Víkingur ll ÍS 170

Vesturland. 29 maí 1959.

              Vill varðveita Víking II

Ísfirðingurinn Svavar Cesar Kristmundsson vill kanna hvort áhugi sé fyrir að varðveita eikarbátinn Víking II. Víkingur II var smíðaður í Skipasmíðastöð Marselíusar Bernharðssonar og var sjósettur 1959. Báturinn var smíðaður fyrir þá bræður Arnór og Hermann Sigurðssyni í samvinnu við Norðurtangann. Víkingur II heitir í dag Heddi frændi EA og er við bryggju á Hornafirði. Svavar, sem er gamall Ísfirðingur nú búsettur á Húsavík, segist vera áhugamaður um varðveislu báta og sögu sjávarútvegs. "Með þetta áhugamál er verst að vera ekki milljónamæringur", segir Svavar. Hann segir að báturinn hafi lengi verið bundinn við bryggju á Hornafirði og það að hann hafi alltaf verið á floti hafi bjargað honum frá skemmdum. "Það var hafnarnefndarfundur á Hornafirði í gær og ég veit að til stendur að brenna hann." Í dag er báturinn nær óþekkjanlegur.
Búið að setja á hann hvalbak og bjóðageymslu bakborðsmegin og auk þess var brúin stækkuð. "Ég er með hugmyndir um að koma honum til Húsavíkur í geymslu og það er seinni tíma mál hvort hann verður varðveittur. En honum verður ekki fargað á meðan." Aðspurður hvers vegna varðveisla Víkings II er honum svona mikið hjartans mál segir Svavar að það sé nauðsynlegt að fyrir sögu Ísafjarðar að varðveita til frambúðar eitthvað af bátunum sem voru smíðaðir hjá Marselíusi. "Ég stundaði í gamla daga sem púki að fylgjast með bátasmíðinni hjá Marselíusi og ófáar reynslusiglingar sem maður komst í þegar bátarnir voru sjósettir", segir Svavar.

Bæjarins besta. 31 janúar 2008.

                Hamóna ÍS 29  

Anton Proppé var athafnasamur maður á stríðsárunum. Árið 1941 skellti hann sér til Kanada og festi þar kaup á gamalli seglskútu, 170 brúttótonn að stærð. Fékk hún nafnið Hamóna ÍS 29. Hamóna var rennileg tvímastra skonnorta, smíðuð árið 1922, með 60 hestafla hjálparvél. Skipstjóri var Kristján Ebenesarson frá Flateyri, seglaskipstjóri á heimferðinni frá Kanada var Jón Guðmundur Ólafsson frá Patreksfirði og vélstjóri var Þórður J Magnússon frá Flateyri.
Mamóna kom til landsins í maí 1941 og var næstu mánuði í siglingum með ísaðan fisk til Englands og vöruflutningum innanlands fyrir ameríska herinn sem þá var nýkominn til landsins. Um haustið var hún tekin í slipp í Reykjavík til viðgerðar og breytinga. Settar voru í skipið tvær nýjar 120 hestafla vélar og stýrishús byggt. Þótti mörgum að virðuleiki skipsins færi þar með. Breytingarnar tóku heilt ár. Hamóna var eftir það í flutningum til stríðsloka. Þá reyndi hún fyrir sér á síldveiðum sumarið 1945. Endalok Hamónu urðu þau að skipið rak á land innan við Þingeyri í stórviðri 17 desember 1945 og var rifin þar í fjörunni. Í sama veðri enduðu líka daga sína vélbátarnir Glaður og Venus frá Þingeyri. Stýrishúsið á Hamónu átti sér þó annað líf. Það þjónaði lengi sem flugskýli á Þingeyrarflugvelli, þar sem séra Stefán Eggertsson sá um stjórnina. Flugskýlið er nú komið á Samgöngusafnið á Hnjóti í Örlygshöfn í Patreksfirði og sómir sér þar vel.

Saga verkalýðshreyfingar á Vestfjörðum.

                 Dýrafjörður

Einn vélbátur stundar handfæraveiðar þaðan og hefir aflað vel, en smábátaaflinn á þær 12 trillur, er þaðan stunda veiðar, flestar með handfæri, hefir verið í tæpu meðallagi. Tvö skip frá Þingeyri hafa lengstum verið við ísfiskflutninga í vetur og vor, en stunda nú síldveiði. Nýlega hefir eitt 160 rúml. skip bætzt við flotann á Þingeyri, en það er skonnortan "Hamóna", sem Anton Proppé keypti í vetur frá Ameríku. Hefir skip þetta farið eina ferð með ísfisk til Englands.

Ægir. 1 júlí 1941.

      Guðmundur Þórðarson GK 75

Þann 8. apríl síðastliðinn hljóp af stokkunum hjá Skipasmíðastöð Hafnarfjarðar nýr vélbátur, er heitir Guðmundur Þórðarson. Bátur þessi er 52 brúttó rúmlestir að stærð og hefur 100 hestafla Lister Diesel vél. Kjölurinn að bátnun var lagður snemma í ágúst 1942, en smíðin tafðist sökum efnisskorts og annarra orsaka. Eigendur bátsins eru  Ægir h. f. Gerðum og Kristinn Árnason og Co., Gerðum. Framvæmdarstjóri hans verður Finnbogi Guðmundsson, en skipstjóri Kristinn Árnason.

Ægir. 1 maí 1943.

               Reykjaröst GK 414.

