnarsson var formaður félagsstjórnarinnar frá byrjun til 1917, er hann dó. Jes Zimsen og Ásgeir Sigurðsson sátu í stjórninni til 1930. Árið 1902 var hafin bygging á dráttarbraut á Hlíðarhúsasandi eftir fyrirsögn hins norska manns, er stjórnin hafði ráðið. Maðurinn reyndist illa og allt varð dýrara en ráð var fyrir gert. Lenti félagið þegar í byrjun í fjárþröng. Fékk það þá 4000 kr. styrk úr "Varasjóði sparisjóðs Reykjavíkur" til að fullgera dráttarbraut. Árið 1903 var ráðinn annar norskur maður, O. Ellingsen, til Slippfélagsins og taldi hann Slippinn þurfa endurbóta við, enda mun hann hafa verið mjög ófullkominn. Sama ár sendi félagið bænaskrá til Alþingis um 10 þús. kr. styrk til að koma upp "Patent slipp". Var féð veitt. 1904 var hlutafé félagsins aukið í þeim tilgangi að kaupa nýjan slipp frá Englandi.


1345. Freri RE 73.

Sama ár var slippur keyptur í Englandi. Var slippurinn síðan byggður og skip tekin upp á hann það ár. Var hann stærsta þess háttar mannvirki hér á landi um 28 ára bil eða til 1932, er Slippfélagið byggði dráttarbraut fyrir togara. Þessi slippur gat tekið skip allt að 200 smálestir að þyngd. Um það bil sem slippurinn var byggður, munu hafa verið hér um 60-70 íslenzkir kútterar. Var því mjög mikil þörf fyrir þetta fyrirtæki, enda fékk það þegar nóg að starfa við viðhald og viðgerðir á skipum. Rekstur fyrirtækisins gekk vel allt til ársins 1920, því að auk upptöku skipa og viðgerða á þeim rak félagið mikla verzlun með timbur og ýmsan útbúnað til skipa o. fl. Þó að Slippfélagið væri stærsta iðnfyrirtæki landsins í sinni grein um árabil, byggði það á þessu tímabili ekki skip að nýju. Á árunum 1912-18 fækkaði kútterunum jafnt og þétt og í lok stríðsins voru þeir horfnir úr íslenzkri eign. Í stað þeirra komu togarar, en þeir voru of stórir fyrir dráttarbraut félagsins. Á fundi Slippfélagsins 1914 minntist Tryggvi Gunnarsson á þörfina fyrir að koma upp dráttarbraut, er tekið gæti á land togara. Nærri því árlega var um þetta mál rætt á fundum félagsins, en aldrei varð úr framkvæmdum.


1279. Brettingur KE 50.

Um eitt skeið var um það rætt, að erlent félag keypti eignir Slippfélagsins og reisti hér skipasmíðastöð. En úr því varð ekki. Afkoma félagsins versnaði því fljótt eftir stríðið og 1931 var félagið komið í f járþröng, svo að ekki leit út fyrir annað en gjaldþrot. Var þá hafizt handa af nokkrum framtakssömum mönnum, er um það leyti höfðu keypt hluti í félaginu, um að byggja dráttarbrautir, er gætu tekið upp stærstu togara og koma upp skipaviðgerðar og skipasmíðastöð, er fullnægði þörfum landsins. Árið 1932 fékk félagið lán hjá Hafnarsjóði Reykjavíkur og Skipaútgerð ríkisins í því skyni að byggja slipp fyrir togara. Þá var hlutaféð aukið mjög og gamla hlutaféð fært niður. Keyptir voru 2 dráttarvagnar með vindum fyrir 400 og 800 smálesta skip. Minni dráttarbrautin var svo byggð um haustið og fyrsti togarinn tekinn á Iand 15. des. 1932. 1933 byggði félagið aðra dráttarbraut fyrir 800 smálesta skip og fékk til þess lán hjá erlendu félagi. Var þá svo komið, að hægt var að taka hér á land allan togaraflotann, strandferðaskipin, varðskipin og minnstu millilandaskipin. Í beinu sambandi við byggingu þessarar dráttarbrautar var 1934 stálsmiðjan stofnuð, sem annaðist plötuviðgerðir skipa. Var þá svo komið, að hægt var að gera hér við og flokka öll skip allt að 800 smálestir að stærð.


