Ásbjörg ST 9

1 júlí sl. afhenti Skipasmíðastöðin Skipavík h.f. í Stykkishólmi nýtt 47 rúmlesta eikarfiskiskip, sem er nýsmíði nr. 15 hjá stöðinni, og hlaut skipið nafnið Ásbjörg ST 9. Skip þetta er byggt eftir sömu teikningu og nýsmíði nr. 14, Kristbjörg ÞH 44 (8. tbl. Ægis '75), hjá umræddri stöð. Eigendur skipsins eru Benedikt Guðjónsson, sem jafnframt er skipstjóri, Daði Guðjónsson og Guðlaugur Traustason, Hólmavík. Fremst í skipinu, undir þilfari, er lúkar en þar fyrir aftan fiskilest, þá vélarúm, káeta og stýrisvélarrúm aftast.
Fremst í fiskilest er ferskvatnsgeymir og keðjukassi, en brennsluolíugeymar eru í síðum vélarúms. Vélarreisn og þilfarshús, aftan til á þilfari, eru úr áli. Aðalvél skipsins er Caterpillar, gerð D 343 TA, sex strokka fjórgengisvél með forþjöppu og eftirkælingu, sem skilar 365 hö við 1800 sn/mín. Vélin tengist skiptiskrúfubúnaði með niðurfærslugír (4.6:1) frá Fernholt og Giertsen af gerðinni PB 1-43. Skrúfa er 3ja blaða, þvermál 1400 mm.

Ægir. 15 tbl. 1 september 1977.

     Norðfjarðartogararnir nýkomnir                       af Grænlandsmiðum

Neskaupstað. Frá fréttaritara Þjóðviljans. Norðfjarðartogararnir hafa nú báðir landað hér á Norðfirði saltfiski er þeir veiddu á Grænlandsmiðum. Goðanes 334 tonnum og Egill rauði 379 tonnum.
Goðanes kom til Norðfjarðar í gærmorgun frá Færeyjum, en þangað flutti það færeyska sjómenn sem verið höfðu á skipinu. Nauðsynlegar lagfæringar verða nú framkvæmdar á togurunum og fara þeir í slipp, en að því loknu fara þeir báðir á veiðar, en þó sennilega ekki fyrr en um mánaðamót.

     Atvinnutæki nýsköpunaráranna
   undirstaða góðrar afkomu fólksins

Þar skildum við síðast við Neskaupstað að hátíðisdögum 25 ára afmælisins var lokið og framundan önn virkra daga. Sú fregn hafði borizt að Egill rauði væri væntanlegur næstu daga með 300 lestir af fiski. Og ekki þarf að dveljast lengi á Norðfirði til að finna hvernig nýsköpunartogararnir tveir, Egill rauði og Goðanes, móta atvinnulíf bæjarins og veita beint og óbeint hundruðum bæjarbúa lífsuppeldi. Í hátiðaræðu Bjarna Þórðarsonar bæjarstjóra var vikið að atvinnumálum og horfum í Neskaupstað. Ég bað hann að segja lesendum Nýja tímans nokkru nánar frá bæjarmálunum, og koma hér spurningar mínar og svör hans. :
Hver er þáttur bæjarins í atvinnulífinu? Hvað snertir þátttöku í framleiðslunni, má heita, að rekstur togaranna og fiskverkun við þann rekstur sé eina beina þátttaka bæjarins í framleiðslustörfunum. Bærinn á og rekur tvo togara, Egil rauða og Goðanes. Þessi rekstur er það umfangsmikill, að bærinn er stærsti atvinnurekandinn á staðnum. Hvert er gildi togaranna fyrir atvinnulíf bæjarbúa? Með sanni má segja, að á síðustu árum hafi afkoma bæjarbúa að langmestu leyti byggzt á togaraútgerðinni. Vegna margra ára aflabrests á fiskimiðum Austfirðinga hefur bátaflotans gætt miklu minna í atvinnulífinu en eðlilegt getur talizt. Til að viðhalda atvinnu í bænum hefur verið lögð á það áherzla, að togararnir legðu hér upp afla sinn, en vegna fjarlægðar staðarins frá helztu fiskimiðum togaranna hefur heimalöndun í þetta stórum stíl oft verið útgerðinni fremur óhagstæð. Á togurunum hafa margir sjómenn atvinnu sína og á vegum togaranna beinlínis starfar fjöldi verkafólks, sem hefur þaðan meginhluta tekna sinna. Sú vinna er fyrst og fremst við afgreiðslu skipanna, skreiðarverkun, saltfiskverkun, pökkun á saltíiski og skreið o. s. frv. Skreiðarverkun togaranna er allmikil og fylgir henni mikil vinna. Sama er að segja um saltfiskverkunina. Á síðasta ári höfðu mörg heimili góðar tekjur af að taka saltfisk til verkunar (sólþurrkunar) í ákvæðisvinnu. Auk þess er svo geysimikil vinna, sem ekki er beinlínis á vegum togaranna, en er þó að þakka rekstri þeirra. Er þar einkum átt við hráefnisöflun þeirra fyrir frystihúsin, en að undanförnu hafa þau einkum unnið úr togarafiski. Einnig hafa þurrkhúsin fyrst og fremst haft togarafisk til verkunar. Erfitt er að sjá, hvernig menn hefðu getað lifað hér á síðustu árum, ef togaranna hefði ekki notið við.
Hvernig eru atvinnuhorfur og afkomuhorfur manna yfirleitt? Þeirri spurningu er erfitt að svara svo að á verði byggt. Bær, sem byggir alla afkomu sína á fiskveiðum eins og Neskaupstaður gerir, býr alltaf við mikið öryggisleysi í þessum efnum. En þess má geta, að nú um mörg ár hafa heildartekjur bæjarbúa vaxið jafnt og þétt ár frá ári og hafa án efa aldrei verið eins háar og, síðasta ár, þó að tölur þar að lútandi liggi ekki fyrir enn. Það sem af er þessu ári má telja, að atvinna hafi verið góð, þótt eyður séu þar í, og tekjur verkafólks góðar. Um framtíðarhorfur vil ég sem mlnnst segja vegna óvissunnar sem alltaf fylgir fiskveiðunum. En þó má geta þess, að ef unnt verður að reka togarana, má fullyrða, að bæjarbúar muni fyllilega halda í horfinu hvað afkomu snertir. En neyðist bærinn til að stöðva  rekstur togaranna um lengri tíma, má telja víst, að afkoma manna versni stórum, nema að svo vel vildi til, að afli glæddist aftur á Austfjarðamiðum.
Hvað vantar helzt til framhaldandi vaxtar bæjarins? Það er sitt af hverju, sem okkur vantar. Af atvinnutækjum held ég að við höfum mesta þörf fyrir hæfilega stóra síldarbræðslu, svo okkur megi takast að notfæra okkur síldveiðarnar við Austurland. Bærinn hefur gert talsverðar uppfyllingar, en við getum ekki orðið samkeppnisfærir fyrr en bræðslan er fengin. Í vor verður haldið áfram að gera uppfyllingu og við það batnar enn aðstaðan til söltunar. Ég tel rétt, að hlutafélag framleiðenda reisi bræðsluna, gjarnan með þátttöku hafnarsjóðs og bæjarsjóðs. En ef á allt er lítið, verður að telja, að Norðfirðingar séu vel settir með framleiðslutæki. Þau eru að vísu einhæf, eingöngu, eða svo til, miðuð við fiskveiðar og hagnýtingu sjávarafla, en þau eru góð og afkastamikil.

