28.01.2017 14:52
3. Akraborg EA 50. TFAL.
Ms.
Akraborg EA-50, nýlega komin hingað frá
Svíþjóð
Fyrir nokkru er komið hingað til bæjarins mótorskip, sem
Valtýr Þorsteinsson, útgerðarmaður, hefir keypt til landsins frá Svíþjóð. Þetta
er þrímastrað tréskip, 178 smálestir að stærð, knúið 160 hestafla Bolindervél.
Það er svo að segja nýtt, byggt 1943 hjá kunnri, sænskri skipasmíðastöð, undir
eftirliti Bureau Veritas og er mjög sterklega byggt úr eik, járnvarið að utan
til varnar gegn ísi. Skipið er byggt sem flutningaskip og hyggst Valtýr nota
það jöfnum höndum til flutninga og síldveiða. Mun það vera mjög álitlegt skip
til síldveiða og lesta a. m. k. 2000 mál síldar. Skipið var í síldveiðiflota
Svía hér við land sl. sumar. Skipið er búið öllum nýtízku öryggistækjum, svo
sem talstöð, miðunarstöð og sjálfritandi dýptarmæli. Ganghraði þess er um 9
mílur. Nokkrar breytingar eru fyrirhugaðar á skipinu og er þegar byrjað að
smíða skilrúm í lestarrúm. Þá er einnig fyrirhugað að gera nokkrar breytingar á
mannaíbúðum og stækka þær og búa nýjum tækjum. Skipið hefir hlotið nafnið
Akraborg og ber einkennisstafina EA 50. Heimahöfn þess er Akureyri. Valtýr
Þorsteinsson er athafnasamur útgerðarmaður. Auk Akraborgar á hann mótorbátinn
Gylfa frá Rauðuvík og gerir hann út frá Sandgerði í vetur. Þá er hann og
þátttakandi í útgerð mótorbátsins Garðars frá Rauðuvík, sem er 50 smálesta
Svíþjóðarbátur. Þetta myndarlega skip er góður fengur fyrir skipastól þann, sem
héðan er gerður út og atvinnulíf bæjarmanna, og á Valtýr þakkir skildar fyrir
dugnað sinn og framtak.
Dagur. 15 janúar 1947.
Akraborg EA 50 að landa síld á Skagaströnd. (C) Guðmundur Guðnason.
Valtýr
Þorsteinsson útgerðarmaður
Sumarið 1949 saltaði Valtýr Þorsteinsson frá Rauðuvík 275 tunnur í skip sitt, Akraborg, og lét það liggja á Raufarhöfn meðan söltun stóð yfir. Valtýr tók síðan bryggju Kaupfélags Norður-Þingeyinga og saltaði á henni um árabil. Fyrirtæki sitt kallaði hann Norðursíld h/f. Árið 1958 reisti Valtýr svo nýja stöð fyrir botni hafnarinnar og flutti starfsemina þangað. Á árunum 1958-59, meðan flutningarnir stóðu yfir, saltaði hann á báðum stöðvunum og var hin nýja þá kölluð Norðurver.
Feðgarnir, Valtýr og Hreiðar sonur hans, voru þrautseigir og útsjónasamir við söltunina. Þegar síldin hvarf lengst norður í höf sumarið 1968 sátu þeir ekki með hendur í skauti heldur tóku á leigu Færeyska flutningaskipið Elísabeth Hentzner, innréttuðu það sem fljótandi síldarplan og sendu á eftir síldinni. Á þessari fljótandi söltunarstöð voru saltaðar 7.500 tunnur, en feðgarnir voru hinir einu sem fóru að með þessum hætti. Heimild: Síldarsaga Íslendinga.
Akraborg EA 50. Líkan. (C) Haukur Sigtryggur Valdimarsson.
Enn
fær Emil mótmælaskeyti
Skipverjar á síldveiðibátnum Akraborg EA 50 hafa sent Emil
Jónssyni sjávarútvegsmálaráðherra mótmælaskeyti vegna gerðardómsins um
skiptakjör síldveiðisjómanna. Skeytið er svohljóðandi: -
Herra sjávarútvegsmálaráðherra, sjávarútvegsmálaráðuneytinu,
Reykjavík. Þar sem þér hafið notað vald yðar og þar með stuðlað að
stórkostlegri kjararýrnun sjómanna á síldveiðibátum á yfirstandandi
vertíð, fyrst með bráðabirgðalögum og
síðan gerðardómi, þá mótmælum við harðlega niðurstöðum gerðardóms um skiptakjör
og aðgerðum þessum í heild. Skipverjar vs. Akraborg EA 50.
Þjóðviljinn 9 ágúst 1962.
Akraborg EA 50. Líkan. (C) Haukur Sigtryggur Valdimarsson.
Akraborgin
tók sjálf af skarið
Um nokkurra ára skeið hefur gamalt tréskip, Akraborg EA 50,
legið bundið við Torfunefsbryggju, mörgum til mikils ama, þar sem þeir hafa
talið að skipið setti ekki mikinn fegurðarsvip á miðbæinn. Erfiðlega hefur
gengið að fá skipið fjarlægt, en nú eru horfur á að af því verði, þar sem
Akraborgin marar nú í hálfu kafi við bryggjuna og það verður vart látið
viðgangast að skipið verði lengi þannig. Það mun hafa verið aðfararnótt s.l.
laugardags að Akraborg fylltist af sjó. Skipið hefur lekið eins og gjarnt er um
tréskip sem komin eru til ára sinna. Hefur þurft að dæla sjó úr skipinu, en að
þessu sinni hefur ekki verið nóg að gert og því fór sem fór. Vafalaust verður
erfiðleikum bundið að ná skipinu upp aftur og telja fróðir menn að það muni
kosta milljónir.
Einnig hlýtur að hafa verið talsverður kostnaður því samfara að láta skipið
liggja bundið við bryggju allan þennan tíma, því ef að líkum lætur þarf að
greiða hafnargjöld fyrir aðstöðuna. Illa hefur gengið að taka ákvörðun um að
fjarlægja Akraborg og því, eins og áður sagði, má segja að hún hafi sjálf tekið
af skarið í þeim efnum með því að setjast á botninn. Akraborg mun hafa verið
mikið aflaskip á velmektardögum sínum.
Dagur. 12 ágúst 1980.