2184. Vigri RE 71.

Þau 9 ár, sem liðin eru síðan þessar dráttarbrautir voru gerðar, hafa yfir 1200 skip af togara stærð og stærri verið tekin á land og framkvæmdar á þeim stærri og minni viðgerðir. Auk þess hefir verið gert við mörg minni skip. Það má fullyrða, að það hefir verið útgerð landsmanna ómetahlegur hagnaður, að dráttarbrautir þessar voru byggðar, ekki sízt nú síðan stríðið hófst og skipin fá ekki framkvæmdar neinar teljandi viðgerðir í Englandi. Líklegt er, að meiri hluti togaraflotans væri nú ósjófær, ef dráttarbrautir Slippfélagsins væru ekki til. Oft á ári hefir það komið fyrir, að skip fullfermd af ísfiski hafa bilað, brotið skrúfu eða orðið lek og verið tekin í slipp og gert við þau á nokkrum klukkustundum. Áður varð í þessum tilfellum að losa skipin og auk þess kostnaðar og tafar, er það tók, ónýttist fiskurinn oft að mestu eða varð verðlítill. Undanfarin 3-4 ár hefir Slippfélagið ásamt Stálsmiðjunni unnið að undirbúningi að því að koma upp skipabyggingastöð, er byggt getur togara og jafnvel stærri skip.


2182. Baldvin Njálsson GK 400.

Með samningum við Reykjavíkurbæ og Skipulagsnefnd hefir félögum þessum verið tryggt nægilegt athafnasvæði við höfnina. Á þessu svæði hafa félögin gert áætlun um skipabygginga og skipaviðgerðastöð, er ætla má að fullnægi íslenzkum þörfum næstu áratugi. Auk þeirra mannvirkja, er þegar eru gerð, er ætlunin að bæta við 2 dráttarbrautum, þurkví, er tekur allt að 4-5000 tonna skip, og tveim byggingabrautum fyrir togara. Ennfremur verkstæði, efnisgeymslur, skrifstofur o. fl. Tillögur þessar hafa verið sendar bæjarstjórn Reykjavíkur og ríkisstjórninni. Bæjarstjórn Reykjavíkur hefir þegar fallist á tillögurnar með því að breyta skipulaginu á þessu svæði, er þær ná til, í samræmi við þær. Ennfremur hafa félögin fyrir alllöngu leitað aðstoðar ríkisstjórnarinnar til að hefja framkvæmdir. En stríðið hefir aukið mjög erfiðleikana á að fá vélar og nauðsynlegt efni. Daníel Þorsteinsson skipasmíðameistari tók við framkvæmdastjórn af O. Ellingsen 1915 og hafði þann starfa á hendi þar til Sigurður Jónsson tók við. Stjórn Slippfélagsins skipa nú: Hjalti Jónsson, formaður, Kristján Siggeirsson kaupmaður, Þórarinn Kristjánsson hafnarstjóri og  Geir Zoega vegamálastjóri.

Vikan 12 nóvember 1942.

                   Nýr Svíþjóðarbátur

Haraldur Guðmundsson, skipstjóri, kom hingað til bæjarins með nýjan vélbát frá Svíþjóð þann 15. þessa mánaðar. Heiti bátsins er Ásúlfur ÍS 202 en eigandi hans er Skutull h.f. Ísafirði. Jón Björnsson skipstjóri í Reykjavík sigldi bátnum til landsins frá Svíþjóð. Haraldur Guðmundsson hefur dvalið í Svíþjóð undanfarna mánuði eða frá því í nóvember á síðastliðnu ári, til þess að fylgjast með smiði bátsins. Báturinn er 103 smálestir að stærð og útbúin nýtízku tækjum, svo sem dýptarmæli, sendi og móttökutækj um, ásamt miðunarstöð. Í bátnum er aðalvélin Atlas-Pólar diesel 260 ha. og tvær bolinder ljósavélar. Bátur þessi lítur príðilega út að öllum frágangi og eru vistarverur allar rúmgóðar og þægilegar í alla staði. Hann er byggður eftir teikningu Daníels Þorsteinssonar skipasmiðs í Reykjavík, en smíði hans framkvæmdi skipasmiðastöðin A/S Sverre í Gautaborg. Ganghraði bátsins reyndist á heimleiðinni vera 9 sjómílur til jafnaðar. Veður var gott mestalla leiðina og reyndist báturinn vel á sjó, að því er frekast varð séð. Vegna þess hvað áliðið er vors verður báturinn ekki gerður út á veiðar fyrr en á síldarvertíð í sumar.

