Færslur: 2017 Desember

31.12.2017 10:24

Áramót 2017 / 2018.








Óska ykkur öllum gleðilegs nýs árs og takk fyrir samfylgdina hér á síðunni á árinu sem er að líða.Megi árið 2018 færa okkur öllum gæfu. Hafið það ávallt sem allra best.Kærar kveðjur til ykkar allra.

31.12.2017 06:45

1903. Helga ll RE 373. TFSR.

Helga ll RE 373 var smíðuð hjá Ulstein / Hatlö A/S í Ulsteinvik í Noregi árið 1988 fyrir Ingimund h/f, fiskverkun í Reykjavík. 794 brl. 3.000 ha. Bergen Diesel vél. 2.207 Kw. Skipið var selt 27 september 1995, Samherja h/f á Akureyri, hét Þorsteinn EA 810. Skipið var lengt árið 2001, mældist þá 1.086 brl.  Árið 2004 heitir skipið Þorsteinn ÞH 360. Selt árið 2005, Hraðfrystistöð Þórshafnar h/f á Þórshöfn, sama nafn og númer. Selt 2008, Ísfélagi Vestmannaeyja. Skipið var selt 4 júlí 2014, Royal Greenland í Nuuk í Grænlandi. Skipið heitir í dag Tuneq GR 6-40 og er gert út frá Nuuk.


1903. Helga ll RE 373.                                                                                   (C) Snorri Snorrason.

     Helga II RE 373 komin til heimahafnar
    Nýtum loðnukvóta tveggja skipa og þorskkvóta þriggja
           segir Ármann Ármannsson, framkvæmdastjóri  

Hið nýja nóta og togskip Helga II RE 373 kom til landsins í vikunni. Skipið er í eigu Ingimundar hf og kemur í stað eldra skips með sama nafni. Skipið er búið til loðnuveiða og rokju- og bolfiskveiða og vinnslu. Frystigeta er um 30 tonn á sólarhring. Skipið er 793 tonn að stærð, ber um 1.000 tonn af loðnu og um 150 tonn af frystum afurðum. Helga II er byggð af Ulsteinskipasmíðastöðinni í Noregi og hönnuð af Skipsteknisk a/s í Álasundi. Hún er 51,70 metrar að lengd og mesta breidd er 12,50 metrar. Á vinnsludekki eru flökunarlínur, pökkun og vigtun fyrir þorsk, karfa og grálúðu og rækjuvinnslulína og frystitæki. íbúðir eru í skipinu fyrir 23 manns, þarf af 5 í eins manns klefum. Helga II er búin öllum nýjustu og fullkomnustu fiskileitar- og siglingatækjum. Helga II fer um helgina til loðnuveiða, en hún heldur loðnuveiðileyfi eldra skipsins og mun jafnframt veiða í vetur kvóta Helgu III RE, sem er í eigu Ingimundar hf.
Miðað við sömu úthlutun og á síðasta ári gæti því heildarkvóti skipsins orðið um 36.000 til 38.000 tonn. Auk þess hefur skipið leyfi til rækju- og bolfiskveiða. Ármann Ármannsson er framkvæmdastjóri Ingimundar hf: "Mér líst mjög vel á skipið," segir hann. "Það kostar nettó 330 til 340 milljónir og á að geta fiskað nóg til að standa undir sér. Það gerir tvöfaldur loðnukvóti meðal annars og þorskvóti allra skipanna, það er Helgu, Helgu II og Helgu lll, sem er um 1.300 tonn. Um leið verður saltfisksvinnslu hætt í landi og hin tvö skipin verða eingöngu á rækju. Síðan er möguleiki að fara með nýja skipið á Dorhn-bankann, þar sem rækjuveiði er fyrir utan kvóta. Skipstjóri er Geir Garðarsson, en hann sagði í samtali við Morgunblaðið, að skipið hefði reynst vel á heimleiðinni og væri hið bezta í alla staði og mikill munur frá gömlu Helgunni. Yfirvélstjóri er Kristján Bergsson. Bjarni Hilmir Sigurðsson, fyrsti vélstjóri, hafði umsjón og eftirlit með byggingu skipsins í Noregi. Gamla Helgan, sem víkur fyrir þeirri nýju fór utan sem greiðsla upp í nýja skipið. Hún var upphaflega byggð í Noregi 1967 og hafði því náð tvítugsaldrinum. Hún var lengd 1974 og yfirbyggð 1977 og var 281 brúttótonn að stærð. Hún bar um 550 tonn af loðnu.

Morgunblaðið. 21 október 1988.


1903. Þorsteinn EA 810 á loðnuveiðum.                                                (C) Þórarinn Guðni Sveinsson.


1903. Þorsteinn ÞH 360.                                                                                   Ljósmyndari óþekktur.

    Grænlenskt fiskiskip í Akraneshöfn

Stórt og fallegt fiskiskip liggur nú í Akraneshöfn og vekur athygli margra, ekki síst vegna þess að það er skráð í Nuuk, höfuðstað Grænlands. Það heitir Tuneq. Glöggir skipaáhugamenn þekkja þó að hér er komið aflaskip sem hefur þjónað ákaflega vel og dyggilega í íslenska fiskiskipaflotanum um áratugaskeið. Það hét fyrst Helga II RE þegar það kom nýtt til landsins árið 1988, síðan Þorsteinn EA og loks Þorsteinn ÞH. Ísfélag Vestmannaeyja átti skipið þar til í ár að fyrirtækið flaggaði því út til Grænlands. Þar stendur til að gera það út hjá grænlenskri útgerð sem Ísfélagið á hlutdeild í. Undanfarið hefur skipið verið í slipp í Reykjavík þar sem viðhaldi hefur verið sinnt og skipið málað. Ætlunin er að það stundi markrílveiðar í grænlenskri lögsögu nú í sumar.
Ástæðan fyrir því að Tuneq hið grænlenska er komið til Akraness er að þar munu fyrirtækin Þorgeir & Ellert og Skaginn vinna að lagfæringum og niðursetningu á nýjum vinnslubúnaði fyrir makríl. "Það er verið að yfirfara og gangsetja að nýju frystibúnað skipsins. Skaginn setti vinnslulínu fyrir uppsjávarfisk um borð í það fyrir mörgum árum. Það var þá hugsað fyrir frystingu á síld og loðnu. Þessi lína og frystitækin hafa ekkert verið notuð í ein sex eða sjö ár. Nú ætlum við að fá þetta til að snúast og virka eins það á að gera," segir Einar Brandsson tæknistjóri Skagans í samtali við Skessuhorn. Auk þessa verður bætt við nýjum búnaði á milliþilfari skipsins fyrir makrílvinnslu. Einar segir að settir verði niður tveir hausarar fyrir makríl. "Skaginn smíðar búnað við þá. Svo verður komið fyrir nýjum stærðarflokkara fyrir uppsjávarfisk um borð í skipinu. Hann er íslensk framleiðsla af svokallaðri Stylegerð. Með þessu öllu ætti Tuneq að verða vel útbúið til að stunda veiðar á makríl og frysta aflann um borð. Við reiknum með að skipið verði á Akranesi í um mánuð á meðan unnið er í því."

Skessuhorn. 19 tbl. 7 maí 2014.



Tuneq GR 6-40 á leið í slippinn í Reykjavík.                         (C) Þórhallur S Gjöveraa. 18 apríl 2016.


Tuneq GR 6-40 í slippnum í Reykjavík.                                    (C) Þórhallur S Gjöveraa. 5 maí 2016.


Tuneq GR 6-40 nýmálaður við Ægisgarð.                                 (C) Þórhallur S Gjöveraa. 6 júlí 2016.


Fyrirkomulagsteikning af Helgu ll RE 373.                               Mynd úr Ægi frá nóvember 1988.

               Helga ll RE 373.

Nýtt nóta og togveiðiskip, m/s Helga II RE 373, bættist við fiskiskipastólinn 18. október s.l., en þann dag kom skipið í fyrsta sinn til heimahafnar sinnar, Reykjavíkur. Skipið er smíðað hjá Ulstein Hatlö A/S í Ulsteinvik, Noregi, en er hannað hjá Skipsteknisk A/S, Noregi. Helga II RE er þriðja nóta og togveiðiskipið, sem umrædd stöð afhendir íslenskum útgerðaraðilum á rúmu ári, hin fyrri eru Pétur Jónsson RE 69 og Hákon ÞH 250. Fyrrnefnd tvö skip voru smíðuð eftir sömu skrokkteikningu, en Helga II er stytt útgáfa af umræddum skipum, mesta lengd er um 6 metrum minni, sem einkum stafar af breyttri lögun á skut og stefni, auk um þriggja bandabila styttingu í smíðalengd.
Auk þess er Helga II smíðuð með perustefni. Megin fyrirkomulag er hliðstætt í skipum þessum, svo og véla- og vindubúnaður. Helga II er búin vinnslu- og frystibúnaði með aðaláherslu á bolfiskflakavinnslu og heilfrystingu á karfa og grálúðu, en fyrrnefnd skip eru sérstaklega búin til rækjuvinnslu. Hið nýja skip kemur í stað eldra skips með sama nafni, sem selt hefur verið úr landi. Helga II RE er í eigu Ingimundar hf. í Reykjavík. Skipstjóri á skipinu er Geir Garðarsson og yfirvélstjóri Kristján Bergsson. Framkvæmdastjóri útgerðar er Ármann Ármannsson.

Ægir. 11 tbl. 1 nóvember 1988.

27.12.2017 20:03

B. v. Neptúnus GK 361 kemur til Hafnarfjarðar.

Neptúnus GK 361 kom til heimahafnar sinnar, Hafnarfjarðar í fyrsta sinn á þessum degi fyrir 70 árum. Togarinn var smíðaður hjá John Lewis & Sons Ltd í Aberdeen í Skotlandi árið 1947. 684 brl. 1.000 ha. 3 þennslu gufuvél. Eigandi var h/f Júpíter í Hafnarfirði frá 24 desember sama ár. Í ársbyrjun 1948, flytur Tryggvi Ófeigsson útgerð sína til Reykjavíkur. Neptúnus fær þá skráningarnúmerið RE 361. Togarinn var seldur í brotajárn til Spánar og tekinn af skrá 2 nóvember árið 1976.


B.v. Neptúnus RE 361 á veiðislóð.                              (C) Ásgrímur Ágústsson. Birt með hans leyfi.

     Neptúnus GK 361 er 183 fet á lengd

Klukkan 8 á sunnudagsmorgun kom stærsti togari sem íslendingar hafa eignast til þessa, til Hafnarfjarðar. Þetta er nýsköpunartogarinn Neptúnus, eign h.f. Júpiter í Hafnarfirði. Eins og skýrt hefir verið frá hjer í blaðinu er Neptúnus talsvert mikið frábrugðinn hinum fyrri nýsköpunartogurum, hvað innrjettingu og stærð viðvíkur. Hann er 183 1/2 fet á lengd á móti 175 fetum, sem lengd hinna nýsköpunartogaranna er, breiddin hin sama og á öðrum nýsköpunartogurum. Brúttólestir er hann 717. Til Hafnarfjarðar var Neptúnus siglt á 3 1/2 sólarhring. Hreppti skipið vont veður mestan hluta leiðarinnar. Skipverjar láta vel yfir skipinu sem góðu sjóskipi. Þeir Þórarinn Olgeirsson og Tryggvi Ófeigsson sáu um smíði skipsins og ákváðu allar breytingar sem gerðar hafa verið. Neptúnus fór á veiðar í nótt er leið.

Morgunblaðið. 30 desember 1947.


B.v. Neptúnus RE 361 heldur til hafs.                                              Úr safni Tryggva Sigurðssonar.

Nýsköpunartogarinn Neptúnus seldi afla sinn                 í gær fyrir hálfa milljón kr

"Skýjaborgirnar" selja vel þessa dagana en "skýjaborgir" nefndu andstæðingar nýsköpunar atvinnulífsins nýsköpunartogarana þegar sósíalistar fluttu það mál í fyrstu. Skýjaborgin Neptúnus, annar stærsti nýsköpunartogari landsmanna setti nýtt met í gær þegar hann seldi afla sinn í Englandi fyrir hálfa milljón króna. Aflinn sem togarinn seldi var 5709 kits; þar af voru 4293 kits þorskur, 898 kits ýsa, 358 kits ufsi og lítilsháttar af öðrum fisktegundum, samtals 5709 kits fyrir 19.069 steriingspund eða hálfa miljón króna. Þetta var fimmta söluferð togarans en í tveimur öðrum ferðum hafði hann einnig sett afla og sölumet. Í fyrradag setti nýsköpunartogarinn Akurey nýtt sölumet fyrir minni gerð nýsköpunartogaranna, seldi hann fyrir 14 903 sterlingspund.

Þjóðviljinn. 8 maí 1948.


Neptúnus RE 361 kemur til hafnar með fullfermi.                                          Ljósmyndari óþekktur.

