Þilskipið Margrét var smíðað í Kaupmannahöfn árið 1884. Eik og fura. 83 brl. Dýpt miðskips var 11,1 ft. Hét áður Margrethe og var í eigu S. Andersen í Kaupmannahöfn árið 1885. Skipstjóri þá var J. Mohr. Geir Zoega kaupmaður og útgerðarmaður í Reykjavík kaupir skipið í Danmörku í janúar 1899, og það var Guðmundur Kristjánsson skipstjóri sem kom með skipið til Reykjavíkur í mars, sama ár. Margrét var þá stærsta þilskipið sem komið hafði til Reykjavíkur. Það var vandað að allri smíði, traust og gott sjóskip. Markús Bjarnason, síðar skólastjóri Stýrimannaskólans í Reykjavík, tók við skipstjórninni á Margréti og var með skipið fyrsta úthaldið, eða fram í ágúst, en þá var skipið útbúið til siglingar til Spánar með 630 skippund af saltfiski. Tók þá Guðmundur skipstjóri aftur við skipstjórninni á Margréti. Er þetta í fyrsta skipti að ég held, að skip fari erlendis með sumaraflann til kaupandans, þ.e. milliliðalaust á erlendan markað. Ferðalag þetta tók um 6 mánuði. Margrét komst í eigu Th. Thorsteinssonar árið 1896-7 þegar útgerð Geirs var skipt. 4 desember 1901 voru Th. Thorsteinsson og Finnur Finnsson í Reykjavík eigendur skipsins. Margrét mun hafa verið rifin í Reykjavík um árið 1911.


Kútter Margrét á siglingu.                                                                              Ljósmynd af málverki.

     Þilskipaútvegur Geirs Zoéga

Auk Reykjavíkurinnar á Geir kaupmaður Zoega 3 þilskip, er hann heldur úti á fiskveiðum, þ. e. Geir, Gylfi og Margrét (er hann keypti í vetur frá Danmörku, 75 tonna skip); fjórða skipið, "To Venner", á hann í félagi með Jóni bónda Ólafssyni; fimmta skipið "Matthildi" hefir hann á leigu. "Geir" og "Gylfi" eru á hákarlaveiðum til vertíðarloka, hin á þorskveiðum. Á skipum þessum eru um 10 manns og þar yfir. Ef Reykjavík ætti svo sem tíu aðra eins dugnaðarmenn og Geir Zoéga, mundi kotungsskapurinn verða minni hér í bænum.


Geir Zoega 1830-1917 kaupmaður og útgerðarmaður.


Þilskip og skútur á ytri höfninni í Reykjavík.                                            (C) Magnús Ólafsson.

  Hálf öld síðan fyrsti stóri kútterinn
              kom til Reykjavíkur

Í ár er hálf öld liðin, síðan fyrsti stóri fiskikútterinn, sem hingað var keyptur, kom til Reykjavíkur. Það var kútter Margrét, sem Geir Zoéga keypti árið 1889 frá Danmörku. Guðmundur Kristjánsson skipstjóri sótti skipið til Danmerkur, ásamt 4 íslenskum hásetum, en stýrimaðurinn var danskur. Kútter Margrét var gott og vandað skip á þeirra tíma vísu, um 80 smálestir að stærð, og vakti að vonum mikla athygli hér, þegar það kom, svo stórt og tígulegt. Það kom hingað í marsmánuði, hlaðið vörum til Zoéga. Undir eins og það hafði verið losað við vörurnar, var farið að búa það á fiskveiðar, og réðust á það 30 hásetar. Þótti öllum mikið til koma, að ráðast á svo stórt og vandað skip. Markús Bjarnason, skólastjóri tók við skipstjórn á skipinu, og var síðan haldið til fiskveiða, og þær stundaðar fram í ágúst og fiskaðist mjög vel. Þegar hætt var veiðum, var skipið útbúið til Spánarfarar og þótti það í mikið ráðist, þar sem þetta var í fyrsta skifti sem íslenskt skip var búið til slíkrar farar, eða svo telja fróðir menn, og það segir Ellert Schram í grein um þetta í Ægi 1933. Guðmundur Kristjánsson tók nú aftur við skipinu. Farmurinn, sem skipið átti að fara með hina löngu leið til Spánar, var 630 skippund af þorski nr. 1. Hásetar áttu að vera 4, auk matsveins, en stýrimaður var sá sami. Marga unga sjómenn fýsti til þessarar farar, en margir gátu ekki orðið útvaldir. Til fararinnar völdust, auk skipstjóra og stýrimanns, Ellert Schram, Þorvaldur Jónsson, seinna skipstjóri, Þórður Sigurðsson, seinna stýrimaður, og Ísak Sigurðsson, seinna stýrimaður. Lúðvíg Jakobsson, nú bókbindari, var ráðinn sem matsveinn.
Lagt var af stað héðan með farminn í septembermánuði, en byr var erfiður, og tók það 5 sólarhringa, að komast fyrir Reykjanes, því að suðaustan stormur var á til að byrja með, en síðan gerði norðan storm, og hélst hann þar til skipið kom undir Orkneyjar.
Þá gerði alt í einu, um nótt, mikinn storm, og var tekið það ráð, að láta reka. En um morguninn, þegar birti, kom í ljós, að skipið var næstum þvi komið upp í mikla kletta, sem brimið svall við og munaði minstu, að ferðinni lyki þar. En þetta var eyjan Fair Isle, og er milli Hjaltlands og Orkneyja. Þá var enginn viti á eynni. Þegar skipið hafði verið hálfan mánuð á leiðinni að heiman, kom það til Granton á Skotlandi. Þar fékk skipstjóri fyrirskipun um, hvert halda skyldi til Spánar, og var skipunin á þá leið, að fara skyldi til Bilbao. Hásetum mun hafa þótt það heldur miður, því að þá hafði dreymt um að koma til Barcelona. Í Granton dvaldist skipinu í 4 daga, en síðan var siglt um Norðursjóinn, og lenti í miklum fiskiskipaflota, er þar stundaði veiðar. Er skipið kom í Ermarsund, gerði blæjalogn, og svarta þoku, og var mikill hávaði á þeim slóðum, öskur og lúðurhljómur, því að þarna var urmull af skipum. Til Bilbao var komið um miðjan október, og var dvalið þar í 10 daga. Þaðan var farið til Le Havre í Frakklandi, var legið þar í 14 daga og tekið klíð og olíukökur til Danmerkur. Skömmu fyrir jól var komið til Kaupmannahafnar; var þar dvalið fram í marsmánuð, en þá var lagt af stað heim, og var skipið hlaðið vörum til eigenda, og í sama mánuði var lent á Reykjavíkurhöfn. Kaup háseta var 30 krónur á mánuði. 

Sjómaðurinn. 1 mars 1939.