Nýi Tíminn. 17 júní 1954.

        Úranusi hleypt af stokkunum

Í gær var hleypt af stokkunum í skipasmíðastöð Alexander Hall í Aberdeen, nýsköpunartogaranum Úranus RE 343. "Úranus" er af minstu gerð nýsköpunartogaranna, 175 fet á lengd. Eigandi hans er h.f. Júpíter hjer í Reykjavík, en framkvæmdastjóri fjelagsins er Tryggvi Ófeigsson. Var hann viðstaddur athöfnina, ásamt dóttur sinni, Herdísi, er Skýrði skipið.

Morgunblaðið. 6 október 1948.


B.v. Úranus RE 343 í smíðum hjá Alexander Hall í Aberdeen veturinn 1949.
Mynd úr safni Hafliða Óskarssonar.


B.v. Úranus RE 343 nýsmíðaður hjá Alexander Hall í Aberdeen.                   Ljósmyndari óþekktur.

               Úranus kemur í dag

Í dag kemur nýsköpunartogarinn Úranus hingað til lands. Er þetta næst síðasti togarinn, sem samið var um smíði á. Úranus er eign h.f. Júpíters hér í Reykjavík. Skipstjóri er hinn kunni aflamaður Bjarni Ingimarsson. Einn togari, utan tveggja dieseltogara, er enn í smíðum í Englandi og er það Svalbakur, sem bojarútgerð Akureyrar á.

Vísir. 5 apríl 1949.


B.v. Úranus RE 343 að landa afla sínum í Hull.                                               (C) Hull Daily Mail.

      Úranus seldi í gær í fyrsta sinn

Nýjasti eimtogari Íslendinga, Úranus, seldi afla sinn í fyrsta sinn í Englandi gær. Afli togarans var 4.715 kit eftir 15 daga veiðiför hér við Iand og seldist fyrir 15.241 sterlingspund. Skipstjóri á Úranusi er Bjarni Ingimarsson, einn fengsælasti skipstjóri togaraflotans. Markaður í Englandi er lélegur um þessar mundir á karfa og ufsa, en góður á öðrum fisktegundum. Í þvi sambandi má geta þess, að í byrjun desember á s.l. ári féll fiskverðið í Englandi og Þýzkalandi um 2/6 sh. Þýðir það nálægt 600 punda lægri sölu á sama magni og Úranus seldi að þessu sinni. Lætur nærri, að ef togararnir ganga allt árið, þýði þessi lækkun um 200 þúsund króna lægri sölur.

Vísir. 30 apríl 1949.


Landað úr togaranum Úranusi RE á sjötta áratugnum. Hluti aflans er verið að spyrða á bryggjunni.


B.v. Úranus RE 343 með trollið á síðunni. Á myndinni sést hvað pokabóman var staðsett hátt í mastrinu. (C) Sigurgeir B Jónasson.

   Óttast er um "Úranus" á Nýfundnalandsmiðum
        Síðast heyrðist til hans á sunnudagskvöld
         Ofsaveður hamlar leit skipa og flugvéla

Tekið  er að óttast um Reykjavíkurtogarann Úranus, sem að undanförnu hefur verið að veiðum á Nýfundnalandsmiðum, en þangað fór hann 28. desember. Á Úranusi er 28 manna áhöfn, skipstjóri er Helgi Kjartansson , en eigandi togarans er Júpiter h.f. Ekki hefur heyrzt til togarans síðan á sunnudagskvöld . Hafði togarinn Þormóður goði samband við Úranus síðast klukkan 10. Engir aðrir íslenzkir togarar voru þá á Nýfundnalandsmiðum, en togararnir Pétur Halldórsson og Þorsteinn Ingólfsson sigldu fyrir nokkru áleiðis þangað vestur, en sneru við er þeir áttu 200 mílur ófarnar á miðin vegna slæmrar veðurspár og frosta. Þeir Úranus og Þormóður goði héldu heimleiðis af miðunum á laugardagskvöld. Þormóður var í gær rúmlega hálfnaður heim, því kl. 2 í gær barst Bæjarútgerð Reykjavíkur skeyti frá honum þar sem sagði, að skipið væri þá komið 664 mílur áleiðis, en því miðaði hægt vegna veðurs.
Kanadiski flugherinn var beðinn aðstoðar og er hann þess albúinn að hefja leit að Úranusi. Bandaríska strandgæzlan hefur líka sent skip á vettvang. Þá hefur Upplýsingaþjónusta Bandaríkjanna hér greint frá, að allar herflugvélar Bandaríkjamanna á leið milli Keflavíkur og Bandaríkjanna muni hlusta vel í loftskeytatæki sín og þær, sem verði yfir leitarsvæðinu í björtu muni svipast um eftir togaranum. Í gærkveldi símaði fréttaritari Mbl. í St. Johns á Nýfundnalandi, eftirfarandi: Bandaríska strandgæzluskipið "Half Moon" er að nálgast aðalleitarsvæðið, um 70 mílur undan norðausturströnd Nýfundnalands, eða 100 mílur fyrir norðan Gander. Aðeins eitt annað skip er á þessum slóðum, eftirlitsskipið "Charlie", einnig frá strandgæzlunni. Enn er beðið veðurs svo að leit geti hafizt úr lofti, því veðrið á leitarsvæðinu er enn slæmt. Vindhraðinn í dag var þar 65 mílur á klst. og sagður stórsjór. Í dag voru öll skip á nálægum slóðum látin vita af leitinni og flugvélar úr björgunardeild kanadíska flughersins stóðu til taks í herstöðvunum Argentia og Torbay á Nýfundnalandi og Goose Bay á Labrador.
Talið er að síðast hafi heyrst frá Úranusi sunnudaginn 10. janúar kl. 4,50, (Nýfundnalandstími), en þá sagði hann að veðrið væri mjög slæmt.