Neptúnus tefst í Englandi vegna brunaskemda

Togarinn Neptúnus hefir orðið fyrir töfum í Englandi vegna bruna í kyndistöð skipsins. Menn sakaði ekki. Rjett áður en skipið átti að sigla frá Grimsby til Reykjavíkur var það að ljúka við að taka olíuforða. Kviknaði þá eins og áður segir, í kyndistöð skipsins. Um tíma leit svo út, að eldurinn mundi ná útbreiðslu og ef til vill komast í olíugeyma skipsins. Gat þá orðið um sprengingu að ræða, sem hefði ónýtt skipið.
Slökkviliðinu í Grímsby, sem var komið á vettvang innan fárra mínútna, tókst að ráða niðurlögum eldsins. Skemmdir urðu nokkrar í kyndistöð, einangrun á eimkatli og loftskeytaklofa. Viðgerð á skipinu mun taka nokkurn tíma. Neptúnus er tæplega ársgamall og er eigandi hans hlutafjelagið Júpíter í Reykjavík. Hann hefur farið 13 söluferðir á árinu og er söluhæstur allra togara á árinu 1948.
Hefur selt fyrir 172 þúsund  sterlingspund, og setti heimsmet í sölu í maí s. I. Hann er systurskip við togarann Mars, en samkvæmt teikningu af þeim í öllum aðalatriðum hefur ríkisstjórnin samið um byggingu 10 nýrra togara í Bretlandi.
Skipstjóri á Neptúnus er hinn þjóðkunni aflamaður Bjarni Ingimarsson, en hann sigldi ekki með skipið til Englands þessa söluferð.

Morgunblaðið. 17 desember 1948.


Neptúnus RE 361 leggst að bryggju í Hull.                                                   Ljósmyndari óþekktur.

       Eldur í Neptúnusi út af Garðskaga
                      Mannbjörg varð

Um kl. 18.30 í gærkvöldi kom upp eldur í togaranum Neptúnusi, er hann var staddur 21 sjómílu norðvestur af Garðskaga. Skipshöfnin, 32 menn , snerist þegar gegn eldinum, sem kom upp undir katli skipsins, en fékk ekki við neitt ráðið. Á tíunda tímanum gaf skipstjórinn, Valdimar Guðmundsson , skipshöfninni fyrirmæli um að yfirgefa skipið, en þá var varðskipið Albert komið á staðinn til hjálpar. Áhöfn togarans fór á tveimur bátum yfir í varðskipið, og sakaði engan . K l. 23.15 í gærkvöldi höfðu sjö menn af áhöfn b.v. Neptúnusar farið aftur um borð í skipið, þeirra á meðal skipstjórinn. B.v. Júpíter var þá kominn á staðinn, og kl. 0.50 hafði taug og dráttarvírar verið festir milli skipanna . Lagði bv Júpiter þá af stað til Reykjavíkur með bv. Neptúnus í drætti. 25 menn af áhöfn Neptúnusar voru þá um borð í Albert og væntanlegir til Reykjavíkur milli kl. 3 og 4 í morgun . Hinir sjö voru í b.v. Júpiter, en hann var væntanlegur til Reykjavíkur ásamt Neptúnusi kl. 6-7 í morgun .
Búizt var við í nótt, að hafnsögubáturinn Magni kæmi á móti skipunum með aflmiklar slökkvidælur. Sem fyrr segir, bar slökkvistarf áhafnarinnar á Neptúnusi ekki árangur. Eldurinn náði fljótlega útbreiðslu í vélarúminu. Þar niðri voru gas- og súrefnistæki, sem juku á sprengingarhættu í skipinu. Sagði Tryggvi Ófeigsson, útgerðarmaður, í stuttu símtali við Morgunblaðið í gærkvöldi, að það hafi fyrst og fremst verið með tilliti til þessarar hættu, að skipið var yfirgefið. Útgerðarfélögin Júpíter og Marz gera tvo fyrrnefnda togara út Tryggvi sagði og, að áður en skipið var yfirgefið, hafi öllum hurðum og gluggum verið lokað í þeirrr von að á þann hátt mætti kæfa eldinn. Þegar Mbl. vissi síðast til í nótt, var of snemmt að fullyrða nokkuð um hugsanlega björgun skipsins, en mikill eldur var í því, þegar það var yfirgefið. Skipið er vátryggt hjá Vátryggingamiðstöðinni hf.
Liklegt var talið, að kviknað hefði í út frá einangrun á katli. Togarinn Neptúnus, sem er eign h.f." Júpíters hér í Reykjavík, fór á veiðar héðan aðfaranótt föstudags. Togarinn hefur undanfarið verið í 16 ára flokkunarviðgerð í Reykjavik. Slík flokkunarviðgerð mun kosta um 2,5 millj. kr. Bjarni Ingimarsson, hinn þjóðkunni skipstjóri, fór með sínu gamla skipi í þessa fyrstu ferð eftir flokkunarviðgerðina, en hann hefur undanfarið verið með bv. Júpíter. Botnvörpungurinn Neptúnus er smíðaður í Aberdeen árið 1947, 684 brúttólestir að stærð. Þegar hann var fimmtán mánaða gamall, kom upp eldur í honum, er hann var staddur í Grimsby. Urðu þá svo miklar skemmdir á skipinu, að það kostaði um 3/4 af kaupverði skipsins að endurbæta hann.
Alla tíð hefur Neptúnus verið meðal aflahæstu togara íslenzka fiskiskipaflotans. Árið 1948 setti hann sölumet (í sölu ísvarins fisks) í Bretlandi. Var það heimsmet, sem stóð óhnekkt í þrettán ár.

Morgunblaðið. 29 ágúst 1964.


B.v. Neptúnus á toginu.                                                                 (C) Sigurgeir B Halldórsson.

                Neptúnus kveður

B.v. Neptúnus RE 361, einn frægasti togari íslendinga fyrr og síðar, sigldi í gær áleiðis til Spánar í brotajárn. Hann hefur legið á þrjú ár við Ægisgarð. Eigandi Neptúnus var h/f Júpiter. Togarinn var smíðaður 1947 í skipasmiðju John Lewis & Sons í Aberdeen. Smíði Neptúnusar var að öllu leyti lokið á aðfangadagskvöld jóla 1947, er skipið hélt áleiðis til Íslands. Skipstjóri var Bjarni Ingimarsson. Neptúnus kom til Hafnarfjarðar á 3. í jólum og fór á veiðar tafarlaust, eftir að Páll Halldórsson, skólastjóri Stýrimannaskólans, hafði lokið mælingu skipsins. Neptúnusi gekk afburða vel strax. Setti heimsmet í sölu í Grimsby þann 7. mai 1948, landaði 5.709 kits, sem jafngildir 363 tonnum. Sala í sterlingspundum var 19.069.
Neptúnus átti heimsmetið í alls þrettán ár, lengst allra togara fyrr og síðar. Á karfaárunum eftir 1950 kom Neptúnus til Reykjavíkur með einn mesta karfaafla, sem nokkur togari hefur fengið. Neptúnus var systurskip Marz, en þau voru smíðuð samtímis. Tryggvi Ófeigsson sá um smíði beggja togaranna, kom með þeim heim og tók við þeim báðum. Marz kom til Reykjavíkur á sumarmálum 1948. Skipstjóri á honum var Þorsteinn Eyjólfsson. Meðan á smíði skipanna stóð dvaldist Tryggvi Ófeigsson að mestu í Aberdeen og fékk eftirfarandi breytingum framgengt á smíðasamningi nýsköpunarstjórnarinnar: 1) Skipin voru lengd um 8,5 fet. 2) Skjólborð hækkað, sem var talin hin ágætasta breyting, þegar skipverjar unnu á framdekki. 3) Lestarhlerar gerðir úr stáli, svo aldrei þurfti eftirlits á dekki í ofviðrum. 4) "Mónó"-lifrardælur settar í bæði skipin, þannig að lifrarburður var úr sögunni, sem var afleit vinna og hættuleg í vondum veðrum. Neptúnus og Marz voru fyrstu skipin með þessum breytingum.
Stækkun skipanna jók burðarþol mjög og skipin urðu gangmeiri, svo um munaði í mótvindi. Margar fleiri breytingar voru gerðar, þótt ekki séu þær taldar hér. Miklir aflamenn hafa verið skipstjórar á Neptúnusi. Lengst var Bjarni Ingimarsson, alls þrettán ár, og Jóhann Sveinsson, sem var í átta ár. Neptúnus hefur borið að landi geysilegan afla fyrir íslenzku þjóðina, verið mikið happaskip og greitt alla tíð hæstu opinber gjöld allra íslenzkra togara.
Neptúnus kveður Ísland skuldlaus.

Morgunblaðið. 7 október 1976.

26.12.2017 16:47

2895. Viðey RE 50. TFJI.

Viðey RE 50 var smíðuð hjá Celiktrans Shipyard í Istanbúl í Tyrklandi árið 2017 fyrir H.B. Granda h/f í Reykjavík. 1.827 bt. 2.445 ha. MAN B&W 6L27/38, 1.799 Kw. Smíðanúmer CS 50. Skipið er hannað af Nautic, Skipahönnun og ráðgjöf í Reykjavík. Viðey kom til heimahafnar sinnar, Reykjavíkur á vetrarsólstöðum, hinn 21 desember síðastliðinn. Móttökuathöfn var haldin daginn eftir út í Örfirisey, og við það tækifæri var skipinu formlega gefið nafn. Viðey er glæsilegt skip eins og systurskip hennar sem þegar eru komnar til landsins, Engey RE 91 og Akurey AK 10. Óska eigendum og áhöfn til hamingju með nýja skipið og velfarnaðar í framtíðinni.
Skipstjóri á Viðey er Jóhannes Ellert Eiríksson, sem áður var skipstjóri á Ottó N Þorlákssyni RE 203, en hann verður væntanlega seldur á næstunni. Áhöfnin á Ottó mun fylgja skipstjóra sínum á hið nýja og glæsilega skip.


2895. Viðey RE 50 við bryggju í Örfirisey í dag.


2895. Viðey RE 50.


2895. Viðey RE 50.


2895. Viðey RE 50 og Höfrungur í Örfirisey.


2895. Viðey RE 50 við bryggju í Örfirisey.                       (C) Þórhallur S Gjöveraa. 26 desember 2017.


     Móttökuathöfn Viðeyjar RE 50 í dag

Í dag var haldin móttökuathöfn vegna komu ísfisktogarans Viðeyjar RE 50 til landsins, en Viðey leysir Ottó N. Þorláksson af hólmi eftir tæplega 40 ára dygga þjónustu. Athöfnin fór fram í heimahöfn skipsins við Reykjavíkurhöfn kl.14:00. Vilhjálmur Vilhjálmsson, forstjóri HB Granda, bauð gesti velkomna og fjallaði um mikilvægi endurnýjunar flotans fyrir félagið ásamt því að hann þakkaði því góða fólki sem einna helst hefur unnið að smíði skipsins.
Krisján Þór Júlíusson, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, ávarpaði einnig gesti móttökunnar og fjallaði meðal annars um það að íslenskur sjávarútvegur hafi snúið vörn í sókn. Hann lagði áherslu á það hversu mikill ávinningur það er að fá ný skip með framúrskarandi tækni og tækjabúnað á millidekkjum og í lestarkerfum sem byggir á íslensku hugviti og ekki hvað síst á reynslu sjómanna. Meðferð aflans verði  mun betri og aðbúnaður áhafnar eins og best verður á kosið. Síðast en ekki síst sé Viðey, ásamt systurskipum hennar, Engey og Akurey, mun umhverfisvænni en þau eldri og að breytingunni megi líkja við byltingu. Hann óskaði HB Granda til hamingju með Viðey og sagði skipið vera góðan vitnisburð um þann kraft og sóknarhug sem einnkennir HB Granda og um leið íslenskan sjávarúteg um þessar mundir. 
Karlakór Reykjavíkur söng síðan lag fyrir gesti og Líf Magneudóttir, forseti borgarstjórnar Reykjavíkurborgar óskaði félaginu til hamingju og nefndi í ávarpi sínu hversu vel við hæfi það væri að fá þrjú ný skip í Reykjavíkurhöfn á 100 ára afmæli gömlu hafnarinnar. Hún nefndi einnig mikilvægi sjávarútvegs í áranna rás og að sjávarútvegurinn muni áfram vera ein mikilvægasta atvinnugrein Íslendinga. Að lokum afhenti hún Ella skipstjóra og áhöfn skipsins gjöf í tilefni komu skipsins.
Rannveig Rist, varaformaður stjórnar HB Granda, gaf skipinu síðan formlega nafn og Sr. Hjálmar Jónsson blessaði skipið. Eftir blessunina söng karlakórinn að nýju. Í lok athafnarinnar gafst gestum kostur á að skoða skipið og þiggja veitingar um borð undir ljúfum harmonikkuleik Margrétar Arnardóttur.

Vefsíða H.B. Granda hf. 22 desember 2017.


            Þriðja systirin komin heim

Vel var tekið á móti nýj­um ís­fisk­tog­ara HB Granda, Viðey RE, við hátíðlega at­höfn við Reykja­vík­ur­höfn í gær. Kristján Þór Júlí­us­son, sjáv­ar­út­vegs- og land­búnaðarráðherra sagði Viðey, ásamt syst­ur­skip­um henn­ar, Eng­ey og Ak­ur­ey, mun um­hverf­i­s­vænni en þau skip sem þau leysa af hólmi. Til­komu systr­anna þriggja megi líkja við bylt­ingu.
Viðey leys­ir af hólmi Ottó N. Þor­láks­son sem þjónað hef­ur út­gerðinni í tæp 40 ár, en Eng­ey og Ak­ur­ey komu hingað til lands fyrr á ár­inu frá Céliktrans-skipa­smíðastöðinni í Tyrklandi.
Ísfisk­tog­ar­arn­ir þrír kosta sam­tals um sjö millj­arða króna, sam­kvæmt upp­lýs­ing­um Vil­hjálms Vil­hjálms­son­ar, for­stjóra HB Granda, að því er fram kem­ur í Morg­un­blaðinu í dag.
Vil­hjálm­ur fjallaði í gær um mik­il­vægi end­ur­nýj­un­ar flot­ans fyr­ir fé­lagið auk þess sem hann þakkaði því góða fólki sem einna helst hefði unnið að smíði skips­ins.
Ráðherr­ann óskaði enn frem­ur HB Granda til ham­ingju með Viðey og sagði skipið vera góðan vitn­is­b­urð um þann kraft og sókn­ar­hug sem einn­kenn­ir HB Granda og um leið ís­lensk­an sjáv­ar­út­eg um þess­ar mund­ir.

