Færslur: 2019 Febrúar
24.02.2019 09:07
Þilskipið Erik EA 16.
Fyrirkomulagsteikning af hákarlaskipi. Teikning úr Skútuöldinni.
Skip sekkur
Hneykslanleg skipaskoðun
16. þ. m. Var vélskipið Erik E. A. 16 á leið til Þingeyrar
með saltfisksfarm frá Arnarstapa (undir Jökli). Þegar skipið var komið á milli
Látrarastar og Patreksfjarðar og var út af Breiðuvík, kom skyndilega leki að
því, og var hann svo mikill, að skipsmenn, sem voru þrír, gátu nauðuglega
bjargað sér í skipsbátinn með lítið eitt af fatnaði sínum. Var hvort tveggja,
að tíminn var naumur, og hitt, að skipsbáturinn var bæði lítill og lekur og gat
ekki borið meira. Lentu skipverjar síðan í Breiðuvík og gekk það vel, þó
töluverður sjór væri. Skipstjóri á skipinu var Halldór Magnússon úr
Hafnarfirði, en vélarmaður Kristján Guðmundsson héðan úr Reykjavík. Þriðji
maðurinn var sunnan úr Sandgerði. Skipið hafði gengið undir skipaskoðun
ríkisins um nýjár, eins og lög mæla fyrir um, og lýsti skipstjóri því yfir í
sjóprófi, að það hefði ekki orðið fyrir neinum Skakkaföllum síðan skoðun fór
fram fyr en það skyndilega sökk. Sýnir þetta, sem fleiri dæmi, að eitthvað
meira en lítið er bogið við skipaeftirlitið, og má svo búið ekki standa lengi,
að sjómenn eigi á hættu fyrir eftirlitsleysi, að skip sökkvi skyndilega í bezta
veðri, því ekki varð veðrinu um kent þarna, þó töluverður sjór væri. Töpuðu
sjómenn þessir meiri hluta af farangri sínum og hefðu týnt lífinu, ef nokkuð
hefði verið að veðri. Sjómannafélögin verða að krefjast þess að fá sjálf að
skipa eftirlitsmenn.
Alþýðublaðið. 25 júní 1931.
23.02.2019 15:41
Þilskipið Æskan EA 20 / SI 1.
Bátur ferst
Menn bjargast
Einkaskeyti til Morgunblaðsins Siglufirði, mánudag.
Flestir stærstu fiskibátarnir hjer réru á laugardagskvöldið. Var þá sæmilegt
sjóveður, en útlit slæmt. Þegar um miðjan dag í gær (sunnudag) var komið
stórbrim. Bátarnir komu að landi kl. 8-9 um kvöldið, allir nema "Æskan", eign
Einars Malmquists útgerðarmanns.
"Æskan" strandaði skammt frá Sauðanesvitanum á tíunda tímanum í gærkvöldi með
þeim hætti, að hún fékk brotsjó á sig á tönginni norður af vitanum. Sjórinn tók
út lóðir af þilfari og vöfðust þær í skrúfuna svo að vjelin stöðvaðist. Var
báturinn að berjast þarna í brimgarðinum í þrjár klukkustundir, en rak að lokum
upp í Breiðuvíkina, rjett suðaustan við vitann, og svo hátt, að skipverjar
gengu þar svo að kalla á þurrt land úr honum. Voru þeir allir ómeiddir að því
frekast er kunnugt. Þegar sást til bátsins frá vitanum, var þegar brugðið við
og sent suður að Dalabæjunum. Þaðan voru svo sendir tveir röskir menn hingað
til Siglufjarðar og komu þeir hingað laust fyrir miðnætti og sögðu frjettirnar.
Var þá þegar safnað mönnum og fóru 20 í hóp skemmstu leið vestur yfir fjallið.
Lögðu þeir af stað um miðnætti og var hjerðaslæknir í för með þeim. En hann
komst ekki alla leið sökum þess hvað færð var erfið. Þegar Siglfirðingar komu á
strandstaðinn, höfðu bátsverjar bjargast í land fyrir nokkru. Goðafoss lá hjer
í Siglufirði, en brá þegar við er frjettin um strandið kom og lagði þegar af
stað þangað út eftir. Jafnhliða sendi hann stýrimann sinn vestur yfir fjallið
með línubyssu og Morsetæki, og hafði hann samband við skipið, svo að hingað
komu fregnir með því um björgunina. Flestir Siglfirðingarnir og strandmennirnir
eru enn ókomnir að vestan.
"Æskan" var 28 smálestir að stærð og besta skip, smíðað 1887, en umbyggt 1928,
og þá settur í það 50 hestafla Tuxham-hreyfill. Formaður var Bjarni
Vilmundarson. Skipið er mjög brotið. Það mun hafa verið óvátryggt.
Í útvarpsfrjett í gær segir að báturinn hafi kastast á land undir hömrum þar
sem erfitt var um uppgöngu. Tókst þó vjelamanni, Eggert Stefánssyni að klífa
hamarinn og komast heim að Sauðanesi. Var þá farið þaðan með kaðla út á
strandstaðinn, og hinir skipbrotsmenn dregnir upp á hamrana og gekk það
greiðlega og slysalaust.
Morgunblaðið. 16 október 1934.
20.02.2019 22:27
Íslenskar eimskipamyndir í Commander sígarettupökkum.
Á þessu ári eru liðin ein 88 ár frá
því að eimskipamyndirnar voru gefnar út en það var árið 1931. Þær voru í
sígarettupökkum sem nefndust Commander og voru gefnar út af Tóbaksverslun
Íslands h/f í samstarfi við Westminster Tobacco Co Ltd í London. Í auglýsingu í Fálkanum frá árinu 1931, segir að "fyrir hverjar 50 íslenskar eimskipamyndir í Commander cigarettupökkum, sem oss eru sýndar, fá menn ókeypis eina gullfallega stækkaða mynd af einhverjum af 12 fallegustu myndunum". Það vill nú svo til að ég rakst á þessa "gullfallegu" stækkuðu mynd af togaranum Surprise GK 4 sem tekin var af Vigni ljósmyndara í Reykjavík. Eimskipamyndirnar á ég allar í albúmi sem sérstaklega var gert til að geyma þær í. Einstök heimild um tíma gömlu kolakynntu gufutogaranna í útgerðarsögu þjóðarinnar sem fengu þann sess að vera innan um sígarettur. En nú er öldin önnur, sígarettan á miklu undanhaldi, sem betur fer, en saga þessara miklu atvinnutækja og þeirra sem tóku við af þeim, Nýsköpunartogaranna svokölluðu, áttu mikinn þátt í því þjóðfélagi sem við þekkjum í dag.
Togarinn Surprise GK 4. Verðlaunamynd Vignis ljósmyndara. Mynd úr safni mínu.
Bakhlið ljósmyndarinnar. Mynd úr safni mínu.
Albúm undir íslenskar eimskipamyndir. Úr safni mínu.
Íslenskar eimskipamyndir. Úr safni mínu.
Auglýsing úr Fálkanum frá árinu 1931.
20.02.2019 04:54
2904. Páll Pálsson ÍS 102. í slippnum í Reykjavík.
2904. Páll Pálsson ÍS 102 í slippnum í Reykjavík. (C) Þórhallur S Gjöveraa. 19 febrúar 2019.
Heimkomuhátíð Páls Pálssonar ÍS 102
Nýjum og glæsilegum togara Hraðfrystihússins - Gunnvarar hf,
Páli Pálssyni ÍS 102 sem kom til Ísafjarðar 5. maí var fagnað með formlegri
heimkomuhátíð laugardaginn 19.maí.
Séra Magnús Erlingsson sóknarprestur á Ísafirði blessaði skipið
auk þess sem karlakórinn Ernir söng nokkur lög.
