17.10.2019 17:04
B. v. Ýmir GK 448. LCDP / TFKC.
Botnvörpungurinn Ýmir GK 448
var smíðaður hjá George Seebeck A.G. í Geestemunde (Bremerhaven) í Þýskalandi
árið 1915 fyrir Fiskiveiðahlutafélagið Ými í Hafnarfirði. 269 brl. 500 ha. 3
þennslu gufuvél. Smíðanúmer 356. 133,3 ft. á lengd, 23,4 ft. á breidd og djúprista 12,6 ft. Skipið var selt í ágúst 1928, Þórði Flygenring
í Hafnarfirði, hét hjá honum Eldey GK 448. Skipið var selt í nóvember 1928,
Fiskiveiðahlutafélaginu Kára í Viðey, hét Þorgeir skorargeir GK 448. Eftir að
Kárafélagið í Viðey fór í þrot haustið 1931, eignaðist Útvegsbankinn allar
eignir félagsins,þ.m.t. togarann Þorgeir skorargeir GK. Selt 27 október 1932,
Sameignarfélaginu Kópi í Reykjavík, skipið hét Kópur RE 33. 4 febrúar 1937 var
Útvegsbanki Íslands eigandi. Selt 1937-38, Hlutafélaginu Aski í
Reykjavík, hét Þorfinnur RE 33. Þegar h/f Askur í Reykjavík kaupir togarann
Skutul ÍS 451 af h/f Val á Ísafirði, 20 mars 1942, taka Ísfirðingarnir togarann
Þorfinn RE 33 upp í kaupin. Skipið var selt 22 nóvember 1945, p/f Tór í
Þórshöfn í Færeyjum, fékk nafnið Tórfinnur TN 78. Seldur 1951, p/f Steyrur í
Þórshöfn (Jákup Jensen), sama nafn og númer. Seldur 1955, Alfred Johansen í
Þórshöfn, hét Bakur VN 356. Seldur 1956, G Hansen í Þórshöfn, sama nafn og númer.
Togarinn hefur sennilega farið í brotajárn fljótlega eftir árið 1956.
B.v. Ýmir á toginu út af Jökli. (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
B.v. Ýmir GK 448 á siglingu, sennilega fyrir norðan land. (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
"Ýmir"
»Ýmir« hinn nýi botnvörpungur Hafnfirðinga, kom í nótt eftir
7 daga ferð frá Kaupmannahöfn Hann er smíðaður í Þýskalandi, og fór norður með
Noregsströndum, allt að Álasundi. Um borð voru 7 farþegar.
Vísir. 6 júní 1915.B.v. Kópur RE 33 á Reykjavíkurhöfn. Ljósmyndari óþekktur.
B.v. Þorfinnur RE 33. (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
Trolarinn Torfinnur TN 78. Ljósmyndari óþekktur.
B.v. Ýmir GK 448. Málverk eftir Elston Hull.
Togaraútgerð
Hafnfirðinga
Auk þeirra Hafnfirðinga, sem ráku útgerð í byrjun 20.
aldarinnar, koma nokkuð margir útlendingar við sögu, en þeir höfðu mikla
útgerðarstarfsemi hér fyrstu þrjá áratugi þessarar aldar. Fyrstu tilraunir, sem
gerðar voru með botnvörpu hér við land, voru gerðar af þýzkum manni árið 1889,
en Englendingar hófu hér veiðar með botnvörpum 1891. Frá Hafnarfirði er fyrst
gerð tilraun með botnvörpuveiðar af brezkum fiskikaupmanni, Pike Ward að nafni,
árið 1899, en togarinn nefndist "Utopia". Þessi útgerð stóð aðeins þetta
eina ár og varð Ward að hætta henni vegna ýmissa erfiðleika.
Erlendum togurum, knúnum gufuafli, fjölgaði nú við strendur landsins, og voru
þeir mjög fengsælir. íslendingar tóku brátt að gera tilraunir með útgerð
togara, en þær misheppnuðust flestar í byrjun. Þá var það árið 1904, að nokkrir
íslenzkir útvegsmenn og kaupmenn tóku sig saman og réðust til kaupa á litlum og
nokkuð gömlum enskum togara, sem bar nafnið "Coot". Þeir voru Arinbjörn
Ólafsson, Keflavík, Björn Kristjánsson, Reykjavík, Guðmundur Þórðarson, Gerðum,
Þórður Þórðarson, Reykjavík, Indriði Gottsveinsson, Reykjavík, sem varð
skipstjóri á Coot og Einar Þorgilsson, Óseyri, sem jafnframt varð
framkvæmdarstjóri fyrir félaginu.
Var þetta fyrsta íslenzka togaraútgerðin, sem heppnaðist og var Coot gerður út
frá Hafnarfirði. Útgerð þessi stóð nokkuð skammt, því Coot strandaði við
Keilisnes í desember 1907 og var þá að koma úr viðgerð í Reykjavík. Íslenzkir
togarar eru ekki gerðir út frá Hafnarfirði, frá því Coot ferst, þar til 1915.
Þá eru smíðaðir í Þýzkalandi tveir togarar, Ýmir og Víðir, sem voru eign
samnefndra hlutafélaga, en Ágúst Flygenring veitti því fyrra forstöðu, en
Þórarinn Böðvarsson því síðara. Með tilkomu þessara tveggja togara til
Hafnarfjarðar, hefst raunverulega innlend stórútgerð hér. Hefur innlend togara útgerð
verið rekin í Hafnarfirði stöðugt síðan 1915. Erlendir aðilar höfðu töluverða
togaraútgerð hér framan af þessari öld, þó með nokkrum hvíldum. Höfðu flestir
þeirra aðsetur í "Svendborg", en hinir síðustu hurfu héðan um 1929. Var
það firmað Hellyers Brothers Ltd., Hull, sem gerði út 6 togara frá Hafnarfirði
á árunum 1923-1929.
Hafnfirzkir útgerðarmenn juku á næstu árum botnvörpuskipastól sinn mjög mikið
og voru flestir gerðir út 12 íslenzkir togarar frá Hafnarfirði, en í dag eru
gerðir út 6, og eru það að sjálfsögðu allt nýsköpunartogarar. Árið 1931 hóf
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar starfrækslu sína og festi kaup á togaranum Maí. Hefur
Bæjarútgerðin verið starfrækt síðan og gerir nú út 3 togara og 1 mótorbát.
Forstöðumaður Bæjarútgerðarinnar var ráðinn Ásgeir G. Stefánsson, og hefur hann
komið töluvert við sögu útvegsmála í Hafnarfirði síðan. Hafði hann áður haft
töluverð afskipti af vélbátaútgerð hér í bæ. Aðrir togarar sem gerðir eru út
frá Hafnarfirði í dag, eru Röðull, sem Venus h.f. gerir út, Surprise, sem Einar
Þorgilsson & Co. h.f. gerir út og Bjarni riddari, sem Hrafnaflóki h.f.
gerir út. Eftir síðari heimsstyrjöldina var allur skipastóll
togaraútgerðarinnar í Hafnarfirði endurnýjaður. Er nú svo komið, að engir af hinum
gömlu togurum eru gerðir hér út lengur. Fyrsti nýsköpunartogarinn, sem kom til
Hafnarfjarðar, var togarinn Bjarni riddari, er kom í september árið 1947.
Hamar. 1 júní 1958.