Mbl.is 23 desember 2017.


26.12.2017 07:56

B. v. Goðanes NK 105 kemur til heimahafnar á annan dag jóla árið 1947.

70 ár eru í dag síðan annar Nýsköpunartogari Norðfirðinga, Goðanes NK 105 kom til heimahafnar sinnar, Neskaupstaðar í fyrsta sinn. Goðanes var smíðaður hjá Cook Welton & Gemmell Ltd í Beverley á Englandi árið 1947. 655 brl. 1.000 ha. 3 þennslu gufuvél. 54,00 x 9,20 x 5,55 m. Smíðanúmer 786. Eigandi skipsins var samnefnt hlutafélag í Neskaupstað sem 8 einstaklingar stóðu að. Þeir voru;, Vigfús Guttormsson, Sigurður Hinriksson, Stefán Höskuldsson, Anton Lundberg, Þorsteinn Júlíusson, Ársæll Júlíusson, Jónas Valdórsson og Óskar Lárusson.
Strax í upphafi tókst góð samvinna með Bæjarútgerð Neskaupstaðar og Goðanesi h/f. Í febrúar 1947  samþykkti stjórn Goðaness að ráða framkvæmdastjóra Bæjarútgerðarinnar, Steindór Árnason til að annast einnig framkvæmdastjórn Goðaness h/f. Rekstrarstjórn útgerðarfélaganna var ávallt sameiginleg eftir þetta. Goðanes h/f þurfti á bæjarábyrgð að halda vegna kaupa á togaranum og var sú ábyrgð veitt með áhveðnum skilyrðum, sem voru m.a. að skipið væri skráð í Neskaupstað og gert þaðan út.
Skipverjar skulu vera búsettir í Neskaupstað, að svo miklu leyti sem tök eru á.
Bæjarsjóður Neskaupstaðar skildi hafa forkaupsrétt að skipinu. Verði það selt innan fimm ára frá hingaðkomu þess skyldi Bæjarsjóður hafi rétt til að kaupa það á upphaflegu verði að viðbættum endurbótum eða breytingum, en að frádreginni fyrningu. B.v Goðanes NK 105 var einn af tíu togurum sem smíðaðir voru fyrir íslendinga í Beverley.

Heimild að hluta úr Norðfjörður saga útgerðar og fiskvinnslu. Smári Geirsson 1983.

 
B.v. Goðanes NK 105 að koma til heimahafnar úr siglingartúr.                     (C) Björn Björnsson.

B.v. Goðanes NK 105 í smíðum í Beverley.                                                        Mynd úr safni mínu.
 

    B.v. Goðanes reyndur á mánudaginn

Nýsköpunartogarinn "Goðanes", sem verður gerður út frá Neskaupstað í Norðfirði, er væntanlegur hingað til lands fyrir jólin. Skipshöfnin, sem á að taka við "Goðanesi", fór utan með togaranum "Agli Skallagrímssyni" fyrir nokkurum dögum. Skipstjóri verður Árni Ingólfsson. Það er hlutafélagið Goðanes í Neskaupstað, sem gerir togarann út, með tilstyrk bæjarstjórnar staðarins. "Goðanes" er um 640 smálestir að stærð, af sömu gerð og nýsköpunartogararnir "Hvalfell" og "Geir" og smíðaður í sömu skipasmiðastöð, Beverley. Skipið fer í reynsluför á mánudaginn.

Vísir. 13 desember 1947.


B.v. Goðanes NK 105 við innri bæjarbryggjuna í Neskaupstað.                          (C) Björn Björnsson.


B.v. Goðanes NK 105 á toginu.                                                                          Ljósmyndari óþekktur.
 

  Neskaupstaður eignast tvo nýja togara í ár
        Síðari nýsköpunartogarinn kominn
        Geri aðrir 1.300 manna bæir betur

Goðanes, annar nýsköpunartogari Norðfirðinga kom til Neskaupstaðar kl. 11 á annan dag jóla. Var bærinn fánum skreyttur og mikill fögnuður við komu togarans, en Neskaupstaður, sem er 1300 manna bær, hefur eignazt tvo nýja togara á þessu ári. Fyrri nýsköpunartogari Norðfirðinga, Egill rauði hefur selt fyrir á aðra milljón og er nú í sinni 6. veiðiför.
Goðanes er eign samnefnds hlutafélags í Neskaupstað og eru hluthafar þessir; Vigfús Guttormsson, formaður félagsins, Sigurður Hinriksson, Jónas Valdórsson, Óskar Lárusson, Ársæll Júlíusson, Þorsteinn Júlíusson og Anton Lundberg. Goðanes er smíðaður hjá Beverley skipasmíðastöðvunum og er frágangur allur með ágætum. Skipstjóri er Árni Ingólfsson, 1. stýrimaður Guðmundur Ólafsson, (báðir úr Reykjavík), 1. vélstjóri er Jens Hinrkisson (frá Norðfirði). II. vélstjóri Bjarni Nikulásson, Loftskeytamaður er Pétur Goldstein. Hásetar eru frá Norðfirði. Framkvæmdastjóri er sami og Bæjarútgerðar Neskaupstaðar, Steindór Árnason. Konur eigenda togarans buðu áhöfn skipsins, bæjarstjórn stjórn sparisjóðsins o. fl. til hófs um kvöldið, og sátu það nálægt 100 manns. Var þar flutt kvæði eftir Guðmund Magnússon.
Ræður fluttu: Krístín Helgadóttir, Vigfús Guttormsson, Lúðvík Jósepsson, Bjarni Þórðarson, sr. Guðmundur Helgason, Jóhannes Stefánsson og Anton Lundberg. Goðanes fór í gærkvöld áleiðis til Reykjavíkur en þar á að setja bræðslutæki í skipið en síðan fer það á veiðar. Norðfirðingar eru mjög ánægðir með að hafa eignazt tvo nýja togara á þessu ári og þakka það góðri aðstoð fyrrverandi ríkisstjórnar, nýbyggingarráði, en einkum þó Lúðvík Jósepssyni alþingismanni.
Óvenju harður vetur hefur verið fyrir austan, er þar nú hörkufrost og snjór yfir allt. Bátar eru að búa sig til vertíðar á Hornafjörð og Suðurnes.

Þjóðviljinn. 28 desember 1947.



25.12.2017 15:26

1435. Haraldur Böðvarsson AK 12. TFBF.

Skuttogarinn Haraldur Böðvarsson AK 12 var smíðaður hjá Storvik Mekaniks Verksted A/S í Kristiansund í Noregi árið 1975. 299 brl. 1.500 ha. MaK díesel vél, 1.104 Kw. Smíðanúmer 67. Hét áður Batsfjord F-60-BD. Eigandi var Haraldur Böðvarsson & Co h/f á Akranesi frá júnímánuði sama ár. Árið 2004 sameinast H.B. & Co, Granda h/f í Reykjavík og heitir eftir það H.B. Grandi h/f. Togarinn var seldur 2005, Salar Íslandica ehf á Djúpavogi sem er fiskeldisfyrirtæki í Berufirði. Fékk nafnið Stapaey SU 120 og var lagt innarlega í Berufirði og notað sem fóðurprammi fyrir fiskeldið. Árið 2012 er skipið komið í eigu Fiskeldi Austfjarða h/f sem skráð er á Seltjarnarnesi, en með aðstöðu á Djúpavogi og í Berufirði. Stapaey var lagt núna í haust og bíður örlaga sinna við bryggju á Reyðarfirði ásamt 1622. Nökkva ÞH 27, en til stendur að Nökkvi dragi Stapaey erlendis í vor og bæði skipin endi í pottinum illræmda. Myndirnar af Stapaey sendi mér Ingvar Hrólfsson Hraundal, skólabróðir minn frá Neskaupstað og þakka ég honum kærlega fyrir þær.

1435. Haraldur Böðvarsson AK 12.                                                                  (C) Snorri Snorrason.

                Nýr skuttogari                            Haraldur Böðvarsson AK

Skuttogarinn Haraldur Böðvarsson AK 12 kom í sína heimahöfn "Krossvík" kl. 6 í gær, eftir rúmlega þriggja sólarhringa siglingu frá Bódö í Noregi. Þaðan keypti Haraldur Böðvarsson & Co. h.f. skipið sem hét áður "Bátsfjord" og er systurskip togarans "Skinney" sem keypt var til Hornafjarðar nýlega. Lengd skipsins er 46,45 m, breidd 9 m og dýpt 6,50 m. Aðalvélin er 1500 ha. MAK, 8 strokka. Togarinn er búinn öllum þeim fullkomnu tækjum, sem áður um getur í sambandi við innflutning slíkra skipa. Það var talað um það að þorskurinn og ýsan mættu nú fara að vara sig, ef stofnarnir ættu að halda lífi að óbreyttum aðgerðum í friðunar- og ræktunarmálum.
Við móttöku togarans flutti Jón M. Guðjónsson f.v. sóknarprestur ávarp, þar sem hann bauð skip og skipshöfn velkomna til hafnar og óskaði þeim öryggis og velfarnaðar í bráð og lengd. Hann minntist einnig Haralds Böðvarssonar og óskaði fyrirtækinu hagsældar og Akranesi atvinnuöryggis. Skipið fer á veiðar eftir tvo til þrjá daga.
Skipstjóri er Kristján Pétursson og vélstjóri er Jón Kristjánsson.

Morgunblaðið. 2 ágúst 1975.


Haraldur Böðvarsson AK 12 við bryggju á Akranesi.                            (C) Sveinn Ingi Thorarensen.


      Haraldur Böðvarsson AK 12

30. júlí s. l. kom skuttogarinn Haraldur Böðvarsson AK 12 til Akraness í fyrsta sinn. Þetta er 3. skuttogarinn, sem Akurnesingar eignast en fyrir eru á staðnum Krossvík AK og Ver AK. Skuttogari þessi, sem áður bar nafnið Batsfjord, var keyptur frá Noregi og var afhentur fyrri eigendum í apríl á þessu ári. Skipið er byggt hjá Storviks Mek. Verksted A/S Kristiansund, nýbygging nr. 67 hjá stöðinni, og er svonefnd R-155 A gerð frá Storviks. Þetta er fimmti skuttogarinn í flota landsmanna sem umrædd stöð hefur byggt og sá fjórði af þessari gerð, hinir þrír eru: Dagstjarnan KE 9, Framtíðin KE 4 og Skinney SF 20. Stálvík h.f. hefur byggt tvo skuttogaara af þessari gerð, en það eru Stálvík SI 1 og Runólfur SH 135. Haraldur Böðvarsson AK er í eigu samnefnds hlutafélags á Akranesi. Haraldur Böðvarsson AK mælist 299 rúmlestir, mesta lengd 46.45 m, breidd 9.00 m, dýpt að efra þilfari 6.50 m og dýpt að neðra þilfari 4.35 m. Lestarrými er um 280 m3 , brennsluolíugeymar 124 m3 og ferskvatnsgeymar 47 m3 .
Aðalvél er frá MAK, 1.500 hö, með Hjelset skiptiskrúfubúnaði og skrúfuhring. Hjálparvélar eru tvær Mercedes Benz, 160 ha, með 124 KVA Stamford rafölum. Stýrisvél er frá Tenfjord. Í skipinu eru tvær DIA8U togvindur (splitvindur), sambyggð akkeris- og grandaravinda og tveir kapstan frá Brattvaag svo og flotvörpuvinda frá Norwinch. Kapalvinda fyrir netsjártæki er frá Elac, rafdrifin. Af öðrum búnaði má nefna ferskvatnsframleiðslutæki, lifrarbræðslutæki svo og blóðgunarkör, þvottakar og færibönd á vinnuþilfari. íbúðir eru samtals fyrir 17 menn. Undir neðra þilfari (framskips) eru fjórir 2ja manna klefar og einn eins manns klefi. Á neðra þilfari eru tveir 2ja manna klefar og einn eins manns klefi. í þilfarshúsi (á efra þilfari) eru tveir eins manns klefar fyrir yfirmenn og íbúð skipstjóra. Helztu tæki í stýrishúsi eru: Ratsjá: Decca, gerð RM924, 48 sml. Ratsjá: Decca, gerð RM926, 64 sml. Miðunarstöð: Taiyo, gerð TD-A130. Loran: Decca DL 91, sjálfvirkur Loran C. Gyroáttaviti: Anschiitz. Sjálfstýring: Anschutz. Vegmælir: Bergen Nautik, gerð FDU.
Dvptarmælir: Simrad EQ 38. Dýptarmælir: Elac LAZ 71 m/botnstækkun. Fisksjá: Elac LAZ 61. Netsjá: Elac. Talstöð: Sailor T122/R106, 400 W SSB Örbylgjustöð: Simrad VHFon, gerð PC 3, 25 W.
Að öðru leyti er vísað í lýsingu á Skinney SF (14. tbl. '75), en þessir tveir skuttogarar eru byggðir eftir sömu teikningu, fyrirkomulag það sama og véla- og tækjabúnaður, þó með vissum undantekningum. Í Haraldi Böðvarssyni AK er flotvörpuvinda og einn kapstan umfram, en aftur á móti er ekki losunarkrani. Tæki í brú eru af sömu gerð, nema fiskileitartæki. Hvílur eru fyrir 17 í umræddu skipi á móti 19 í Skinney SF, en íbúðarrými er þó hið sama.
Skipstjóri á Haraldi Böðvarssyni AK er Kristján Pétursson og 1. vélstjóri Jón Skafti Kristjánsson. Framkvæmdastjóri útgerðar er Sturlaugur Böðvarsson.

