Færslur: 2017 Janúar
31.01.2017 09:08
2626. Guðmundur í Nesi RE 13. TFKG.
Útgerðarfélagið Brim hf
Brim hf er stofnað 1998 þá sem Útgerðarfélagið
Tjaldur ehf þegar þeir feðgar, Kristján Guðmundsson, Hjálmar Kristjánsson og
Guðmundur Kristjánsson, skiptu upp rekstri sínum á Rifi. Guðmundur var þá
fluttur til Reykjavíkur og tók alfarið við rekstri Útgerðarfélagsins Tjalds
ehf. Félagið var frá upphafi til húsa að Tryggvagötu 11 í Reykjavík en fluttist
inn á Bræðraborgarstíg 16, árið 2007. Árið 2005 var nafni Útgerðarfélagsins
Tjalds ehf breytt í Brim hf.
Í upphafi gerði félagið út einn línubát, Tjald SH
270. Báturinn stundaði línuveiðar og landaði aflanum ýmist ferskum á
fiskmarkaði og frystum afurðum á erlenda markaði. Starfsmenn félagsins voru í
upphafi um 20. Árið 1999 var sjávarútvegsfyrirtækið Básafell hf keypt og seinna
sameinað inn í útgerðarfélagið Tjald, (Brim hf.) Við þessi kaup hóf félagið
togararekstur og gerði út tvo rækjufrystitogara, Eldborg RE og Orra ÍS og
línubátinn Tjald SH 270. Erfiður rekstur var í rækjuveiðum á þessum árum og
hætti félagið rekstri rækjuskipanna á árunum 2002 til 2003. Frystitogarinn
Guðmundur í Nesi RE 13 er keyptur og kemur í ársbyrjun 2004. Togarinn er
sérhæfður til grálúðuveiða.
Á þessum árum lagði félagið aðaláherslu á
grálúðuveiði á djúpslóð, með línuveiðum, togveiðum og netaveiðum. Ýmsar ástæður
voru fyrir því að fyrirtækið varð að hætta línuveiðum á grálúðu meðal annars sú
að búrhvalurinn komst á lag með að éta grálúðuna af línunni þegar verið var að
draga hana af miklu dýpi. Í framhaldi af því fór Tjaldur SH á grálúðuveiðar með
net og var það í fyrsta skipti sem það var gert við Ísland.
Árið 2004 keypti félagið í samvinnu við KG
fiskverkun á Rifi, Útgerðarfélag Akureyringa. Í framhaldi var ÚA sameinað inn í
Brim hf árið 2005. Í dag er Brim hf með víðtæka starfsemi í sjávarútvegi á
Íslandi. Það gerir út frystitogarana Brimnes RE 27, Guðmund í Nesi RE 13 og
Kleifaberg RE 7. Árið 2012 starfa hjá Brimi um 150 manns.
Brim hf. hefur alltaf lagt mikla áherslu á að vera
með traust og góð skip í rekstri á hverjum tíma og leitast er við að svara
kröfum nútímans um hagkvæman rekstur, gæði hráefnis og góðan aðbúnað sjómanna.
Umhverfismál og gott starfsfólk skipa háan sess í allri starfsemi Brims.
Af heimasíðu Brims hf.
30.01.2017 14:59
1029. Brettingur NS 50. TFTK.
Nýtt og
glæsilegt skip til Vopnafjarðar
Sennilega
fyrsta fiskiskip með sjónvarp
Hingað kom í dag nýtt og glæsilegt stálskip, og ber það nafnið Brettingur NS-50. Eigandi skipsins er Tangi hf. á Vopnafirði. Skipið er smíðað í Noregi hjá Flekkefjord Slipp & Maskinfabrik, og er það 317 lestir að stærð. Var samið um smíði skipsins í byrjun desember 1965, og það afhent eigendunum hinn 15. febrúar 1967. Í kvöld héldu þorpsbúar hér móttökuhátíð fyrir skipið og skipsmenn. Sem fyrr segir er Brettingur 317 lestir brúttó. Það er 39 metrar að lengd 7.6 metrar á breidd, og mesta dýpt í því er tæpir 4 metrar. Í skipinu er 800 ha aðalvél, tvær ljósavélar sem eru 62 ha. hvor. Hliðarskrúfur eru tvær, og hvor um sig 70-75 ha. Skipið er búið mjög fullkomnum siglingar og fiskileitartækjum. Þá er það sýnilegt að mjög mikil áherzla hefur verið lögð á að gera íbúðir skipsmanna sem þægilegastar og vistlegastar, og auk þess er frágangur að innan mjög smekklegur og vandaður. Má geta þess að í borðsal skipsins er sjónvarp, og er það sennilega það fyrsta í íslenzku fiskiskipi. Skipið kom beint hingað frá Bergen, og var það 2 1/2 sólarhring á leiðinni. Hreppti það á tíma versta veður, en reyndist þá mjög vel. Mesti ganghraði skipsins var um 12 sjómílur. Skipið fer héðan til Akureyrar, þar sem það tekur loðnunót, og fer að því búnu á loðnuveiðar. Einnig verður þorskanót um borð. Skipstjóri á Bretting verður Tryggvi Gunnarsson frá Brettingsstöðum, 1. vélstjóri Sigurður Gunnarsson, bróðir skipstjórans, og 1. stýrimaður er Sævar Sigurpálsson. Framkvæmdastjóri Tanga hf. er Sigurjón Þorbergsson.
Morgunblaðið. 22 febrúar 1967.
29.01.2017 11:28
B. v. Jón Baldvinsson RE 208. TFCK.
Hinn nýi
togari Bæjarútgerðarinnar kom í gær
"Jón Baldvinsson" er 680 brúttósmálestir að stærð og af sömu gerð og togarinn Þorsteinn Ingólfsson. Vél skipsins er olíukynt gufuvél, og í reynsluförinni sigldi það 13 sjómílur. Skipstjórinn, Jón Hjörtur Stefánsson, lét mjög vel af skipinu á leiðinni heim, en þeir fengu mjög gott veður. Farið var gegnum Pentlandsfjörðinn í svarta þoku, en skipið er búið ratsjá, svo að förinni seinkaði ekki vegna þokunnar. Í hinu vistlega herbergi skipstjórans voru saman komnir ásamt nokkrum gömlum vinum og samstarfsmönnum Jóns heitins Baldvinssonar, Gunnar Thoroddsen borgarstjóri og Jón Axel Pétursson, framkvæmdastjóri Bæjarútgerðar Reykjavíkur, sem einnig var einn af vinum ,og samstarfsmönnum Jóns Baldvinssonar, og buðu þeir skipið velkomið og árnuðu því og skipshöfninni heilla. í þessum hópi var einnig Baldvin Jónsson, lögfræðingur, Baldvinssonar, og átta ára gamall sonur hans, Jón Baldvinsson. Skipstjóri á "Jóni Baldvinssyni" er Jón Hjörtur Stefánsson, 1. stýrimaður Páll Björnsson, 2. stýrimaður Ólafur Marínó Jónsson, 1. vélstjóri Jónas Ólafsson. Ekki er enn ráðið, hvort skipið verður fyrst sent á karfaveiðar eða það veiðir í salt. "Jón Baldvinsson" er 7. togari bæjarútgerðarinnar; en nú eru liðin 4 ár síðan fyrsti togarinn, "Ingólfur Arnarson" kom til Reykjavíkur. Bæjarútgerðin mun væntanlega fá einn togara í viðbót af þeim, sem nú er verIð að smíða í Bretlandi.