Guðrún Aspelund er guðmóðir skipsins og gaf hún því nafn
og sagði við það tækifæri "Gæfa fylgi þér og áhöfn þinni Páll Pálsson."
Gestum var síðan boðið að skoða skipið og þar á eftir var boðið
uppá veitingar í Edinborgarhúsinu þar sem hönnun og smíði skipsins var kynnt
ástamt því að ferðasögur úr ævintýralegri heimsiglingu voru sagðar. Nú
eru starfsmenn Skagans - 3X Technilogy að vinna við uppsetningu búnaðar á
millidekk og í lest og tíminn jafnframt nýttur við ýmsilegt annað eins og að
gera veirafæri klár.
"Þetta er stór dagur fyrir okkur eigendur og starfsfólk
Hraðfrystihússins-Gunnvarar, þetta eru tímamót í Vestfirskum sjávarútvegi og
það er einkar gleðilegt að koma með nýtt og fullkomið skip heim. Skip sem búið
er fullkomnasta búnaði sem völ er á.
Það er okkar bjargfasta trú að til að standast sífellt meiri
áskoranir í sjávarútvegi þurfum við á hverjum tíma að hafa á að skipa bestu
tækjum sem völ er og þannig geta laðað til okkar hæfasta starfsfólkið", sagði Einar Valur Kristjánsson framkvæmdastjóri í sínu ávarpi
við athöfnina.
Forsvarsmenn HG þakkar öllum þeim sem komu til að skoða skipið
og í móttökuna í Edinborgarhúsinu fyrir komuna.
Heimasíða H.G. 1 júní 2018.
17.02.2019 08:08
Evangersverksmiðjan á Siglufirði.
Árið 1907 hafði mjög
sneyðst um það land sem nothæft var fyrir umsvifamikla útgerð og síldarsöltun
Norðmanna á Siglufirði. Hvanneyrin var orðin þéttsetin og nokkuð farið að nýta
sjávarlóðir í landi Hafnar, sunnan eyrarinnar. Gustav og Olav Evanger frá
Eggesbönes á Sunnmæri fengu það sumar lóð í landi Staðarhóls, hér austan
fjarðar. Strax var hafin bygging síldarstöðvar með fiskihúsi og bryggju og
Herlö, gufuskip þeirra, landaði þar síld til söltunar. Það blés byrlega fyrir
hinum framkvæmdasömu bræðrum og hafinn var undirbúningur að byggingu stórrar og
fullkominnar síldarverksmiðju.
Með samningi við fyrirtækin H. F. Hartner og Thomas Morgan & Sohn í Hamborg
var stofnað hlutafélagið a/s Siglufjord Olje & Guanofabrik og annaðist það
rekstur hinnar glæsilegu síldarverksmiðju sem tók til starfa í ágúst 1911 - einnar
þeirrar fyrstu á landinu.
Verksmiðjuhúsið var byggt úr timbri, þrílyft á steyptum grunni, 50 álnir á
lengd (31,4 metrar) og 20 á breidd (12,5 metrar). Á jarðhæð var 140 hestafla
vél knúin gufuafli. Gufan var leidd í járnrörum frá kolakyntum gufukatli. Reim
frá gufuvélinni lá upp á næstu hæð og sneri þar löngum öxli. Á öxlinum voru
margar og misstórar reimskífur og þaðan lágu reimar upp og niður og sneru
pressum, kvörnum, færiböndum og margs konar öðrum vélbúnaði. Allt var upplýst
með rafmagni frá gufutúrbínu.
Fyrir framan þetta stórhýsi, í fjörunni, var mikil steinsteypt síldarþró. Úr
henni var síldin flutt með færibandi í sex suðukör á efstu hæð. Milli 80 og 100
manns unnu við verksmiðjuna og var afkastagetan um 500 mál síldar, eða 60
lýsisámur og 100 mjölsekkir á sólarhring. Forstjóri verksmiðjunnar var Gústav
Evanger. Ofurlítið þorp reis smám saman á staðnum. Þótti Siglfirðingum það tilkomumikið
á síðkvöldum að sjá ljósadýrðina þar speglast í lognkyrrum sjávarfletinum og
gufumökkinn frá síldarbræðslunni hverfa út í rökkrið.
Þann 12. apríl 1919 féll gríðarlegt snjóflóð af brúnum Staðarhólshnjúkanna
nærri 1000 metrar á breidd og gjöreyddi mannvirkjum Evangersbræðra, húsum og
bryggjum. Níu manns biðu bana í snjóflóðinu. Þótt slysið væri Evangersbræðrum mikið áfall byggðu þeir aftur upp á
Staðarhólsbökkum 1922 og ráku þar umtalsverða síldarsöltun í nokkur ár áður en
umsvifum þeirra á Íslandi lauk endanlega.
Heimild:
Síldarminjasafnið á Siglufirði.
Síldarbræðsla Evangersbræðra á Staðarhólsbökkum við austanverðan Siglufjörð. Þessi verksmiðja var hin fyrsta stóra síldarbræðsla sem reyst var hér á landi. (C) Örlygur Kristfinnsson.
Evangersverksmiðjan á Staðarhólsbökkum. Þetta er eina ljósmyndin sem vitað er um með vissu að til er af þessari síldarbræðslu. Ljósmyndari óþekktur.
Landnám
Norðmanna og fyrsta
úthafssíldin berst til Siglufjarðar
Svo segir í Landnámu: "Þormóður inn rammi hét maðr. Hann vá
Gyrð, móðurföður Skjálgs á Jaðri, og varð fyrir það landflótti og fór til Íslands.
Hann kom skipi sínu í Siglufjörð. Hann deildi við Ólaf bekk (Iandnámsmann í
næsta firði) og varð sextán manna bani áðr en þeir sættust".
Fyrsti íbúi Siglufjarðar var því norskur víkingur, sem lét sverðið gera út um
vandamálin, að þeirra tíma sið. Eftir því sem sagan greinir, var það fyrir
hreina tilviljun, að hann nam land í Siglufirði. Ísland var þá að mestu
fullnumið, nema útnes og litlir firðir. Skjálgur á Jaðri var einn mesti
höfðingi Noregs á sinni tíð. Hann var faðir Erlings Skjálgssonar, eins helzta
stuðningsmanns Ólafs Tryggvasonar. Og þessi tilviljun, að Þormóður rammi skyldi
óvingast svo gróflega við þennan áhrifamikla höfðingja, neyddi hann til að
leita skjóls á Íslandi, nánar tiltekið á Siglufirði. - Engar sögur fara af
afkomendum Þormóðs ramma og reyndar lítið sagt frá Siglfirðingum í íslenzkum
sögnum, allt fram undir síðustu aldamót, en þá má segja, að Norðmenn hafi numið
land á Siglufirði í annað sinn.
Þetta annað Iandnám Norðmanna í Siglufirði hófst með síldveiðunum á úthafinu
fyrir Norðurlandi. Það var árið 1903, sem þetta tímabil hófst með komu fyrstu
úthafssíldarinnar til Siglufjarðar. Ole Tynes, Norðmaður, sem bjó á Siglufirði
um áratugi og rak þar umfangsmikla útgerð og síldarsöltun, skrifar eftirfarandi
um þessi merku tímamót:
"Um miðaftanleytið 8. júlí 1903 flýgur
sú fregn eins og eldur í sinu meðal íbúa þorpsins, að seglskip væri í augsýn
úti á hafinu á leið til Siglufjarðar. Skipið mjakast ofurhægt inn fjörðinn og
það varpar akkerum framan við bryggju þorpsins. Báti er skotið út frá skipinu,
sem ber nafnið "Marsley". Báturinn rennir að bryggju, skipstjórinn stígur
á land. Um það voru allar konur, sem þarna voru staddar, sammála, að
skipstjórinn, sem þarna kom neðan bryggjuna, væri langfallegasti Norðmaðurinn,
sem nokkru sinni hefði stigið fótum á Siglfirzka grund. Hann var um þrítugt,
hár og íturvaxinn, ljós yfirlitum og norrænn á svip. En þarna á malarkambinum
voru saman komnir því nær allir íbúar Siglufjarðarþorps, ungir og gamlir, enda
var fólksfjöldinn ekki mikill í þá daga. Allir vildu fagna og heilsa hinu nýja
skipi. Þá var einhver, sem spurði, hvað það væri, sem skip hans hefði á þilfari
og glitraði svo mjög. Þá brosti skipstjóri og sagði, að það væri síld. - Síld?
