Færslur: 2021 September

30.09.2021 15:50

B.v. Eiríkur rauði RE 23. LBND.

Botnvörpungurinn Eiríkur rauði RE 23 var smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1925 fyrir Firmað Geir & Th Thorsteinsson í Reykjavík. 412 brl. 700 ha 3 þennslu gufuvél. 44,84 x 7,76 x 3,67 m. Smíðanúmer 991. Eiríkur rauði var töluvert frábrugðinn öðrum íslenskum togurum þessa tíma. Hann var mun stærri og brúin var mun lengri. Fyrir aftan stjórnpallinn var loftskeytaklefi stjórnborðsmegin og bakborðsmegin var sérstakur kortaklefi. Möstur skipsins voru miklu hærri en áður var, voru heil upp úr þannig að ekki þurfti sérstakar loftskeytastangir. Togarinn strandaði á Mýrartanga, austan Kúðafljótsóss á Meðallandssandi 2 mars 1927. Björgunarmönnum úr Álftaveri og frá Kirkjubæjarklaustri björgaðu áhöfninni, 19 mönnum á land. Skipið eyðilagðist á strandstað. Eiríkur rauði var til þess að gera, nýtt skip, rúmlega eins árs gamalt. Hafði komið til heimahafnar, Reykjavíkur hinn 8 desember 1925. Togarinn var að koma úr söluferð til Englands og var fulllestaður af kolum.


B.v. Eiríkur rauði RE 23 á veiðislóð.                                                  (C) Guðbjartur Ásgeirsson. 

 

            Eiríkur rauði RE 23

Eiríkur rauði heitir nýr botnvörpungur, sem Geir Thorsteinsson og fleiri hafa látið smíða í Englandi. Hann er nú á leið hingað og búist við, að hann komi hingað í kveld kl. 9 ½ , ef ekki hamlar veður.

Vísir. 8 desember 1925.


B.v. Eiríkur rauði RE 23 á toginu.                                              (C) Guðbjartur Ásgeirsson.


B.v. Eiríkur rauði RE 23.                                                                  (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
 

  Eiríkur rauði strandar við Kúðaós

Seint í fyrra kvöld fjekk Geir Thorsteinsson, útgerðarmaður, loftskeyti frá skipstjóranum á togaranum Eiríki rauða, þar sem skipstjórinn skýrði frá því, að skipið væri strandað, en vissi ekki glöggt hvar, sennilega á Mýratanga, vestan við Kúðaós. Varðskipið Óðinn, sem var staddur við Vestmannaeyjar, náði einnig loftskeytum frá Eiríki rauða og fór strax austur á strandstaðinn. Óðinn kom á strandstaðinn kl. 3 í fyrrinótt. Hann var í stöðugu skeytasambandi við togarann. Þegar birti í gærmorgun sáu skipverjar á Óðni menn í fjörunni, og þeir sáu einnig menn um borð í togaranum. Vegna brims gat Óðinn ekkert samband haft við togarann, nema gegn um loftskeytin meðan þau voru í lagi. Þegar leið fram á morgun (gærmorgun) sápu skipsmenn á Óðni menn á togaranum hópast fram á hvalbakinn og um sama leyti voru dregin upp flögg á togaranum, sem gáfu til kynna að nú yfirgæfu mennirnir skipið. Nokkru síðar sáu skipverjar á Óðni marga menn uppi í fjöru, einnig hesta, og mennirnir dreifðu sjer um fjöruna.
Þetta eru einu fregnirnar er borist höfðu af strandinu í gærkvöldi. Eins og sjest á fregnunum, höfðu skipsmenn á Óðni ekki getað náð tali af skipsmönnum á togaranum og þeir höfðu ekkert samband við menn úr landi. Skipsmenn á Óðni vissu því ekki hvernig skipverjar úr togaranum björguðust á land og ekki hvort allir hefðu bjargast, eða hvort nokkurt slys hefði orðið. Nánari fregnir af þessu öllu geta fyrst komið hingað í dag.
Í skeytinu frá skipstjóranum á Eiríki rauða, segir, að hann haldi að þeir hafi strandað á Mýratanga, vestan við Kúðaós. En eftir þeim upplýsingum, sem Mbl. fjekk í gær frá Vík í Mýrdal, er sennilegra að strandið sje austan við Kúðaós. Maður hafði komið til Víkur í gær, austan úr Álftaveri, og sagði hann frá því, að þeir Álftveringar hefðu sjeð merki þess í fyrrakvöld, að eitthvað var að hjá skipi við  sandana, en þeir álitu það vera fyrir austan Kúðaós, á Meðallandsfjörum. Enda er þetta sennilegra, þar eð í gærkvöldi hafði enginn sendimaður komið til Víkur til þess að tilkynna sýslumanni strandið. Hafi strandið orðið fyrir vestan Kúðaós, þá hefði sendimaður átt að vera kominn til Víkur seinnipartinn í gær, en sje strandið fyrir austan ósinn, þá var ekki hægt að búast við sendimanni fyrri en seint í gærkvöldi eða fyrripartinn í dag.
Eiríkur rauði  var nýtt skip, smíðaður 1925 í Selby í Englandi. Hann var með stærstu togurum hjer, 144.84 fet á lengd og var 412 smál. brúttó, 174 smál. nettó. Skipið var vátryggt hjá Samtryggingu íslenskra botnvörpuskipa. Skipstjóri var Guðmundur Sveinsson. Skipið var að koma frá Englandi, fullfermt af kolum.