Alþýðublaðið. 26 júní 1951.
Togarinn
Jón Baldvinsson RE 208
Strandaði við
Reykjanes í fyrrinótt
Öllum
skipverjum 42 að tölu bjargað en óttast að skipið sé gersamlega ónýtt
Togarinn Jón Baldvinsson strandaði í fyrrinótt undan
Hrafnkelsstaðabergi austan á Reykjanesi. 42 manna áhöfn var á skipinu, þar af
13 Færeyingar. Var öllum bjargað. En óttazt er, að skipið eyðileggist.
Togarinn Jón Baldvinsson var einn af 10 nýjustu togurunm og kom til landsins í
júní 1951. Hann var tæp 700 tonn að stærð. Togarinn var að koma af veiðum í
salt á Selvogsbanka og var að fara vestur úr "Húllinu", eins og kallað er,
vestur á Eldeyjarbanka eða vestur undir Jökul. Veðri var svo háttað er það strandaði,
að þokuslæðingur var yfir og dimmt af nóttu. Sjólítið mun hafa verið úti fyrir.
en mikið brim við ströndina, eins og mjög oft er við Reykjanes. Skipið tók
niðri um kl. 3,45. Mun fyrsti stýrimaður hafa verið þá á vakt, en kallað á
skipstjóra, rétt um það leyti sem skiplð tók niðri.
Sent var út neyðarskeyti, og kom loftskeytastöðin því til Slysavarnafélagsins,
sem símaði til Grindavíkur, og lagði
björgunarsveitin þaðan strax af stað með björgunarútbúnað. Var björgunarsveitin
komin á strandstað um kl. 6.50. Einnig voru send upp neyðarblys. Sá
vitavörðurinn á Reykjanesi þau, og kom hann fyrstur á strandstað. Lét hann í té
upplýsingar um, hvar skipið hefði strandað, en um það var ekki vitað nákvæmlega
áður. Skipverjar höfðu, áður en björgunarmenn komu á vettvang, skotið línu í
land, og tók vitavörðurinn á móti henni og setti hana fasta.
Sjór gekk yfir skipið aftanvert, svo að illvært var í stjórnpalli en skipverjum
tókst að komast fram á hvalbak, þar sem betra var að vera. Lágsjávað var, er
skipið strandaði, en með hækkandi sjó var óttast, að farið gæti að brjóta á
skipinu framan til, og þá voru mennirnir í bráðum háska.
Vegna þess að skipverjar höfðu sjálfir komið línu á land, var fljótlegt að koma
björgunarútbúnaði fyrir. Björgunin gekk líka mjög rösklega, þótt aðstaðan væri
allerfið. Um 150 m vegur var út í skipið, en bergið 30-40 m hátt þverhnípi, sem
sjór fellur að, svo að björgunarmenn urðu að draga strandmenn úr skipinu upp á
bergið. Fyrsti maðurinn var kominn í land rétt fyrir kl. 7 og öllum hafði verið
bjargað kl. 8.45. Jafnótt og strandmenn komu á land fóru þeir heim í íbúð
vitavarðar og fengu hressingu. Biðu þeir þar uns bifreiðar komu og sóttu þá.
Þeir mötuðust í Grindavík, en voru komnir til Reykjavíkur um kl. 3 í gær.
Auk björgunarsveitaririnar í Grindavík komu á strandstað menn frá Bæjarútgerð
Reykjavíkur með lækni með sér. Þá komu þar fáeinum mínútum, eftir að Grindvíkingarnir komu, Baldur Jónsson
formaður björgunarsveitarinnar í Reykjavík og Guðmundur Pétursson fulltrúi
Slysavarnarfélagsins og læknarnir úr Keflavík og Njarðvíkum. Höfðu þeir með sér
talstöð. Unnt var að hafa samband við strandstað allan tímann. Eftir að
ljósavél skipsins stöðvaðist notaði loftskeytamaðurinn neyðarsendi, er gengur
með rafhlöðum, mjög hentugt tæki. En skeytum var komið til Reykjavíkur með því
að láta togarann Kaldbak senda þau en hann lá fyrir utan. Skipstjóri á
togaranum þessa ferð var Þórður Hjörleifsson, sem lengi var með togarann
Helgafell.
Alþýðublaðið. 1 apríl 1955.
28.01.2017 14:52
3. Akraborg EA 50. TFAL.
Ms.
Akraborg EA-50, nýlega komin hingað frá
Svíþjóð
Fyrir nokkru er komið hingað til bæjarins mótorskip, sem
Valtýr Þorsteinsson, útgerðarmaður, hefir keypt til landsins frá Svíþjóð. Þetta
er þrímastrað tréskip, 178 smálestir að stærð, knúið 160 hestafla Bolindervél.
Það er svo að segja nýtt, byggt 1943 hjá kunnri, sænskri skipasmíðastöð, undir
eftirliti Bureau Veritas og er mjög sterklega byggt úr eik, járnvarið að utan
til varnar gegn ísi. Skipið er byggt sem flutningaskip og hyggst Valtýr nota
það jöfnum höndum til flutninga og síldveiða. Mun það vera mjög álitlegt skip
til síldveiða og lesta a. m. k. 2000 mál síldar. Skipið var í síldveiðiflota
Svía hér við land sl. sumar. Skipið er búið öllum nýtízku öryggistækjum, svo
sem talstöð, miðunarstöð og sjálfritandi dýptarmæli. Ganghraði þess er um 9
mílur. Nokkrar breytingar eru fyrirhugaðar á skipinu og er þegar byrjað að
smíða skilrúm í lestarrúm. Þá er einnig fyrirhugað að gera nokkrar breytingar á
mannaíbúðum og stækka þær og búa nýjum tækjum. Skipið hefir hlotið nafnið
Akraborg og ber einkennisstafina EA 50. Heimahöfn þess er Akureyri. Valtýr
Þorsteinsson er athafnasamur útgerðarmaður. Auk Akraborgar á hann mótorbátinn
Gylfa frá Rauðuvík og gerir hann út frá Sandgerði í vetur. Þá er hann og
þátttakandi í útgerð mótorbátsins Garðars frá Rauðuvík, sem er 50 smálesta
Svíþjóðarbátur. Þetta myndarlega skip er góður fengur fyrir skipastól þann, sem
héðan er gerður út og atvinnulíf bæjarmanna, og á Valtýr þakkir skildar fyrir
dugnað sinn og framtak.