- Já, Við létum reka í fyrrinótt og fengum þá ellefu tunnur. En svo létum við
reka aftur í nótt, og þá komu í netin sextíu og sjö tunnur síldar. Við verðum
að fá hjálp til að koma þessu í salt. Skipið leggst að bryggju og allt kemst á
ferð og flug. Snjóhvítar tunnur hlaðast upp í stafla ofan við bryggjuna. Og er þannig
hafði gengið um stund, hófst sá starfinn, sem mest var um verður: Fyrsta
hafsildin, sem veidd var á djúpmiðum, er affermd til söltunar á Siglufirði.
Klukkan eitt miðnættis er fyrsta siglfirzka hafsíldin komin í salt. Fólkið er
að hætta og farið að þvo sér og þrífa sig. Þá kemur skipstjórinn með tvær
litlar skjóður. Hann ber sína í hvorri hendi. Hann sezt á tóman síldarstamp og
hefur hreina heiltunnu fyrir afgreiðsluborð. Og þarna greiðir hann fólkinu kaup
þess í glerhörðum peningum. Þetta var nýlunda á Siglufirði. Hver gengur til
sinna heimkynna í blíðu sumarnæturinnar í þann mund, er nætursólin hellir
geislaflóði sínu yfir bæinn og breytir hverri rúðu í lýsigull. Á morgun er
helgidagur. Þetta er sunnudagsnótt. Nú eru peningar komnir inn á hvert heimili
á Siglufjarðareyri. Menn leggjast til hvílu ánægðir í friði og kyrrð
sólskinsnæturinnar. Í hverju brjósti ríkir óvenjulegt öryggi og sælublandin
von. Menn sofna með bros á vör. Það er kominn nýr dagur. - Nýi tíminn hefur
haldið innreið sína í hið litla, fátæklega þorp norður við
heimskautsbauginn." Þannig byrjaði síldarævintýrið á Siglufirði.
Sveitarstjórnarmál. 3 hefti 1 júní 1976.
Síldarsöltunarstöð Norðmannsins Hans Söbstad á Siglufirði. Talið er að síldin úr reknetaskipinu Marsley hafi verið söltuð í þessari stöð 8 júlí 1903. Þessi síldarstöð Söbstads brann til grunna hinn 6 júlí árið 1919 ásamt íbúðarhúsi og tunnuverksmiðju. (C) Sílsarsaga Íslands.
Snjóflóð í
Siglufirði Stórkostlegar skemmdir og manntjón
Siglufirði í gær. Í nótt kl. 4 féll snjóflóð úr Staðarhólsfjalli og tók með sér allar byggingar Evangers, að einu litlu húsi undanskildu, og bar á sjó út. Flóðbylgjan gerði afskaplegar skemmdir hérna megin fjarðarins, mölvaði allar bryggjur og fjölda skipa og bata. Um manntjón er ókunnugt, því að ófært hefir verið yfir um vegna roks og fádæma stórhríðar, en því miður líklega eitthvað. Skaðinn skiftir hundruðum þúsunda króna. Hér er komin svo afskapleg fönn, að heita má að bærinn sé kominn í kaf. Nánar í kvöld eða á morgun. Annað símskeyti, sem hingað barst frá Siglufirði, hermir það að 18-20 manns muni hafa látið lífið í snjóflóðinu, en vonandi er að sú fregn sé orðum aukin.
Morgunblaðið. 13 apríl 1919.
Snjóflóðið
mikla í Siglufirði
Snjóflóðið mikla, sem féll í Siglufirði aðfaranótt
laugardagsins, mun hafa valdið meira tjóni en nokkurt annað snjóflóð hér á
landi. Það hljóp ofan úr háfjalli og kom fyrst á bæinn Neðri-Skútu.
Heimilisfólkið þar, sjö talsins, mun hafa verið í fasta svefni, er flóðið reið
á bæinn með ómótstæðilegu afli. En bærinn var þéttari fyrir heldur en timburhús
og sópaðist eigi brott, heldur fór í kaf. Óttuðust menn að fólkið mundi allt
hafa biðið bana, Og því kom sú fregn fyrst, að um 20 manns mundi hafa farist.
En í fyrradag var þó gerð tilraun til þess að grafa upp bæinn og fannst þá
fólkið allt lifandi, en nokkuð þjakað og meitt, því að niður hafði bærinn
fallið undan snjóþunganum. Blindhríð var á allan laugardaginn og því eigi unt
að leita þeirra, sem búið höfðu í timburhúsunum niður á bakkanum, sem flóðið
tók og bar á sjó út. Þar áttu heima 10. eða 11 manns. Var það gamall maður,
Sæther, umsjónarmaður stöðvar Evangers, og kona hans. Í öðru íbúðarhúsi, sem
þar var, bjuggu tvenn hjón í þurrabúð: Friðbjörn Jónsson, kona hans og
fóstursonur, og Benedikt Sveinsson, kona hans og 3 eða -4 börn. Má telja víst,
að þetta fólk hafi allt saman farist. Þegar snjóflóðið skall í sjóinn, varð af
svo mikil flóðalda, að hún gekk langt á land upp kaupstaðarmegin og braut þar fimm
bryggjur svo að segja í spón, en jakar úr flóðinu bárust langt á land og bátum,
sem stóðu uppi í f jöru, fleygði til. Snjóflóð hafa áður fallið úr
Staðarhólsfjalli og gert skemmdir. Eftir seinasta flóðið var gerður grjótgarður
uppi í hlíðinni til varnar gegn snjóflóðum framvegis, en nú kom hann að engu
haldi, því að snjórinn var svo mikill, að hann var í kafi.
Ákaflega mikill snjór er nú á öllu Norðurlandi. Eru menn víða hræddir við
snjóflóð, t. d. í Bolungarvík og á Seyðisfirði. Er mælt að verzlun hf. Framtíðin
á Seyðisfirði hafi verið lokað af ótta við snjóflóð.
Morgunblaðið. 14 apríl 1919.
16.02.2019 16:39
Blakknes BA 119. TFAS.
Nýr
Danmerkurbátur til landsins
Síðastliðinn föstudag kom til Hafnarfjarðar nýr mótorbátur
frá Danmörku. Báturinn er eign h.f. Vesturnes á Patreksfirði og heitir
"Blakknes", um 90 lestir að stærð: Áður hefir sama útgerðarfélag keypt
annan bát byggðan hjá sömu skipasmíðastöð. Báturinn var 7 daga frá
Frederikssund í Danmörku til Hafnarfjarðar og reyndist í heimsiglingunni mjög
vel, enda mjög vandaður og traustur, útbúinn öllum nýjustu siglinatækjum.