Morgunblaðið. 4 mars 1927.

29.09.2021 12:33

Togarar við bryggju í Örfirisey.

Þegar hafnargerð hófst í Reykjavík árið 1913 var lagður grjótgarður eftir Grandanum út í Örfirisey. Var grjótið flutt á járnbraut sem lögð var sérstaklega í þessu skyni frá Öskjuhlíðinni út á Granda. Eftir að þetta mannvirki var fullgert varð miklu greiðari för manna út í eyna, en áður hafði sjór gengið yfir Grandann. Varð Örfirisey nú um skeið vinsæll útivistarstaður. Þar fékk skotfélagið aðstöðu til skotæfinga um og upp úr 1920. Þar var byggður sundskáli um 1925, enda var þá allmikil tíska að stunda sjóböð. Árið 1940 lagði breska setuliðið eyna undir sig og gerði þar mikil mannvirki. Má segja að þá hafi hafist mikil umbylting og eyðing menja liðins tíma, t.d. er næsta lítið eftir af áletrunum frá fyrri tíð sem þar mátti áður sjá klöppum í eynni. Eftir heimstyrjöldina síðari tóku að rísa þarna ýmiss mannvirki, einkum tengd útgerð og fiskvinnslu. Á öndverðu ári 1979 var tekið í notkun á svonefndum Norðurgarði eitt fullkomnasta frystihús hérlendis. Það var um 7.300 m2 að gólffleti og var í eigu Ísbjarnarins hf, en eftir samruna fyrirtækisins við Bæjarútgerð Reykjavíkur árið 1985 varð frystihúsið eign Granda hf. Snemma á þessari öld sameinaðist Grandi hf og Haraldur Böðvarsson & Co í H.B. Grandi hf. Fiskiðjuverið í Örfirisey er nú í eigu Brims hf í Reykjavík.

Heimild að hluta:
Reykjavík Sögustaður við Sund.
Páll Líndal 1988.


Tvær kynslóðir togara við bryggju í Örfirisey, síðutogarinn Júpíter RE 161 og skuttogarinn Rauðinúpur ÞH 160.  (C) Haraldur Samsonarson.

130. Júpíter RE 161 var smíðaður hjá A/G Weser Werk Seebeck í Bremerhaven í Þýskalandi árið 1956. 804 brl. 1.470 ha. Man díesel vél. 59,60 x 9,81 x 4,46 m. Hét áður Gerpir NK 106 og var í eigu Bæjarútgerðar Neskaupstaðar. Komst í eigu Tryggva Ófeigssonar í júlí árið 1960 og hét eftir það Júpíter RE 161 uns það var selt Hrólfi Gunnarssyni útgerðarmanni í Reykjavík árið 1978 sem breytti því í loðnuveiðiskip.

1280. Rauðinúpur ÞH 160 var smíðaður hjá Niigata Engineering Co Ltd í Niigata Japan árið 1973 fyrir Jökul hf á Raufarhöfn. 461 brl. 2.000 ha. Niigata vél. 47,03 x 9,52 x 5,50 m. Ný vél (1982) 2.000 ha. MaK vél, 1.471 Kw. Seldur úr landi og tekinn af skipaskrá 6 maí árið 1997.


Vesturbærinn og Reykjavíkurhöfn 1925-30. Örfirisey, Grandagarður og Norðurgarður (Örfiriseyjargarður) efst fyrir miðri mynd. Engey í baksýn. Mynd tekin úr Landakotskirkju.  Ljósmyndari óþekktur.