Ægir. 21 tbl. 1 desember 1975.


Stapaey SU 20 við bryggju á Reyðarfirði.                                        (C) Ingvar Hrólfsson Hraundal.


Stapaey SU 120. Sér í Nökkva ÞH 27 lengst til hægri.               (C) Ingvar Hrólfsson Hraundal.


Stapaey SU 120.                                                                            (C) Ingvar Hrólfsson Hraundal.


Stapaey SU 120.                                                                            (C) Ingvar Hrólfsson Hraundal.

           Fiskeldi Austfjarða hf.

Fiskeldi Austfjarða hóf starfsemi árið 2012 og hefur síðan þá unnið markvisst að uppbyggingu á laxog regnbogasilungseldi á Austfjörðum. Áætlanir fyrirtækisins gera ráð fyrir umtalsverðri framleiðsluaukningu á eldisfiski. Það er liður í að styrkja núverandi starfsemi á Austfjörðum og gera rekstur fyrirtækisins arðbæran og samkeppnishæfan til lengri tíma. Áform fyrirtækisins byggja á því að framleiðsla og afurðir fyrirtækisins verði umhverfisvænar og framleiddar í sem mestri sátt við vistkerfi framleiðslusvæða. Félagið er með umhverfisvottunina AquaGap á framleiðslu og vinnslu félagsins. Slík vottun gerir miklar kröfur um sjálfbærni og er notkun allra ónáttúrulegra vinnsluefna bönnuð. Sveitarfélagið Djúpivogur hefur fengið vottun um umhverfisvænan rekstur frá Cittaslow og er hafin vinna við að Fiskeldi Austfjarða fái slíka vottun á sína starfsemi. Fiskeldi Austfjarða hefur nú þegar starfsemi í tveimur fjörðum, þ.e. Berufirði og Fáskrúðsfirði.
Í Berufirði hefur fyrirtækið leyfi til að framleiða 6.000 tonn af laxi og 2.000 tonn af regnbogasilungi á tveimur svæðum, Glímueyri og Svarthamarsvík. Í Fáskrúðsfirði hefur fyrirtækið leyfi til að framleiða 3.000 tonn af regnbogasilungi á þremur svæðum, Eyri, Fögrueyri og Höfðahúsabót. Samtals gerir þetta 11.000 tonn af laxi og regnbogasilungi. Áætlanir gera nú ráð fyrir að eingöngu verði alinn lax og að árleg í slátrun úr fiskeldinu aukist úr 11.000 tonnum í 21.000 tonn. Í ljósi burðarþolsmata fyrir Berufjörð og Fáskrúðsfjörð hafa áætlanir verið uppfærðar. Í Berufirði er því áætlað að ala 10.000 tonn af laxi í stað 6.000 tonna og 2.000 tonna af regnbogasilungi og í Fáksrúðsfirði er áætlað að ala 11.000 tonn af laxi í stað 3.000 tonna af regnbogasilungi. Útsetningaráætlun Fiskeldis Austfjarða, mun bjóði lög svo, taka mið af nýju áhættumati Hafrannsóknarstofnunar. Samkvæmt matinu munu 10.000 tonn sem áætlað er að ala í Berufirði, verða 6.000 tonn frjór lax og 4.000 tonn verða geldlax. Í Fáskrúðsfirði munu 6.000 tonn verða frjór lax og 5.000 tonn verða geldlax. Heildarmagn framleiðslunar verður eins og áður sagði í samræmi við nýtt áhættumat vegna hættu á erfðablöndun milli eldisfiska og náttúrulegra laxastofna.

Ice Fish Farm 2017.



25.12.2017 09:41

Víkingur NK 41.

Víkingur NK 41 var smíðaður í Noregi árið 1928. Eik og fura. 2,7 brl. Vél ókunn. Eigandi var Lárus Ásmundsson útgerðarmaður á Norðfirði. Óvíst hvenær hann eignaðist bátinn. Báturinn brotnaði og ónýttist um árið 1935. Víkingur var bátur af hinni svokallaðri Lófótengerð, sem voru nokkuð algengir á Austfjörðum um aldamótin 1900 og eftir það. 


Víkingur NK 41 á Norðfirði.                                                                             (C) Ólafur Óskarsson.


Bátar af Lófótengerð upp í fjöru á Nesi í Norðfirði sumarið 1905. Franskur sjómaður situr á steini í fjöruborðinu.            (C) Jón J. Dahlmann.

Lófótungar á línuveiðum við Narvík í Noregi árið 1899.                                           (C) Museum Nord.


                   Lófótungar

Bátar af gömlu Lofotgerðinni, grunnir, flatbotna með há og bein stefni og niðurskorna stafna. Lófótungar voru þeir kallaðir á Austurlandi. Þeir voru kunnir þar sumstaðar um og eftir síðustu aldamótin, ýmist fjórrónir eða sexrónir. Áður fyrr voru þessir bátar algengustu fiskifleyturnar í Lofoten. Þeir voru þar kallaðir áttæringar, þó að þeir væru með 5 ræði á borð. Þeir höfðu rásegl eins og gömlu víkingaskipin.

Þorsteinn J. Víglundsson. 1953.


24.12.2017 07:58

Togarar í höfn um jólahátíðina.



Óska ykkur öllum gleðilegra jóla og farsældar á komandi ári

Hafið það ávallt sem allra best yfir hátíðirnar

Bestu jólakveðjur til ykkar.

 

23.12.2017 10:02

318. Bára SU 526.

Bára SU 526 var smíðuð af Einari Sigurðssyni á Fáskrúðsfirði árið 1935. Eik og fura. 19 brl. 50 ha. Skandia vél. Eigandi var Samvinnufélag Búðakauptúns á Fáskrúðsfirði frá 16 febrúar sama ár. Seldur 27 mars 1940, Árna Stefánssyni á Fáskrúðsfirði. Ný vél (1947) 88 ha. Kelvin díesel vél. Seldur 30 september 1956, Tryggva Kristinssyni, Kristni Kristinssyni, Birni Þorbjarnarsyni og Guðbjarti Herjólfssyni í Vestmannaeyjum, hét Bára VE 85. Báturinn var talinn ónýtur og tekinn af skrá 10 júní árið 1967.


Bára SU 526 á siglingu á Fáskrúðsfirði.                                                            (C) Vilberg Guðnason.


Bára SU 526 á leið í línuróður.                                                                        (C) Vilberg Guðnason.

         Björgun úr sjávarháska.  


Sjómenn við strendur þessa lands, hafa löngum orðið að heyja erfiða baráttu og stundum mannskæða, við óblíð og óvægin náttúruöfl. Margir eru þeir, sem tapað hafa í baráttunni við hinn volduga Ægi, en margir hafa sigrað hinn gáskafulla og stundum ógurlega óvin. Hér verður skýrt frá slíkum átökum, eða þegar v.b. Hvanney SU 442 bjargaði v.b. Báru SU 526 úr sjávarháska við Hornafjarðarós. Hverfum aftur til dagsins 11. febrúar 1944 eða þar til fyrir liðugum 22 árum. Mikil útgerð var þá á Hornafirði og meðal báta, sem þaðan voru gerðir út, voru tveir bátar frá Búðum í Fáskrúðsfirði, Bára, eign Árna Stefánssonar og Hvanney, eign Jens Lúðvíkssonar og bræðranna Þórarins og Stefáns Guðmundssona. Bára var 19 lestir að stærð, smíðuð af Einari Sigurðssyni árin 1934-5. Hún var búin 50 ha. Skandía-vél .Formaður á Báru var Árni Stefánsson, vélstjóri Kristján, bróðir hans, en hásetar voru þeir Jóhann Jónasson, Búðum, Ingólfur Jónsson Þingholti og Jón Árnason. Hvanney var norskur bátur, 20 lestir að stærð, búin nýrri 110 hestafla Grey-vél. Hún var smíðuð í Noregi árið 1913 eftir því, sem næst verður komizt. Formaður var Jens Lúðvíksson, vélstjóri Jóhannes Michelsen, en hásetar Jón Stefánsson, Sandgerði, bróðir Árna og Kristjáns á Báru, Jón Finnbogason, Auðsbergi og Aron Hannesson, sem nú er látinn. Bátar á Hornafirði höfðu búizt til róðrar aðfararnótt 11. febrúar en þar sem veðurútlit var slæmt, hættu sumir þeirra við að fara. Vertíð var nýhafin, búið að fara 3-4 róðra. Í þessari verstöð var mikið kapp í mönnum og ötullega sótt, oft í slæmu veðri.
Hornafjarðarós er ekki árennilegur í slæmu og oft alveg ófær. Þverbrýtur fyrir hann, þegar verst gegnir. Miklar grynningar eru þar úti fyrir, straumþungt, bæði vegna sjávarfalla og Hornafjarðarfljóts, sem fellur um ósinn með enn meiri þunga á útfalli en annars. Yfirmenn á Báru voru lengi vel óráðnir, hvort fara skyldi í róðurinn, en þó var lagt upp, þegar komið var fram undir birtingu. Tveir aðrir bátar höfðu róíð, Svala frá Eskifirði og Sporður frá Húsavík. Allt gekk vel á leiðinni út á miðin, þrátt fyrir veðrið, en á var suðvestan vindur allhvass með skörpum éljahryðjum, og sjóþungt. Ákvörðunarstaðurinn var út af Hornafjarðarskerjum um klukkustundar sigling S.S.V. frá Hlein. Ekki fannst þeiim félögum ráðlegt að leggja alla línuna, og eitthvað mun yfirlegan hafa verið í styttra lagi.



Hornafjarðarós á góðviðrisdegi.                                                                       Ljósmyndari óþekktur.

Línudrátturinn geftk vel, en afli var tregur. Siglingin heim á leið gekk áfallalaust í fyrstu, þó hægt væri, á vél einu sinni eða svo.Eitthvað var rætt um það um borð að ganga vel frá öllu lauslegu. Við öllu mátti búast, er nálgast tæki ósinn, en ekki virtist nein sérstöft ástæða til að vera með frekari varúðarráðstsfanir en vant var. Hásetarnir þrír voru í hásetaklefa, en vélstjóri og formaður í stýrishúsi. Þegar Bára er stödd á siglingaleiðinni S.V. frá Þinganesskerjum og nokkrar bátslengdir ófarnar af þeirri leið, sem varasömust er talin, sjá þeir, sem í stýrishúsi eru, að mjög stór brotsjór tekur sig upp vestan við bátinn og stefna holskeflunnar er beint á hann.
Formaður snýr í skyndi stefni Báru í sjó, þó ekki beint, heldur beitir hann bakborðskinnung í sjóinn, af ótta við að stýrishús og allt ofan þilja geti sópast brott með sjónum. Sýnt þótti, að ekki varð undankomu auðið. Þessi feikna holskefla, á hæð við siglutoppa Báru og íhvolf eins og þær verstar geta orðið, ógnaði með sínum ægikrafti, og hamingjan ein mátti vita hvernig fara mundi. Báran mætir örlögum sínum sterkbyggð, en lítil á nútíma mælikviarða, eins og smáhnoðri í hafrótinu.
Hún lyftist fyrst upp á brotið, en svo er eins og kippt sé undan henni skorðuni og hún hafi engan flöt að standa á. Hún snýst undan sjónum í stjórnborða en síðan með miklu afli á hliðina, svo siglutré nema við sjó. Holskeflan æðir yfir og allt hverfur sjónum manna.
Rétt áður en brotið skellur yfir bátinn heyra þeir sem í hásetaklefanum halda sig undarlega háværan gný og finna að eitthvað er öðruvísi en á að vera. Þeir verða varir við að bátnum er snúið og slegið af vél og einn hásetanna stekkur upp í lúkarskappann til, að athuga, hvað um er að vera. Þegar hann lítur út, er sjórinn í þann veginn að skella á bátnum. Hann sér, hvað að fer og finnst hyggilegast að forða sér sem fyrst niður aftur. Um leið og hann fer niður, sér hann að lóðabalar úr bakborðsgangi hefjast á loft og eins og svífi í boga upp og yfir stýrishús bátsins. Síðan verður allt óljóst, hvað gerist. Allt lauslegt í hásetaklefa fer á fleygiferð. það heyrist braka og bresta í tré. Nokkrir menn hafa fylgzt með ferðum Báru frá því hún fór að nálgast landið. Menn eru staddir í Hvanneyjarvita í u.þ.m. 500 m. fjarlægð frá þeim stað, er sjórinn reið yfir bátinn. Nokkrir menn eru staddir uppi á Miklueyjarþúfu, svonefndri, einum bezta útsýnisstaðnum yfir ósinn, í nágrenni Hafnarkauptúns. Þar á meðal tveir bræður formanns og vélstjóra á Báru og faðir þeirra. Einnig urðu vitni að þessu skipsmenn á v.b. Sporði, sem var í tæpra 100 m. fjarlægð frá staðnum. Allir stara þessir menn, lostnir skelfingu, á sjóinn kaffæra bátinn, sjá bann hverfa og þeir standa á öndinni drykklanga stund, að þeim finnst, augu þeirra hvarfla Ieitandi um úfinn sjóinn. Báru er ekki að sjá á yfirborðinu. Allt í einu sjá mennirnir í Hvanneyjarvita eitthvað rautt í vatnsskorpunni, botninn á Báru kemur í ljós, kvikan brotnar yfir rekaldið, sem smáhækkar í sjónum og loksins brýtur báturinn af sér ok sjávarþungans og kemst á réttan kjöl.
Um borð í Báru var ömurlegt um að litast, línur og bólfæri vöfðust um bátinn frá siglutoppi að sjávarfleti. Sjö línubelgir voru fastir við "salningu" á aftursiglu. ÖIIu lauslegu hafði skolað fyrir borð og lunningin stjórnborðsmegin horfin. Framsiglan brotin sundur, en á sínum stað. Bómurnar dingluðu lausar - kaðlar sem héldu þeim höfðu slitnað. Í hásetaklefa var allt á tjá og tundri. Hringir af eldavél og kola glóð höfðu markað brunabletti í loft hásetaklefa og lágu nú m.a. í kojum skipverja. Stýrishúsið hafði staðizt sjóinn að mestu, en allar rúður þar voru brotnar. Í vélarrúminu hafði allt gengið úr skorðum, ekkert lauslegt á sínum stað. Sjór hafði komizt í bátinn, en minna en búast mátti við. Þegar formaður og vélstjóri verða þess varir, að báturinn er að komast á réttan kjöl, gripa þeir báðir til þess að gefa vélinni fullan kraft áfram. Hún hafði gengið allan tímann síðan báturinn fékk á sig sjóinn. Báturinn rífur sig upp, og þeir þykjast úr helju heimtir. En sjaldan er ein báran stök. Er þeir leggjast á stýrið og hyggjast sveigja bátnum inn á ósinn, fór vélin að þyngja ganginn, og að lokum stöðvast hún alveg. Þeir gera sér grein fyrir því, hvað að er. Línur og bátfæri, sem voru allt í kringum bátinn hafa lent í skrúfunni og nú virðast allar bjargir bannaðar. Stormur og straumur bera nú bát og menn í áttina til hinna ógnvekjandi Þinganesskerja austan við ósinn og hér má engan tíma missa. Bátverjar stökkva að akkerinu, losa um það og koma því út. Keðjan rennur á eftir og vír, sem tengdur var keðjunni. Til allrar hamingju nær akkerið festu í botni, og það strengist á vírnum, en sífellt nálgast þeir skerin. Nú er fátt góðra ráða. Skipverjar, sem sáu slysið, snúa á brott frá staðnum. Bát og vél er ekki treyst í þær aðstæður, sem þarna eru. Að hleypa upp í sand var ekki fýsilegt og varla hægt. Veður fór versnandi. Bátverjar hugsa til lands og hvort þaðan væri hugsanleg björgun, en þeim kemur saman um, að enginn mundi fara um ósinn nú. Allar bjargir virtust bannaðar og brotin á Þinganesskerjum varð meira en bátslengd aftan við Báru. Hér varð eitthvað óvænt að koma til og svo lengi er von sem lifir.