Vesturland. 22 maí 1947.

              Vélskipið Grótta ÍS 580

Síðastliðið sumar fór fram gagngerð breyting og stækkun á m. s. Grótta, sem er eign h. f. Björgvins á ísafirði. Skipasmiðastöð Bárðar G. Tómassonar á Ísafirði framkvæmdi breytinguna, nema hvað bakki skipsins var smiðaður í skipasmíðastöð Marzelíusar Barnharðssonar á Ísafirði. Grótta var upphaflega byggð sem þrímöstruð skonnorta, og smíðuð var hún í Frakklandi 1920. Hingað til lands var hún keypt frá Færeyjum 1940 af Ásgeiri Péturssyni, en hann seldi hana h. f. Björgvin 1942. Með breytingunni var siglunum fækkað úr þremur í tvær, sett í það ný og stærri vél, byggður opinn bakki, stýrishús og vélarúm, ásamt nýjum vistarverum. Skipið stækkaði við breytinguna um 74 rúml., og er nú 310,23 rúml. brúttó. Í skipinu er 320 hestafla Blackstone R. A. Lister, Dieselvél. Með 450- 500 snúningum gengur skipið um 8 1/2 sjómílu á klst. Olíugeymar skipsins rúma 18.000 litra. Skipstjóri á Gróttu er Lárus Blöndal.

Ægir. 1 maí 1943.

                   Útgerðarfélagið Brim hf

Brim hf er stofnað 1998 þá sem Útgerðarfélagið Tjaldur ehf þegar þeir feðgar, Kristján Guðmundsson, Hjálmar Kristjánsson og Guðmundur Kristjánsson, skiptu upp rekstri sínum á Rifi. Guðmundur var þá fluttur til Reykjavíkur og tók alfarið við rekstri Útgerðarfélagsins Tjalds ehf. Félagið var frá upphafi til húsa að Tryggvagötu 11 í Reykjavík en fluttist inn á Bræðraborgarstíg 16, árið 2007. Árið 2005 var nafni Útgerðarfélagsins Tjalds ehf breytt í Brim hf.

Í upphafi gerði félagið út einn línubát, Tjald SH 270. Báturinn stundaði línuveiðar og landaði aflanum ýmist ferskum á fiskmarkaði og frystum afurðum á erlenda markaði. Starfsmenn félagsins voru í upphafi um 20. Árið 1999 var sjávarútvegsfyrirtækið Básafell hf keypt og seinna sameinað inn í útgerðarfélagið Tjald, (Brim hf.) Við þessi kaup hóf félagið togararekstur og gerði út tvo rækjufrystitogara, Eldborg RE og Orra ÍS og línubátinn Tjald SH 270. Erfiður rekstur var í rækjuveiðum á þessum árum og hætti félagið rekstri rækjuskipanna á árunum 2002 til 2003. Frystitogarinn Guðmundur í Nesi RE 13 er keyptur og kemur í ársbyrjun 2004. Togarinn er sérhæfður til grálúðuveiða.

Á þessum árum lagði félagið aðaláherslu á grálúðuveiði á djúpslóð, með línuveiðum, togveiðum og netaveiðum. Ýmsar ástæður voru fyrir því að fyrirtækið varð að hætta línuveiðum á grálúðu meðal annars sú að búrhvalurinn komst á lag með að éta grálúðuna af línunni þegar verið var að draga hana af miklu dýpi. Í framhaldi af því fór Tjaldur SH á grálúðuveiðar með net og var það í fyrsta skipti sem það var gert við Ísland.

Árið 2004 keypti félagið í samvinnu við KG fiskverkun á Rifi, Útgerðarfélag Akureyringa. Í framhaldi var ÚA sameinað inn í Brim hf árið 2005. Í dag er Brim hf með víðtæka starfsemi í sjávarútvegi á Íslandi. Það gerir út frystitogarana Brimnes RE 27, Guðmund í Nesi RE 13 og Kleifaberg RE 7. Árið 2012 starfa hjá Brimi um 150 manns.