Morgunblaðið. 13 janúar 1960.


B.v. Úranus RE 343 á toginu.                                                              (C) Sigurgeir B Jónasson.

 Úranus fundinn og skipshöfn hans heil á húfi
            Senditæki togarans voru biluð

Úranus er fundinn. Ég var að hlusta á samtal björgunarflugvélarinnar við Þormóð goða núna á stundinni. Það er allt í lagi hjá þeim á Úranusi nema talstöðin. Þeir eru á leiðinni heim. Þannig frétti Mbl. hin miklu gleðitíðindi kl. rúmlega 5 í gær. Togari, sem ekkert hafði heyrzt til síðan á sunnudagskvöld var kominn fram og var á heimleið með skipshöfn sína heila á húfi. Það var Karl Sigurðsson, aðstoðarbryti á Gullfossi, sem hringdi fréttina til blaðsins. Hann hafði setið við útvarpstæki sitt og reynt að fylgjast með fréttum af leitinni af Úranusi.
Rétt á eftir bárust blaðinu fregnir af samtölum milli skipverja á Þormóði goða og vandamanna heima í Reykjavík. Þormóður goði: Þeir eru búnir að finna hann. Kona í Reykjavík: Eru þeir búnir að finna hann, guði sé Iof. Þormóður goði: Já, hann er tæpum 200 mílum á eftir okkur. Konan: Ó, hvað það er dásamlegt. Þormóður goði: Það voru eitthvað biluð hjá honum senditækin og hann getur ekki látið til sín heyra, en það virðist allt vera í lagi hjá honum. Konan: Almáttugur guð, hvað maður er búinn að vera hræddur.
Slík voru fyrstu viðbrögð fólksins í landi við gleðitíðindunum. Heit fagnaðarbylgja fór um alla Reykjavík, þegar fregnin barst út um bæinn. Í hinum gamla sjómannabæ ríkti síðara hluta dags í gær djúp og þakklát gleði meðal almennings. Á heimilum sjómannanna á Úranusi snérist nagandi kvíði og óvissa upp í einlægan fögnuð og tilhlökkun til heimkomu ástvina, frænda og vina. Það var flugvél frá varnarliðinu, sem fann skipið kl. 16.45 í gær, en með henni voru tveir menn frá Landhelgisgæzlunni, Guðmundur Kærnested og-Guðjón Jónsson. Var skipið þá um 195 mílum á eftir Þormóði goða, statt á 57,58 gr. norður breiddar og 33,45 gr. vestur lengdar. Voru loftskeytatæki skipsins í ólagi, en skipverjar gáfu merki um að allt væri í lagi, og óskuðu ekki aðstoðar. Úranus var síðdegis í gær, er hann fannst, í norðurjaðri storm svæðisins á þessum slóðum, en þaðan og heim var hæg austanátt. Mun skipið hafa verið ca. 490 mílur frá Reykjanesi og kemur væntanlega heim á föstudag eða laugardag. Er skipið fannst, hafði ekki náðst samband við það í hátt á þriðja sólarhring. Kl. 22.30 á sunnudagskvöld hafði Þormóður goði samband við Úranus, en þá voru bæði skipin komin á heimleið af Nýfundnalandsmiðum. Veður fór þá vaxandi, komin 10 -11 vindstig.
Er Þormóður goði náði ekki sambandi við Úranus á mánudag, var loftskeytastöðinni tilkynnt um það og bandaríska strandgæzlan og kanadíski flugherinn beðinn um aðstoð. Hófu strandgæzluskip og síðan flugvélar leitina, en leitarskyggni fyrir flugvélar var slæmt. Var leitað miklu vestar en togarinn reyndist vera, þar eð fyrst og fremst var svipazt um eftir honum þar sem síðast hafði til hans heyrzt. Hafði Úranus lagt að baki meira en helming leiðarinnar heim síðdegis í gær. Flugvélar á leið yfir hafið höfðu einnig hlustað í loftskeytatæki sín, og Hekla, flugvél Loftleiða var búin að búa sig undir að leggja lykkju á leið sína og svipast um eftir Úranusi í gær. Skipshöfnin á Úranusi í þessari veiðiferð voru:
Helgi Kjartansson, skipstjóri, Holtsgötu 22.
Jóhannes Sigurbjörnsson, 1. stýrimaður, Víðimel 23.
Ægir Egilsson, 2. stýrimaður, Stangarholti 16.
Viggó E. Gíslason, 1. vélstjóri, Mávahlíð 24.
Sveinbjörn Helgason, 2. vélstj., Mánagötu 19.
Hlöðver Magnússon, 3. vélstj., Knoxbúðum E-22.
Þórður Jónasson, loftskeytamaður, Nökkvavogi 3.
Hálfdán Ólafsson, 1. matsv., Bergstaðastræti 45.
Ægir Gíslason, 2. matsveinn, Skúlagötu 64.
Einar Sigurðsson, kyndari, Múlabúðum 20.
Þorbjörn Friðriksson, kyndari, Vesturgötu 26.
Kristinn Guðmundsson, bátsmaður, Ásgarði 53.
Birgir Egilsson, netamaður, Stangarholti 16, bróðir Ægis, 2. stýrimanns.
Haraldur Ragnarsson, netamaður, Snorrabraut 40.
Joachim Kaehler, þýzkur maður til heimilis í Þjóðminjasafnsbyggingunni.
Hreiðar Einarsson, háseti, Barmahlíð 37.
Ólafur Jónsson, háseti, Stykkishólmi.
Pétur Hraunfjörð, háseti, Heimahvammi, Blesugróf.
Sigurður Jóhannsson, háseti, Bakkag. 2.
Halldór Magnússon, háseti, Mel, Breiðholtsvegi.
Hörður ívarsson, háseti, Vesturgötu 26A.
Ágúst Guðjónsson, háseti, Akurgerði 3.
Bræðurnir Guðmundur og Ívar Steindórssynir, Teigi, Seltjarnarnesi.
Jurgen Scheffer, háseti, Laugavegi 68.
Uwe Eggert, háseti, Selás 6.
Konrad Braun, til heimilis í Aachcen, V-Þýzkalandi.