 
Hvanney SU 442 var smíðuð í Noregi árið 1913. Var fyrst í eigu P. Stangeland á Fáskrúðsfirði og hét þá Hövding SU 442. 20 brl.                                                          Mynd úr Íslensk skip.
 
Af Miklueyjarþúfu hafði verið fylgzt með því, sem gerðist, og þegar sást að báturinn var kominn upp og rak undan straum og vindi, var brugðið hart við til að leita eimhverra ráða til björgunar. Sennilega mun flestum hafa komið eitthvað svipað í hug. Hvanney ! Hún var með nýju aflmiklu vélina og auk þess þar um borð voru menn í þess orðs fyllstu merkingu. Gætu þeir ekki bjargað Báru, var lítil von. Þangað var farið, tíðindin sögð og það var engin fýluför. Þeir skipverjar af Hvanney, sem ekki voru að horfa á hrakfarir Báru, voru um borð og sem einn maður rísa þeir upp, vélin sett í gang með einu handtaki og leystar landfestar og haldið út að slysstaðnum. Á leiðinni út Ósinn voru lestarhlerar skorðaðir og allt lauslegt fest. Það voru geiglausir menn, sem þarna fóru og aðeins eitt í hug þeirra allra,  "Við björgum Báru, hvað sem það kostar." Eftir skamma stund eru þeir komnir á staðinn. Möguleikar til björgunaraðgerða eru athugaðir og flest, sem í hugann kemur í fyrstu, reyndist ógerlegt. Tvær tilraunir eru gerðar, til að láta lóðabelg með áfastri línu reka að Báru, en í bæði skiptin ber straumurinn hann frá. Aðstæður eru verri en orð fá Iýst. Formaður hugsar sitt ráð í skyndi:
Að koma sunnan að bátnum er ekki gerlegt, en þaðan var björgunarvonin mest. Straumur, stórsjór og vindátt stóð þaðan, og mestar líkur fyrir því að ekkert yrði ráðið við Hvanney ef afturhlutinn sneri í sjó. Formaðurinn kemur auga á eina leið, en ekki álitlega en hún er reynd. Farið er austur fyrir Báru, svo fast með brotunum af Þinganesskerjum, sem fært er, og rennt fram með bátnum, svo nærri, að línu verður komið um borð. Kannski mátti kalla þetta fífldirfsku, allavega áræði og þetta tókst. Grastóg var síðan dregið yfir í Báru, það fest og Hvanney með sín 110 hestöfl fór að mjaka Báru frá voðanum. Meðan á björgun hafði staðið, lá Hvanney undir áföllum. Tók hún á sig tvo sjóa, annan að framan en hinn helltist yfir bátinn að aftan, færði í kaf allt, sem þar var og braut sig fram í stýrishús um eldhús, sem staðsett var aftan stýrishússins og gegnum hurð þar á milli. Einn bátverja af Hvanney komst ekki í skjól, áður en sjórinn skall yfir en hafði tíma til að skorða sig af og ná góðum tökum í rekkann.
Ósinn var nú alveg ófær, svo mikið hafði sjórinn gengið upp meðan á björgun stóð, þó frábærlega stuttan tíma tæki. Haldið var áleiðis austur með landi í ólátasjó og hvössum vindi. Skipshöfnin á Hvanney, sem sýnt hafði bæði samheldni, öryggi og árvekni, hélt því áfram og ferðin til Berufjarðar gekk áfallalaust að kalla, en þangað komast bátarnir kl. 2 um nóttina. Ekki verður feigum forðað, né ófeigum á hel komið, segir máltækið, og hér átti það síðara vel við. Háskinn, sem Bára og "skipshöfn hennar var í, er öllum auðsær, og Hvanney og hennar skipshöfn lagði sig óhikað í sama háskann. En þegar giftan og áræðið, hreystin og manngæzkan haldast í hendur, fer vel. Fréttirnar bárust út um morguninn, Báru hafði verið bjargað úr sjávarháska. Skipshöfnin, sem vann að björguninni lagði út í algjöra tvísýnu, allir voru heimtir úr helju, heilir á húfi. Hvílíkur léttir hefur það ekki verið mönnunum, sem horfðu á allan tímann, aðstandendum og vinum. Öllum sem vit hafa á, ber saman um það, að skipshöfnin á Hvanney hafi hér unnið mikið afreksverk. Gamall og reyndur sjómaður, sem horfði á björgunina, kemst svo að orði, að þetta væri einungis á færi félaganna á Hvanney. Öllum kemur saman um, að þeir eigi heiður skilið, og svo mikið er víst, að skipverjar á Báru líta á þá sem Lífgjafa sína.
Heimildarmenn eru skipverjar af Báru og Hvanney. Einnig sjónarvottar af Miklueyjarþúfu og Hvanneyjarvita.

Tíminn sunnudagsblað. 17 júlí 1966.
Þórólfur Friðgeirsson.

18.12.2017 06:41

Brúarfoss l. LCKM / TFUA.

Brúarfoss var smíðaður hjá Kjöbenhavns Flydedock & Skibsverft í Kaupmannahöfn í Danmörku árið 1927 fyrir h/f Eimskipafélag Íslands. 1.579 brl. 1.000 ha. B & W gufuvél. Smíðanúmer
181. Eimskipafélag Íslands lét smíða frystiskip hjá Kjöbenhavns Flydedok & Skibsværft í Kaupmannahöfn árið 1927 og hlaut það nafnið Brúarfoss og var fyrsta Íslenska sérsmíðaða frystiskipið og olli smíði hans kaflaskiptum í útflutningi á landbúnaðarvörum. Áhöfnin á Brúarfossi bjargaði á stríðsárunum skipbrotsmönnum á tveimur skipum sem hafði verið sökkt. Þann 22 maí 1941 bjargaði hún 34 skipbrotsmönnum af breska flutningaskipinu Rothermere þar sem þeir voru að hrekjast um í björgunarbát undan suðurodda Grænlands. Ári síðar, 4 nóvember 1942, bjargaði hún svo 44 skipbrotsmönnum af breska flutningaskipinu Daleby sem sökkt var af Þýskum kafbát. 11 apríl 1948 strandaði Brúarfoss í Húnaflóa og fór viðgerð á skipinu fram í Leith í Skotlandi. Var vélum skipsins þá breytt frá kolakyndingu í olíukyndingu. Brúarfoss var seldur 10 júní 1957, Freezer Shipping Line Inc í Líberíu, hét Freezer Queen. Skipið var selt Jose A Naveira í Líberíu, hét Reina Del Frio. Árið 1960 var skipið skráð í Argentínu, sami eigandi. Árið 1964 skemmdist skipið af eldi er það var statt á Rosario fljótinu í Argentínu og var því lagt þar. Eftir brunann lá það í níu ár og var loks rifið árið 1973. Brúarfoss var síðasta olíukynta gufuskipið í eigu Eimskipafélags Íslands.


Brúarfoss á siglingu.                                                                           Málverk eftir R. Matthias 1956.


Brúarfoss við komuna til landsins 20 mars árið 1927.                                       Ljósmyndari óþekktur.


Brúarfoss í Skipasmíðakvínni 1 desember 1926.                                         (C) Eimskipafélag Íslands.


Brúarfoss. Glæsilegt skip.                                                               (C) Eimskipafélag Íslands.


                       "Brúarfoss"                                    hið nýja skip Eimskipafélagsins.

Klukkan 11 árdegis 21. mars kom "Brúarfoss" upp að Hafnarbakka. Múgur og margmenni hafði þyrpst niður að höfn og beið þar komu skipsins. Veður var kyrrt. Var skipið mjög fánum skreytt. Atvinnumálaráðherra og stjórn Eimskipafélags Íslans fóru út í skipið um morguninn, á meðan það lá úti á ytri höfn. Er bundnar voru landfestar tók atvinnumálaráðherra til máls. Hann stóð uppi á stjórnpalli. Heyrðist ræða hans allvel út yfir mannssöfnuðinn. Í upphafi óskaði hann hinn nýja "Foss" Eimskipafélagsins velkominn að landi, og árnaði félaginu allra heilla með þetta skip. Mintist hann síðan á framtak og framsýni þeirra manna, er gengust fyrir stofnun Eimskipafélagsins fyrir 14 árum, og breyttu með því gersamlega afstöðu vorri til nágrannaþjóðanna á meginlandinu. Um margra alda skeið urðum við að biðja aðrar þjóðir um farkost fyrir okkur og afurðir okkar til útlanda og eins láta okkur nægja það sem þeim þóknaðist að flytja hingað. Hann gat þess ennfremur, að ríkissjóður hafi látið 350 þúsund krónur til skips þessa, með því skilyrði að það yrði fullkomið kæliskip. Nauðsyn þess, að koma afurðum okkar til útlanda, kjöti og fiski, án þess að salta þær, er með ári hverju að verða augljósari. Nú t. d. liggur nokkur hluti saltkjötsins frá í haust óseldur í Noregi og lítt seljanlegur. Þetta skip sem komið er hér á að verða til þess að slíkt komi síður fyrir aftur. Að lokum endurtók hann árnaðaróskir sínar, þakkaði stjórn og framkvæmdastjórn Eimskipafélagsins og bað áheyrendur að taka undir með sjer í húrrahrópi. Ferfalt húrra gall við frá mannsöfnuðinum og því næst var ræða atvinnumálaráðherra þökkuð með dynjandi lófaklappi.
Tvær frystivélar eru í skipinu er geta kælt lestirnar, þó tómar séu, niður í -7%° frosts. En hægt er að kæla hvert lestarrúm fyrir sig, ef skipið hefir aðrar vörur en kælivörur, ellegar ef eigi er þörf á kælingu nema í sumum lestarrúmunum. Lítið kælirúm er eitt í einni lestinni, ef menn vilja senda smásendingar af kælivörum með skipinu. Alls tekur skipið 1577 smálestir; er það nokkru meira en Gullfoss; en þess er að gæta, að tróðið utan um lestarrúmin tekur allmikið rúm. Annars myndi flutningsrúm skipsins vera mun meira, þar eð öll herbergi eru ofan þilja. Vél skipsins er ákaflega vönduð. í vélarrúmi eru kælivélarnar. Þar er hægt að lesa á mæla hvaða hitastig sé í hverju lestarrúmi skipsins. Þar eru tvær rafmagnsvélar fyrir kastljós skipsins, loftskeytatæki o. fl. Farþegarúm skipsins eru mjög vönduð. Er rúm fyrir 26 farþega á 1. farrými og fyrir 20 á 2. farrými. Þægindi á 2. farrými eru meiri en þekst hafa, er sérstakt pláss á þilfari fyrir farþega þar. Vélbátur er á þilfari, til að nota við uppskipun, draga báta á höfnum, þar sem á því þarf að halda. Hefir það eigi þekst hér áður að hafa slíka uppskipunarbáta á skipum. Á 1. farrými eru klefar eigi sérlega stórir, en þægilegir og tilhugun öll hin hagkvæmasta. Nýungar á skipinu eru margar, m. a. eru áhöld til að geta notað loftskeytavita og rafmagnsáhöld til að nota við mælingar á dýpi. Sérstök lyftitæki eru á fremri þiljum til að lyfta þungum hlutum, ef á þarf að halda við uppskipun. Lyfta þau 12 smálestum að þyngd. Brúarfoss er hraðskreiðasta skip flotans, fer 13 mílur á vöku. Eftir þeirri reynslu sem fengin er, fer skipið með afbrigðum vel í sjó. Skipstjóri á "Brúarfossi" er hr. Júlíus Júliniusson. Var hann síðast á "Lagarfossi", en við skipstjórn á honum hefir nú tekið hr. Pétur Björnsson.   