Brim hf. hefur alltaf lagt mikla áherslu á að vera með traust og góð skip í rekstri á hverjum tíma og leitast er við að svara kröfum nútímans um hagkvæman rekstur, gæði hráefnis og góðan aðbúnað sjómanna. Umhverfismál og gott starfsfólk skipa háan sess í allri starfsemi Brims.

Af heimasíðu Brims hf.

      Nýtt og glæsilegt skip til Vopnafjarðar

       Sennilega fyrsta fiskiskip með sjónvarp

Hingað kom í dag nýtt og glæsilegt stálskip, og ber það nafnið Brettingur NS-50. Eigandi skipsins er Tangi hf. á Vopnafirði. Skipið er smíðað í Noregi hjá Flekkefjord Slipp & Maskinfabrik, og er það 317 lestir að stærð. Var samið um smíði skipsins í byrjun desember 1965, og það afhent eigendunum hinn 15. febrúar 1967. Í kvöld héldu þorpsbúar hér móttökuhátíð fyrir skipið og skipsmenn. Sem fyrr segir er Brettingur 317 lestir brúttó. Það er 39 metrar að lengd 7.6 metrar á breidd, og mesta dýpt í því er tæpir 4 metrar. Í skipinu er 800 ha aðalvél, tvær ljósavélar sem eru 62 ha. hvor. Hliðarskrúfur eru tvær, og hvor um sig 70-75 ha. Skipið er búið mjög fullkomnum siglingar og fiskileitartækjum. Þá er það sýnilegt að mjög mikil áherzla hefur verið lögð á að gera íbúðir skipsmanna sem þægilegastar og vistlegastar, og auk þess er frágangur að innan  mjög smekklegur og vandaður. Má geta þess að í borðsal skipsins er sjónvarp, og er það sennilega það fyrsta í íslenzku fiskiskipi. Skipið kom beint hingað frá Bergen, og var það 2 1/2 sólarhring á leiðinni. Hreppti það á tíma versta veður, en reyndist þá mjög vel. Mesti ganghraði skipsins var um 12 sjómílur. Skipið fer héðan til Akureyrar, þar sem það tekur loðnunót, og fer að því búnu á loðnuveiðar. Einnig verður þorskanót um borð. Skipstjóri á Bretting verður Tryggvi Gunnarsson frá Brettingsstöðum, 1. vélstjóri Sigurður Gunnarsson, bróðir skipstjórans, og 1. stýrimaður er Sævar Sigurpálsson. Framkvæmdastjóri Tanga hf. er Sigurjón Þorbergsson.

Morgunblaðið. 22 febrúar 1967.

        Hinn nýi togari Bæjarútgerðarinnar kom í gær

Alþýðublaðið. 26 júní 1951.

           Togarinn Jón Baldvinsson RE 208 

                Strandaði við Reykjanes í fyrrinótt

  Öllum skipverjum 42 að tölu bjargað en óttast að skipið sé gersamlega       ónýtt 