Morgunblaðið. 14 janúar 1960.


B.v. Úranus RE 343 heldur til hafs úr Reykjavíkurhöfn.                                Ljósmyndari óþekktur.

B.v. Úranus RE 343 við bæjarbryggjuna í Neskaupstað sennilega árið 1973. Lengst til vinstri sést í skorstein 1137. Barða NK 120. Utan á bryggjunni er 1278. Bjartur NK 121 sem nýlega er kominn heim eftir 49 sólarhringa siglingu frá Niigata í Japan.       Ljósmyndari óþekktur.


B.v. Úranus RE 343 eftir brotið sem hann fékk á sig suðaustur af Færeyjabanka í febrúar árið 1962. Mynd úr safni Hafliða Óskarssonar.

           Íslenskir togarar í óveðri
Brotsjór tók bátana og laskaði Úranus

Norðaustan stormur og óveður hefur geisað suðaustur af Færeyjabanka, eins og skýrt hefur verið frá í blaðinu og skip lent þar í miklum erfiðleikum. Nokkrir íslenzkir togarar hafa verið á ferðinni á þessum slóðum og þremur þeirra hlekkzt á. Úranus missti bátana í brotsjó og fleira brotnaði ofanþilja, stýrið á Júní skemmdist er það var á leið norsku skipi til hjálpar og smávægileg bilun varð hjá Skúla Magnússyni. Ekki er getið um í skeytum að neitt hafi orðið að mönnum og öll eru skipin á heimleið. Ekkert mun hafa orðið að öðrum togurum á þessum slóðum. Veðrið var í gær að ganga niður.Kl. 6 á föstudagsmorgun fékk Úranus á sig brotsjó, er skipið var statt 250 sjómílur suðaustur af Færeyjum á heimleið. Í skeyti til útgerðarfélagsins, sem var 12 tíma að komast til viðtakanda, var sagt að Úranus hefði misst báða björgunarbátana, og tvo gúmmíbáta, allar bátauglur séu stórskemmdar og ónýtar, loftventill yfir kyndistöð gjörónýtur, reykháfur mikið doldaður, ein plata á vélarrist dælduð, en aðrar sýnilegar skemmdir ekki stórvægilegar. Útgerðarfélagið Júpiter h.f. sendi Úranusi fyrirspurn um það hvernig veður væri. Kom svar í fyrrinótt, þar sem sagði að veður færi batnandi og Úranus væri kominn á Færeyjabanka og virtist allt í lagi með ferð skipsins. Jafnframt lét Júpiter skipaskoðun ríkisins vita um atburðinn svo og skoðunarstjóra Lloyds. Þess má geta að Úranus mun enn hafa tvo 12 manna gúmmíbáta um borð.

Morgunblaðið. 18 febrúar 1962.

               Björgvin EA 311

Nýr skuttogari, m/s Björgvin EA 311, bættist við fiskiskipastólinn 26. Júlí s. I. en þann dag kom skipið í fyrsta sinn til heimahafnar sinnar, Dalvíkur. Björgvin EA er smíðaður hjá Flekkefjord Slipp & Maskinfabrikk A/S, Flekkefjord í Noregi, smíðanúmer 142 hjá stöðinni, en er hannaður hjá Skipatækni hf. í Reykjavík. Björgvin EA er fimmtándi skuttogarinn, sem umrædd stöð smíðar fyrir Íslendinga, en auk þess hefur stöðin séð um smíði á einum skuttogaraskrokk (Björgúlf EA) fyrir Slippstöðina. Skrokkar allra þessara togara eru smíðaðir hjá Kvina Verft í Flekkefjord, sem annast hefur þann þátt smíðinnar fyrir Flekkefjord Slipp & Maskinfabrikk. Hinn nýi Björgvin kemur í stað samnefnds skuttogara, sem einnig var smíðaður hjá Flekkefjord Slipp & Maskinfabrikk (afhentur í janúar 1974) fyrir sömu útgerð. Gamli Björgvin hefur nú verið seldur til Noregs. Björgvin EA er með búnaði til heilfrystingar á karfa og gráluðu, auk búnaðar til ísfisk meðhöndlunar.
Björgvin EA er í eigu Útgerðarfélags Dalvíkinga hf., Dalvík. Skipstjóri á skipinu er Vigfús R. Jóhannesson og yfirvélstjóri Hafsteinn Kristinsson. Framkvæmdastjóri útgerðar er Valdimar Bragason.
Mesta lengd 50.53 m.
Lengd milli lóðlína (VL=4.80 m) ... 48.15 m.
Lengd milli lóðlína (perukverk) 44.78 m.
Breidd (mótuð) 12.00 m.
Dýpt að efra þilfari 7.30 m.
Dýpt að neðra þilfari 4.80 m.
Djúprista (hönnunar) 4.80 m.
Eigin þyngd 1.138 tonn.
Særými (djúprista 4.80 m) 1.564 tonn.
Burðargeta (djúprista 4.80 m) 426 tonn.
Lestarými 480 m3
Meltugeymar 78.5 m3
Brennsluolíugeymar (forðageymar) ... 121.3 m3
Set- og daggeymar 12.7 m3
Ferskvatnsgeymar 77.8 m3
Sjókjölfestugeymir 24.1 m3
Ganghraði (reynslusigling) 14.2 sjómílur.
Rúmlestatala 499 brl.
Skipaskrárnúmer 1937.