               Hafnargerðin

      Grandagarðurinn landfastur í                             Örfirisey

Fyrsti þáttur hins stærsta framfarafyrirtækis þessa bæjar er nær á enda, garðurinn úr landi við Ánanaust er orðinn landfastur í Örfirisey, þó eigi sé ennþá eins vel frá síðustu stikunum gengið og til er ætlast og síðar verður. Þann 8. marz 1913 kom eimskip það hingað, er flutti hingað áhöld og útbúnað, er með þurfti við hafnargerðina. Affermdi skipið í Viðey, þar eð veður voru ill um það leyti, og farmurinn síðan fluttur á bátum vestur í Ánanaustavör. Var síðan tekið til óspiltra málanna þegar í stað og byrjað á því að leggja brautarteinana þaðan inn að Öskjuhlíð. Því verki var lokið á rúmum mánuði. Í byrjun maímánaðar í fyrra var fyrsta grjóthlassinu úr Öskjuhlíð hvolft í vörina hjá Ánanaustum. Síðan hefir verkinu verið haldið áfram samfleytt fram á þennan dag, að 2-3 dögum undanskildum, sem hætta varð vinnu vegna óveðurs. Að vinnu hafa verið fæstir 40, en flestir 105. Líklegt að mönnum verði fjölgað við vinnuna með vorinu. Á laugardagskvöldið var garðurinn kominn svo nærri eynni, að unt var að leggja planka til lands, og þar með gátu menn gengið þurrum fótum til lands í Örfirisey. Að öllum líkindum mun sjálfur gijótgarðurinn eigi verða fullger fyrr en eftir 6-7 vikna tíma. Fyrst verður hlaðið í skarðið, sem enn er eftir út í eyna, þá verður vestri hlið garðsins jöfnuð, grótinu hlaðið slétt og allar smáholur fyltar, og loks járnbrautarteinarnir teknir burtu. Enn fremur verður garðurinn að ofan jafnaður og til þess verða notaðar 80 cm. þykkar grjóthellur. Breidd garðsins að ofan verður 4 álnir og verður hann þannig fær fyrir handkerrur, hjólbörur og önnur þess konar flutningatæki. Þegar starf þetta er fullgert, munu verkamenn allir verða látnir byrja á Battaríisgarðinum og Örfiriseyjargarðinum. Mun það vera í ráði að vinna á báðum stöðum í senn og þá útlit til þess að fleiri muni geta fengið atvinnu við hafnargerðina.

Morgunblaðið. 30 mars 1914.



 


26.09.2021 11:43

725. Langanes NS 37.

Vélbáturinn Langanes NS 37 var smíðaður í Bátalóni hf í Hafnarfirði árið 1959 fyrir Sigurð Hólm Guðmundsson og Guðjón Sigurðsson á Vopnafirði. Eik og fura. 12 brl. 80 ha. Buda vél. 11,29 x 3,32 x 1,26 m.  Seldur 29 febrúar 1960, Jóhanni Snæfeld Pálssyni í Hamarsbæli í Steingrímsfirði, Strandasýslu. Hét þá Pólstjarnan ST 33. Ný vél (1967) 90 ha. Lister vél. Báturinn fórst í róðri á Steingrímsfirði 17 desember árið 1977. Áhöfnin, tveir menn, fórust með honum. Pólstjarnan var þá á rækjuveiðum.


Langanes NS 37 sjósettur hjá Bátalóni í Hafnarfirði.                                  (C) Þorbergur Ólafsson.

              Nýr Bátalónsbátur

Síðasti fullsmíðaði báturinn, sem kvaddi Bátalón, var 12 lesta þilfarsbátur, er hlaut nafnið Langanes NS 37, búinn öllum fullkomnustu tækjum. Heimahöfn hans er Vopnafjörður. Langanes er 12. þilfarsbáturinn, sem Bátalón smíðar.

Alþýðublað Hafnarfjarðar. 19 desember 1959.


Pólstjarnan ST 33 á siglingu á Steingrímsfirði,                     (C) Ingimundur Loftsson. 