Skipstjóri á bátnum var Helgi Guðmundsson frá Patreksfirði. Báturinn er byggður
hjá A.S Fredrikssunds Skibsværft, eftir íslenzkum byggingarreglum og undir
eftirliti Bureau Veritas. Vél bátsins er 270 ha. Dieselvél. Talstöð,
dýptarmælir og spil eru öll af beztu gerð. Híbýli áhafnar og skipstjóra mjög
rúmgóð og öllu haganlega fyrir komið. Eggert Kristjánsson & Co. h.f. í
Beykjavik hefir selt bátinn hingað til lands en það verzlunarfyrirtæki er
umboðsmaður A.S Frederikssunds Skibsværft. Eggert Kristjánsson & Go h.f.
hefir nú síðan styrjöldinni lauk selt hingað til landsins 10 fiskibáta frá
35-90 lesta, alla byggða í Danmörku. Þess má geta að smíðanúmer vb.
"Blakknes" hjá skipasmíðastöðinni var nr. 782 en að þeim bát meðtöldum
höfðu 65% af nýbyggingum A.S Frederikssunds Skibsværft verið fyrir Íslendinga,
enda ber öllum saman um, að bátar þessarar skipasmíðastöðvar séu mjög hentugir
til fiskveiða hér við land. Skipasmíðastöðin hefir einnig gjört sér mjög mikið
far um að kynna sér þarfir og óskir íslenzkra fiskimanna vegna þeirra báta er
stöðin hefir byggt fyrir þá. Einnig má geta þess að verð þeirra báta er Eggert
Kristjánsson & Co. h.f. hefir útvegað hingað frá Danmörku hefir verið
töluvert lægra en sambærilegra báta, sem byggðir hafa verið annars staðar.
Vísir. 20 október 1947.
Vélskipið Rifsnes RE 272 að landa síld á Djúpavík. (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
Vélskipið
Gissur hvíti sökk í gær á
svipstundu eftir árekstur í Faxaflóa
Giftusamleg björgun áhafnar
Í gærdag varð sjóslys hér úti í Faxaflóa, er tvö skip rákust
á. Annað þeirra, Gissur hvíti, sem gerður er út frá Borgarnesi, sökk á fáeinum
mínútum. Hitt skipið í árekstri þessum, Rifsnes frá Reykjavík, bjargaði allri
áhöfninni af bátnum, 12 mönnum. Rifsnes sakaði ekki. Árekstur þessi varð um kl.
3 í gærdag um 36 sjómílur frá Reykjavík. Annað skipið, Gissur hvíti var á leið
til Borgarness úr fyrsta róðri sínum á vertíðinni, með um 20 tonn af fiski,
eftir fimm daga útivist. Rifsnes var á leið út á miðin er áreksturinn varð.
Skipstjórinn Gísli Gunnarsson, Vesturgötu 52, var á stjórnpalli. Stefni
Rifsness, sem er járnskip, kom á stjórnborðshlið Gissurar hvíta, rétt aftan við
miðju. Skipverjar á bátnum voru allir uppi, en skipstjórinn Bjarni Gíslason,
Hraunteigi 10, svaf er þetta gerðist og var háseti við stýrið. Skipstjórinn á
Rifsnesi gerði tilraun til að forða árekstrinum, með því að setja á fulla ferð
afturábak, en allt kom fyrir ekki, enda var skammt milli skipanna, sem bæði
höfðu verið á fullri ferð.
Þar sem stefnið kom á stjórnborðshlið Gissurar
hvíta, gekk það 2-4 fet inn í skipið og skipti það engum togum að það tók þegar
að sökkva. En án þess að hreyfa Rifsnes frá þeim stað sem það var, að
árekstrinum afstöðnum, tókst að ná sjö mönnum af 12 manna áhöfn Gissurar hvíta,
upp í Rifsnesið, en fimm fóru í sjóinn. Einn hásetanna á Gissuri hvíta var
lengra frá félögum sínum fimm, sem í sjóinn fóru og hægt var án frekari tafa að
draga upp í skipið. Þessum manni bjargaði einn hásetanna á Rifsnesi, Elís
Bjarnason, Knoxbúðum B-9, með því að synda til hans með línu og bjargaði hann
lífi mannsins. Í samtali sem tíðindamaður Mbl. átti við skipstjórana í
gærkvöldi um klukkan hálf ellefu, er Rifsnes kom til Reykjavíkur, bar þeim
saman um það sem var aðalatriðið, að björgun áhafnarinnar á Gissuri hvíta hefði
ekki getað heppnast betur. Ekkert fum, engin mistök. Um 10 mínútur munu hafa
liðið frá því að áreksturinn varð, þar til skipbrotsmenn voru allir komnir um
boð í Rifsnes, en þá var Gissur hvíti horfinn í djúpið.
Morgunblaðið. 12 febrúar 1954.
12.02.2019 17:02
589. Hrönn GK 240. TFYM.
Hrönn HU 15. Ljósmyndari óþekktur.
Nýr bátur
Fyrir skömmu var lokið við smíði á nýjum báti í Dráttarbraut
Keflavíkur. Báturinn er smíðaður eftir teikningum Egils Þorfinnssonar
skipasmiðs. Báturinn er 34 tonn að stærð með 154 / 171 Hk Buda diesel vél, og
er allur smíðaður úr eik og frágangur hinn vandaðasti. Raflagnir sá
Raftækjavinnustofa Keflavíkur um, en alla aðra vinnu leysti Dráttarbrautin af
hendi. Báturinn var smíðaður fyrir hlutafjelagið "Hrönn" í Sandgerði, og
hlaut hann nafnið, "Hrönn" GK 240, kostnaðarverð var 350 þúsund krónur. "Hrönn"
fór á flot þann 18. þ. mán. og reyndist vel í hvívetna, skipstjóri er Guðmann
Guðmundsson úr Sandgerði.
Morgunblaðið. 1 febrúar 1945.
10.02.2019 08:19
467. Grundfirðingur ll SH 124. TFSU.
467. Grundfirðingur ll SH 124 með fullfermi af síld. Ljósmyndari óþekktur.
Grundfirðingur
ll SH 124
Grundarfirði 17. marz. Það sem af er vertíð hafa sjö bátar
stundað róðra héðan, en nú nýverið bættist Við áttundi báturinn og í gær hinn
níundi. Eru bátarnir 38 og 65 tonna. Nýi báturinn er Grundfirðingur ll, er var
byggður í Danmörku og kom hingað eftir að hafa verið 5 ½ sólarhring á leiðinni.
Er báturinn hið glæsilegasta skip, með 240 hestafla díeselvél. Geta má þess að
stýrishúsið og þilfar er úr tekkviði. Báturinn er búinn beztu siglingatækjum og
var byggður á vegum Eggerts Kristjánssonar h.f. í Reykjavík. Eigandi bátsins og
skipstjóri er Soffanías Cecilsson. Báturinn fer í sinn fyrsta róður á morgun.
Morgunblaðið. 20 mars 1956.
Grundfirðingur ll SH 124 í smíðum í Nyköbing árið 1956. (C) Soffanías Cecilsson.
Grundfirðingur ll SH 124 á Siglufirði. (C) Snorri Snorrason. Úr safni Atla Michelsen.
Grundfirðingur ll SH 124 með fullfermi af síld og vel það. (C) Soffanías Cecilsson.
Grundfirðingur ll SH 124 með fullfermi við bryggju, sennilega á Raufarhöfn. Ljósmyndari óþekktur.
Grundfirðingur ll SH 124. Líkan Gríms Karlssonar. (C) Þórhallur S Gjöveraa.