Ægir. 8 tbl. 1 ágúst 1988.

       Svíþjóðarbátur til Búðareyrar

Í gær kom hingað til Búðareyrar einn Svíþjóðarbátur. Hann er rúmlega 80 smálestir, hefur 215 ha. Atlas-dieselvél. Ganghraði um 9 mílur. Hann fer væntanlega á síldveiðar í dag. Bátur þessi heitir Snæfugl, eign samnefnds útgerðarfélags. Skipstjóri á leiðinni upp var Júlíus Kemp, en skipstjóri í sumar verður Bóas Jónsson frá Eyri. Báturinn reyndist vel á leiðinni hingað. Var komu bátsins mjög fagnað og fánar dregnir að hún. Bátur þessi er smíðaður í Landskrona í Svíþjóð, en á leiðinni hingað kom hann við í Álaborg og tók þar sementsfarm.

Þjóðviljinn 17 júlí 1946.


Snæfugl SU 20 í höfn á Reyðarfirði með fullfermi síldar.                           (C) Geir Gunnlaugsson.

   Eitt af systurskipum Borgeyjar sent
       til Austurlands án rannsóknar

       Forseti Slysavarnafélagsins var á móti því,
      að báturinn færi áður en rannsókninni lýkur 

Snæfugl frá Reyðarfirði, eitt af systurskipum "Borgeyjar", fór í gær héðan frá Reykjavík með vörur til Austfiarðahafna; Voru um það skiptar skoðanir, hvort skipið skyldi leggja úr höfn áður en rannsókninni á sjóhæfni þessara báta er lokið. Var forseti slysavarnafélagsins eindregið á móti því, að báturinri fengi að fara úr höfn, en skipaskoðunarstjóri taldi ekki ástæðu til að stöðva bátinn.
Blaðið átti í gær tal við slysavarnafélagið um þetta mál og taldi það vítavert, að skipinu skyldi leyft að hlaða hér vörur og flytja þær til Austfjarða, áður en rannsókn á sjóhæfni skipsins hefur farið fram. Taldi það skyldu skipaskoðunarstjóra að stöðva skipið og sjá svo um, að systraskip "Borgeyjar'' væru ekki í förum fyrr en rannsókn á þeim hefði farið fram, en eins og kunnugt er hefur samgöngumálaráðherra skipað nýja rannsóknarnefnd í tilefni Borgeyjarslyssins, og á hún sem fyrst að ljúka rannsókn á sjóhæfni allra Svíþjóðarbátanna, sem eru af sömu gerð og Borgey var. Blaðið sneri sér síðan til Ólafs Sveinssonar skipaskoðunarstjóra og spurðizt fyrir um álit hans á þessu máli. Kvaðst skipaskoðunarstjóri ekki sjá ástæðu til að stöðva "Snæfugl" enda hefði hann farið um borð í skipið og fullvissað sig um hleðslu þess. Sagðist hann hafa bannað, að hafa dekklest á skipinu, og væri hleðslan ekki meiri en svo, að fríborðið væru tveir plankar. Sagðist skipaskoðunarstjóri að sjálfsögðu hafa leyfi til að stöðva skip, ef um ofhleðslu væri að ræða, eða ef hleðsla þeirra væri kærð; en um slíkt væri ekki að ræða í þessu sambandi.

Alþýðublaðið. 22 nóvember 1946.


Snæfugl SU 20. Líkan Gríms Karlssonar.                                                  (C) Þórhallur S Gjöveraa.


Snæfugl SU 20 í kröppum sjó.                                                     (C) Ljósmyndasafn Eskifjarðar.


Snæfugl SU 20. Síðasta kastið. Það var skipverji á Skagaröst KE sem tók þessa ljósmynd.


Snæfugl SU 20. Stutt í endalokin.                                                           Ljósmyndari óþekktur.


Vélskipið Guðmundur Péturs ÍS 1 bjargaði áhöfninni af  Snæfugli. Guðmundur Péturs var einn af hinum svokölluðu Tappatogurum, smíðaður í Stralsund í Austur Þýskalandi árið 1958 eftir teikningu Hjálmars R Bárðarsonar.   (C) Snorri Snorrason.  Úr safni Atla Michelsen.