Dagur. 15 janúar 1947.
Akraborg EA 50 að landa síld á Skagaströnd. (C) Guðmundur Guðnason.
Valtýr
Þorsteinsson útgerðarmaður
Sumarið 1949 saltaði Valtýr Þorsteinsson frá Rauðuvík 275 tunnur í skip sitt, Akraborg, og lét það liggja á Raufarhöfn meðan söltun stóð yfir. Valtýr tók síðan bryggju Kaupfélags Norður-Þingeyinga og saltaði á henni um árabil. Fyrirtæki sitt kallaði hann Norðursíld h/f. Árið 1958 reisti Valtýr svo nýja stöð fyrir botni hafnarinnar og flutti starfsemina þangað. Á árunum 1958-59, meðan flutningarnir stóðu yfir, saltaði hann á báðum stöðvunum og var hin nýja þá kölluð Norðurver.
Feðgarnir, Valtýr og Hreiðar sonur hans, voru þrautseigir og útsjónasamir við söltunina. Þegar síldin hvarf lengst norður í höf sumarið 1968 sátu þeir ekki með hendur í skauti heldur tóku á leigu Færeyska flutningaskipið Elísabeth Hentzner, innréttuðu það sem fljótandi síldarplan og sendu á eftir síldinni. Á þessari fljótandi söltunarstöð voru saltaðar 7.500 tunnur, en feðgarnir voru hinir einu sem fóru að með þessum hætti. Heimild: Síldarsaga Íslendinga.
Akraborg EA 50. Líkan. (C) Haukur Sigtryggur Valdimarsson.
Enn
fær Emil mótmælaskeyti
Skipverjar á síldveiðibátnum Akraborg EA 50 hafa sent Emil
Jónssyni sjávarútvegsmálaráðherra mótmælaskeyti vegna gerðardómsins um
skiptakjör síldveiðisjómanna. Skeytið er svohljóðandi: -
Herra sjávarútvegsmálaráðherra, sjávarútvegsmálaráðuneytinu,
Reykjavík. Þar sem þér hafið notað vald yðar og þar með stuðlað að
stórkostlegri kjararýrnun sjómanna á síldveiðibátum á yfirstandandi
vertíð, fyrst með bráðabirgðalögum og
síðan gerðardómi, þá mótmælum við harðlega niðurstöðum gerðardóms um skiptakjör
og aðgerðum þessum í heild. Skipverjar vs. Akraborg EA 50.
Þjóðviljinn 9 ágúst 1962.
Akraborg EA 50. Líkan. (C) Haukur Sigtryggur Valdimarsson.
Akraborgin
tók sjálf af skarið
Um nokkurra ára skeið hefur gamalt tréskip, Akraborg EA 50,
legið bundið við Torfunefsbryggju, mörgum til mikils ama, þar sem þeir hafa
talið að skipið setti ekki mikinn fegurðarsvip á miðbæinn. Erfiðlega hefur
gengið að fá skipið fjarlægt, en nú eru horfur á að af því verði, þar sem
Akraborgin marar nú í hálfu kafi við bryggjuna og það verður vart látið
viðgangast að skipið verði lengi þannig. Það mun hafa verið aðfararnótt s.l.
laugardags að Akraborg fylltist af sjó. Skipið hefur lekið eins og gjarnt er um
tréskip sem komin eru til ára sinna. Hefur þurft að dæla sjó úr skipinu, en að
þessu sinni hefur ekki verið nóg að gert og því fór sem fór. Vafalaust verður
erfiðleikum bundið að ná skipinu upp aftur og telja fróðir menn að það muni
kosta milljónir.
Einnig hlýtur að hafa verið talsverður kostnaður því samfara að láta skipið
liggja bundið við bryggju allan þennan tíma, því ef að líkum lætur þarf að
greiða hafnargjöld fyrir aðstöðuna. Illa hefur gengið að taka ákvörðun um að
fjarlægja Akraborg og því, eins og áður sagði, má segja að hún hafi sjálf tekið
af skarið í þeim efnum með því að setjast á botninn. Akraborg mun hafa verið
mikið aflaskip á velmektardögum sínum.
Dagur. 12 ágúst 1980.
27.01.2017 11:21
2881. Venus NS 150. TFVT.
Uppsjávarskipinu Venusi NS 150 var vel fagnað á Vopnafirði þann 27. maí síðastliðinn en með komu skipsins hefst mikil endurnýjun fiskiskipaflota HB Granda sem mun fá 5 ný fiskiskip á tveimur árum. Skipið var smíðað hjá skipasmíðastöðinni Celiktrans Denitz í Tyrklandi og mun systurskipið, Víkingur, koma til landsins í lok árs. Í kjölfarið fylgja síðan þrír togarar en HB Grandi samdi einnig við Celiktrans um smíði þeirra. Venus NS hélt strax til kolmunnaveiða suður af Færeyjum eftir móttökuhátíðina á Vopnafirði. Kostnaður við smíði skipsins var um 3,5 milljarðar króna. Venus NS er búið til veiða með flottroll og nót. Skipið er 80 metra langt og 17 metra breitt. Það er tæplega 3800 brúttó- tonn að stærð, lestir þess rúma tæplega 3000 tonna afla samanlagt en miðað er við að 2300- 2400 tonna afla þegar öflugt sjókælikerfi skipsins er nýtt til fulls.
Venus NS 150 við bryggju í Örfirisey. (C) Þórhallur S Gjöveraa. 8 október 2016.
Aðalvél skipsins er 4500 Kw. og er af gerðinni Wartsila sem Vélar og skip selja
hér á landi. Sömuleiðis kemur skrúfubúnaður og niðurfærslugír frá Wartsila.
Ljósavélar eru frá Scania en umboðsaðili hér á landi er Klettur hf. Vindukerfið
og fiskidælur koma frá Rapp Hydema og kranar og blakkir frá Triplex en búnað
þessara framleiðenda selur Vélasalan hér á landi. Af öðrum tækjabúnaði má nefna
að frá Simrad kemur asdic, radar, höfuðlínumælir, gyro og sjálfstýring.
Sjónvarpsdiskur er af gerðinni Intellian en allan þennan búnað selur Friðrik A.
Jónsson hér á landi. Þá er í skipinu SeapiX fjölgeisla þrívíddarsónar og SAILOR
GMDSS fjarskiptabúnaður frá Sónar ehf., radar, GPS, AIS-kerfi og fleira frá
Furuno og plotter frá MaxSea. Þennan búnað selur Brimrún hér á landi.