Soffanías
Cecilsson
Byrjaði með síldarverkun en stundar nú
saltfiskverkun og rækjuvinnslu
Ég keypti þetta upphaflega 1965 af hlutafélagi, sem Ienti í
greiðsluerfiðleikum. Ég byrjaði á síldarverkun með hálfum hug, því þá sögðu
forráðamenn Síldarútvegsnefndar að oft hefði verið erfitt að salta síld, en
aldrei eins og þá. Útkoman út úr söltuninni var þannig að ég fór að trúa því að
hægt væri að gera fleiri ómögulega hluti í fiskverkun, sagði Soffanías
Cecilsson fiskverkandi í Grundarfirði. Síðan hefur Soffanías verið að stækka
hjá sér fyrirtækið smám saman og síðastliðin þrjú ár hefur hann byggt frystiklefa,
stækkað fiskverkunarhúsnæðið og rýmkað alla aðstöðu fyrir starfsfólkið. Höfuðgreinin hefur verið saltfiskurinn, en
rækjuvinnslan leiddi til frystihúsreksturs. Það sem háð hefur rækjuveiðunum er
að tíminn er alltaf að styttast vegna þröngsýni stjórnvalda sem hafa elt
hleypidóma manna er ekki þekkja veiðarnar. Tímabilið í ár er algjörlega
óraunhæft til samanburðar, þar sem við fengum ekki leyfið fyrr en 27. maí. Þá
eru tveir bestu mánuðirnir liðnir, og þar af leiðandi færri bátar.
Í endaðan júlí var rækjuveiðin orðin 120 tonn og sá afli að mestu kominn af
tveim bátum. Áður voru allt upp í 6 bátar og þá var aflinn þegar best var um
400 tonn, sem ég tók á móti. Aðalveiðisvæðið er í klukkutíma siglingu frá
Grundarfirði, en í vor fundust gjöful mið 10-20 sjómílur út af Jöklinum á
160-180 faðma dýpi og veiðin verið mest þar í sumar. Þrátt fyrir þetta kom
Ieyfið svona seint, því að óeðlilega mikið magn af smáýsu gekk á nærliggjandi
svæði við gömlu miðin og þeir voru hræddir um að við færum á þau. Það sem helst
hefur verið fundið rækjutrollinu til foráttu er hversu smáriðið það er. En
staðreyndin er sú að í rækjutrollið kemur aðeins stór fiskur og við höfum
sannanir fyrir því að það liggur í toghraðanum. Rækjutroll er dregið mjög hægt
þannig að smáfiskurinn forðar sér en sá stóri er það latur að hreyfa sig að
hann lendir í. Á fiskitrolli hins vegar er toghraðinn það miklu meiri að
smáfiskurinn nær ekki að forðu sér. Það er því spurning í sambandi við
friðunaraðgerðir hvort ekki eigi að minnka toghraðann hjá bátunum. Vertíðin í
vetur var betri en við áttum von á. Við vorum viðbúnir því að mæta minni afla í
ört minnkandi aflabrögðum. Frá áramótum og fram til 31. júlí er búið að taka á
móti 2.100 tonnum af slægðu og óslægðu og einnig er rækjan talin með. Við söltum
allt árið og eru nú komin um 600 tonn af stöðnum fiski, en lítið af skreið. Í
haust er ég að hugsa um að hefja skelvinnslu, því að dauft er yfir öðrum veiðum
hér á þeim tíma og atvinnumálin þannig að skelin er vænlegust. Að lokum sagði
Soffanías að hann hefði byrjað mjög snemma í úgerð en aldrei kynnst hugtakinu
taprekstur á útgerð. Það er svo einkennilegt hér í Grundarfirði, sagði hann, að
hér þrífast ekki hlutafélög eða samvinnurekstur eins og svo víða annars staðar.
Það virðist vera að einstaklingsframtakið sé það sem gildir hér.
Frjáls verslun. 1 ágúst 1976.
09.02.2019 06:39
438. Frigg VE 316. TFGU.
Frigg VE 316 tilbúin til heimferðar frá Esbjerg í ágúst árið 1952. Mynd úr safni mínu.
Nýr bátur
til Eyja
Vestmannaeyjum, 11. Ágúst. Nýlega bættist
Vestmannaeyjaflotanum nýr bátur. Er það annað skipið, sem Eyjaflotanum bætist á
skömmum tíma. Bátur þessi heitir Frigg VE 316, og eru eigendur hans bræðurnir
Sveinbjörn og Alfreð Hjartarsynir frá Geithálsi hér í Eyjum. Bát þennan keyptu
þeir bræður í Esbjerg í Danmörku. Hann er byggður í Danmörku árið 1948, og er
50 smálestir að stærð með 150 hestafla Hundested mótor. Virðist bátur þessi hið
vandaðasta skip. Hann er búinn öllum helztu siglingatækjum. Bræðurnir Alfreð og
Sveinbjörn hófu útgerð 1947, þá á 21 smálesta bát, en í vor seldu þeir hann
vestur á Bíldudal og keyptu í staðinn bát þann, er fyrr greinir.
Morgunblaðið. 12 ágúst 1952.
Anna Nissen E 242 á siglingu í Esbjerg nýsmíðuð árið 1948. Mynd úr safni mínu.
Frigg VE
stjórnlaus undan brotsjó
Sigurður Gísli VE bjargaði áhöfninni
Vélbáturinn Sigurður Gísli kom hingað í dag með 5 manna
áhöfn af Vestmannaeyjabátnum Frigg VE 316, sem fékk á sig brotsjó út af
Grindavík í gær. Vél bátsins drap fljótlega á sér þegar sjór komst í olíuna og
rak bátinn stjórnlaust að landi. Var báturinn aðeins um 1 mílu frá landi.
Skipverjar fóru í gúmmíbát þegar vb. Sigurður Gísli VE 127 kom á vettvang og
var báturinn dreginn á milli. Gekk það vel og hélt Sigurður Gísli með
mannskapinn til lands. Varðskip reyndi síðar um daginn að ná til Friggs, en það
tókst ekki og síðast þegar vitað var um bátinn, var hann á reki skammt utan við
Krísuvíkurbjarg. Frigg er um 60 lestir að stærð og var hann á trolli.
Skipshöfnin hélt frá Þorlákshöfn til Reykjavíkur og Grindavíkur.
Skipstjóri á Sigurði Gísla er Friðrik Ásmundsson frá Vestmannaeyjum, en
skipstjóri á Frigg var Sveinbjörn Hjartarson, einnig frá Eyjum.
Morgunblaðið. 30 mars 1973.
Brotnaði í
Krísuvíkurbjargi
Landhelgisgæzlan taldi í gær líklegt að vélbáturinn Frigg
hefði sogast upp í Krísuvíkurbjarg og brotnað þar. Síðast þegar til bátsins
spurðist var hann á reki undan bjarginu en loks hafði Gæzlan ekki lengur tök á
að fylgjast með honum og ekki var unntt að koma tógi á milli. Mönnunum af Frigg
hafði áður verið bjargað um borð í annan bát, en Frigg fékk upphaflega á sig
brotsjó.
Morgunblaðið. 31 mars 1973.
08.02.2019 08:14
1609. Stakfell ÞH 360. TFRJ.
Stakfell var selt / leigt árið 1997 til Arnbæk á Suðurey sem Hraðfrystistöð Þórshafnar hf átti hlut í. En kaupin / leigan gekk til baka árið eftir vegna þess að Norðmenn neituðu skipinu um veiðileyfi við Svalbarða vegna veiða þess í Smugunni á árum áður.
1609. Stakfell ÞH 360 á siglingu. (C) Snorri Snorrason. Mynd úr safni mínu.
Þórshafnartogarinn
kominn til síns heima
Þórshafnartogarinn svokallaði kom til heimahafnar í gær.