          Vélskipið Snæfugl SU 20

                      Sökk á 5 mínútum
         Talað við skipstjóra björgunarskipsins

Vélbáturinn Snæfugl, SU 20, fórst klukkan 22 í kvöld um 4 mílur suðsuðaustur af Seley. Skipið var á leið inn með afla, er veður versnaði, og bar slysið mjög brátt að. Skipstjórinn gat rétt kallað út, að skipið væri að sökkva og gafst enginn tími til þess að gefa upp staðarákvörðun, en bað 250 tonna stálskip, sem væri ný farið fram hjá sér, að koma strax til hjálpar. Síðan heyrðist ekkert til Snæfuglsins, en skipstjórinn á 250 lesta stálskipinu hafði tekið vel eftir, er hann sigldi fram hjá Snæfuglinum og sneri þegar í stað við. Það var Trausti Gestsson á Guðmundi Péturs frá Bolungarvík og örskömmu síðar fann hann gúmbát Snæfugls á sjónum. Til allrar hamingju voru allir skipverjar Snæfugls heilir á húfi í bátnum og voru þeir teknir um borð í Guðmund Péturs. Guðmundur Péturs kallaði á Gunnar, SU 139, sem einnig er 250 lesta stálskip og leituðu bæði skipin nokkra stund á staðnum, sem Snæfugl sökk á, ef ske kynni, að nótin kæmi upp, en er Guðmundur Péturs lagði af stað til lands, hafði sú leit ekki borið árangur. Guðmundur Péturs var væntanlegur með skipbrotsmenn inn til Reyðarfjarðar um eitt leytið í nótt.
Snæfugl SU 20 var 79 tonna eikarbátur, byggður í Landskrona í Svíþjóð árið 1946, en systurskip hans hafa mjög týnt tölunni. Skipstjóri á Snæfugli var Bóas Jónsson frá Reyðarfirði, en eigandi Snæfugl h.f., Reyðarfirði. Við náðum tali af Trausta Gestssyni skipstjóra á Guðmundi Péturs, er hann átti eftir um klukkustundar siglingu til Reyðarfjarðar í nótt.  Ja, þetta fór vel úr því sem komið var, sagði Trausti. Það er orðið slæmt veður hérna, Snæfuglinn var á leið inn með um 700 tunnur en við vorum með svo gott sem tómt skip, aðeins 80 tunnur. Við vorum nýbúnir að fara fram hjá Snæfuglinum, þegar hann kallaði út, að hann væri að sökkva og snerum náttúrlega strax við. Við vorum svo nýfarnir framhjá honum, að við fundum mennina strax, þótt þeir hefðu engan tíma haft til að gefa upp staðarákvörðun. Þeir voru 10 á og komust allir í gúmbátinn heilu og höldnu, aðeins einn blotnaði í fæturna.
Það voru aðeins liðnar um tíu mínútur frá því að hann kallaði og þar til við fundum gúmbátinn og þá var Snæfugl steinsokkinn. Þetta hefur borið brátt að, en þó ekki meira en svo, að þeir hafa náð að komast upp og hafa þó sjálfsagt flestir verið niðri og a. m. k. sumir í kojunum. Annars vil ég ekki segja mikið um þetta, þeir segja frá því í sjóprófunum, hvað komið hefur fyrir. Við leituðum dálítið að nótinni, þar sem Snæfugl sökk, ásamt Gunnari SU, en hún var ekki komin upp, er við snerum inn til Reyðarfjarðar með mennina.

Tíminn. 31 júlí 1963.

Nýr togari, Svalbakur EA-2, bættist í togaraflota Akureyringa sl. föstudag. Töluverður mannfjöldi hafði safnast saman þegar skipið lagði að. Við komu skipsins sagði stjórnarformaður Útgerðarfélags Akureyringa hf., Halldór Jónsson bæjarstjóri, m.a.:
"Við stöndum nú á tímamótum. Þau skip sem Útgerðarfélagið hefur keypt á undanförnum árum hafa öll tengst kaupum á veiðiheimildum til að styrkja okkar stöðu og viðhalda möguleikum okkar til að nýta okkar vinnslugetu. En nú er þessu öðru vísi farið. Það er orðið tímabært að hefja markvissa endurnýjun á okkar fiskiskipum sem mörg eru orðin nokkuð gömul. Fyrsta skrefið hefur verið stigið með kaupum á þessu skipi og með því opnast möguleikar á að takast á við ný verkefni.
Svalbakur er smíðaður í Danmörku árið 1989 og er sérstaklega styrktur til siglingar í ís, auk þess að vera vel búinn tækjum og búnaði. Svalbakur er eitt stærsta og fullkomnasta fiskiskip Íslendinga. Þróunin í veiðum er sú að sífellt er sótt lengra og lengra og því nauðsynlegt að aðlaga veiðitækin að þeirri þróun. Með þessu skipi opnast möguleikar til veiða á úthafinu og á rækju. Það er ósk okkar að Svalbakur eigi eftir að færa mikla björg í bú".

Dagur. 26 apríl 1994.


Newfound Pioneer heitir skipið í dag.                                     (C) Haukur Sigtryggur Valdimarsson.


2220. Svalbakur EA 2. Fyrirkomulagsteikning.                                (C) Ægir. 1 júní 1994.

                  Svalbakur EA 2

Nýr skuttogari bottist við flota Akureyringa 22. apríl sl., en þann dag kom Svalbakur EA 2 í fyrsta sinn til heimahafnar. Skuttogari þessi, sem áður hét Cape Adair, er smíðadur árið 1989 fyrir Kanadamenn hjá Qrskov Christensens Staalskibsvorft A/S í Frederikshavn í Danmörku, smíðanúmer 171 hjá stöðinni. Hönnun skipsins var í höndum Nordvestconsult A/S í Álesund í Noregi. Svalbakur EA er frystitogari með heilfrystilínu og rokjuvinnslulínu. Skipið er storsta skip íslenska fiskiskipaflotans, ívið skrokkstærra en Arnar HU, sem kemur fram í meiri dýpt að þilförum, og þá er aðalvélin sú aflmesta í fiskiskipaflotanum. Skipið var smíðað undir eftirliti Germanischer Lloyd, en fært yfir í Lloyd's Register, og er smíðað í mjög háum ísklassa, og er einnig með flokkun á vaktfrítt vélarúm. Eftir að skipið kom til landsins voru gerðar ákveðnar breytingar á búnaði á vinnsluþilfari. Hinn nýi Svalbakur EA kemur í stað Svalbaks EA 302 (sk.skr.nr. 1352), 781 rúmlesta skuttogara, smíðaður árið 1969, en keyptur til landsins árið 1973. Þess má geta að umræddur togari var flakavinnslutogari, þegar hann var keyptur til landsins, en sá búnaður tekinn úr honum. Jafnframt hverfur úr rekstri frystitogarinn Guðmunda Torfadóttir VE (2191), sem keyptur var til landsins á sl. ári, og lítill trébátur. Svalbakur EA er í eigu Útgerðarfélags Akureyringa hf. Skipstjóri á skipinu er Kristján Halldórsson og yfirvélstjóri Bergur Bergsson. Framkvomdastjóri útgerðar er Gunnar Ragnars.
Mesta lengd 67.00 m
Lengd milli lóðlína 59.30 m
Breidd (mótuð) 14.00 m
Dýpt að efra þilfari 9.00 m
Dýpt að neðra þilfari 6.20 m
Eigin þyngd 2.067 tonn.
Særými (djúprisra 6.20 m)
3.308 tonna burðargeta (djúprista 6.20 m)
1.241 tonna Lestarrými (undirlest) 1.175 m3
Lestarrými (milliþilfarslest) 145 m3
Brennsluolíugeymar 657.4 m3
Ferskvatnsgeymar 48.0 m3 Stafnhylki (sjókjölfesta) 64.6 m3
Andveltigeymir (brennsluolía) 94.0 m3
Brúttótonnatala 2.291 BT Rúmlestatala 1.419 Brl.
Skipaskrárnúmer 2220.