       2 menn fórust með rækjubát                               á Ströndum

Tveir menn, Jóhann Snæfeld Pálsson, 58 ára, Hamarsbæli í Steingrímsfirði, og Loftur Ingimundarson 23 ára, Drangsnesi, fórust með rækjubátnum Pólstjörnunni ST 33 frá Drangsnesi í mynni Steingrímsfjarðar á laugardag. Jóhann lætur eftir sig eiginkonu og fjögur uppkomin börn, og Loftur lætur eftir sig eiginkonu og tvö börn. Síðast sást til Pólstjörnunnar í mynni Steingrímsfjarðar um klukkan hálf fimm á laugardag og samkvæmt talstöðvarsamskiptum við rækjubátinn Grímsey, voru þeir Jóhann og Loftur þá með síðasta togið. Þegar báturinn kom ekki til lands, var farið að svipast um eftir honum og um kvöldmatarleytið var hafin skipulögð leit. Þrettán rækjubátar frá Hólmavík, Drangsnesi, Hvammstanga og Skagaströnd tóku þátt í leitinni og björgunarsveitir SVFÍ á Hólmavík og Drangsnesi gengu fjörur frá Ennisnesi norður í Bjarnarfjörð og björgunarsveitin á Hvammstanga gekk fjörur frá Skarðsvita að Vatnsnestá í Hindisvík. Um hálftvöleytið fundu leitarbátarnir brak úr Pólstjörnunni um 4 mílur frá Grímsey og um fjögurleytið fannst svo gúmbjörgunarbátur Pólstjörnunnar á reki 8,5 sjómílur frá Grímsey og 6,5 sjómílur frá Ennisnesi. Báturinn var hálffullur af sjó og bar þess engin merki, að menn hefðu farið um hann höndum. Þótti þá víst að mennirnir hefðu farizt og var leit hætt.
Pólstjarnan ST 33 var tólf tonn að stærð. Leitarflokkar leituðu fjörur bæði í gær og á sunnudaginn en sú leit hafði ekki borið árangur þegar Mbl. hafði síðast fregnir.

Morgunblaðið. 20 desember 1977.




21.09.2021 18:52

L.v. Sæfari SU 424. LBKT / TFCG.

Línuveiðarinn Sæfari SU 424 var smíðaður í Moss í Noregi árið 1902. 94,83 brl. 115 ha. 2 þennslu gufuvél. 26,50 x 5,24 x 2,73 m. Hét áður Havdrot. Friðrik Steinsson & Co, (Friðrik Steinsson skipstjóri og útgerðarmaður), Símon Jónasson á Eskifirði og Lúðvík Guðmundsson athafnamaður á Fáskrúðsfirði kaupa skipið í Noregi haustið 1923. Þeir gerðu skipið út á þorsk og síldveiðar. Einnig var það notað til vöruflutninga milli Austfjarðahafna. Þegar efnahagskreppan mikla skall með öllum sínum þunga á þjóðinni um og uppúr 1930, fór Friðrik Steinsson & Co í þrot eins og svo margir aðrir. Skipið var selt 9 mars 1931, h/f Sæfara í Hafnarfirði, sama nafn og númer. Skipið var selt 9 nóvember 1933, Sigurði Jónssyni og sonum hans í Reykjavík, hét hjá þeim Sæfari RE 149. Selt 15 júní 1937, h/f Sæfara í Reykjavík. Selt 15 febrúar 1938, Hlutafélaginu Sæfara á Seyðisfirði. Ný vél (1944) 200 ha. Fairbanks Morse vél. Skipið virðist hafa verið eitthvað endurbyggt sama ár, mælist þá 105 brl. 14 ágúst 1945 fær skipið nafnið Sæfari SI 91, sömu eigendur. 5 maí 1946 er Guðrún E Ragnars eigandi skipsins, hét þá Ragnar SI 91. Skipið sökk út af Rifstanga 28 júlí 1947. Áhöfnin, 18 menn, komst í nótabátana og var bjargað þaðan um borð í Skjöld SI 82 frá Siglufirði.


Sæfari SU 424 á síldveiðum.                                                                Ljósmyndari óþekktur.

                  Óveður í hafi

Friðrik Steinsson frá Eskifirði var á leið frá Noregi áleiðis hingað til lands á nýkeyptu gufuskipi, er óveðrið skall á. Var hann kominn á móts við Færeyjar, en tókst ekki að finna þær. Eftir mikla hrakninga komst hann aftur til Noregs. Hafði hann mist áttavitann, og skipið var mjög illa leikið, allt brotið ofan þilja, og mjög ísað.

Alþýðublaðið. 7 mars 1924.


Sæfari SU 424 á síldveiðum.                                                          (C) Guðbjartur Ásgeirsson.