Togarinn Jón Baldvinsson strandaði í fyrrinótt undan Hrafnkelsstaðabergi austan á Reykjanesi. 42 manna áhöfn var á skipinu, þar af 13 Færeyingar. Var öllum bjargað. En óttazt er, að skipið eyðileggist.
Togarinn Jón Baldvinsson var einn af 10 nýjustu togurunm og kom til landsins í júní 1951. Hann var tæp 700 tonn að stærð. Togarinn var að koma af veiðum í salt á Selvogsbanka og var að fara vestur úr "Húllinu", eins og kallað er, vestur á Eldeyjarbanka eða vestur undir Jökul. Veðri var svo háttað er það strandaði, að þokuslæðingur var yfir og dimmt af nóttu. Sjólítið mun hafa verið úti fyrir. en mikið brim við ströndina, eins og mjög oft er við Reykjanes. Skipið tók niðri um kl. 3,45. Mun fyrsti stýrimaður hafa verið þá á vakt, en kallað á skipstjóra, rétt um það leyti sem skiplð tók niðri.
Sent var út neyðarskeyti, og kom loftskeytastöðin því til Slysavarnafélagsins, sem símaði til  Grindavíkur, og lagði björgunarsveitin þaðan strax af stað með björgunarútbúnað. Var björgunarsveitin komin á strandstað um kl. 6.50. Einnig voru send upp neyðarblys. Sá vitavörðurinn á Reykjanesi þau, og kom hann fyrstur á strandstað. Lét hann í té upplýsingar um, hvar skipið hefði strandað, en um það var ekki vitað nákvæmlega áður. Skipverjar höfðu, áður en björgunarmenn komu á vettvang, skotið línu í land, og tók vitavörðurinn á móti henni og setti hana fasta.
Sjór gekk yfir skipið aftanvert, svo að illvært var í stjórnpalli en skipverjum tókst að komast fram á hvalbak, þar sem betra var að vera. Lágsjávað var, er skipið strandaði, en með hækkandi sjó var óttast, að farið gæti að brjóta á skipinu framan til, og þá voru mennirnir í bráðum háska.
Vegna þess að skipverjar höfðu sjálfir komið línu á land, var fljótlegt að koma björgunarútbúnaði fyrir. Björgunin gekk líka mjög rösklega, þótt aðstaðan væri allerfið. Um 150 m vegur var út í skipið, en bergið 30-40 m hátt þverhnípi, sem sjór fellur að, svo að björgunarmenn urðu að draga strandmenn úr skipinu upp á bergið. Fyrsti maðurinn var kominn í land rétt fyrir kl. 7 og öllum hafði verið bjargað kl. 8.45. Jafnótt og strandmenn komu á land fóru þeir heim í íbúð vitavarðar og fengu hressingu. Biðu þeir þar uns bifreiðar komu og sóttu þá. Þeir mötuðust í Grindavík, en voru komnir til Reykjavíkur um kl. 3 í gær.
Auk björgunarsveitaririnar í Grindavík komu á strandstað menn frá Bæjarútgerð Reykjavíkur með lækni með sér. Þá komu þar fáeinum mínútum, eftir að  Grindvíkingarnir komu, Baldur Jónsson formaður björgunarsveitarinnar í Reykjavík og Guðmundur Pétursson fulltrúi Slysavarnarfélagsins og læknarnir úr Keflavík og Njarðvíkum. Höfðu þeir með sér talstöð. Unnt var að hafa samband við strandstað allan tímann. Eftir að ljósavél skipsins stöðvaðist notaði loftskeytamaðurinn neyðarsendi, er gengur með rafhlöðum, mjög hentugt tæki. En skeytum var komið til Reykjavíkur með því að láta togarann Kaldbak senda þau en hann lá fyrir utan. Skipstjóri á togaranum þessa ferð var Þórður Hjörleifsson, sem lengi var með togarann Helgafell.

Alþýðublaðið. 1 apríl 1955.

 Ms. Akraborg  EA-50, nýlega komin hingað frá Svíþjóð

Fyrir nokkru er komið hingað til bæjarins mótorskip, sem Valtýr Þorsteinsson, útgerðarmaður, hefir keypt til landsins frá Svíþjóð. Þetta er þrímastrað tréskip, 178 smálestir að stærð, knúið 160 hestafla Bolindervél. Það er svo að segja nýtt, byggt 1943 hjá kunnri, sænskri skipasmíðastöð, undir eftirliti Bureau Veritas og er mjög sterklega byggt úr eik, járnvarið að utan til varnar gegn ísi. Skipið er byggt sem flutningaskip og hyggst Valtýr nota það jöfnum höndum til flutninga og síldveiða. Mun það vera mjög álitlegt skip til síldveiða og lesta a. m. k. 2000 mál síldar. Skipið var í síldveiðiflota Svía hér við land sl. sumar. Skipið er búið öllum nýtízku öryggistækjum, svo sem talstöð, miðunarstöð og sjálfritandi dýptarmæli. Ganghraði þess er um 9 mílur. Nokkrar breytingar eru fyrirhugaðar á skipinu og er þegar byrjað að smíða skilrúm í lestarrúm. Þá er einnig fyrirhugað að gera nokkrar breytingar á mannaíbúðum og stækka þær og búa nýjum tækjum. Skipið hefir hlotið nafnið Akraborg og ber einkennisstafina EA 50. Heimahöfn þess er Akureyri. Valtýr Þorsteinsson er athafnasamur útgerðarmaður. Auk Akraborgar á hann mótorbátinn Gylfa frá Rauðuvík og gerir hann út frá Sandgerði í vetur. Þá er hann og þátttakandi í útgerð mótorbátsins Garðars frá Rauðuvík, sem er 50 smálesta Svíþjóðarbátur. Þetta myndarlega skip er góður fengur fyrir skipastól þann, sem héðan er gerður út og atvinnulíf bæjarmanna, og á Valtýr þakkir skildar fyrir dugnað sinn og framtak.