Ægir. 6 tbl. 1 júní 1994.

Heimild: Haukur Sigtryggur Valdimarsson.

     Fimmti nýi báturinn til Keflavíkur

Keflavík, 4. apríl. Nýr bátur kom í morgun til Keflavíkur, Jón Guðmundsson KE 4. Hann er smíðaður í Travemunde í Þýzkalandi eftir teikningu Tryggva Gunnarssonar frá Akureyri. Í bátnum er 400 ha. Mannheim dieselvél og öll nýjustu og beztu tæki til siglinga og fiskleitar.
Skipið reyndist mjög vel á heimleið. Skipstjóri er Arnbjörn Ólafsson, sonur Ólafs Lárussonar eiganda bátsins, og verður hann einnig fiskiskipstjóri. Hann fer á netaveiðar á morgun. Þetta er 5 nýi báturinn, sem kemur til Keflavíkur á þessari vertíð.

Morgunblaðið. 12 apríl 1960.


616. Jón Guðmundsson KE 4. Líkan Gríms Karlssonar.                             (C) Þórhallur S Gjöveraa.


616. Stefán Rögnvaldsson EA 345.                                                 (C) Hafþór Hreiðarson.


616. Markús ÍS 777.                                                                         (C) Jón Steinar Sæmundsson.

      Markús ÍS sökk í Flayteyrarhöfn

Trébáturinn Markús ÍS sökk í Flateyrarhöfn aðfararnótt sunnudags en lensidæla skipsins var ekki í gangi. Guðmundur M. Kristjánsson, yfirmaður hafna Ísafjarðarbæjar, segir bátinn á ábyrgð eigenda sinna og var hann í þeirra umsjá. Reyna átti að ná bátnum upp á þriðjudag. Markús er gamall trébátur sem var smíðaður árið 1960 og hefur ekki verið gerður út í nokkurn tíma.

Bæjarins besta. 8 ágúst 2013.


616. Markús ÍS 777 sokkinn í höfninni á Flateyri.                                              (C) Páll Önundarson.

      Markús ÍS sökk út af Sauðanesi

Þann 19. september 2013 var Markús ÍS 777 í drætti við Sauðanes. Veður: NV 8 m/sek. Það var Kristbjörg ÍS 177 sem var á leiðinni með Markús ÍS frá Flateyri til Ísafjarðar en þar átti hann að fara í niðurrif. Þegar bátarnir voru staddir út af Sauðanesi slitnaði dráttartaugin og eftir nokkurn tíma tókst að koma annarri taug á milli þeirra aftur en þá var Markús ÍS orðinn talsvert siginn. Fljótlega eftir að lagt var að stað aftur sökk Markús ÍS á stað 66°06'52N og 23°40'17V. (Markús ÍS sökk við bryggjuna á Flateyri þann 3. ágúst 2013 eftir að hafalegið þar síðan í mars 2012). Málið hefur ekki verið tekið fyrir.

Rannsóknarnefnd sjóslysa.

Eskja kaupir uppsjávarskipið Charisma                 frá Hjaltlandseyjum

Eskja hf. hefur gengið frá samningi um kaup á nýju uppsjávarskipi frá Lerwick á Hjaltlandseyjum. Skipið heitir Charisma, byggt 2003 í Noregi og er 70,7 metrar á lengd og 14,5 metrar á breidd. Aðalvél skipsins er MAK 6.000 kw og 8.160 hestöfl.
Skipið ber 2.200 rúmmetra í 9 tönkum með RSW kælingu og mun koma til með að leysa af hólmi aflaskipið Jón Kjartansson SU 111 sem kominn er til ára sinna en hefur þjónað félaginu vel í gegnum tíðina. Charisma mun heita Jón Kjartansson og reiknað með að Eskja fái skipið afhent í byrjun júlí.
Nýr Jón Kjartansson mun afla hráefnis í nýtt uppsjávarfrystihús sem tekið var í notkun í nóvember á síðasta ári og fyrirhugað er að það fari á makrílveiðar í byrjun ágúst næstkomandi.

Vefsíða Eskju. 7 júní 2017.