      Enn eitt síldveiðiskip sekkur

Í fyrrinótt varð sjóslys fyrir Norðurlandi. Síldveiðiskipið Ragnar frá Akureyri sökk með fullfermi síldar eða um 800 mál. Mannbjörg varð.
Þetta gerðist út af Melrakkasléttu. Veður var ekki sem best og mun skipið hafa verið á leið til Siglufjarðar er það sökk. Um nánari tildrög slyssins var ekki vitað seint í gærkvöldi, nema hvað sjór mun hafa komist í lestarklefa, og gerðu skipsmenn árangurslausa tilraun til að bjarga skipinu. Áhöfninni, 18 mönnum, var bjargað um borð í m.b. Skjöldur er var þarna skammt frá, og flutti hann mennina til Raufarhafnar. Af skipum, er voru á ferð hjá slysstaðnum í gordag, sáu skipverjar nót m. b. Ragnars, svo og mikið brak úr skipinu. M.s. Ragnar var 100 smálestir að stærð. Eigandi var Egill Ragnars, Akureyri, en skipið var í leigu Barða Barðasonar og Gunnlaugs Guðjónssonar, á Siglufirði. Skipstjóri var Kristinn Stefánsson, M.s. Ragnar er 4. skipið, sem ferst á þessari síldarvertíð. Farist hafa Snerrir, Einar Þveræingur og Bris.

Morgunblaðið. 31 júlí 1947.

13.09.2021 17:46

V.b. Kjartan Ólafsson MB 6. LBDT / TFBI.

Vélbáturinn Kjartan Ólafsson MB 6 var smíðaður í Skagen í Danmörku árið 1916 fyrir Halldór Jónsson á Akranesi. Eik og beyki. 35 brl. 60 ha. Alpha vél. 16,18 x 4,61 x 2,48 m. Báturinn var gerður út frá Sandgerði af Þórði Ásmundssyni og Lofti Loftssyni á árunum 1917-19. Seldur 8 desember 1919, Þórði Ásmundssyni og Bjarna Ólafssyni á Akranesi. Frá árinu 1923 er Þórður einn eigandi bátsins. Ný vél (1928) 70 ha. Delta vél. Báturinn fórst í ofsaveðri á Faxaflóa 14 desember árið 1935 að talið er, með allri áhöfn, 4 mönnum. 26 manns fórust í þessu mikla mannskaðaveðri, bæði á sjó og landi. Mikið tjón varð á Norður og Vesturlandi í óveðri þessu.


V.b. Kjartan Ólafsson MB 6 á Reykjavíkurhöfn.                                    (C) Magnús Ólafsson.

         Engin von lengur um að
 "Kjartan Ólafsson" sje ofansjávar

Leitin að vjelbátnum "Kjartani Ólafssyni" er nú hætt. Barst Slysavarnafjelaginu skeyti frá leitarskipunum um þetta kl. 9 í gærkvöldi. Höfðu skipin þá leitað á öllum þeim slóðum, sem nokkrar líkur voru til að báturinn gæti verið, en leitin reyndist árangurslaus. "Kjartan Ólafsson" fór í róður frá Akranesi á föstudagskvöld. Ætlaði hann að leggja afla sinn á land hjer í bænum. Á bátnum voru eftirtaldir menn:
Jón Ólafsson, skipstjóri, kvæntur maður og átti þrjú börn, sonur hans, Alexander, 17 ára gamall. Georg Sigurðsson, kvæntur og átti 4 börn.
Þorvaldur Einarsson, um tvítugt, ókvæntur, en lætur eftir sig unnustu.
Eigandi bátsins var Þórður Ásmundsson útgerðarmaður á Akranesi.

Morgunblaðið. 18 desember 1935.



12.09.2021 17:23

Áhöfnin á togaranum Brimi NK 75 á síldveiðum sumarið 1937.

Norðfjarðartogarinn Brimir NK 75 stundaði sumarsíldveiðar eins og aðrir íslenskir togarar gerðu á árunum fyrir seinni heimstyrjöldina. Þá var aðal veiðisvæði síldarinnar úti fyrir Norðurlandi. Það var mikill uppgripa tími fyrir togaranna þegar vel bar í veiði og oftast ekki svo langt að fara til löndunar. Aðal löndunarstaðirnir voru Siglufjörður, Djúpavík, Hjalteyri, Svalbarðseyri, Hesteyri í Jökulfjörðum, Akureyri og nokkrar fleiri hafnir við Eyjafjörð og á Austfjörðum. Brimir sigldi oftast austur á Norðfjörð og landaði síldinni hjá Fóðurmjölsverksmiðju Norðfjarðar. Þetta var löng leið að fara, en þetta skapaði atvinnu í bænum og var togarinn keyptur til bæjarins í þeim tilgangi. Þessir gömlu kolakynntu togararnir voru á þessum tíma, úr sér gengin skip. En aðal uppgripin voru eftir. Þegar að ófriðurinn í Evrópu hófst í september 1939, hækkaði verð á ísfiski, bæði í Bretlandi og í Þýskalandi, varð úr að togararnir seldu nær allan afla sinn erlendis fyrir geysihátt verð að ríkissjóður og útgerðirnar stórgræddu. Það má segja að aldrei hafi eins gömul og oft á tíðum léleg skip skilað eins miklum gjaldeyri til þjóðarinnar og gaf það góð fyrirheit um það sem kom að styrjöldinni í Evrópu lokinni, nefnilega nýsköpuninni. Norðfirðingar áttu Brimi í rúm þrjú ár. Hann var seldur Skúla Thorarensen í Reykjavík hinn 30 júlí árið 1939, eða korter fyrir stríð. Þar urðu Norðfirðingar af miklu uppgripi, því ef þeir hefðu getað haldið togaranum lengur í heimabyggð, hefði togarasaga Norðfjarðar orðið önnur en raunin varð.