Fjölmenntu íbúar kauptúnsins á bryggjuna til að fagna komu hans, enda var gefið
frí á vinnustöðum í tilefni dagsins. Togarinn, sem hefur hlotið nafnið Stakfell
ÞH 360, er í eigu útgerðarfélags Norður-Þingeyinga. Hluthafar þess eru
Hraðfrystistöð Þórshafnar, Kaupfélag Langnesinga, Þórshafnarhreppur,
Svalbarðshreppur og Útgerðarfélagið Jökull hf. á Raufarhöfn. Stakfell er smíðað
hjá skipasmíðastöðinni Storvik í Kristjánssundi í Noregi. Hið nýja skip er um
473 tonn og rúmir 50 metrar að lengd. Það er búið 2.200 hestafla vél, sem er
gerð fyrir brennslu á svartolíu. Kaupverð togarans var 50 milljónir og er þá
reiknaður fjármagnskostnaður á byggingartímanum, sem var eitt og hálft ár.
Skipstjóri á Stakfelli er Ólafur Aðalbjörnsson.
Dagblaðið Vísir. 29 júní 1982.
Skuttogarinn Stakfell ÞH 360. Fyrirkomulagsteikning. Ægir. júní 1982.
B.v.
Stakfell ÞH 360
28. júní s.l. kom skuttogarinn Stakfell ÞH 360 í fyrsta sinn
til heimahafnar sinnar, Þórshafnar. Skipið er hannað hjá Storvik Mek. Verksted
A/S í Kristiansund í Noregi, svonefnd S-165 gerð, og fór smíði skrokksins þar fram
(smíðanúmer 95), en síðan yfirtók skipasmíðastöðin Sterkoder Mek. Verksted A/S
í Kristiansund samninginn og lauk smíði skipsins, og ber skipið smíðanúmer 95A
hjá umroddri stöð. Stakfell ÞH er fyrsti skuttogarinn hérlendis eftir þessari
teikningu frá Storvik Mek. Verksted, en eldri gerðir frá umræddri stöð
(R-155A), þ.e. 9.0 m á breidd og síðar 9.4 m á breidd, eru þekktar hérlendis.
Níu skuttogarar í eigu landsmanna eru smíðaðir hjá Storvik Mek. Verksted A/S og
er þá Stakfell ÞH ekki meðtalinn. Stakfell ÞH er útbúið afkastamiklum kæliþjöppum
og er gert ráð fyrir þeim möguleika að koma fyrir frystitokjum síðar og geyma
frystan fisk í lestum. Nefna má sérstaklega að allir svefnklefar (12 talsins)
eru búnir baðklefa, en það hefur ekki þekkzt áður í íslenzkum fiskiskipum.
Stakfell ÞH er í eigu Útgerðarfélags Norður-Þingeyinga h.f. Skipstjóri á
skipinu er Ólafur J. Aðalbjörnsson og 1. vélstjóri Sigurður Vilmundarson.
Framkvæmdastjóri útgerðarinnar er Páll Árnason.
Mesta lengd 50.75 m.
Lengd milli lóðlína 44.00 m.
Breidd 10.30 m.
Dýpt að efra þilfari 6.75 m.
Dýpt að neðra þilfari 4.50 m.
Eiginþyngd 765 tonn.
Særými (djúprista 4.45 m) 1.188 tonn.
Burðargeta (djúprista 4.45 m) 423 tonn.
Lestarrými 440 m3.
Brennsluolíugeymar (svartolía) 123 m3.
Brennsluolíugeymar (dieseolía) 37 m3.
Daggeymar 4 m3.
Sjókjölfestugeymir (stafnhylki) 39m3.
Ferskvatnsgeymar 62 m3.
Ganghraði (reynslusigling) 13.3 sjómílur.
Rúmlestatala 471 brl.
Skipaskrárnúmer 1609.
Tímaritið Ægir. Júní 1982.
07.02.2019 17:06
2861. Breki VE 61 í slippnum í Reykjavík.
2861. Breki VE 61. TFMA í slippnum í Reykjavík.
2861. Breki VE 61. (C) Þórhallur S Gjöveraa. 6 febrúar 2019.
Breki brá
sér í borgina
Breki VE var tekinn upp í slipp í Reykjavík í vikunni í
tengslum við skoðun á skipinu í tilefni af því að ársábyrgð kínversku
skipasmíðastöðvarinnar rennur brátt út.
Skipið var afhent Vinnslustöðinni í Kína 13. mars 2018 með ársábyrgð og nú er
það grandskoðað á meðan ábyrgðin varir.
Allt virðist vera í góðu standi og ekkert kom heldur fram við skoðun á þurru
landi í höfuðborginni. Málað var yfir rispur á botninum ,sem flestar urðu
reyndar til þegar skipið var tekið í slipp.
Heimasíða Vinnslustöðvarinnar.
06.02.2019 17:55
Ketill Hængur NS 312. TFCL.
Mótorbáturinn Ketill Hængur NS 312 við bryggju á Seyðisfirði. Ljósmyndari óþekktur.
Vertíðarbátar
Bátar héðan frá Seyðisfirði eru nú á förum til Hornafjarðar
og Djúpavogs. Munu bátar Jóns Björnssonar verða fyrstir. Óskar Austri þeim
öllum góðrar vertíðar.
Mótorbáturinn Bangsi ÍS 80 frá Bolungarvík. Ljósmyndari óþekktur.
M.b. Bangsi
ÍS 80 ferst
Tveir menn drukkna.
M.b. Bangsi, ÍS 80 fór á sjó þann 15. þ.m. kl. 3 um
morguninn. Línan var lögð um 16 sjómílur N til A frá Rit. Veður var gott framan
af degi norðaustan átt og lítilsháttar snjóél. Þegar leið á daginn tók veður að
versna. Allt gekk þó vel þar til kl. 17, en þá brotnaði skrúfublað og eftir það
lét báturinn ekki að stjórn. Var þá búið að draga 80 lóðir. Vindur var þá
orðinn allhvass af norðaustri með mikilli snjókomu. Þegar eftir bilunina var
kallað á Maríu Júlíu, og með aðstoð togarans Austfirðings tókst að ná sambandi
við Maríu og koma til hennar hjálparbeiðni. Þegar þetta skeði var staða
skipsins 15 sjómílur N til A frá Rit og voru segl dregin upp og reynt að komast
nær landi. Þá er María Júlía fékk hjálparbeiðnina var hún stödd á
Ísafjarðardjúpi og lagði þegar af stað til aðstoðar við m.b. Bangsa. Veður fór
hríðversnandi og um kl. 24,40, þegar María Júlía kom að m.b. Bangsa, voru komin
um 11 vindstig, brotsjór, stórhríð og náttmyrkur. Þá var staða m.b. Bangsa 7
sjómílur í N af Rit. Skömmu áður en María Júlía kom á staðinn, fékk m.b. Bangsi
á sig brotsjó sem skolaði öllu lauslegu fyrir borð, braut rúður og hurðir í
stýrishúsi, einnig öll skjólborð annars vegar og hálffyllti bátinn af sjó. Þá
kastaðist báturinn á hliðina, öll ljós slokknuðu, tvo menn tók út og sást
ekkert til þeirra eftir það. Mennirnir sem fórust voru þessir:
Magnús A. Jónsson, annar vélstjóri, 35 ára. Lætur eftir sig tvö munaðarlaus
börn og unnustu.
Ólafur P. Steinsson, háseti, 25 ára, ókvæntur. Lætur eftir sig aldraða
foreldra.
Meðan María Júlía var á leiðinni á slysstaðinn, hafði hún stöðugt talsamband
við Bangsa og tók miðanir meðan talstöð hans var í lagi. Vegna veðurs og
brotsjóa var ekki hægt að halda áfram með fullri ferð eftir að komið var út
fyrir Rit. Ljósin á Bangsa sáust ekki fyrr en skömmu áður en komið var að
honum, og sáu skipverjar á Maríu Júlíu þegar brotsjórinn reið yfir bátinn, og
hurfu þá ljósin eins og fyrr segir. Var Bangsa þá leitað með ljóskastara Maríu
Júlíu; fannst hann aftur svo að segja samstundis. Sást þá hvernig umhorfs var
um borð, og skipverjar á Bangsa tilkynntu að mikill sjór væri kominn í bátinn.