2949. Jón Kjartansson SU 111 á leið til hafnar á Dalvík.


2949. Jón Kjartansson SU 111 í höfn á Dalvík.

               Alli ríki og foreldrar hans

Mikl­ar breyt­ing­ar hafa orðið á skipa­kosti Eskju á Eskif­irði á einu ári. Fjár­fest hef­ur verið í nýrri skip­um, sem nú eru öll á mak­ríl­veiðum í síld­ars­mugunni norðaust­ur af land­inu. Nöfn skip­anna eru gam­al­kunn úr út­gerðar­sögu Eskifjarðar og hafa mikla þýðingu í sögu bæj­ar­fé­lags­ins. Um leið eru þau ná­tengd aðal­eig­end­um fjöl­skyldu­fyr­ir­tæk­is­ins Eskju, þeim Björk Aðal­steins­dótt­ur og Þor­steini Kristjáns­syni. Í lok ág­úst í fyrra gekk Eskja frá kaup­um á norska upp­sjáv­ar­veiðiskip­inu Li­bas, sem var eitt af stærstu fiski­skip­um norska flot­ans, 94 metr­ar að lengd og tæp­ir 18 metr­ar á breidd. Skipið fékk nafnið Aðal­steinn Jóns­son SU 11, en eldra frysti­skip með sama nafni var selt til græn­lenska út­gerðarfyr­ir­tæk­is­ins Arctic Prime Fis­heries, sem aft­ur seldi það til Rúss­lands. Útgerðarfyr­ir­tækið Brim hf. er hlut­hafi í græn­lenska fyr­ir­tæk­inu.
Upp í kaup­in á Aðal­steini Jóns­syni gekk græn­lenska upp­sjáv­ar­skipið Qa­vak GR 21 og fékk það nafnið Guðrún Þor­kels­dótt­ir SU 211. Það er rúm­lega 60 metra langt, smíðað 1999 í Nor­egi.
Í sum­ar keypti Eskja síðan upp­sjáv­ar­skipið Char­isma frá Hjalt­lands­eyj­um, en það er byggt í Nor­egi 2003 og er 70,7 metr­ar á lengd. Skipið fékk nafnið Jón Kjart­ans­son SU 111, en eldra skip með sama nafni er til sölu.
Daði Þor­steins­son Kristjáns­son­ar er skip­stjóri á Aðal­steini Jóns­syni, Grét­ar Rögn­vars­son er skip­stjóri á Jóni Kjart­ans­syni og Hjálm­ar Ingva­son er með Guðrúnu Þor­kels­dótt­ur. Skip­in afla öll hrá­efn­is fyr­ir nýtt upp­sjáv­ar­frysti­hús Eskju á Eskif­irði sem tekið var í notk­un í nóv­em­ber á síðasta ári. Stjórn­ar­formaður Eskju er Erna Þor­steins­dótt­ir.
Svo aft­ur sé vikið að nöfn­um skip­anna þá hóf Aðal­steinn Jóns­son snemma störf við út­gerð og eignaðist fyrst hlut í bát árið 1946. Árið 1960 tók hann við stjórn Hraðfrysti­húss Eskifjarðar og var for­stjóri fram til árs­ins 2000. For­eldr­ar hans voru Jón Kjart­ans­son póst­ur og Guðrún Þor­kels­dótt­ir hús­freyja og áttu þau sam­an sex börn. Aðal­steinn var þeirra næstyngst­ur. Nöfn skip­anna þriggja eru því sótt til Aðal­steins, Jóns og Guðrún­ar.
Í minn­inga­punkt­um um Aðal­stein seg­ir að rekst­ur fyr­ir­tæk­is­ins hafi ein­kennst af bjart­sýni og áræði Aðal­steins, sem snemma fékk viður­nefnið Alli ríki. Fyr­ir­tækið var jafn­an stærsti vinnu­veit­andi í byggðarlag­inu.
Í lok sjötta ára­tug­ar­ins eignaðist fé­lagið sitt fyrsta skip, Hólma­nes, sem var 130 tonna stál­bát­ur smíðaður í Nor­egi, og var gert út á línu- og neta­veiðar, svo og á síld­veiðar. Á ár­un­um 1962-1970 eignaðist fé­lagið nokk­ur skip af stærðinni 150-260 tonn, sem gerð voru út á línu- og neta­veiðar, síld­veiðar og tog­veiðar.
Í sér­stöku fé­lagi bræðranna Aðal­steins og Krist­ins Jóns­son­ar, sem lengi var stjórn­ar­formaður Hraðfrysti­húss Eskifjarðar, voru gerð út skip­in Jón Kjart­ans­son og Guðrún Þor­kels­dótt­ir og voru bæði mik­il afla­skip, ekki síst á síld.
1967-1968 hvarf síld­in af Íslands­miðum, en nokkr­um árum síðar hóf­ust veiðar á loðnu til bræðslu. Eft­ir því sem þær veiðar juk­ust var talið nauðsyn­legt að fyr­ir­tækið eignaðist skip til hrá­efnisöfl­un­ar og árið 1978 keypti fé­lagið 780 tonna skip er fékk nafnið Jón Kjart­ans­son SU-111, skip­stjóri Þor­steinn Kristjáns­son. 1982 keypti fé­lagið annað skip, 360 tonn, er fékk nafnið Guðrún Þor­kels­dótt­ir SU-211. Hætt var að gera það skip út 2003.
Eft­ir því sem árin liðu urðu breyt­ing­ar í út­gerð og áhersl­um og skipa­kosti sömu­leiðis. Auk­in áhersla var lögð á vinnslu á loðnu, síld og öðrum upp­sjáv­ar­teg­und­um. Nýtt upp­sjáv­ar­skip kom til Eskifjarðar 2006 og fékk nafnið Aðal­steinn Jóns­son. Þá var hins veg­ar ekki að finna Guðrúnu Þor­kels­dótt­ur í flota Esk­firðinga, en það breytt­ist aft­ur í sum­ar. Alli ríki og for­eldr­ar hans hafa því öll verið á sjó síðustu vik­urn­ar. Auk upp­sjáv­ar­skip­anna hef­ur Eskja frá 2010 gert út línu­bát­inn Haf­dísi SU 220.

Morgunblaðið. 28 september 2017.


Grétar Rögnvarsson skipstjóri í brúarglugganum.           (C) Myndir: Haukur Sigtryggur Valdimarsson.


Charisma LK 362.                                                                                                (C) Richard Paton.

     Jón Kjartansson klár eftir breytingar

Seint í gærkveldi hélt hinn nýi Jón Kjartansson SU 111 frá Akureyri áleiðið til heimahafnar á Eskifirði og mun stefnan vera sett á loðnuveiðar á allra næstu dögum.  Skipið hefur verið í miklum breytingum frá því í byrjun nóvember hjá Slippnum á Akureyri.
Eru þær helstar að settur hefur verið nótabúnaður í skipið sem ekki var áður, búin var til nótaskúffa  settur niðurleggjari, ný kraftblökk og nótarör ásamt öðrum verkum sem tengjast svona stóru verki en alls tók verkið á þriðja mánuð.
Skipið var keypt frá Hjaltlandseyjum á síðasta ári og hét Carisma LK 362 og er 70.7 metrar á lengd 14.5 á breidd og 2.424 brúttótonn. það er smíðað árið 2003 og er nánast eins og nýtt, allar vistarverur mjög glæsilegar sem og brúin sem er vel búinn tækjum.

Kvótinn.is 15 febrúar 2018.

             Gufuskipið "Muggur"

Gufuskipið "Muggur", eign hr kaupmanns P. J. Thorsteinssonar & Co á Bíldudal, er nú þegar byrjaður fiskiveiðar, kvað hann jafnan veiða á eða nærri Bolungarvíkurmiðum, og beita þar niður lóðir með nýrri síld. Þykir Bolvíkingum þetta slæmur gestur, og segja hann spilla fyrir veiðum almennings hér, þar sem enginn hafi slíka beitu að bjóða.

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi. 16 febrúar 1899.