Ægir. 1 apríl 1927.

17.12.2017 10:19

B. v. Þorsteinn Ingólfsson RE 206. TFHG.

Þorsteinn Ingólfsson RE 206 var smíðaður hjá Hall Russell & Co Ltd í Aberdeen í Skotlandi árið 1951 fyrir Bæjarútgerð Reykjavíkur. 681 brl. 1. 000 ha. 3 þennslu gufuvél. Hét Hrefna á smíðatíma. Smíðanúmer 824. Þorsteinn var einn af hinum svokölluðu "Stefaníutogurum". Togarinn var seldur til Grikklands og tekinn af skrá 6 júlí árið 1965.


227. Þorsteinn Ingólfsson RE 206 við komuna til landsins 9 mars 1951.               (C) Guðni Þórðarson.

   Þorsteinn Ingólfsson er á heimleið

Fyrsti nýsköpunartogarinn af þeim 10, sem verið hafa í smíðum í Bretlandi síðastliðið ár, og gerður verður út hjeðan frá Reykjavík, er væntanlegur í kvöld eða nótt. Þetta er Bæjarútgerðartogarinn Þorsteinn Ingólfsson, skipstjóri Hannes Pálsson sem áður var með Ingólf Arnarson, fyrsta nýsköpunartogarann sem kom til landsins. Þorsteinn Ingólfsson sem ber einkennisstafina RE 206, fór frá hafnarbænum South Shields á mánudagskvöld. Þar tók togarinn olíu til heimferðarinnar, en hann er byggður í Aberdeen. Áhöfnin á Þorsteini Ingólfssyni, er því sem næst öll hin sama og var með Hannesi Pálssyni skipstjóra er hann var með Ingólf Arnarson. Togarinn Þorkell Máni, sem verður eign Bæjarútgerðarinnar, er dieseltogari, mun hann koma til landsins í maí n. k.

Morgunblaðið. 8 mars 1951.


B.v. Þorsteinn Ingólfsson RE 206 á veiðislóð.                                        (C) Sigurgeir B Halldórsson.


      "Þorsteinn Ingólfsson" kom til                           Reykjavíkur í gær

Í hinu fegursta veðri, um kl. eitt í gærdag, sigldi hinn nýi togari Bæjarútgerðarinnar, Þorsteinn Ingólfsson, fánum skreyttur stafna í milli, hjer inn í Reykjavíkurhöfn. Borgarstjóri, Gunnar Thoroddsen, hafði ásamt bæjarráðsmönnum, farið með hafnsögubátnum út á ytri höfn. Borgarstjóri bauð þar skipstjóra, Hannes Pálsson, og skipshöfn hans, velkomna, og árnaði henni heilla í starfi sínu á þessu glæsilega skipi.
Þorsteinn Ingólfsson er jafnstór systurskipunum Marz og Neptúnusi. Allar hinar ytri línur í skipiru mjög svipaðar og í þeim Marz og Neptúnusi. Borðstokkurinn, milli hvalbaks og aftur að yfirbyggingunni, er rúmlega mannhæðar hár. Þetta fyrirkomulag hefur verið á Neptúnusi og Marz og gefist mjög vel. Hinir háu borðstokkar skapa aukið öryggi og skjól við vinnu á þilfarinu. Bátadekkið er með nokkru öðru sniði en á hinum nýsköpunartogurunum. Heimferðin gekk að óskum. Ekki vannst tími til að setja reykháfsmerkið á, og ekki er fyllilega búið að ganga frá fiskmjölsverksmiðjunni, en hvoru tveggja verður gert erlendis. Þorsteinn Ingólfsson fer í slipp í dag, en í ráði er að togarinn fari á veiðar á mánudaginn.

Morgunblaðið. 10 mars 1951.


B.v. Þorsteinn Ingólfsson RE 206 á Grænlandsmiðum.                                 Ljósmyndari óþekktur.


Fyrirkomulagsteikning af Þorsteini Ingólfssyni RE 206 frá Hall Russell & Co Ltd.          Úr safni mínu.

    "Þorsteinn lngólfsson til Grikklands?

Grískur útgerðamaður hefur hug á að kaupa togarann Þorstein Ingólfsson af Bæjarútgerðinni og standa yfir samningar um það. Hefur útgerðarráð mælt með því að togarinn verði seldur fyrir 20 þús. sterlingspund, ef um semst. En borgarstjórn hafði áður heimilað forstjórum útgerðarinnar að leita eftir sölu á togaranum Þorsteini Ingólfssyni og Skúla Magnússyni, þar eð þeir togarar hafa borið sig ver að undanförnu en aðrir Bæjarútgerðatogararnir. Togarinn Þorsteinn Ingólfsson RE 206 er byggður í Aberdeen 1951 og er 680 tonn að stærð. Hinn gríski útgerðarmaður hefur áður keypt hér togara. Ekki hefur enn verið gengið frá sölu á Þorsteini Ingólfssyni.

Morgunblaðið. 15 maí 1965.

15.12.2017 21:40

Björgunarafrekið við Látrabjarg.

70 ár eru í dag síðan eitt mesta björgunarafrek í sögu Íslands var unnið við vægast sagt hrikalegar aðstæður. Björgunarmönnum frá Hvallátrum, Rauðasandi, Patreksfirði og víðar, tókst að bjarga 12 skipverjum af breska togaranum Dhoon FD 54 frá Fleetwood. 3 skipverjar fórust. Furðu sætir að enginn björgunarmanna hafi slasast eða látið lífið. Hlutu þeir verðskuldaðan heiður fyrir, bæði hér heima og erlendis. Óskar Gíslason ljósmyndari og kvikmyndagerðarmaður var ráðinn til að gera heimildarkvikmynd um þennan atburð. Kvikmyndin var frumsýnd í apríl árið 1949. Flest það fólk sem komið hafði að björguninni lék sjálft sig í myndinni. Þegar unnið var að kvikmyndatökunni í Kollsvík, Barðastrandasýslu, komu boð um að breski togarinn Sargon væri strandaður við Hafnarmúla við Patreksfjörð. Fylgdi Óskar "leikurum" sínum á strandstað og náði að festa á filmu björgun þeirra 6 skipverja sem enn voru á lífi.
Upptaka þessi var síðar felld inn í heimildarmyndina, en engar myndir höfðu verið teknar við björgun áhafnarinnar af Dhoon. Ég læt hér orð Arthurs Spenser skipverja af Dhoon fylgja með þegar hann sá til björgunarmanna undir bjarginu;" Ég gat ekki látið mér detta það í hug hvernig þeir hefðu komist á staðinn. Þegar ég svo sá það, hugsaði ég sem svo, að þessum mönnum væri ekki fisjað saman. Í mínum augum voru þessir menn eins og englaflokkur. Stórir og sterkir en þögulir menn, sem vissu hvað þeir voru að gera og hikuðu aldrei eitt andartak."
Þessi orð hins aðframkomna skipbrotsmanns segja allt sem segja þarf um kraft og áræði þeirra björgunarmanna frá Hvallátrum, Bræðrabandinu í Rauðasandshreppi og Patreksfirði sem lögðu líf sitt að veði til bjargar þeim sem ennþá voru á lífi um borð í Dhoon.
Þeir sem fórust um borð í Dhoon hétu:
Fred Kirby skipstjóri, Harry Ellison 1 stýrimaður og Fred Wolfenden háseti.


Björgun skipverja af Dhoon.


Dhoon FD 54.                                                                                                      Mynd úr safni mínu.

         Skipbrotsmenn og björgunarsveit                                   komin til bæja

Björgun skipverjanna af breska togaranum Dhoon lauk seinnihluta dags í gær. Voru þá síðustu mennirnir komnir heim til bæja að Hvallátrum. Björgunarstarfið hefur því staðið síðan á laugardagsmorgun, þar til í gær. Hafa fæstir björgunarsveitamanna tekið á sig náðir í þær rúmar 50 klukkustundir, sem unnið var að björgun skipbrotsmanna.


Skipbrotsmenn einn af öðrum dregnir í land.                                                  Póstkort í minni eigu.

Eins og skýrt var frá hjer í Morgunblaðinu á sunnudag, var búið að ná 7 skipsbrotsmönnum upp á Flaugarnef. Þar voru hjá þeim 7 menn úr björgunarsveitinni. Þar á sillunni gátu menn ekki lagst niður og sofnað, svo lítil var hún. Gátu þeir, sem þar voru hvílt sig með því að halla sjer upp að hamraveggnum. Veður var þá vont, rigning og rok. Upp á silluna voru þeir dregnir í nokkurskonar björgunarstól. Þangað upp eru um 80 metrar. Þessum mönnum var svo hjálpað upp á brúnina, en þangað eru um 150 metrar. Er bratti þarna svo mikill, að vart er hægt að fóta sig, en hægð var höfð á svo skipbrotsmenn myndu ekki lemjast utan í bjargið og hljóta meiðsl.


Björgunarmenn bera einn skipverjann í skjól upp við bjargið.             Úr þrautgóðum á raunastund.  

Þegar upp kom voru allir skipbrotsmenn meira og minna skrámaðir, svo og hinir íslensku björgunarmenn. Á sunnudag voru þessir sjö er verið höfðu á sillunni fluttir heim til bæja, að Hvallátrum og að Breiðuvík. Þar var vel um þá búið. Nú víkur sögunni aftur til þeirra er voru á laugardagskvöld niðri í fjörunni. Þar voru fimm skipbrotsmenn og þrír úr björgunarsveitinni. Fór vel um þá þar um nóttina.
Á sunnudag tókst að ná öllum upp á brúnina, en ekki vannst tími til að komast heim til bæja. Var því gist í upphituðu tjaldi á bjargbrúninni, en í gær var svo lagt af stað til bæja á hestum og komið þangað seinnipart dags. Eins og skýrt frá frá í blaðinu á sunnudag, voru skipstjóri og stýrimaður, sem voru í brúnni og tók þá út, er alda reið yfir skipið, skömmu eftir strandið. Með þeim var og einn hásetanna og tók hann út um leið.


Þeir Látramenn, Þórður Jónsson, Hafliði Halldórsson og Daníel Eggertsson ráða ráðum sínum á brún Látrabjargs.     Mynd úr þrautgóðum á raunastund.  

Aðrir skipverjar kusu heldur að vera á hvalbak. Þann sólarhring er mennirnir voru á hvalbak eða undir honum höfðu þeir það eitt að nærast á, nokkra súkkulaðimola og tvær flöskur af rommi, til að halda á sjer hita. Björgun skipverja úr skipinu gekk mjög greiðlega, eins og þegar hefur verið frá skýrt. Skipið lá um það bil tvær skipslangdir undan landi. Línan af línubyssunni hæfði þegar í fyrsta skoti. Björgunarsveitin lætur mjög vel yfir dugnaði hinna bresku sjómanna og þreki þeirra.
Síðan 1912 hafa strandað á þessum stað 4 skip, "Dhoon" er fjórða skipið. Þetta er í fyrsta skipti, sem tekist hefur að bjarga mönnum lifandi á þessum stað. Með hinum þrem skipunum fórust allir, sem á þeim voru.

Morgunblaðið. 16 desember 1947.


Hlúð að skipbrotsmönnum upp á Flaugarnefi.                                 Mynd úr þrautgóðir á raunastund.


Grimsbytogarinn Sargon GY 858 strandaðu undir Hafnarmúla í Patreksfirði 1 desember 1948. Þá var Óskar Gíslason kvikmyndatökumaður staddur í Kollsvík ásamt björgunarmönnum skipverjanna af Dhoon við tökum á heimildarmyndinni, Björgunarafrekið við Látrabjarg. Hann slóst í för með þeim á strandstaðinn og tók þessar einstæðu myndir sem síðan voru felldar inn í heimildarmyndina.


Dagskrá eða "prógram" sem fylgt hefur heimildarmyndinni.                                         Í minni eigu.


Albert Head bátsmaður á Dhoon. 


Páll Heiðar Jónsson blaðamaður ræðir við Albert Head á heimili hans í Fleetwood.


Þórður Jónsson tekur við silfurbikar úr hendi Guðbjarts Ólafssonar forseta Slysavarnafélags Íslands. Bikar þessi var gefinn af félagi íslenskra botnvörpuskipaeigenda. Mynd úr þrautgóðum á raunastund.

   Slysavarnarfjelagið þakkar frækilegt                            björgunarafrek

Stjórn Slysavarnafjelagsins samþykti á fundi sínum í dag eftirfarandi ávarp til björgunarmannanna á Látrabiargi:
"Slysavarnafjelag íslands vottar björgunarsveit Slysavarnadeildar Bræðrabandsins í Rauðasandshreppi og öðrum, sem unnu að björgun skipshafnarinnar af breska togaranum "Dhoon", hjartanlegt þakk - læti og aðdáun fyrir þetta frábæra afrek, sem vafalaust er hið frækilegasta, sem unnið hefir verið hjer á landi. Jafnframt því að leggja líf ykkar í mikla hættu, hafið þið sýnt slíka hreysti og fórnfýsi, að þið hafið með því aflað ykkur sjálfum virðingar alþjóðar og íslensku þjóðinni allri heiðurs og velvildar út á við.
Stjórn Slvsavarnafjelags íslands. "

Morgunblaðið. 16 desember 1947.