Nú var ekki um annað að ræða en að reyna að ná mönnnunum úr bátnum.
Skipstjórinn á Maríu Júlíu, Haraldur Björnsson, tók það ráð að leggja að bátnum
til hlés og dæla olíu í sjóinn meðan á því stóð. Voru bjarghringir, línubyssa
og annar björgunarútbúnaður hafður til taks meðan á þessu stóð, og áhöfn
björgunarskipsins stóð á þilfarinu reiðubúin til að aðstoða mennina af Bangsa.
Tók björgunin örstutta stund. Rétt á eftir hvarf Bangsi út í bylinn og
náttmyrkrið. Leitað var á slysstaðnum fram eftir kvöldinu, en ekki sást annað
en brak úr bátnum. Á leiðinni til lands var svo slæmt í sjóinn, að allt þar til
komið var inn fyrir Rit var dælt út olíu til öryggis skipinu. Legið var undir
Grænuhlíð þar til í birtingu næsta morgun, síðan haldið til Ísafjarðar, og
komið þangað kl. 10,30 f.h. Samkv. frásögn skipstjóranna á Maríu Júlíu og m.b.
Bangsa, hefði ekki mátt muna einni mínútu til þess að ekki hefði verið hægt að
finna bátinn. Þeir sem björguðust voru:
Ásgeir Guðbjartsson, skipstjóri.
Guðmundur Karlsson, I. vélstjóri og
Guðmundur Rósmundsson, stýrimaður.
Voru þeir allir ómeiddir nema Guðmundur Karlsson, sem meiddist nokkuð á fæti.
Skipstjórinn á m.b. Bangsa rómar mjög áræði og snarræði skipstjóra og skipverja
á Maríu Júlíu við þessa björgun.
Skutull. 18 janúar 1952.
03.02.2019 08:17
531. Hafrún NK 80. TFDK.
Hafrún NK 80 í kappsiglingu á Sjómannadag í Neskaupstað. Úr safni Gunnars Þorsteinssonar.
Hafrún
NK 80
Rétt upp úr miðnætti 27. þ. m. var hleypt af stokkunum í
skipasmíðastöð Dráttarbrautarinnar nýjum fiskibáti. Báturinn var skírður með
virðulegri athöfn. Jóhannes Stefánsson hélt stutta ræðu, þá gaf Elsa
Kristinsdóttir Marteinssonar skipstjóra bátnum nafn með því að brjóta
kampavínsflösku á stefni hans og nefna hann Hafrún. Óskaði Elsa bátnum gæfu og
gengis. Þá voru borðar, sem huldu nafn skipsins fjarlægðir og báturinn látinn
síga hægt í sjóinn. Var hann fánum prýddur. Nokkuð var af fólki við athöfn þessa,
en fáir munu hafa vitað um að sjósetning bátsins ætti að fara fram á þessum
tíma. Jóhannes gat þess að nú ættu Norðfirðingar 12 fiskibáta stærri en 55
lestir og um 20 dekkbáta innan við 55 lestir auk margra opinna vélbáta. Kvað
hann stækkun bátaflotans hafa verið svo öra á fáum árum, að ýmislegt annað sem
útgerðinni væri brýn nauðsyn til aðstöðu í landi, hefði orðið á eftir. Væri því
aðkallandi að bæta aðstöðu bátaútvegsins með byggingu bátahafnar, byggingu
verbúða og geymslu fyrir síldarnætur. Einnig þyrfti að stækka eða byggja nýja
fiskimjöls- og síldarbræðslu. Eigandi bátsins er nýstofnað hlutafjelag er
Neisti heitir.
Aðaleigendur eru þeir Kristinn Marteinsson, skipstjóri og Páll
Þorsteinsson, útgerðarmaður. Hafrún er 61 brúttósmálestir að stærð með 280 hestafla
Mannheim vél. Ganghraði hefur enn ekki verið mældur. Báturinn er búinn öllum
venjulegum öryggis og siglingartækjum, þar á meðal fisksjá. Einkennisstafir eru
N. K. 80. Hafrún er smíðuð eftir teikningu, sem Sverrir Gunnarsson gerði og var
hann einnig yfirsmiður. Niðursetningu vélar og aðra slíka vinnu annaðist
vélsmiðja Dráttarbrautarinnar undir stjórn Reynis Zoega, vélsmíðameistara,
raflagnir annaðist Kristján Lundberg, rafvirkjameistari og málningu Bjarni
Lúðvíksson, málarameistari. Skipstjóri á Hafrúnu verður Kristinn Marteinsson og
1. vélstjóri Guðmundur Sigurðsson. Báturinn mun fara á síld innan fárra daga.
Austurland áskar eigendunum til hamingju með þennan glæsilega bát.
Skipasmíðastöðin hér er langt komin með smíði á öðrum báti. Er sá rúmlega 20
tonn. Þá verður bráðlega lagður kjölur að um 70 lesta báti og er efni þegar
komið á staðinn. Sá bátur verður smíðaður fyrir reikning fyrirtækisins sjálfs
og ekki seldur fyrr en hann er fullsmíðaður.
Hafrún NK 80 sennilega nýsmíðuð. (C) Þorsteinn Jóhannsson.
Bátar í smíðum og viðhaldi hjá Dráttarbrautinni hf í Neskaupstað 1957. (C) Höskuldur Stefánsson.
Eldur í Hafrúnu úti á rúmsjó
Sex mönnum
bjargað en báturinn
látinn reka upp í Landeyjafjöru
Eldur kom upp í v.b. Hafrúnu ÁR-28 frá Eyrarbakka í
fyrrinótt. Skipti engum togum, að eldurinn breiddist út á örskammri stund, en
skipverjunum, sex að tölu, tókst að komast í gúmbát. Síðan tókst að koma
dráttartaug fyrst yfir í Hafbjörgu VE og síðan yfir í Lóðsinn, sem dró bátinn
upp að Landeyjasandi, þar sem hann var látinn reka upp í fjöru. Þá var báturinn
þó brunninn að mestu. Skipverjum var hins vegar bjargað um borð í Hafbjörgu,
sem fór með mennina til Eyja, en til Eyrarbakka komu þeir um hádegisbil í gær
með Sæfara frá Eyrarbakka. "Það var um kl. 2.30 í fyrrinótt, sem við urðum
varir við eld í vélarrúminu, og skipti það engum togum, eldurinn breiddist
fljótt út og ekki varð við neitt ráðið," sagði Ragnar Jónsson, fyrsti
vélstjóri á Hafrúnu, þegar við ræddum við hann, skömmu eftir að hann kom til
Eyrarbakka í gær. Hafrún var að leggja af stað til Eyrarbakka, þegar eldurinn
brauzt út, en báturinn var búinn að vera á togveiðum frá því á laugardagskvöld.
