Botnvörpungurinn Hilmir RE 240 var smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1913 fyrir Pickering & Haldane Steam Trawling Co Ltd í Hull. Hét fyrst T.R. Ferens H 1027. 307 brl. 550 ha. 3 þennslu gufuvél, smíðuð hjá Amos & Smith í Hull. 42,45 x 7,03 x 3,73 m. Smíðanúmer 580. Skipið var tekið í þjónustu breska sjóhersins í maí 1915 sem tundurduflaslæðari, hét HMT T.R. Ferens (307), og var mestan hluta stríðsáranna í Hvítahafi. Togaranum var skilað til eigenda sinna árið 1919. Seldur í febrúar 1920, Fiskiveiðahlutafélaginu Hilmi í Reykjavík, fær nafnið Hilmir RE 240. Seldur 23 mars 1922, Fiskiveiðahlutafélaginu Njáli í Reykjavík, sama nafn og númer. Hilmir var hætt kominn í Halaveðrinu mikla í febrúar 1925, en komst við illan leik til hafnar og hafði orðið fyrir miklu tjóni. Í október 1937 fékk togarinn mikinn brotsjó á sig þegar hann var staddur um 200 sjómílur suðaustur af Dyrhólaey á leið til Englands í söluferð. Einn skipverja tók út og drukknaði hann. Hilmir komst til hafnar í Aberdeen og var þá togarinn flaki líkastur, allt brotið og bramlað ofanþilja og allt lauslegt sópaðist fyrir borð. Gert var við togarann þar og tók það langan tíma. Árið 1941 var togarinn gerður út frá Bíldudal, sama nafn og númer. Seldur í janúar 1945, Gunnari Guðjónssyni skipamiðlara í Reykjavík, hét Kópanes RE 240. Seldur 19 febrúar 1947, Rituvikar Trolarafelag í Rituvík í Færeyjum, hét Skoraklettur FD 352. Togarinn lenti í miklum hrakningum í Norður-Íshafi í desember 1947, en komst til hafnar í Norður-Noregi eftir nokkurra vikna hrakninga. Vinnulánsgrunnur Föroya Lögtings keypti togarann á uppboði 19 nóvember 1952. Seldur 3 mars 1953, pf Vár í Vestmanna í Færeyjum, hét Kópanes VN 25. Togarinn strandaði við Færeyingahöfn á Vestur Grænlandi 11 maí 1955 þegar hann var á leið frá Davidssundi úr veiðiferð. Áhöfn togarans var bjargað um borð í togarann Gullfinn VN 313 frá Vestmanna í Færeyjum og fór hann með skipverjanna inn til Færeyingahafnar í Grænlandi.
Það má geta þess að Gullfinnur VN 313 hét fyrst Gylfi RE 235 og seinna Gylfi BA 77 og var smíðaður hjá A/G Seebeck í Geestemunde (Bremerhaven) í Þýskalandi árið 1915 fyrir hf Defensor í Reykjavík.

Heimildir frá Færeyjum:
Glottar úr trolarasöguni. Óli Ólsen. 2019.


B.v. Hilmir RE 240 með trollið á síðunni.                                          (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
 

                 Hilmir RE 240

Hilmir heitir botnvörpungur, sem Jón Árnason frá Heimaskaga o. fl. hafa keypt í Bretlandi. Kom Jón með hann fyrir nokkrum dögum hingað. Kvað skipið vera hið vandaðasta.

Ísafold. 11 tbl. 8 mars 1920.


B.v. Hilmir RE 240 í Reykjavíkurhöfn eftir Halaveðrið í febrúar 1925. Vel má sjá á myndinni hve illa farið skipið var eftir þær hörmungar.  (C) Þorleifur Þorleifsson.


St. T.R. Ferens H 1027 á siglingu á Humberfljóti.                             Mynd úr safni mínu.