12.12.2017 04:38

S. t. Dhoon FD 54 strandar við Látrabjarg.

Dhoon FD 54 var smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1915 sem Armageddon H 319 fyrir Cargill Steam Trawling Co Ltd í Hull. 323 brl. 500 ha 3 þennslu gufuvél. Smíðanúmer 636. Seldur 30 september 1921, Wyre Steam Trawling Co Ltd í Fleetwood. Fær nafnið Dhoon FD 348. Árið 1927-28 var togarinn gerður út af Hudson Bros Ltd í Hull, hét Dhoon H 396. Árið 1929 er togarinn aftur kominn í eigu Wyre Steam Trawling Co Ltd í Fleetwood, hét Dhoon FD 54. 18 október 1935 verður togarinn fyrir miklu áfalli vestur af St. Kilda í Skotlandi þegar brotsjór hreif með sér stjórnpall skipsins og olli miklu tjóni á honum. Dhoon var þá á heimleið af Íslandsmiðum. Ekkert manntjón varð. Togarinn strandaði við Látrabjarg 12 desember árið 1947. Í hönd fór eitt mesta björgunarafrek sem unnið hefur verið í Íslandssögunni fyrr og síðar.


Breski togarinn Dhoon FD 54 á siglingu.                                                             Mynd úr safni mínu.


Dhoon eftir áfallið sem hann fékk við St. Kilda í október 1935.                         Mynd úr safni mínu.


  Breskur togari strandar undir 200 m. háum                     hamravegg við Látrabjarg                          Ekki tókst að bjarga skipbrotsmönnum í gær 

Tólf eða fjórtán breskir sjómenn börðust í allan gærdag og í nótt er leið, harðri baráttu fyrir lífi sínu, undir 200 metra háum hamravegg, Keflavíkurbjargs við Látrabjarg. Skip þeirra Dhoon frá Fleetwood, rúml. 170 smál. strandaði undir bjarginu í gærmorgun í myrkri og hríð. Gerðar voru tilraunir úr skipum til þess að bjarga skipbrotsmönnum, en þeim varð ekki við komið. Björgun úr landi var ekki möguleg í gær. Sögðu menn í gærkvöldi, litlar líkur til þess að þeim yrði bjargað, en björgunarsveit fer á vettvang í birtingu í dag.
Fyrstu frjettir er Slysavarnarfjelaginu bárust um strandið komu um kl. 10. Var það skeyti frá breskum togara, er sá hvar Dhoon var strandað undir bjarginu. Staðarákvörðun var mjög villandi.  Varðbáturinn Finnbjörn var staddur um það bil 3 klukkustunda siglingu frá strandstað og brá hann þegar við. Var varðbáturinn kominn á vettvang og búinn að finna skipið um kl. 2 í gær. Slysavarnarfjelagið hafði og gert aðvart að Hvallátrum. Fóru menn þaðan að leita hins strandaða skips. Var klukkan orðin um 3 er Hvallátramenn fundu skipið. Staður sá, er hinn breski togari hafði strandað á, heitir Geldingaskorardalur í Keflavíkurbjargi og er á milli Látrabjargs og Bæjarbjargs. Þar er fjöruborðið mjög Iítið, en af hamrabrúninni og þangað niður eru um 200 metrar. Er Hvallátramenn komu var að flæða að, og myrkur að skella á. Var því ekkert hægt að hafast að um björgun skipsbrotsmanna. Togarinn stóð kjölrjettur um 30 metra frá landi og töldu menn hann vera skorðaðan í stórgrýtisurð, sem þarna er. Tvo skipsmenn sáu þeir á hvalbak. Þegar varðbáturinn Finnbjörn kom, voru þar fyrir tveir breskir togarar. Skipsverjum á Finnbirni var það þegar ljóst, að útilokað var fyrir þá, að geta bjargað mönnunum af hinu strandaða skipi. Mikill sjógangur var og allt í kringum skipið braut himinháar öldur á grunnbrotum og sjálft lá skipið undir stöðugum áföllum. Var nú Finnbirni siglt eins nálægt og forsvaranlegt þótti, ef vera kynni, að takast mætti að skjóta af línubyssu að hinu strandaða skipi. En því miður var það ekki hægt. Skipverjar á Finnbirni tóku eftir því, er þeir komu á vettvang, að engan lífbát var að sjá á skipinu. Hefur hann sennilega tekið út skömmu eftir strandið.
Eins og skýrt hefur verið frá hjer að framan, var að flæða að. Um klukkan sex í gærkvöld var komið háflæði og var þá nokkuð af yfirbyggingu þess í kafi, einkum að aftan. Skipverjar voru þá ýmist frammi á hvalbak eða uppi í stjórnpalli. Því nær látlaust gengu sjóar yfir mennina á hvalbaknum, en þeir sem voru í stjórnpalli munu hafa haft þar eitthvert afdrep. Með einhverjum hætti tókst skipbrotsmönnum að kveikja bál á hvalbaknum. Sáu skipverjar á Finnbirni hina bresku sjómenn bera við að eldinum, eftir því sem þeir gátu. Í allan gærdag reyndu skipin þrjú, sem voru fyrir utan strandstaðinn, að hafa samband við skipið. Fyrst í stað voru talstöðvar skipanna notaðar en án árangurs. Þá var sent til þeirra á morse, en ekki var því heldur svarað. Sennilegt er að loftnetið hafi bilað skömmu eftir strandið. Í gærkvöldi náðu skipverjar á breska togaranum Brithis frá Grimsby, sem er annar hinna bresku togara, sem voru þarna, sambandi við skipbrotsmenn. Var það gert með ljósmerkjum. Skipbrotsmenn sögðu þá að einu staðirnir í skipinu, sem menn gætu haldið sig, væri frammi á hvalbak og í stjórnpalli. Ekki gátu þeir þess að neinn þeirra hefði farist í strandinu. Menn þeir er fóru á strandstaðinn í gær, sögðu að lítil von væri um að takast mætti að bjarga mönnunum, þó veður myndi ekki versna til muna. En  þegar þetta er skrifað fór veður versnandi þar um slóðir og versnaði í sjóinn. Menn voru einnig hræddir um að skipið myndi ekki þola hin látlausu og þungu áföll.
Allt björgunarstarf úr landi hefur verið skipulagt og að Hvallátrum voru í gærkvöldi komnir 15 menn er voru að undirbúa björgun skipbrotsmanna. Mun björgunarsveitin fara á vettvang í bíti í dag. Aðstæður allar til björgunarstarfsins eru erfiðar. Fyrst verður björgunarsveitin að klyfa 50 metra háa svellbungu, en er yfir hana er komið þurfa þeir að koma fyrir bjargsigsköðlum, til þess að komast niður í fjöruborðið, en bjargið sem síga þarf er um 150 metra hátt.
Á þessum sama stað strandaði breski togarinn Jeria árið 1936. Fórst togarinn með allri áhöfn og aðeins eitt líkanna rak á land. Þetta er einn allra versti strandstaður við strendur landsins.

Morgunblaðið. 13 desember 1947.


Strandstaður togarans Dhoon undir Látrabjargi.               Mynd úr þrautgóðum á raunastund lll bindi.


                 Síðustu fréttir

Um klukkan 11 í gærkvöldi átti Morgunblaðið tal við Harald Björnsson skipherra á varðbátnum "Finnbirni", sem heldur sig í námunda við strandstaðinn. Skipherrann sagði, að sjer væri ekki kunnugt um, að neinn skipbrotsmanna hefði farist. Sagði hann þá vera á stjórnpalli og nokkra undir hvalbak skipsins, en þar logaði enn eldur í báli því, sem þeir höfðu kveikt. Sjóar voru miklir og gengu enn nokkuð yfir skipið, en fjara var. Sagði skipherra skipið standa kjölrjett. Strekkingur var af SA og hafði hann aukist nokkuð með kvöldinu. Hann sagði það álit sitt, að björgun úr landi myndi reynast mjög erfið. Ekki vildi hann spá neinu um örlög skips eða skipshafnar.

Morgunblaðið. 13 desember 1947. 





10.12.2017 10:17

1158. Helgi Bjarnason NK 6.

Helgi Bjarnason NK 6 var smíðaður hjá Dráttarbrautinni h/f í Neskaupstað árið 1971. Eik. 15 brl. 153 ha. Scania díesel vél. Eigendur voru bræðurnir Guðmundur og Helgi Jóhannssynir og Jón Hlífar Aðalsteinsson í Neskaupstað frá 12 apríl sama ár. Seldur 26 janúar 1973, Kjartani Ívarssyni í Reykjavík og Hinrik Lárussyni í Kópavogi, hét Helgi Bjarnason RE 82. Árið 1975 flytur Kjartan með bátinn til Vestmannaeyja. Seldur 28 nóvember 1976, Baldri Karlssyni og Jóni Baldurssyni í Þorlákshöfn, hét Bjarnavík ÁR 76. Seldur 9 janúar 1978, Grétari Má Jónssyni, Jóni Eðvaldssyni og Guðlaugi V Sigursveinssyni í Sandgerði, hét Bjarnavík GK 49. Seldur 6 janúar 1980, Kristjáni Óskarssyni og Magnúsi Brynjólfssyni í Þorlákshöfn, hét Bjarnavík ÁR 13. Seldur 28 október 1980, Þórði Markússyni á Eyrarbakka, báturinn hét Bakkavík ÁR 100. Ný vél (1982) 200 ha. Scania díesel vél. Báturinn fórst í innsiglingunni að Eyrarbakka 7 september árið 1983. Þrír menn voru á bátnum, allir bræður. tveir fórust en einn bjargaðist í gúmmíbjörgunarbát við illan leik og var bjargað þaðan á land eftir um klukkustundar hrakningar.
Bræðurnir sem fórust hétu Þórður Markússon skipstjóri, eigandi bátsins, 29 ára og Sigfús Markússon 25 ára. Yngri bróðir þeirra, Vigfús 22 ára, bjargaðist.


Helgi Bjarnason NK 6 sjósettur á skírdag 1971.                                         (C) Sigurður Arnfinnsson.

           Helgi Bjarnason NK 6

Á skírdag var hleypt af stokkunum nýjum fiskibáti hjá Dráttarbrautinni hf. Eigendur eru Jón Hlífar  Aðalsteinsson og Guðmundur og Helgi Jóhannssynir. Báturinn hlaut nafnið Helgi Bjarnason og einkennisstafina NK 6. Heitir hann í höfuðið á Helga Bjarnasyni, sem var kunnur formaður og útgerðarmaður hér í bæ á þeim árum, sem vélbátaútgerðin var að taka út þroska sinn, en hann var móðurfaðir allra eigendanna. Soffía, dóttir Helga og móðir tveggja eigendanna gaf bátnum nafn. Helgi Bjarnason er 16 tonn að stærð með 163 ha Scania-vél og búinn, þeim siglingar og fiskileitartækjum, sem nú tíðkast í bátum af þessari stærð. Hann er smíðaður úr eik eftir teikningu Egils Þorfinnssonar í Keflavík. Smíði bátsins strjórnaði Samúel Andrésson, skipasmíðameistari. Þetta er tíundi báturinn, sem Dráttarbrautin smíðar. Bátasmíðar á vegum fyrirtækisins hafa legið niðri um nokkurt árabil, en eru nú hafnar aftur og eru nú í smíðum tveir bátar, annar úr stáli og er það fyrsti stálbáturinn, sem hér er smíðaður.

Austurland. 16 apríl 1971.


Föðurbróðir minn, Alexander Gjöveraa, skipasmiður að smíða stýrishúsið á Helga Bjarnason NK 6, í Dráttarbrautinni haustið 1970.     (C) Lindberg Þorsteinsson.


Bakkavík ÁR 100.                                                                          (C) Vigfús Markússon. Brimbarinn.

Bakkavík ÁR 100 fórst við innsiglinguna                       til Eyrarbakka í gær
    Tveggja ungra sjómanna saknað

 sá þriðji, bróðir þeirra, komst af við illan leik

Tveggja ungra sjómanna er saknað eftir að vélbáturinn Bakkavík ÁR-100 fékk á sig brotsjó og sökk utan við innsiglinguna til Eyrarbakka laust eftir hádegið í gær. Þrír bræður voru á bátnum og áttu hann. Komst sá yngsti þeirra af við illan leik eftir að hafa hrakist hangandi utan í gúmmíbjörgunarbát vestur eftir brimgarðinum í hartnær klukkustund. Talsvert brim var þegar slysið varð, en veður að öðru leyti ekki afgerandi. Bræðurnir, sem saknað er, heita Þórður Markússon, 29 ára, fæddur 29. nóvember 1953, og Sigfús Markússon, 25 ára, fæddur 2. ágúst 1958. Sá sem bjargað var af gúmmí- björgunarbátnum heitir Vigfús Markússon, nýlega orðinn 22 ára. Þeir eru allir ókvæntir og barnlausir, til heimilis í Ásgarði á Eyrarbakka hjá foreldrum sínum. Bræðurnir höfðu í sumar gert tilraunir með veiðar á snurvoð á Bakkavíkinni, sem var 15 lesta eikarbátur, smíðaður í Neskaupstað 1971.
Það var um kl. 13:15 í gær að sjónarvottar sáu hvar báturinn fékk á sig stórt brot af skerinu Brynka skammt utan við sundið í innsiglingunni til Eyrarbakka. Fór báturinn við það á hliðina en skömmu síðar reið yfir hann annað brot og fór hann þá á hvolf. Innan nokkurra mínútna fór hann að sökkva að aftan og hvarf svo um 15 mínútum eftir slysið. Þremenningarnir komust allir i gúmmíbjörgunarbát, skv. upplýsingum Morgunblaðsins, en báturinn rifnaði í sjóganginum og köstuðust þeir þá allir út úr bátnum aftur. Aðeins Vigfús náði taki á bátnum aftur. Áður hafði þeim tekist að skjóta upp neyðarblysi, sem sást á Eyrarbakka. Björgunarsveitarmenn frá Eyrarbakka og Stokkseyri komu fljótlega á vettvang og sömuleiðis hjálparsveitarmenn frá Selfossi og Vestmannaeyjum, sem voru af tilviljun skammt frá. Björgunarsveitarmenn frá Stokkseyri náðu Vigfúsi af gúmmíbátnum austur undir ósum Ölfusár. Var hann þá orðinn mjög þrekaður og þykir hafa sýnt fádæma harðfylgi og kraft. Hann var fluttur á sjúkrahúsið á Selfossi og leið í gærkvöldi eftir atvikum. Þyrla Landhelgisgæslunnar leitaði einnig á svæðinu fram í myrkur og björgunarmenn gengu fjörur. Sterkur straumur var vestur með landinu á flóðinu síðdegis í gær og rak brak úr bátnum vestur með ströndinni og upp í árósinn. Þegar Morgunblaðið fór í prentun í nótt var enn verið að leita eldri bræðranna tveggja.