Veiðarfæri skipsins eru frá Hampiðjunni og trollnemar koma frá Marport.
Venus NS 150 við olíukantinn í Örfirisey. (C) Þórhallur S Gjöveraa. 3 júlí 2015.
Ekki aðeins er Venus NS vandað skip hvað varðar stjórnun, veiðar og meðferð
afla heldur er ekki síður mikil áhersla lögð á hönnun og útfærslur til að gera
aðbúnað áhafnar eins og best verður á kosið. Gert er ráð fyrir 12 manna áhöfn á
nótaveiðum og eru allir áhafnarmeðlimir í einstaklingsklefum með eigin
baðherbergi og sturtu. Borðsalur skipsins er einnig rúmgóður og bjartur enda
gluggar vel yfir sjólínu. Líkamsræktarherbergi í skipinu er um 15 fermetrar að
stærð og vel búið. Gufubað er einnig um borð. Í brú skipsins eru aðalstjórnpúlt
skipstjóra og stjórnpúlt fyrir vindukerfi skipsins, auk seturýmis. Vélstjórar
hafa líka rúmgott stjórnrými við vélarsal skipsins og þar, líkt og almennt í
skipinu, er vítt til veggja og vinnuaðstaða til mikillar fyrirmyndar.
Venus NS 150. Glæsilegt líkan Óttars Guðmundssonar. (C) Þórhallur S Gjöveraa. 6 mars 2016.
Eins og áður segir var fyrsta reynsluveiðiferð Venusar á kolmunnamiðin suður af
Færeyjum en þegar þeirri vertíð sleppir er gert ráð fyrir að skipið fari á
makrílveiðar hér við land. Skipstjóri á Venusi NS og aðrir yfirmenn voru áður á
uppsjávarskipinu Ingunni AK í eigu sömu útgerðar. Það skip, sem og Faxa RE
hefur HB Grandi selt til Vinnslustöðvarinnar í Vestmannaeyjum. Skipstjóri á
Venusi NS er Guðlaugur Jónsson og 1. stýrimaður er Róbert Axelsson.
Yfirvélstjórar eru Sigurbjörn Björnsson og Jón Heiðar Hannesson.
Ægir. 1 apríl 2015.
Vinnuaðstaðan
mesta byltingin
- segir
Guðjón Jónsson, skipstjóri
"Venus er stórt og mikið skip sem útaf fyrir sig er mikil
breyting fyrir okkur en mesta byltingin er fólgin í vinnuaðstöðu og aðbúnaði
áhafnarinnar," segir Guðlaugur Jónsson, skipstjóri á Venusi NS. Skipið reyndist
hið besta á heimsiglingunni frá Tyrklandi og fengu skipverjarnir m.a. að
kynnast því í stífum 25 metra mótvindi við Portúgal og tilheyrandi ölduhæð.
Guðlaugur segir að í reynslutúrum í Tyrklandi hafi skipið náð mestum gagnhraða
um 18 hnútum en alla jafna gengur það 14 hnúta á siglingu. Hann segir hönnun
skipsins gera að verkum að það sé létt í siglingu fulllestað. "Mesta breytingin
frá því sem við erum vanir felst í því að á flottrollsveiðum er aflanum dælt úr
pokanum við skutinn í stað þess að hann sé tekinn fram með síðunni á skipinu til
að dæla úr. Kælingin er líka tvö- föld á við það sem við vorum með á Ingunni og
það skiptir auðvitað líka mjög miklu máli. Og loks er mikilsvert að vera með
alla vinnuaðstöðuna á einu dekki og að menn eru komnir upp úr sjónum og í gott
skjól við sína vinnu," segir Guðjón en hann hefur verið skipstjóri á Ingunni
allt frá því skipið kom til HB Granda. "Við byrjum á kolmunnanum og vonandi
náum við að fá reynslu á skipið og sjá allt virka eins og það á að gera. Því
næst tekur makríllinn við," segir hann.
Ægir. 1 apríl 2015.
Stórt skref
í átt til betri gæða
- segir
Vilhjálmur Vilhjálmsson, forstjóri HB Granda
"Við hjá HB Granda höfum lagt mikla áherslu á gæðamál og
Venus er stórt skref til betri gæða. Öflugra kælikerfi, betri tankar, meiri
ganghraði og dæling afla úr poka frá skut í stað þess að dæla frá síðu skipsins
eru allt atriði sem stuðla að betri gæðum," sagði Vilhjálmur Vilhjálmsson,
forstjóri HB Granda í ræðu við formlega móttöku Venusar NS á Vopnafirði. Fjöldi
gesta kom til Vopnafjarðar af þessu tilefni og m.a. Sigurður Ingi Jóhannsson,
sjávarútvegsráðherra, sem ávarpaði gesti. Birna Loftsdóttir gaf skipinu
formlega nafn við þetta tækifæri, sr. Stefán Már Gunnlaugsson, sóknarprestur
Vopnfirðinga blessaði skipið og loks söng Karlakór Vopnafjarðar.
Vilhjálmur vakti athygli á þeirri þróun sem orðið hefði í uppsjávarflota
Norðmanna á síðustu árum þar sem öflugri skip hafi leyst þau eldri af hólmi;
skip með meiri ganghraða og betri búnaði til aflameðferðar. Samhliða hafi
fækkun orðið í áhöfnum skipanna. Þessa braut hafi íslenskar útgerðir verið að
feta sig að undanförnu en í stað 13 manna áhafnar á Ingunni AK verði 7-8 á
togveiðum á Venusi. Venus NS og Víkingur munu leysa af hólmi þrjú skip
fyrirtækisins, Ingunni, Faxa og Lundey og Vilhjálmur sagði vissulega eftirsjá í
10-12 góðum sjómönnum sem hverfi úr starfsmannahópi fyrirtækisins við þessar
breytingar. Vilhjálmur segir hvað stærstu breytinguna fyrir þrautvana
áhafnarmeðlimi á Venusi felast í vinnuaðstöðunni en ólíku verði saman að jafna
við þá aðstöðu sem þekkst hafi þegar skipin eru fulllestuð og liggja neðarlega
í sjó.
Slíku verði ekki til að dreifa á hinu stóra og öfluga skipi, Venusi. Vilhjálmur vakti athygli á að Vopnfirðingar fögnuðu síðast nýsmíði árið 1983
þegar togbáturinn Eyvindur Vopni kom í fyrsta sinn til heimahafnar og 10 árum
áður kom skuttogarinn Brettingur nýr til Vopnafjarðar. Bæði eru þessi skip enn
í notkun. Skipsnafnið Venus er gróið í íslenskri útgerðarsögu og í sögu HB
Granda en afi Vilhjálms og nafni, Vilhjálmur Árnason, skipstjóri, stofnaði árið
1936 til útgerðar á togaranum Venusi GK. Netabátur í eigu sama félags bar síðan
þetta nafn og síðan var frystitogari með Venusarnafninu í eigu Hvals hf. og
síðar HB Granda hf. "Farsæld hefur fylgt og mun fylgja nafninu," sagði
Vilhjálmur.