Dagur. 15 janúar 1947.


Akraborg EA 50 að landa síld á Skagaströnd.                                    (C) Guðmundur Guðnason.

        Valtýr Þorsteinsson útgerðarmaður

Sumarið 1949 saltaði Valtýr Þorsteinsson frá Rauðuvík 275 tunnur í skip sitt, Akraborg, og lét það liggja á Raufarhöfn meðan söltun stóð yfir. Valtýr tók síðan bryggju Kaupfélags Norður-Þingeyinga og saltaði á henni um árabil. Fyrirtæki sitt kallaði hann Norðursíld h/f. Árið 1958 reisti Valtýr svo nýja stöð fyrir botni hafnarinnar og flutti starfsemina þangað. Á árunum 1958-59, meðan flutningarnir stóðu yfir, saltaði hann á báðum stöðvunum og var hin nýja þá kölluð Norðurver.
Feðgarnir, Valtýr og Hreiðar sonur hans, voru þrautseigir og útsjónasamir við söltunina. Þegar síldin hvarf lengst norður í höf sumarið 1968 sátu þeir ekki með hendur í skauti heldur tóku á leigu Færeyska flutningaskipið Elísabeth Hentzner, innréttuðu það sem fljótandi síldarplan og sendu á eftir síldinni. Á þessari fljótandi söltunarstöð voru saltaðar 7.500 tunnur, en feðgarnir voru hinir einu sem fóru að með þessum hætti.      Heimild: Síldarsaga Íslendinga.


Akraborg EA 50. Líkan.                                                   (C) Haukur Sigtryggur Valdimarsson.

                  Enn fær Emil mótmælaskeyti

Skipverjar á síldveiðibátnum Akraborg EA 50 hafa sent Emil Jónssyni sjávarútvegsmálaráðherra mótmælaskeyti vegna gerðardómsins um skiptakjör síldveiðisjómanna. Skeytið er svohljóðandi: -

Herra sjávarútvegsmálaráðherra,  sjávarútvegsmálaráðuneytinu, Reykjavík. Þar sem þér hafið notað vald yðar og þar með stuðlað að stórkostlegri kjararýrnun sjómanna á síldveiðibátum á yfirstandandi vertíð,  fyrst með bráðabirgðalögum og síðan gerðardómi, þá mótmælum við harðlega niðurstöðum gerðardóms um skiptakjör og aðgerðum þessum í heild. Skipverjar vs. Akraborg EA 50.

Þjóðviljinn 9 ágúst 1962.


Akraborg EA 50. Líkan.                                                    (C) Haukur Sigtryggur Valdimarsson.

          Akraborgin tók sjálf af skarið

Um nokkurra ára skeið hefur gamalt tréskip, Akraborg EA 50, legið bundið við Torfunefsbryggju, mörgum til mikils ama, þar sem þeir hafa talið að skipið setti ekki mikinn fegurðarsvip á miðbæinn. Erfiðlega hefur gengið að fá skipið fjarlægt, en nú eru horfur á að af því verði, þar sem Akraborgin marar nú í hálfu kafi við bryggjuna og það verður vart látið viðgangast að skipið verði lengi þannig. Það mun hafa verið aðfararnótt s.l. laugardags að Akraborg fylltist af sjó. Skipið hefur lekið eins og gjarnt er um tréskip sem komin eru til ára sinna. Hefur þurft að dæla sjó úr skipinu, en að þessu sinni hefur ekki verið nóg að gert og því fór sem fór. Vafalaust verður erfiðleikum bundið að ná skipinu upp aftur og telja fróðir menn að það muni kosta milljónir.
Einnig hlýtur að hafa verið talsverður kostnaður því samfara að láta skipið liggja bundið við bryggju allan þennan tíma, því ef að líkum lætur þarf að greiða hafnargjöld fyrir aðstöðuna. Illa hefur gengið að taka ákvörðun um að fjarlægja Akraborg og því, eins og áður sagði, má segja að hún hafi sjálf tekið af skarið í þeim efnum með því að setjast á botninn. Akraborg mun hafa verið mikið aflaskip á velmektardögum sínum.