Morgunblaðið. 8 september 1983.

 Einn eftir í bátnum er ólagið var farið hjá

  Frásögn Vigfúsar Markússonar, sem komst                  lífs af er Bakkavík ÁR 100 fórst

Vigfús Markússon frá Ásgarði á Eyrarbakka, sem missti tvo bræður sína með vélbátnum Bakkavík ÁR-100 við innsiglinguna þar í fyrradag, þykir hafa sýnt fádæma þrek í þeirri raun, sem hann varð fyrir eftir að báturinn sökk. Vigfús hraktist í brimgarðinum utan við höfnina í a.m.k. klukkustund áður en honum var bjargað. Vigfúsi segist svo frá, að skömmu áður en Bakkavíkin hafi lagt á bússu, en svo heitir innsiglingarleiðin, sem farin er til Eyrarbakka, hafi annar bátur af svipaðri stærð komið að landi. Lágsjávað hafi verið og gott í sjó og brimlaust að kalla. En þegar Bakkavíkin hafi verið rétt komin inn á leiðina hafi risið mikill brotsjór, sem hafi lagt bátinn flatan er hann skall yfir. Áður en nokkuð yrði að gert sáu þeir bræður annað brot koma æðandi. Elsti bróðirinn, Þórður, sem var skipstjóri, skipaði þá að báturinn skyldi yfirgefinn og þess freistað að komast í gúmmíbjörgunarbátana, sem voru tveir  annar skyldubátur, hinn aukabátur sem geymdur var við horn stýrishússins. Skipti svo engum togum að brotið féll yfir flatan bátinn og hvolfdi honum.
Vigfús kveðst hafa komið fyrstur upp á yfirborðið aftur og hafi þá aukalífbáturinn verið upplásinn á floti, fastur við Bakkavíkina. Honum hafi tekist að hjálpa báðum bræðrum sínum upp í gúmmíbátinn, sem hafi fljótlega slitnað frá flakinu. Tókst þeim að skjóta tveimur neyðarblysum frá bátnum, sem velktist um í brimgarðinum. Þá hafi skyndilega riðið yfir hann brotsjór, sem hafi rifið yfirgerð bátsins að mestu af. Þegar ólagið var farið hjá hafi hann verið einn eftir í bátnum, sem engin leið hafi verið að stjórna á nokkurn hátt. Vigfúsi tókst að halda sér í bátinn og hraktist hann í brimgarðinum í minnst klukkustund áður en tókst að bjarga honum. Hann telur sig hafa séð móta fyrir öðrum bróður sínum eftir að ólagið reið yfir gúmmíbátinn en enga möguleika átt til að koma honum til hjálpar, enda dundu brotin á gúmmíbátnum í ólgandi briminu. Þetta var frásögn Vigfúsar Markússonar. Bræður hans tveir, Þórður og Sigfús, eru nú taldir af. Fjörur voru gengnar í gær og fram á kvöld en hvorugur þeirra hefur enn fundist. Brak úr Bakkavíkinni hefur fundist vestur með fjörum og langt upp með Ölfusá að vestanverðu.

Morgunblaðið. 9 september 1983.

09.12.2017 07:59

503. Gunnhildur ÍS 246. TFDW.

Gunnhildur ÍS 246 var smíðuð hjá Marselíusi Bernharðssyni á Ísafirði árið 1957 fyrir Magna h/f á Ísafirði. Eik. 59 brl. 280 ha. MWM díesel vél. Seldur 30 nóvember 1969, Baldri Jónssyni, Ásgeiri Sölvasyni og Helga G Þórðarsyni í Hafnarfirði, hét Gunnhildur GK 246. Ný vél (1973) 370 ha. Cummins díesel vél. Var endurmældur sama ár, mældist þá 56 brl. Seldur 8 nóvember 1979, Magnúsi Geir Þórarinssyni í Keflavík, hét Bergþór GK 5. Báturinn fórst í róðri um 8 sjómílur norðvestur af Garðskaga 8 janúar árið 1988. Tveir menn fórust, en þrír björguðust í gúmmíbjörgunarbát. Stuttu síðar bjargaði áhöfnin á Akurey KE 121 frá Keflavík mönnunum til lands heilum á húfi.
Mennirnir sem fórust með Bergþóri hétu Magnús Geir Þórarinsson skipstjóri og eigandi bátsins og Elfar Þór Jónsson háseti.


Gunnhildur ÍS 246 á siglingu.                                                                          Ljósmyndari óþekktur.

              Nýr glæsilegur bátur

Nýlega er lokið í Skipasmíðastöð Marselíusar Bernharðssonar smíði nýs báts, sem hlotið hefur nafnið Gunnhildur ÍS 246. Bátur þessi er allur hinn vandaðasti og búinn öllum nýtízku tækjum. Hann er 60 smálestir með 280 ha. M.W.M. vél. Eigandi bátsins er Magni h.f. nýtt útgerðarfélag, sem stofnað var s.l. ár. Skipstjóri er Hörður Guðbjartsson, 1. vélstjóri Ólafur Gunnarsson og stýrimaður Ólafur Guðjónsson. Skutull óskar eigendum og skipshöfn til hamingju með þessa glæsilegu viðbót við ísfirzka vélbátaflotann.

Skutull. 7 desember 1957.


Bergþór KE 5.                                                                              (C) Vigfús Markússon. Brimbarinn.

  Bergþór KE 5 sökk 8 sjómílur NV af Garðsskaga

    Þrír menn björguðust en tveggja er saknað

Þrír menn björguðust en tveggja er saknað eftir að fiskibáturinn Bergþór KE 5 sökk um 8 sjómílur NV af Garðsskaga á Reykjanesi. Bergþór, sem er 56 tonna trébátur smíðaður 1957, fékk á sig brotsjó þegar hann var við línuveiðar laust eftir kl. 16.30 í gær. Lagðist báturinn á stjórnborðshlið og sökk nær samstundis. Þrír úr áhöfninni komust í björgunarbát og var bjargað um borð í Akurey KE 121 um kl. 18. Leit að hinum tveimur úr áhöfn bátsins bar engan árangur í gærkvöldi en leitinni var hætt kl. 22.00.
Akurey tilkynnti kl. 17.22 í gær á neyðarbylgju skipa, að sést hefði til neyðarblyss suðvestur frá skipinu séð. Slysavarnafélag íslands lét Landhelgisgæsluna strax vita. Vont veður var á þessu svæði, vestsuðvestan 7 til 8 vindstig og éljagangur. Fimm skip höfðu gefið Tilkynningaskyldu íslenskra skipa upp staðarákvörðun þarna nálægt. Slysavarnaféiagið kallaði skipin upp og héldu þau strax í þá átt sem blysið sást úr. Kl. 17.55 tilkynnti Akurey að sést hefði annað neyðarblys og kl. 18.00 kom hún að gúmbjörgunarbáti með þremur mönnum innanborðs. Búið var að ná mönnunum um borð í Akurey kl. 18.09 og töldu þeir þá að þeir hefðu verið í björgunarbátnum í um eina og hálfa klukkustund. Árni Vikarsson skipstjóri á Akurey sagði í samtali við Morgunblaðið í gærkvöldi að mjög vont hefði verið í sjóinn en samt hefði gengið mjög vel að ná mönnunum úr björgunarbátnum. Þeir hefðu verið sæmilega á sig komnir. Tveir þeirra hefðu að vísu verið nokkuð kaldir en náð sér fijótt. Árni hafði það eftir mönnunum að Bergþór hefði sokkið 2-3 mínútum eftir að hann fékk á sig brotið. Tveir þeirra sem björguðust voru á þilfari og náðu að losa björgunarbátinn með handleysibúnaði. Sá þriðji var niðri í káetu en honum tókst að brjótast upp gegnum glugga á brúnni áður en báturinn sökk og komast í björgunarbátinn. Annar mannanna sem saknað er var í brú skipsins en hinn var niðri í lúkarnum. Akurey hóf strax leit á svæðinu auk fleiri skipa sem komu þarna að.
Landhelgisgæslan kallaði út áhafnir þyrlunnar TF-Sif og flugvélarinnar TF-Syn, og fór þyrlan af stað til leitar kl. 18.14 en hún er búin innrauðum hitaleitartækjum. Þyrlan var komin á slysstaðinn kl. 18.27 og heyrði þá í neyðarsendi bátsins en til hans hafði ekki heyrst úr skipum á svæðinu. Leit var haldið áfram fram eftir kvöldi og tóku þátt í henni, auk TF-Sif, Skógarfoss, Stafnes KE 130, Happasæll KE 94, Hafberg GK 377, Vonin KE 2, Víðir II GK. 275, Sigurjón Arnlaugsson HF 210 og Viðey RE 6. Einnig var danska varðskipið Hvidebjörn komið á svæðið um kl. 20.30. TF-Sif snéri aftur til lands og lenti um kl. 21.30 en TF-Syn lagði af stað á leitarsvæðið kl. 21.25. Talsvert af hlutum hafði þá fundist úr skipinu, þar á meðal þrír bjarghringir, en leit að mönnunum tveimur bar engan árangur. Leit verður hafin aftur í birtingu í dag og mun TF-Syn fara á leitarsvæðið auk báta. Akurey kom til Keflavíkur um kl. 22 í gærkvöldi með skipverjana þrjá af Bergþóri. Þrír menn eru í áhöfn Akureyjar auk skipstjóra og vildi Árni Vikarsson þakka áhöfn sinni það hve vel tókst til með björgunina.

Morgunblaðið. 9 janúar 1988.

             Brot lagði bátinn á hliðina  

Sjópróf vegna Bergþórs KE 5 sem sökk 8 sjómílur NV af Garðskaga á föstudaginn fóru fram hjá Bæjarfógetaembættinu í Keflavík í gær. Skipverjarnir þrír af Bergþóri sem björguðust komu fyrir dóminn ásamt skipstjóranum á Akurey KE 121 sem ásamt áhöfn sinni bjargaði mönnunum. Dómformaður sjódómsins var Sigurður Hallur Stefánsson héraðsdómslögmaður og meðdómendur voru Ingólfur Falsson og Jóhann Pétursson fyrrverandi skipstjórar.
Við sjóprófin kom fram að verið var að draga síðustu bjóðin þegar brot kom á bátinn aftanverðan og lagði hann á hliðina. Sjór flæddi niður í lestina sem var að mestu opin, skipstjórinn reyndi að keyra bátinn upp, en það tókst ekki og sökk hann á hliðina á nokkrum mínútum. Skipstjóra og stýrimanni tókst að skjóta gúmbát úr gálga með handfangi úr brú, en líflínan sem var fest með lás í gálgan slitnaði. Skipverjarnir sögðust hafa lent í erfiðleikum við að blása bátinn upp og töldu þeir að ýmislegt hefði mátt fara betur í búnaði hans. Þeir nefndu að á gúmbátnum hefði aðeins verið eitt op og það snúið áveðurs vegna þess að rekankeri var fest þeim megin. Þeim hefði gengið erfiðlega að ausa af þessum sökum. Töldu þeir að opin hefðu átt að vera tvö. Ennfremur kom fram að rekankerið slitnaði frá bátnum og töldu skipverjar að línan hefði mátt vera traustari. Fram kom að álpokar sem voru í gúmbátnum rifnuðu þegar skipverjar ætluðu í þá, en þeir töldu samt að þeir hefðu komið að gagni. Tveir neyðarflugeldar voru í gúmbátnum og töldu þremenningarnir að þeir hefðu mátt vera fleiri. Einnig kom fram að gerðar höfðu verið breytingar á Bergþóri fyrir nokkrum árum og þá meðal annars skipt um brú á bátnum. Ein hurð var á nýju brúnni, var hún stjórnborðsmegin, en neyðarútgangur var bakborðsmegin. Þá hafði hvalbakur sem var opinn verið lengdur. Ennfremur kom fram að Bergþór KE 5 hafði fyrir tveimur árum lagst á hliðina og á möstur eftir að brot kom á hann á siglingu frá Sandgerði til Keflavfkur, en þá tókst að keyra bátinn upp.

Morgunblaðið. 13 janúar 1988.

Flettingar í dag: 238
Gestir í dag: 20
Flettingar í gær: 1134
Gestir í gær: 51
Samtals flettingar: 1062863
Samtals gestir: 76985
Tölur uppfærðar: 11.12.2024 13:40:32