Ægir. 1 apríl 2015.
26.01.2017 12:12
124. Jón Finnsson GK 506. TFDN.
25.01.2017 12:10
2889. Engey RE 91. TFJG.
24.01.2017 15:27
M. s. Dettifoss V á leið út Viðeyjarsund.
23.01.2017 11:10
B. v. Hávarður Ísfirðingur ÍS 451. LBKV / TFIC.
Skutull
bjargar áhöfn Atos
Skutull. 17 ágúst 1940.
Sjómennska í
sprengiregni
Matthías Björnsson, fyrrverandi loftskeytamaður, var í hópi
þeirra sjómanna sem storkuðu örlögunum með úthafssiglingum á tímum síðari
heimsstyrjaldarinnar. Blaðamaður mbl ræddi við hann og komst að því að oft
hefði hurð skollið nærri hælum;
Sjóflutningar voru og eru Íslendingum gríðarlega mikilvægir
vegna legu landsins og mikilla milliríkjaviðskipta. En það var ekki alltaf
tekið út með sældinni að sigla á milli landa, allra síst á árum
heimsstyrjaldanna fyrri og síðari þegar flugvélar og kafbátar gerðu tilraunir
til að granda hverju fleyi sem tilheyrði óvinaþjóðunum. Matthías Björnsson
loftskeytamaður var ungur maður þegar hann réðst sem afleysingaloftskeytamaður
á skip í millilandasiglingum þegar síðari heimsstyrjöldin stóð sem hæst og var,
eins og aðrir sjómenn á þeim tíma, oft í lífshættu. Nokkrum sinnum skall hurð
nærri hælum og Matthías varð vitni að því þegar þýskar orrustuvélar létu
sprengjum rigna yfir Grimsby, þegar Dettifoss var sökkt í höfninni í Belfast
21. febrúar 1945 og Alcedo, sem var leiguskip Eimskipafélagsins, var sökkt við
Stafnes aðeins sjö dögum síðar. Þarna horfði Matthías á ýmsa góða félaga sína
hverfa í hafið.
Matthías er nú áttræður og býr á Akureyri. Sem ungur maður fékk hann áhuga á
loftskeytamannsstarfi og innritaðist hann í Loftskeytaskóla Íslands haustið
1942. Loftskeytanámið tók einn vetur. Árið 1942 vantaði loftskeytamenn,
sérstaklega í afleysingar, því fastir loftskeytamenn vildu öðru hvoru taka sér
frí sem og aðrir sjómenn, frá þeim hildarleik sem seinni styrjöldin var. Matthías
fór í afleysingatúr á síðutogaranum Hafsteini RE eftir áramótin 1943.
Ferðinni
var heitið til Grimsby með viðkomu í Scrabster á Norður-Skotlandi þar sem tekin
voru sjókort yfir tundurdufl á svæði við austurströndina. Á síðutogurunum var
áhöfn um 30 manns meðan á veiðum stóð en um 14 manns í söluferðum. Matthías
segir að siglingarnar hafi oft verið þreytandi, sérstaklega í skammdeginu þegar
hvergi mátti sjást ljós vegna hættu á árásum.
Sumarið 1943, þegar Matthías hafði lokið
prófi sem loftskeytamaður, 22 ára gamall, réðst hann á togarann Skutul ÍS, sem
áður hét Hávarður Ísfirðingur. Aðallega var siglt á Grimsby, Hull og Fleetwood.
Eitt sinn að kvöldlagi var siglt að Humberfljóti og lagst þar fyrir ankerum úti
fyrir höfninni. Morguninn eftir átti Skutull að landa. Skipverjar voru búnir að
frétta af miklum loftárásum Þjóðverja á London, Hull og Grimsby. Um kl. 23
þetta kvöld, þegar Skutull ásamt fleiri skipum lá úti á höfninni hófust
loftárásir.
Matthías segir að fyrst hafi flugvélar flogið yfir og hent niður stórum
ljósblysum sem lýstu upp borgina og skipin. Nokkru seinna rigndi niður
sprengjum og stóð árásin yfir í um tvo tíma. Það glumdi líka í loftvarnabyssum
og sá Matthías eina flugvél skotna niður. "Á flestum togurunum voru
hríðskotabyssur og sá stýrimaðurinn og skipstjórinn um þær. Þeir reyndu að
skjóta niður flugvélar með þeim. Líklega hafa þeir fengið þjálfun á byssurnar
hjá hernum enda byssurnar frá þeim komnar. Ekki var þó skotið af byssunni á
Skutli," segir Matthías. Áhöfnin fór í land daginn eftir og sá þá afleiðingar
loftárásarinnar en margir höfðu fallið í valinn. Ferðin heim gekk slysalaust og
hefði margur ætlað að þessi reynsla hefði fælt kornungan Matthías frá
sjómennskunni. En launin voru góð. Greidd var áhættuþóknun sem af mörgum var kölluð
stríðspeningar.
Morgunblaðið. 20 janúar 2002.
Togarinn Skutull
seldur til Englands
Togarinn Skutull, eign h.f. Asks hér í Reykjavík, hefir
verið seldur til Englands. Sem stendur er Skutull að veiðum, en fer væntanlega
til Englands þegar búið er að veiða í hann og verður þar afhentur hinum nýju eigendum.
Vísir. 8 janúar 1948.
22.01.2017 11:56
M. b. Sindri EA 357. LBKQ.
Bátur ferst í hafís
Vélbáturinn Vísir frá Siglufirði var í gær á leið vestur á
Skagafjörð, rakst á hafísjaka og sökk. Skipverjar voru 4, og komust þeir allir
til lands.
Dagur. 17 mars 1932.
21.01.2017 11:24
E. s. Katla. TFKB.
Eimskipafélag
Reykjavíkur hf
Ægir. 15 desember 1959.
Stálskip með 1400 ha. gufuvél. Stærð: 1656 brúttórúml., 1004
nettórúml. 2010 DW lestir. Aðalmál: Lengd: 77,93 m. Breidd: 10,86 m. Dýpt: 4,78
m. Ganghraði 10-11 sjómílur. Smíðað hjá Burmeister & Wain í Kaupmannahöfn
árið 1911. Eimskipafélag Reykjavíkur keypti skip þetta í Noregi árið 1934. Hét
það áður Manchioneal, en við eigendaskiptin hlaut það nafnið Katla og kom
hingað til landsins 21. maí 1934 undir stjórn Rafns Sigurðssonar skipstjóra.