Þegar vart varð við eldinn, var báturinn staddur um 10 mílur austur af
Vestmannaeyjum á vesturleið. Skipverjar reyndu að slökkva eldinn, en ekkert
gekk. "Þegar ljóst var, að ekki yrði unnt að slökkva eldinn, sem allur var í
vélarrúminu, hafði skipstjórinn, Valdimar Eiðsson, samband við
Vestmannaeyjaradíó og Hafbjörgu VE (áður Breki), sem þarna var skammt frá á
togveiðum." sagði Ragnar enn fremur. "Eftir því sem ég bezt veit, þá
hjuggu skipverjar Hafbjargar trollið frá og héldu þegar til móts við okkur. Var
báturinn kominn að Hafrúnu u.þ.b. einni klukkustund eftir að eldurinn brauzt
út. Við náðum strax í gúmbátana, sem voru á þaki stýrishússins, og fórum við
fljótlega yfir í annan bátinn, en bundum bátana saman. Enn fremur létum við
dráttartaug síga út fyrir borðstokk Hafrúnar." Þá sagði Ragnar, að þegar
Hafbjörg hefði komið, hefðu þeir verið búnir að vera á reki í 10 mínútur.
Gekk skipverjum vel að komast úr gúmbátnum yfir í Hafbjörgu, og er þeir voru
komnir um borð, var Hafrún tekin í tog. Var ætlunin að draga bátinn upp á
hraunið austur af Eyjum, til þess að hann sykki ekki á togveiðisvæði bátanna.
Þegar Hafbjörg var búin að vera með Hafrúnu í togi í eina og hálfa klukkustund,
kom Lóðsinn frá Vestmannaeyjum á vettvang, en um borð í honum voru menn frá
slökkviliðinu í Eyjum með fullkomnar slökkvidælur. Sáu þeir strax að eldurinn
yrði ekki slökktur og tóku því Hafrúnu í tog og drógu áleiðis að landi. Var
báturinn síðan dreginn upp á Landseyjasand og látinn reka þar upp í fjöru, en
hann var þá að mestur brunninn, eins og áður segir. Hafbjörg hélt aftur á móti með
skipverjanna sex til Eyja, en þangað sótti svo einn Eyrarbakkabátanna þá, eins
og fyrr getur. Þórarinn Öfjörð Markússon háseti á Hafrúnu, sagði í samtali við
blaðamann Morgunblaðsins, að skipverjar hefðu átt í nokkrum erfiðleikum með að
losa gúmbátanna vegna gífurlegs hita og reykjarsvælu. Sagði hann, að skipverjar
teldu einkennilegt, að báðir bátarnir skyldu vera settir á sama stað í skipinu,
t.d. hefði verið betra að hafa annan fram undan hvalbak.
Hafrún var röskar 60 lestir að stærð, smíðuð í Neskaupstað fyrir Kristinn
Marteinsson og fleiri. Báturinn var síðan seldur til Eyrarbakka fyrir fáeinum
árum, og var fyrst í eigu Hraðfrystistöðvarinnar, en frá 1971 var hann í eigu
þeirra Ragnars Jónssonar, vélstjóra, og Valdimars Eiðssonar, skipstjóra. Við spurðum
Ragnar, hvort þeir félagar hygðu á kaup á nýju skipi, en hann svaraði því til,
að enginn vissi, hvað nú tæki við, en kaup á nýju skipi væri ekkert fráleitara
en hvað annað. Fyrst í stað mundu þeir þó athuga málið nánar.
Morgunblaðið. 13 september 1974.
02.02.2019 18:39
821. Sæborg BA 25. TFBE.
Nýr
stálbátur til Patreksfjarðar
Patreksfirði í gær. Nýr stálbátur kom hingað í morgun frá
Þýzkalandi. Er þetta 67 tonna skip.
Báturinn hreppti versta veður á leiðinni
heim frá Þýzkalandi og segja skipverjar, að báturinn hafi reynzt mjög vel. Var
báturinn 6 sólarhringa á leiðinni en yfirleitt voru 11 vindstig. Hinn nýi bátur
ber nafnið Sæborg og er eign Kambs h.f. Skipstjóri er Gísli Snæbjörnsson og er
hann einn hluthafi. Aðrir hluthafar eru Hraðfrystihús Patreksfjarðar og ýmsir
einstaklingar.
Alþýðublaðið. 29 desember 1956.
Áhöfnin sem sótti Sæborgu til Þýskalands. Þeir eru frá vinstri talið; Andrés Finnbogason skipstjóri, óþekktur, Jón Þórðarson kokkur, Jón Magnússon síðar útgerðarmaður á Patreksfirði, Gísli Snæbjörnsson, Finnbogi Magnússon og Ingimar Jóhannesson. Ljósmyndari óþekktur.
Sæborg BA 25 á siglingu. Ljósmyndari óþekktur.
Sæborg
SH 377 sökk á Breiðafirði
Sjö
björguðust, eins er saknað
Sæborg SH 377, 66 tonna bátur frá Ólafsvík sökk, á
Breiðafirði um kl. 20.30 í gærkvöldi. Átta manns voru um borð og var sjö þeirra
bjargað af Ólafi Bjarnasyni SH-137 sem staddur var í grenndinni. Mikil leit var
gerð að þeim sem saknað er af Sæborgu í gærkvöldi og tóku átta skip þátt í
henni, en auk þess er varðskip á leiðinni. Senda á flugvél Landhelgisgæslunar
til leitar í birtingu í dag. Björn Erlingur Jónasson skipstjóri á Ólafi
Bjarnasyni segir að hann hafi heyrt neyðarkall frá Sæborgu laust fyrir kl.
20.30. Þá var Sæborgin stödd um 4-5 mílur undan Rifi á leið til Ólafsvíkur og
átti eftir um klukkutíma siglingu til heimahafnar eftir veiðitúr. Björn segir
að Sæborgin hafi sokkið mjög skyndilega eftir að hafa fengið á sig brot að hann
telur. Veður á þessum slóðum var fremur slæmt, austan 7-8 vindstig með frosti
og fór versnandi. Þeir sem Ólafur Bjarnason bjargaði tókst að komast um borð í
gúmmíbjörgunarbát. Björn Erlingur segir að ekkert hafi amað að þeim er þeir
voru teknir um borð í Ólaf.
Morgunblaðið. 8 mars 1989.
Fengum
á okkur tvö brot hvort á eftir öðru
segir
Eymundur Gunnarsson stýrimaður á Sæborgu
Eymundur Gunnarsson stýrimaður á Sæborgu segir að skipið
hafi fengið á sig tvo brotsjói hvorn á eftir öðrum með þeim afleiðingum að
skipið lagðist á hliðina og sökk. Við fyrra brotið fylltist skipið af sjó á
stjórnborðsvæng og reyndi skipstjórinn þá að keyra það upp í á fullu vélarafli
til að reyna að losa það við sjóinn. Í því kom seinna brotið og þá lagðist
skipið á hliðina og sökk skömmu síðar. "Við sem björguðumst gátum allir skriðið
út um gluggana bakborðsmegin og upp á skipið þar sem við losuðum um gúmmíbjörgunarbátinn."
Segir Eymundur. "Við stukkum síðan frá borði og tókst að komast í
gúmmíbjörgunarbátinn. Ólafur Bjarnason kom síðan að okkur um 15 mínútum síðar
og tók okkur um borð." í máli Eymundar kemur fram að Sæborgin var á
siglingu til Ólafsvíkur eftir veiðiferð. Er veður tók að versna bað
skipstjórinn alla um borð að koma aftur í brú og vera við öllu viðbúna. Sjólag
fór síðan stöðugt versnandi eftir það. "Það sem einnig gerðist við seinna
brotið var að það drapst á vélinni og eftir það varð ekki við neitt
ráðið," segir Eymundur. "Ég vil taka það fram að ég og annar skipverji um
borð vorum í vinnuflotgöllum og ég tel að það hafi alveg tvímælalaust bjargað
lífi okkar." Í máli Eymundar kemur fram að þeir hafi svo komið til
Ólafsvíkur um kl.21.30 um kvöldið og þá farið allir í heilsugæslustöðina en
fengið að fara þaðan að lokinni skoðun.
Morgunblaðið. 8 mars 1989.
- 1