Fyrsti togari í eigu Norðfirðinga var Brimir. Myndin var tekin um borð í skipinu sumarið 1937, en þá var skipið á síldveiðum.
Aftasta röð frá vinstri:
Oddur Hannesson, loftskeytamaður, Guðni Pálsson, skipstjóri, Stefán Björnsson, 2. stýrimaður, Ólafur, 1. vélstjóri, Páll Ágústsson, 2. vélstjóri, Ingvar Pálmason, nótabassi, Páll Guðnason (sonur skipstjóra), Björgvin Björnsson, 1. stýrimaður.
Næst aftasta röð:
Bjarni Guðmundsson, Sigurður Guðmundsson, Mikael Sverrisson, Sigurður B. Sigurðsson, Rannver Bjarnason, Baldvin Ólafsson, Jóhannes Narfason, bátsmaður.
Þriðja röð að aftan:
Jóhann Þórðarson, Anton Lundberg, Guðmundur Eyjólfsson, Páll Jónsson, saltari.
Næst.fremsta röð:
Svanbjörn Jónsson, kyndari, Herbert Þórðarson, Páll Jónsson, Ármann Eiríksson, Óskar Sigurðsson.
Fremsta röð:. Ragnar Guðnason. Sveinmar Jónsson, kyndari, Magnús Guðmundsson, matsveinn, Jón Pálsson, aðstoðarmatsveinn og Stefán Höskuldsson.

Botnvörpungurinn Brimir NK 75 var smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1920 fyrir breska flotann. Hét þar Simeon Moon. Smíðanúmer 897. 314 brl. 550 ha. 3 þennslu gufuvél. Seldur sama ár, Hellyers Bros Ltd í Hull, hét General Rawlinson H 173. Seldur 13 september 1924, Fiskveiðahlutafélaginu Víði í Hafnarfirði, hét Ver GK 3. Skipið var selt 4 september 1931, h/f Ver í Hafnarfirði, hét Ver RE 32. Seldur 18 apríl 1936, Togarafélagi Neskaupstaðar í Neskaupstað, hét Brimir NK 75. Seldur 29 júlí 1939, Hlutafélaginu Helgafelli í Reykjavík (Skúli Thorarensen), hét þar Helgafell RE 280. Seldur 15 júní 1945, Hlutafélaginu Hrímfaxa í Reykjavík og Hlutafélaginu Sviða í Hafnarfirði, skipið hét Skinfaxi GK 3. Skipið var selt 30 ágúst 1947, P/f Skinfaxa í Söldarfirði í Færeyjum, hét þar Miðafell FD 69. 9 mars 1951 keypti Gudmund Isfeld togarann á nauðungaruppboði. Togarinn var svo  seldur í brotajárn til Antwerpen í Belgíu og tekinn af færeyskri skipaskrá 26 október árið 1951.

Málverk Sigríðar Lúðvíksdóttur.

12.09.2021 12:50

M.b. Þór SU 389.