Katla var eins og Hekla máluð Ijósgráum lit með brún-hvíta yfirbyggingu og
íslenzku fánalitina á reykháf. Vistarverur skipverja voru miðskips og ofan
þilja. Skipið hafði fjögur lestarop og tvennar milliþiljur í lestum, og var
Katla annað stærsta íslenzka flutningaskipið um langan tíma. Katla var að mestu
í Evrópuferðum fyrstu árin og fór þá oft til Miðjarðarhafslandanna með
saltfisk. Á styrjaldarárunum 1939-45 var skipið í leigu hjá Eimskipafélagi Íslands
og sigldi þá yfir 20 Ameríkuferðir, aðallega til Kanada. Eimskipafélag Íslands
keypti svo Kötlu árið 1945 fyrir 2.350.000 kr. Hlaut það þá nafnið Reykjafoss.
Reykjafoss var svo ýmist í Ameríku og Evrópuferðum þangað til Eimskipafélag Íslands
seldi þetta giftusama skip árið 1949. Voru það Tyrkir, sem keyptu skipið fyrir
um hálfa milljón króna, og var Reykjafoss afhentur í Hull í júnímánuði árið
1949. Flestar sjómílur sigldi skipið á árinu 1948 eða 34.291. Þá má geta þess,
að Reykjafoss var fyrsta íslenzka flutningaskipið, sem kom til Þýzkalands að
ófriðnum loknum, var það til Hamborgar árið 1946. Á meðan skipið var í eigu Norðmanna
var það notað til ávaxtaflutninga í Ameríku.
Æskan. 1 september 1971.
Guðmundur Sæmundsson.
Útskipun
í Porto Alegre í Brasilíu
Það er óvíst hvor Katlan þetta hefur verið, en ég læt þessa grein fylgja með;
M.s. Katla var vandað
skip í eigu Eimskipafélags Reykjavíkur hf. Forstjóri þess var Harald Fáberg
skipamiðlari. Nú leigja timburkaupmenn í Reykjavík og Hafnarfirði skipið til
þess að sækja timbur til Brasilíu. Katlan kemur til Porto Alegra á tilsettum
tíma, en umboðsmenn telja öll tormerki á því að hefja útskipun, því nú fari í
hönd vikulöng kjötkveðjuhátíð og ekki verði snert á verki á meðan, en áhöfnin
sé velkomin að taka þátt í karnevalnum. Að lokinni hátíð er tekið til við
útskipun, en lestunarmenn vildu ekki taka neinum ábendingum stýrimanna um
stöflun viðarins í lestirnar, þannig að af 750 standördum komust aðeins 590
fyrir í lestunum. Varð að senda 160 standarda um Rotterdam til Reykjavíkur við
gífurlegan kostnað fyrir útgerðina. Að þesum ósköpum loknum varð Fáberg að
orði: "Jeg sender aldri skip til helvíta-djöfula Brasil meir."
Úr sagnabanka Leifs Sveinssonar.
20.01.2017 10:53
2677. Bergur VE 44. TFZZ.
Bergur VE 44
til Eyja
Nýjasta skipið í flota Eyjamanna er Bergur VE 44, sem kom
til Eyja í lok október sl. Bergur VE, sem er um 540 brúttólestir, bar áður
nafnið Brodd I og var smíðaður í Danmörku árið 1998. Skipið er 35 metra langt
og 10,5 metra breitt. Kaupverð er um 200 milljónir króna og endurbætur á því í
Póllandi lögðu sig á um 50 milljónir króna. Upphaflega var skipið smíðað fyrir
útgerð í Skotlandi, en þaðan var það gert út til skamms tíma. Næstu árin var
skipið gert út frá Álasundi í Noregi, aðallega á ufsaveiðar. Bergur ehf. í
Eyjum festi kaup á skipinu, en að þeirri útgerð stendur Sævald Pálsson og
fjölskylda hans. Synirnir eru allir á fullu í útgerðinni. Grétar Þór er
skipstjóri á Bergi, Sigurgeir stýrimaður og afleysingaskipstjóri og Elías Geir
stýrir útgerðinni í landi. Sigurbjörn Theódórsson er yfirvélstjóri.
Bergur VE er öflugt skip.
Hann er búinn MAN B&W Alpha
aðalvélabúnaði - gerð 6L28/32ADVO - sem Afltækni hefur umboð fyrir. Tvær 28
tonna togvindur eru af gerðinni Rapp. Sem fyrr segir voru gerðar endurbætur á
skipinu í Póllandi, nánar tiltekið í Skipapol skipasmíðastöðinni í Gdansk í
samvinnu við Vélasöluna, umboðsaðila Skipapol. Í Gdansk var
skrúfustýrishringurinn tekinn af skipinu og nýtt stýri sett aftan við skrúfuna.
Jafnframt var afturhluti skipsins lengdur um 1,20 metra. Lestin var endurnýjuð
og henni breytt til þess að innrétta fyrir fiskikör, en nú rúmar lestin um 230
440 lítra ker. Jafnvægistankar voru settir aftur í skutinn og innréttingar í
vistarverum endurnýjaðar. Skipið var sandblásið í hólf og gólf og málað með
Hempels skipamálningu frá Slippfélaginu.
Vélaverkstæðið Þór í Vestmannaeyjum vann að því þegar skipið kom heim að setja
upp nýja aðgerðaraðstöðu um borð og koma fyrir sjósetningarbúnaði. Skipasýn (
Sævar Birgisson ) hannaði breytingarnar á Bergi. Áður gerði Bergur ehf. út
samnefnt uppsjávarveiðiskip, en Ísfélag Vestmannaeyja keypti það ásamt
aflaheimildum í maí sl. og greiddi að hluta fyrir með bolfiskveiðiheimildum.
Það má því segja að Bergur ehf. hafi skipt um gír, farið úr uppsjávartegundunum
yfir í bolfiskinn. "Við erum mjög sáttir og teljum okkur vera komna með gott
skip," segir Elías Geir Sævaldsson, útgerðarstjóri, en skipið fór í sinn fyrsta
túr 17. nóvember sl. og gekk ágætlega. Í það heila hefur Bergur ehf. yfir að
ráða um 1900 tonna kvóta á skipið. Ellefu manns eru í áhöfn og segist Elías
Geir reikna með að skipið verði að jafnaði tæpa viku á veiðum. Aflinn verður
seldur á mörkuðum, bæði hér heima og erlendis.
Ægir. 1 október 2005.
19.01.2017 10:09
M. sk. Njáll EA 33.
18.01.2017 11:52
2 m. kt. Margrét. LBGK.
Kútter
Margrét
Sjómaðurinn. 1 mars 1939.