 Togarinn Hilmir var nær sokkinn

Gísli Jónsson, vjelaeftirlitsmaður hefir sent Morgunblaðinu eftirfarandi frásögn af áfalli því, sem togarinn Hilmir fékk á sig á leið til Englands 24. október síðastliðinn. Hilmir hefur verið í Englandi síðan. Morgunblaðið skýrði frá þessu áfalli 29. okt. eftir skeyti sem borist hafði frá skipstjóra togarans, þar sem segir að einn maður, Guðni Sigurðsson, hafi drukknað, bátadekk hafi brotnað og bátadekk tekið út. Aðrar fregnir hafa ekki borist af hinu mikla áfalli fyrr en nú.
Þann 29. október kom b.v. "Hilmir" til South Shields á Englandi, sundurflakandi ofanþilja af áfalli sem skipið hafði fengið í Atlantshafinu á leið til Englands. Ég hef séð mörg skip koma í höfn undan ofvirðrum mismunandi útleikin, en ekkert áður líkt þessu. Mest allur hluti stýrishússins var horfinn, bátapallurinn með bátum og öllu tilheyrandi, loftventlar yfir ketilrúmi, og bræðsluskýli var allt bókstaflega þurrkað í burtu, siglutoppar brotnir, stög og reiði slitið niður. Ketil og vélareisn, eldhús, brú og hágluggi vjelarrúms var allt lagt saman eins og pappaaskja. Afturgálginn var annars vegar rifinn upp frá þilfarinu og honum þeytt inn í vélareisn bar sem hann lá kýttur saman, hinn afturgálginn kýttur hálfa leið niður á öldustokk.
Skjólborð og stoðir var ýmist lagt inn eða rifið upp og á 2ja þumlungs gildar járnstengur var brugðið hnútum eins og á snærispotta, og þilfarið á stóru svæði ýmist rifið upp eða kýtt niður. Ég hitti skipverja að máli strax og skipið kom í höfn, 19 vaska menn, flesta kornunga. Látlaust og rólega skýrðu þeir mér frá þessu áfalli, sem hjer segir, "Sunnudaginn 24. október vorum við staddir 205 sjómílur austur af Portlandi á leið til Englands. Vindur var norðaustan 9 og mikill sjór. Stýrðum við SA 3/4 A og fórum með hálfri ferð. Kl. 7 um kvöldið, er mikill hluti skipverja sat yfir borðum aftur í káetu, kom brotsjór upp með bakborðshlið skipsins við afturgálga og helti sjer yfir það með feikna afli og fleygði því svo hart á hliðina að stjórnborðshliðin í stýrishúsinu brotnaði inn, við að hendast ofan á hafflötinn. Fylltist stýrishúsið í einu vetfangi af sjó og sömuleiðis herbergi skipstjóra, en þakið af stýrishúsinu rifnaði af. Skipstjóri, sem staddur var framan til í stýrishúsinu, missti þegar meðvitundina við áfallið og er hann aftur raknaði við, var hann enn að veltast innan um sjóinn í húsinu, og hafði þá drukkið mikið af sjó, svo að nærri lá við drukknun. Guðni Sigurðsson var við stýrið. Skolaðist hann út í gegnum brotnu hliðina yfir járnþiljurnar og sást ekki meir. Hefir hann að líkindum strax mist með- vitundina eins og skipstjórinn. Þriðji maðurinn, Sigurður Sigurðsson var staddur bakborðsmegin í stýrishúsinu og sakaði hann ekki.


Málverk Valgarðs Klemenssonar skipverja á Hilmi sýnir brotsjóinn sem togarinn varð fyrir þegar hann var á leið til Englands í söluferð 24 október árið 1937.