Mótorbáturinn Þór SU 389 var smíðaður í Fredrikssund í Danmörku árið 1915 fyrir Rolf Johansen kaupmann og athafnamann á Búðareyri við Reyðarfjörð. Eik og fura. 4,39 brl. 10 ha. Wichmann vél (1924). 8,98 x 2,70 x 1,10 m. Seldur 25 júní 1926, Óla Þorleifssyni á Eskifirði. Seldur 6 febrúar 1929, Jóni K Guðjónssyni á Eskifirði. Seldur 25 apríl 1934, Sveini Ólafssyni í Firði í Mjóafirði, sama nafn og númer. Seldur 17 apríl 1940, Svavari Víglundssyni í Neskaupstað, hét Hafþór NK 80. Seldur 13 desember 1943, Ásbirni Karlssyni og Ásgeiri Karlssyni á Djúpavogi, hét þá Hafþór SU 13. Báturinn var talinn ónýtur 15 október árið 1948 og tekinn af skrá. Árið 1956 eignaðist Stefán Aðalsteinsson á Djúpavogi bátinn og lét hann byggja hann upp frá grunni á Fáskrúðsfirði sama ár. Mældist þá 6 brl. Einnig var sett í bátinn 14 ha. Saab vél. Báturinn var súðbyrtur áður, en nú var sett á hann slétt klæðning og hann endurskráður og fékk þá nafnið Hafþór SU 101. Seldur 26 ágúst 1959, feðgunum Auðuni Þórðarsyni og Konráð Auðunssyni í Neskaupstað, hét Elsa NK 101. Vorið 1965 var báturinn dreginn á land á Norðfirði undan hafís, en fylltist þar af sandi og sjó. Þá eignuðust Skipatryggingar Austfjarða bátinn. Að endingu keypti Guðmundur Vestmann skipstjóri í Neskaupstað bátinn, náði honum á flot og fór með hann út í bæ og  dró hann á land. Þar stóð báturinn þar til hann fór á áramótabrennu á Norðfirði, áramótin 1966-1967.


Þór SU 389 á siglingu á Norðfirði. Heitir raunar Hafþór SU 101 þegar þessi mynd er tekin. Báturinn er sennilega komin þarna í eigu feðganna Auðuns og Konráðs.  (C) Sigurður Guðmundsson.

05.09.2021 11:36

B.v. Úranus RE 343 fær á sig brotsjó í Norðursjó.

Dagana 16 og 17 febrúar árið 1962 hafði norðaustan stormur og ofsaveður staðið yfir í Norðursjó og náði það langt norður í haf. Veðrið olli miklum usla við strendur Bretlands og gekk einnig yfir stóran hluta vestur Evrópu með miklu eignatjóni. Í Skotlandi náði vindhraðinn 190 km. klst. Mörg skip sem voru á Norðursjó fóru ekki varhluta af óveðri þessu og mörg þeirra lentu í miklum erfiðleikum og tjóni. Togarinn Úranus RE 343 sem var á heimleið úr söluferð til Cuxhaven í Þýskalandi, fékk á sig brotsjó þegar skipið var statt um 250 sjómílur suðaustur af Færeyjum.
Kom sjórinn á skipið aftanvert og olli miklum skemmdum. Bátadavíðurnar eyðilögðust og báðir björgunarbátarnir spónbrotnuðu. Sást hvorki tangur né tetur eftir af þeim þegar sjórinn var genginn yfir. Þá lagðist loftventill yfir kyndistöð togarans saman og reykháfur skipsins dældaðist mikið. Þá hreif sjórinn með sér tvo gúmmíbjörgunarbáta en eftir um borð voru tveir gúmbátar sem rúmuðu 12 menn hvor. Úranus gat haldið ferð sinni áfram eftir áfallið og komst til Færeyja þar sem gert var við mestu skemmdirnar sem urðu á skipinu, en því síðan siglt til Bretlands þar sem fullnaðarviðgerð fór fram og tók hún um mánaðartíma.
  

Heimildir: Dagblöð frá þessum tíma.
                Þrautgóðir á raunastund. XV. bindi.


B.v. Úranus RE 343 eftir áfallið í Norðursjó.                                         (C) Hafliði Óskarsson.