17.01.2017 16:13
M. s. Laxfoss. TFVA.
Laxfoss
kominn
Í fyrrinótt renndi hið nýja skip Borgfirðinga, Laxfoss í fyrsta sinn að bryggju hér í Reykjavík. Þótt þetta væri að aflíðandi miðnætti, beið fjöldi manna á hafnarbakkanum að taka á móti skipinu, síðan má heita að hafi verið óslitinn straumur fólks til að skoða skipið, þegar það hefir legið við hafnarbakkann. Í gær bauð stjórn h.f. Skallagrímur blaðamönnum, borgarstjóra, ráðherra og allmörgum öðrum til miðdegisverðar í Laxfossi og var þá siglt inn á Kollafjörð og notið þar rausnarlegra veitinga í góðum og glöðum félagsskap. Magnús Jónsson, formaður stjórnar h.f. Skallagrímur, (aðrir í stjórn eru Hervald Björnsson skólastjóri og Davíð á Arnbjargarlæk), bauð gesti velkomna með ræðu, en Bjarni Ásgeirsson alþ.m. hafði orð fyrir gestunum, þakkaði boðið og bað alla að árna Laxfossi allra heilla sem allir viðstaddir gerðu með ferföldu húrrahrópi. Skipið er 125 fet á lengd, 22 fet á breidd og 13 fet á dýpt, 278 smál. brúttó og 144 smál. nettó. Burðarmagn þess er 300 smálestir og ristir skipið þá 12 fet, en með 125 smálesta farmi sem er mesta hleðsla sem ætlast er til að skipið hafi milli Reykjavíkur og Borgarness, ristir skipið 9 fet. Á skipinu er fyrsta farrými í tveim skálum, tvö einkaherbergi og einn sjúkraklefi. Á fyrsta farrými eru 33 hvílur og sæti fyrir 60 manns. Á skemmtiþilfari yfir 1. farrými er sæti fyrir 30 manns undir beru lofti. Þar fyrir framan er stjórnpallur með kortaklefa annarsvegar og talstöð hinsvegar.
Á neðra þilfari eru sæti fyrir 30 manns og aðrir 30 geta setið í göngunum. Fjórir snyrtiklefar eru til afnota fyrir farþega og einn fyrir skipverja. Fyrir framan fyrsta farrými er lestarrúm fyrir vörur og gripi og er þar á milli þilfar. Að aftan eru lestarrúm, að neðan fyrir vörur en að ofan fyrir vörur og farþega ef með þarf. Á framþilfari er rúm fyrir 4 bíla og fyrir einn bíl á afturþilfari. Skipið er smíðað í Álaborg hjá Aalborg Maskin & Skibsbyggeri og er smíðað samkvæm reglum flokkunarfélags Lloyds og er fylgt stranglega þeim reglum, sem gilda um skip, sem eru í förum um Atlantzhaf. Í skipinu eru 26 smál. botntankar og 25 smál. olíutankar. Skipið hefir 720 ha. Dieselvél 30 ha. fyrir vöru og akkersvindur og skríður 12 mílur. Enn fremur er í skipinu önnur vél Loks er 8 ha. ljósavél. Allar vélar skipsins eru af nýjustu gerð, smíðaðar hjá Möller & Jorkumsen í Horsens. Dælur allar eru knúnar með rafmagni. Skipið er útbúið nýjustu tegund straumlínustýris. Í eldhúsi er nýtízku AGAvél og skipið hefir miðstöðvarhitun. Skipið kostaðl 290 þús. kr. Allar frumteikningar, útboðslýsingar og samninga gerði Gísli Jónsson umsjónarmaður, fyrir hlutafélagið Skallagrím í Borgarnesi og hefir hann ráðið öllu um fyrirkomulag skipsins í samráði við eigendur þess.
Nýja dagblaðið. 12 júlí 1935.
Laxfoss á strandstað við Örfirisey í janúar árið 1944. Ljósmyndari óþekktur.
Laxfoss
strandar við Örfirisey
M/s. Laxfoss strandaði við Örfirisey 10. jan. um kl. 17. 30.
Var hann að koma úr Borgarnesferð og voru um 100 farþegar með skipinu. Var
austan rok þegar skipið strandaði og hafði verið síðari hluta dagsins og gekk á
með hríðarbyljum. Nærri strax eftir að skipið tók niðri, hallaðist það mjög
yfir á stjórnborða og byrjaði að síga niður að aftan, en stóð hátt uppi að
framan. Hafði skipstjóri samband við Loftskeytastöðina í Reykjavík. Leit í
fyrstu mjög illa út um skipið og helzt óttast að þarna yrði gífurlegt manntjón.
Freistuðust nokkrir menn úr skipinu að komast í land á skipsbát, og lentu eftir
nokkurn hrakning í Ánanaustum við Grandagarðinn vestanverðan. Voru það fyrstu
mennirnir sem björguðust. Dráttarbáturinn Magni fór úr Reykjavík á
strandstaðinn, en snéri skömmu síðar inn til Reykjavíkur aftur til þess að
sækja björgunarbáta og fleka. Eftir að hann kom út aftur í síðara skiptið,
tókst að koma innrásarpramma er setuliðið hafði lánað að Laxfossi og þannig
selflytja fólkið úr skipinu yfir í Magna. Slysavarnafélagið gerði ráðstafanir
til björgunar úr landi, en mönnum kom saman um að aðstaða öll til þess væri
miklu verri heldur en að bjarga af sjó, að ekki var horfið að því ráði, þó var
björgunarbátur dreginn einu sinni á milli frá skipinu til lands og voru í honum
nokkrar stúlkur er voru farþegar með skipinu. Fólkið sem um borð var varð
allmikið hrakið, þar sem skipið lagðist að miklu leyti á hliðina, en fólkið
margt og varð að hafast mikið við í göngum skipsins bakborða og jafnvel á síðu
skipsins, einkum var þetta bæði hættulegt og erfitt þar sem veðurofsinn var
áframhaldandi mikill og éljagangur, þar til með útfallinu að heldur lægði
veðrið. Fjöldi sjálfboðaliða úr landi aðstoðuðu við björgunina. Fólkið um borð
bar sig hið bezta og hlustaði jafnvel á útvarpið alla kvölddagskrána á meðan um
borð var verið.
Sjómannablaðið Víkingur. Janúar 1944.
Laxfoss á strandstað við Kjalarnestanga í janúar árið 1952. (C) Páll Ólafsson.