Dagur. 12 ágúst 1980.

Venus NS 150 við bryggju í Örfirisey.                               (C) Þórhallur S Gjöveraa. 8 október 2016.

Aðalvél skipsins er 4500 Kw. og er af gerðinni Wartsila sem Vélar og skip selja hér á landi. Sömuleiðis kemur skrúfubúnaður og niðurfærslugír frá Wartsila. Ljósavélar eru frá Scania en umboðsaðili hér á landi er Klettur hf. Vindukerfið og fiskidælur koma frá Rapp Hydema og kranar og blakkir frá Triplex en búnað þessara framleiðenda selur Vélasalan hér á landi. Af öðrum tækjabúnaði má nefna að frá Simrad kemur asdic, radar, höfuðlínumælir, gyro og sjálfstýring. Sjónvarpsdiskur er af gerðinni Intellian en allan þennan búnað selur Friðrik A. Jónsson hér á landi. Þá er í skipinu SeapiX fjölgeisla þrívíddarsónar og SAILOR GMDSS fjarskiptabúnaður frá Sónar ehf., radar, GPS, AIS-kerfi og fleira frá Furuno og plotter frá MaxSea. Þennan búnað selur Brimrún hér á landi. Veiðarfæri skipsins eru frá Hampiðjunni og trollnemar koma frá Marport.


Venus NS 150 við olíukantinn í Örfirisey.                             (C) Þórhallur S Gjöveraa. 3 júlí 2015.

Ekki aðeins er Venus NS vandað skip hvað varðar stjórnun, veiðar og meðferð afla heldur er ekki síður mikil áhersla lögð á hönnun og útfærslur til að gera aðbúnað áhafnar eins og best verður á kosið. Gert er ráð fyrir 12 manna áhöfn á nótaveiðum og eru allir áhafnarmeðlimir í einstaklingsklefum með eigin baðherbergi og sturtu. Borðsalur skipsins er einnig rúmgóður og bjartur enda gluggar vel yfir sjólínu. Líkamsræktarherbergi í skipinu er um 15 fermetrar að stærð og vel búið. Gufubað er einnig um borð. Í brú skipsins eru aðalstjórnpúlt skipstjóra og stjórnpúlt fyrir vindukerfi skipsins, auk seturýmis. Vélstjórar hafa líka rúmgott stjórnrými við vélarsal skipsins og þar, líkt og almennt í skipinu, er vítt til veggja og vinnuaðstaða til mikillar fyrirmyndar.


Venus NS 150. Glæsilegt líkan Óttars Guðmundssonar.        (C) Þórhallur S Gjöveraa. 6 mars 2016.

Eins og áður segir var fyrsta reynsluveiðiferð Venusar á kolmunnamiðin suður af Færeyjum en þegar þeirri vertíð sleppir er gert ráð fyrir að skipið fari á makrílveiðar hér við land. Skipstjóri á Venusi NS og aðrir yfirmenn voru áður á uppsjávarskipinu Ingunni AK í eigu sömu útgerðar. Það skip, sem og Faxa RE hefur HB Grandi selt til Vinnslustöðvarinnar í Vestmannaeyjum. Skipstjóri á Venusi NS er Guðlaugur Jónsson og 1. stýrimaður er Róbert Axelsson. Yfirvélstjórar eru Sigurbjörn Björnsson og Jón Heiðar Hannesson.

Ægir. 1 apríl 2015.