  Íslenskir togarar í óveðrinu í Norðursjó
  Brotsjór tók bátana og laskaði Úranus

Norðaustan stormur og óveður hefur geisað í Norðursjó, eins og skýrt befur verið frá í blaðinu og skip lent þar í miklum erfiðleikum. Nokkrir íslenzkir togarar hafa verið á ferðinni á þessum slóðum og þremur þeirra hlekkzt á. Úranus missti bátana í brotsjó og fleira brotnaði ofanþilja, stýrið á Júní skemmdist er það var á leið norsku skipi til hjálpar og smávægileg bilun varð hjá Skúla Magnússyni. Ekki er getið um í skeytum að neitt hafi orðið að mönnum og öll eru skipin á heimleið. Ekkert mun hafa orðið að öðrum togurum á þessum slóðum. Veðrið var í gær að ganga niður.
Kl. 6 á föstudagsmorgun fékk Úranus á sig brotsjó, er skipið var statt 250 sjómílur suðaustur af Færeyjum á heimleið. Í skeyti til útgerðarfélagsins, sem var 12 tíma að komast til viðtakanda, var sagt að Úranus hefði misst báða björgunarbátana, og tvo gúmmíbáta, allar bátauglur séu stórskemmdar og ónýtar, loftventill yfir kyndistöð gjörónýtur, reykháfur mikið doldaður, ein plata á vélarrist dælduð, en aðrar sýnilegar skemmdir ekki stórvægilegar. Útgerðarfélagið Júpiter h.f. sendi Úranusi fyrirspurn um það hvernig veður væri. Kom svar í fyrrinótt, þar sem sagði að veður færi batnandi og Úranus væri kominn á Færeyjabanka og virtist allt í lagi með ferð skipsins. Jafnframt lét Júpiter skipaskoðun rikisins vita um atburðinn svo og skoðunarstjóra Lloyds. Þess má geta að Úranus mun enn hafa tvo 12 manna gúmmíbáta um borð.
Hafnarfjarðartogarinn Júni var einnig á heimleið frá Þýzkalandi, kominn 1 ½ sólarhrings ferð út á Norðursjó. Var togarinn lagður af stað að aðstoðarskipi, sem var í nauðum statt, líklega björgunar- og veðurathugunarskipinu Eger, er það fekk á sig brotsjó og laskaðist stýrið. Kl. 1 í gær barst Bæjarútgerðinni í Hafnarfirði skeyti frá Júní, þar sem segir: Hér hefur verið NA-stormur. Vorum að aðstoða bát, sem var illa staddur, er við fengum á okkur brotsjó, sem laskaði dálítið stýrið. Erfitt að beygja á annað borðið. Erum á heimleið. Skúli Magnússon seldi í Þýzkalandi 14. febrúar og var einnig á heimleið, er óveðrið skall á. Hann tilkynnti Bæjarútgerðinni í Reykjavík að eftir veðrið þurfi skipið smávægilegar lagfæringar við og álíti réttara að fara inn til Aberdeen. Var Skúli á leið þangað í gærmorgun og allt í lagi um borð. Hafði útgerðarfélagið samband við Þórarin Olgeirsson sem sagði að veðrið væri að ganga niður.
Blaðið leitaði sér upplýsinga um aðra togara, sem vitað var um á leið milli Íslands og meginlandsins, og fékk eftirfarandi fréttir af þeim: Þorkell máni átti að selja eftir helgina í Þýskalandi, en mun tefjast vegna veðursins. Beið hann þess að veður lægði við Færeyjar. Jón Þorláksson er á leið heim og hafði leitað vars í Skotlandi. Hvalfellið er á leið út og höfðu borizt fregnir um að allt gengi eðlilega og einnig að allt væri í lagi hjá Frey, en þeir voru á leið til Þýzkalands, til að selja 19. Febrúar. Haukur og Norðlendingur áttu að selja 21. og munu ekki hafa verið komnir suður í óveðrið. Af farþegagkipum höfum við aðeins fengið fregnir af Reykjafossi á óveðurssvæðinu, en hann var á leið milli Kaupmannahafnar og Rotterdam. Ekkert varð að hjá honum.

Morgunblaðið. 20 febrúar 1962.


B.v. Úranus RE 343 á toginu.                                                 Úr safni Hafliða Óskarssonar.

           B.v. Úranus RE 343 TFUG

Nýsköpunartogarinn Úranus RE 343 var smíðaður hjá Alexander Hall & Co Ltd í Aberdeen í Skotlandi árið 1949. 656 brl. 1.000 ha. 3 þennslu gufuvél. Smíðanúmer 725. Eigandi var Júpíter h/f í Reykjavík frá 2 apríl sama ár. Úranus kom til heimahafnar sinnar, Reykjavíkur hinn 5 apríl árið 1949. Úranus RE 343 landaði síðast í Reykjavík 7. marz árið 1974 og fór til Spánar hinn 17. apríl sama ár með Marz RE 261 í togi þangað sem þeir voru seldir í brotajárn og var tekinn af skrá 20 maí árið 1974.

Ýmsar breytingar voru gerðar á teikningu togarans, s.s. settur á skipið pólkompás sem staðsettur var framan á brúnni, pokabómur festar upp undir salningu. Þær vísuðu þá lárétt út þegar pokinn var hífður út og náði lengra en venjulegar bómur sem vísuðu skáhallt upp og voru festar neðarlega á mastrið. Úranus var jafnframt fyrsti togarinn sem smíðaður var með hærri lunningar sem náðu aftur að svelgnum. Áður höfðu togarar Tryggva, Neptúnus og Marz fengið hækkaðar lunningar en þær náðu aðeins aftur fyrir vantinn.

  • 1
Flettingar í dag: 238
Gestir í dag: 20
Flettingar í gær: 1134
Gestir í gær: 51
Samtals flettingar: 1062863
Samtals gestir: 76985
Tölur uppfærðar: 11.12.2024 13:40:32