Laxfoss
strandar við Kjalarnes
Um kl. 11 í gærkveldi strandaði m.s. Laxfoss á
Brautarholtsnesi hjá Kjalarnestöngum í roki og svartabýl, en um kl. 8 í morgun
hafði björgunarsveitinni á Kjalarnesi tekizt að bjarga öllum farþegunum í land,
svo og skipverjum nema skipstjóra, stýrimanni og vélstjórum, sem komu í land
laust fyrir kl. 1. Laxfoss var á leið frá Akranesi til Reykjavíkur er hann
strandaði. Afspyrnurok var á sunnan eða suðaustan og hríðin svo svört, að ekki
sá út úr augum. Varðskipinu Þór, sem statt var í Flóanum tókst að miða skipið,
svo og miðunarstöðinni á Akranesi. Var skotið upp flugeldum frá Laxfossi, til
þess að Þór mætti vita, hvað skipið væri í mikilli fjarlægð og glöggvað sig
betur á því, en svo var hríðin svört, að flugeldarnir sáust ekki, enda þótt
vitað væri, að Þór væri skammt undan. Þórður Guðmundsson, skipstjóri á Laxfossi
tilkynnti um nóttina, að enginn sjór væri í vélarrúmi skipsins, en hins vegar
væri einhver leki kominn að framlest.
Slysavarnadeild Kjalarneshrepps brá þegar við í nótt, er tilkynnt var um
strandið og um kl. 7 í morgun kom hópur manna á strandstaðinn, sem reyndist
vera í Brautarholtsnesi, vestan við Nesvík svonefnda, austan við
Kjalarnestanga. Hafði björgunarsveitin meðferðis línubyssu, björgunarstól og
annan útbúnað. Klukkan 8 í morgun hafði tekizt að bjarga öllum farþegunum í
land, en þeir voru 5 konur og 9 karlar. Gekk björgunin mjög greiðlega, en
skömmu síðar var skipverjum bjargað með sama hætti, en skipstjóri, stýrimenn og
vélstjórar héldu kyrru fyrir í skipinu, enda í ráði að reyna björgun jafnskjótt
og aðstæður leyfðu. Kl. 10 fóru þeir einnig í land, enda ógerlegt að koma taug
í Laxfoss frá sjó. Í nótt var sendur björgunarleiðangur áleiðis uppeftir á
bílum héðan úr bænum, til frekari öryggis, en færðin var svo slæm, að kl. 8 í morgun
voru bílarnir ekki komnir lengra en að Brúarlandi. Guðmundur Jónasson kom að
austan á snjóbíl sínum í morgun, en hann lagði þegar af stað upp á Kjalarnes
kl. rúml. 9 í morgun, og var talinn væntanlegur að Brautarholti um 11- leytið í
morgun.
Klukkan sjö í morgun lagði v.b. Aðalbjörg af stað héðan úr Reykjavík á vegum
SVFÍ, svo og dráttarbáturinn Magni, til þess að athuga björgunarmöguleika, en
Þór var við strandstaðinn í nótt. Vísir átti tal við Ólaf Björnsson, bónda í
Brautarholti í morgun. Sagði hann, að farþegar væru allir komnir heim í
Brautarholt, og liði öllum vel eftir atvikum. En fólk var þó allþjakað við að
ganga á móti afspyrnuveðri heim að bænum. Ólafur sagði, að skipið myndi hafa
hreyfzt lítið á strandstaðnum, en ekki myndi vera unnt að segja enn, hvort það
væri mikið skemmt. Enn var hvasst þar efra, en vindur tekinn að snúast í
vestur. Kjalnesingar brugðu mjög rösklega við, er fréttist um strandið, eins og
fyrr greinir, en formaður slysayarnadeildarinnar þar er Gísli Jónsson í
Arnarholti.
Horfur á því, að unnt verði að bjarga Laxfossi eru mjög slæmar. Skipið er í
kafi að aftan, fram undir reykháf og stöðugt brimylgja, svo að ekkert verður
aðhafst eins og stendur. Hinsvegar má fullyrða, að reynt verður að ná út
skipinu, ef nokkur von verður um, að að það megi takast.
Vísir. 19 janúar 1952.
Upp,
Laxfoss, upp
Laxfoss hinn gamli var ekki stórt skip á nútímamælikvarða.
En þó hefur nafn þessa skips kyrfilega festst í hugum fjölmargra íslendinga,
svo miklar sögur fóru af hrakförum þess. Laxfoss gegndi á sínum blómatíma sama
hlutverki og Akraborgin nú. Hann var í ferðum milli Reykjavíkur og Akraness,
flutti farþega og vörur. Í janúanmámuði 1944 strandaði skipið út af Örfirisey í
ofisaveðri. Með skipiniu voru rúmlega 90 manns, sem allir voru í bráðri
lífshættu, því björgunarútbúnaður var á þessum tima af skornum skammti í
Reykjavík. En þó fór betur en á horfðist, og öllum var bjargað í land, heilum á
húfi. Skipið var síðar dregið af strandstaðnum og tekið i slipp. Komst það um
síðir í gagnið aftur, endurbyggt og bætt, og virtist nú sem hrakningum þess
væri lokið. En svo var ekki, því óveðursnótt eina í janúarmánuði 1952 strandaði
skipið aftur, að þessu sinni á Kjalarnestöngum. Mannbjörg varð, en ekki virtist
nein von um björgun skipsins, því eftir nokkra daga rann það fram af
strandskerinu og sökk í kaf. Framtakssamir menn sáu þó gróðavon í björgun
skipsins og keyptu því flakið, þar sem það lá á sjávarbotni. Urðu þeir sér úti
um 25 stora belgi uanlands frá, og með aðstoð kafara var skipsflakið fest við
belgina. Raunar var hér ekki um að ræða nema þrjá fimmtu hluta flaksins,
afturhlutann með vélum, því flakið hafði brotnað í tvennt áður. Belgirnir gerðu
sitt gagn og náðist flakið upp. Var það síðan dregið inn sundin í átt að
Kleppsvík, marandi í hálfu kafi, en haldið uppi af belgjunum. Þó tókst ekki að koma
því alveg á áfangastað, á Gelgjutanga í Kleppsvík, því flakið tók niðri úti á
vikinni. Þar sat það næstu átján árin, froskköfurum tii ánægju, ein
forráðamönnum Sundahafnar til ama hin síðari ár. Þeir tóku því í sina þjónustu
flotkrana einn mikinn, sem átti að lyfta flakinu af sjávarbotni með flotkrafti
sínum. En Laxfossinn gamli var ekki alveg tilbúinn til að láta fjarlægja sig
tiltölulega auðveldlega. Þegar skilyrði voru hvað bezt til að vinna verkið,
stórstreymt og vinnubjart, fékk hann veðurguðina í lið með sér. Enn einu sinni
í sögu Laxfoss skall á ofsaveður. Og með nútímatæknina í sinni þjónustu sátu
björgunarmenn heima og biðu. Í ráði var að reyna enn við flakið nú um helgina,
en alls óvíst var hvort það næðist upp eða ekki. Eimskipafélagið, sem notar
fossanöfn á skip sín fékk nýjan Laxfoss í sína þjónustu ekki alls fyrir löngu.
Megi því skipi farnast betur en hinu gamla.
Morgunblaðið. 12 júlí 1970.