          Vinnuaðstaðan mesta byltingin

           - segir Guðjón Jónsson, skipstjóri

"Venus er stórt og mikið skip sem útaf fyrir sig er mikil breyting fyrir okkur en mesta byltingin er fólgin í vinnuaðstöðu og aðbúnaði áhafnarinnar," segir Guðlaugur Jónsson, skipstjóri á Venusi NS. Skipið reyndist hið besta á heimsiglingunni frá Tyrklandi og fengu skipverjarnir m.a. að kynnast því í stífum 25 metra mótvindi við Portúgal og tilheyrandi ölduhæð. Guðlaugur segir að í reynslutúrum í Tyrklandi hafi skipið náð mestum gagnhraða um 18 hnútum en alla jafna gengur það 14 hnúta á siglingu. Hann segir hönnun skipsins gera að verkum að það sé létt í siglingu fulllestað. "Mesta breytingin frá því sem við erum vanir felst í því að á flottrollsveiðum er aflanum dælt úr pokanum við skutinn í stað þess að hann sé tekinn fram með síðunni á skipinu til að dæla úr. Kælingin er líka tvö- föld á við það sem við vorum með á Ingunni og það skiptir auðvitað líka mjög miklu máli. Og loks er mikilsvert að vera með alla vinnuaðstöðuna á einu dekki og að menn eru komnir upp úr sjónum og í gott skjól við sína vinnu," segir Guðjón en hann hefur verið skipstjóri á Ingunni allt frá því skipið kom til HB Granda. "Við byrjum á kolmunnanum og vonandi náum við að fá reynslu á skipið og sjá allt virka eins og það á að gera. Því næst tekur makríllinn við," segir hann.

Ægir. 1 apríl 2015.

             Stórt skref í átt til betri gæða

   - segir Vilhjálmur Vilhjálmsson, forstjóri HB Granda

"Við hjá HB Granda höfum lagt mikla áherslu á gæðamál og Venus er stórt skref til betri gæða. Öflugra kælikerfi, betri tankar, meiri ganghraði og dæling afla úr poka frá skut í stað þess að dæla frá síðu skipsins eru allt atriði sem stuðla að betri gæðum," sagði Vilhjálmur Vilhjálmsson, forstjóri HB Granda í ræðu við formlega móttöku Venusar NS á Vopnafirði. Fjöldi gesta kom til Vopnafjarðar af þessu tilefni og m.a. Sigurður Ingi Jóhannsson, sjávarútvegsráðherra, sem ávarpaði gesti. Birna Loftsdóttir gaf skipinu formlega nafn við þetta tækifæri, sr. Stefán Már Gunnlaugsson, sóknarprestur Vopnfirðinga blessaði skipið og loks söng Karlakór Vopnafjarðar.
Vilhjálmur vakti athygli á þeirri þróun sem orðið hefði í uppsjávarflota Norðmanna á síðustu árum þar sem öflugri skip hafi leyst þau eldri af hólmi; skip með meiri ganghraða og betri búnaði til aflameðferðar. Samhliða hafi fækkun orðið í áhöfnum skipanna. Þessa braut hafi íslenskar útgerðir verið að feta sig að undanförnu en í stað 13 manna áhafnar á Ingunni AK verði 7-8 á togveiðum á Venusi. Venus NS og Víkingur munu leysa af hólmi þrjú skip fyrirtækisins, Ingunni, Faxa og Lundey og Vilhjálmur sagði vissulega eftirsjá í 10-12 góðum sjómönnum sem hverfi úr starfsmannahópi fyrirtækisins við þessar breytingar. Vilhjálmur segir hvað stærstu breytinguna fyrir þrautvana áhafnarmeðlimi á Venusi felast í vinnuaðstöðunni en ólíku verði saman að jafna við þá aðstöðu sem þekkst hafi þegar skipin eru fulllestuð og liggja neðarlega í sjó.
Slíku verði ekki til að dreifa á hinu stóra og öfluga skipi, Venusi. Vilhjálmur vakti athygli á að Vopnfirðingar fögnuðu síðast nýsmíði árið 1983 þegar togbáturinn Eyvindur Vopni kom í fyrsta sinn til heimahafnar og 10 árum áður kom skuttogarinn Brettingur nýr til Vopnafjarðar. Bæði eru þessi skip enn í notkun. Skipsnafnið Venus er gróið í íslenskri útgerðarsögu og í sögu HB Granda en afi Vilhjálms og nafni, Vilhjálmur Árnason, skipstjóri, stofnaði árið 1936 til útgerðar á togaranum Venusi GK. Netabátur í eigu sama félags bar síðan þetta nafn og síðan var frystitogari með Venusarnafninu í eigu Hvals hf. og síðar HB Granda hf. "Farsæld hefur fylgt og mun fylgja nafninu," sagði Vilhjálmur.

Ægir. 1 apríl 2015.