Sjórinn sópaði í burtu öllu ofan af skipinu að aftan, fyllti káetuna og loftskeytaklefann, henti þar til borði, bekkjum, áhöldum og mönnum, svo að allt var í einni kös. Og svo var höggið mikið, að öll glóð og allar ristar í eldholum ketilsins hentist út, nema helmingur úr einu eldholinu; þar glóðu enn nokkrir eldsneistar, sem gerðu okkur mögulegt að viðhalda og auka aftur eimþrýsting ketilsins. Vjela og ketilrúm fylltust svo af sjó, að þar var staðið í mitti. Ljósin sloknuðu um allt skip, loftskeyti stöðvuðust, en kol og farmur kastaðist yfir í hljesíðuna. Skipið lá þannig í hálfa klukkustund, áður en það byrjaði að reisa sig aftur við nokkuð að ráði, og engum okkar kom til hugar þá, að við yrðum nokkru sinni til þess að flytja sagnir af þessu áfalli. Og þó heyrðist hvergi æðruorð frá nokkrum manni. Kaldur og rólegur gekk hver maður að sínu verki, eftir því sem því varð viðkomið, með það eitt fyrir augum, að standa á meðan að stætt væri, og hverfa þá yfir á aðra strönd, með fullvissuna um það að hafa ekki brugðist skyldum sínum". En einmitt þessi kalda, rólega skyldurækni, sem fáum er gefin til jafns við Íslenska sjómenn, varð til þess að bjarga hjer fólki og fleyi. "Þegar stýrishúsið brotnaði, slóst vjelsíminn þar til svo að hann flutti hringingu til vjelarrúms, en slitnaði þá í sömu andránni. Það var allt jafnt að hringingin heyrðist, skipið fór í kaf, vjelarrúm fylltist og ljósin slokknuðu.
Yfirvjelstjórinn, Ágúst Ingvarsson, var á verði og stöðvaði hann vjelina samstundis. En með því að hann fann, að skipið hjelt áfram að síga niður, setti hann vjelina aftur á fulla ferð, án þess að hafa um það fyrirskipun, til þess, ef mögulegt væri, að skipið gæti rifið sig upp aftur með ferðinni og þurkað af sjer sjóinn. Jafnsnemma hljóp maður sá, sem í stýrishúsinu var og ekki hafði slasast, að stýrinu til þess að snúa skipinu, ef mögulegt væri, upp að vindinum, og það er enginn vafi á því, að fyrir þessa skynsamlegu yfirvegun og tilþrif þessara tveggja manna, bjargaðist skipið.
Í kolsvarta myrkri, öslandi sjóinn í mitti, kappkostaði vjelarliðið sameiginlega án afláts að viðhalda eldi og eimi, svo skipið gæti látið að stjórn, koma á stað dælum og síðar, svo fljótt sem unt var, ljósum, á meðan að stýrimaðurinn braust í gegnum ölduflóðið frá káetu og upp í stýrishús, til þess að aðstoða við stjórnina skipstjórann ,sem enn lá þar meðvitundarlaus. Allan tímann, sem skipið lá svona, kom engin önnur bára yfir skipið. Það var eins og sjórinn væri orðinn sléttur, þrátt fyrir veðurhæðina". Er þetta skiljanlegt, þegar athugað er að sjórinn brýtur allar lýsis og olíutunnur á þilfari um leið og hann gengur yfir skipið, og ætti það að vera bending til manna, að nota bárufleyga í vondum veðrum, þó á hafskipum sé. Þegar veðrinu slotaði næsta dag, var fáninn dreginn í hálfa stöng, það var hinsta kveðja okkar til fjelagans unga, sem svo sviplega og sorglega var burtu kvaddur. Öll skipshöfnin drýpur höfði sem einn maður og hljóðnar í hálfa mínútu eða svo, og jeg skil, hinir íslensku farmenn eru allt jafnt, harðir sem stál og bljúgir sem börn.

Morgunblaðið. 25 nóvember 1937.
Frásögn Gísla Jónssonar.


Skoraklettur FD 352.                                                                                    (C) Óli Ólsen.

 
 Færeyski togarinn Skorarklettur, áður Kópanes,
                lendir í miklum hrakningum
             Bjargast til Norður-Noregs eftir
   margra vikna hrakninga útivist í norðurhöfum

Færeyski togarinn Skorarklettur, sem áður var gerður út frá Reykjavík og hét Kópanes, þá eign Halldórs Gíslasonar skipstjóra, lenti nýlega í langa og harða útivist. Að undanförnu hafa Færeyingar mjög sótt á togurum sínum á hin fiskiauðugu mið norður í Íshafi. Hafa þeir oft fengið þar afbragðsgóðan afla, er þeir hafa síðan selt í Bretlandi, iðulega fyrir mjög hátt verð. Togarinn Skorarklettur, sem áður var í eigu íslendinga og hét þá Kópanes, hefir verið einn þessara færeysku togara, sem leitað hafa á norðurslóðir. Í einni veiðiför sinni fyllti hann sig á þremur dögum, hélt síðan tii Bretlands og seldi aflan fyrir ellefu þúsund sterlingspund. Að því búnu hélt hann á ný norður á Íshafsmið.
Eftir þetta fréttist ekki af honum í margar vikur, og voru menn heima í Færeyjum orðnir uggandi um hann, þar eð hann myndi hvorki hafa kol né matvæli til svo langrar útivistar. Loks kom hann þó til hafnar í Harstad á Lófót. Hafði skrúfa togarans brotnað í ís. Hraktist hann bjargarlaus, þar til sagt er, að skipverjar hafi tekið það ráð að rifa saman húðir og festa upp sem segl. Á þessum frumstæða seglabúnaði hafi þeir bjargast, unz þeir komu á skipaleið við Norður-Noreg og þeim var hjálpað til hafnar. Var þar gert við skrúfuna til bráðabirgða. Síðan hélt togarinn til Kaupmannahafnar til frekari viðgerðar. Hefir það komið sér vel, að Færeyingar eru snjallir siglingamenn, því enginn leikur er að sigla togara með slíkum seglakosti.

Tíminn. 13 janúar 1948.