Í júlímánuði síðastliðnum hljóp nýr bátur af stokkunum í Skipasmíðastöð Marselliusar Barnharðssonar á Ísafirði. Fór bátur þessi þá þegar á síldveiðar. Bátur þessi heitir Reykjaröst og hefur einkennisstafina G. K. 414. Hann er 53 rúml. að stærð og hefur 150 hestafla Fairbank Morse vél. Eigandi Reykjarastar er hlutafélagið Röst í Keflavík. Framkvæmdastjóri þess er Margeir Jónsson, en skipstjóri á bátnum er Angantýr Guðmundsson.

Ægir. 1 september 1945.

                    Nýr togari

kom hingað í gærkveldi, "Venus" að nafni. Skipstjóri er Þórarinn Olgeirsson. Er hann aðaleigandi skipsins. Togarinn verður gerður út frá Hafnarfirði.

Alþýðublaðið. 27 desember 1929.

        Þórarinn Olgeirsson, Venusarfélagið
              og togarinn Venus GK 519

Hinn nýi togari, sem hlaut nafnið Venus, var fullbúinn í desember 1929 og komu þá skipverjar mínir út til Grimsby til þess að sigla honum með mér heim til Íslands. Aðeins vantaði mig 2 vélstjóra í hópinn til þess að talan væri full, en hann var ráðinn heima í Reykjavík samstundis og kom út til Grimsby með togaranum Apríl rétt áður en við lögðum af stað. Þessi maður var Hannes Magnússon, sem síðan var á Venusi óslitið í 20 ár, lengst af 2 vélstjóri, en einnig 1 vélstjóri um tíma, einn hinna áræðanlegustu og samviskusömustu sjómanna sem ég hef kynnst, nú látinn fyrir nokkrum árum.
Við komum heim til Hafnarfjarðar frá Grimsby á milli jóla og nýárs, en frá Hafnarfirði var Venus gerður út fyrstu árin á vegum Belgaumsfélagsins. Var ég skipstjóri á honum í fjögur ár, en síðan var Erlendur Sigurðsson, stýrimaður minn, með hann  skipstjóri um skeið.
Vilhjálmur Árnason verður svo skipstjóri á Venusi árið 1936. Hafði nú gerst það sama og um Tryggva Ófeigsson áður, að nýtt félag er stofnað utan um Vilhjálm sem skipstjóra og hluthafa. Þetta var Venusarfélagið. Loftur Bjarnason varð þegar frá byrjun framkvæmdastjóri hins nýja félags.
Vilhjálmur Árnason hafði verið skipstjóri á togaranum Gylli frá því á árinu 1928 og þar til hann gerðist meðstofnandi Venusarfélagsins og tók við skipstjórn á Venusi. Hann hefur jafnan verið afburða aflasæll og ötull skipstjóri. Ég tel það mikið lán að hafa haft félag með þeim Lofti Bjarnasyni, Tryggva Ófeigssyni og Vilhjálmi Árnasyni. Samvinna hefur alltaf verið góð milli mín og þeirra. Venus var síðasta skipið sem ég sigldi sjálfur heim til Íslands. Frá Hafnarfirði hefur það verið gert út óslitið frá því fyrsta að það tók þar höfn, og fáir togarar eða engir hafa fært þeim bæ meiri auð.
Ferli hans lauk þannig, að hann bar beinin í þeirri sömu höfn og hann fyrst kom að landi í. Hann rak í land einn ofviðrisdag, 30 nóvember 1956 í Hafnarfirði. Hafði hann þá um hríð legið við festar þar á firðinum að loknu vel unnu starfi, eftir að nýir og olíukynntir togarar höfðu tekið við af þeim kolakynntu og hin svonefnda nýsköpun ruddi eldri háttum úr vegi í Íslenskri togaraútgerð.

Sókn á sæ og storð. Æviminningar Þórarins Olgeirssonar útg 1960.

        Togarinn Venus rekur á land

Hinn gamli togari Venus, sem legið hefur hér út á ytri höfninni undanfarin ár, er horfinn af sjónarsviðinu. Í því mikla ofviðri, sem hér geysaði um mánaðarmótin síðustu, rak togarann upp við vestari hafnargarðinn og liggur hann nú þar. Venus var einn af stærstu og beztu togurunum í flota gömlu skipanna. Var Vilhjálmur Árnason skipstjóri lengi með hann. Var Venus jafnan hið mesta aflaskip.

Hamar. 15 desember 1956.

      Ísborg er glæsilegt og gott skip

Vesturland. 13 maí 1948.

      Tveir togarar gerðir út til flutninga

Togararnir eru nú farnir, að fara undir hamarinn í tvennum skilningi, þannig að þeir verða hamraðir til annarra verka en þeim var ætlað, eftir að uppboðshamarinn hefur fallið. Nýlega keyptu þeir Guðfinnur Þorbjörnsson vélstjóri, Guðmundur Kristinsson skipamiðlari og Bjarni Pálsson vélstjóri Ísborgina af Stofnlánadeild sjávarútvegsins. Togarafélag Ísfirðinga gerði Ísborgina út, en lenti í þrotinu eins og fleiri útgerðarfyrirtæki upp á síðkastið. Ísborgin er byggð í Englandi 1948 og er 650 lesta skip brúttó. Hún liggur nú á Ísafirði, en verður flutt til Reykjavíkur eftir helgina og breytt í flutningaskip, gufuvélin og ketillinn tekinn úr henni og 750 hestafla Skandia dísilvél sett í staðinn. Skipið á að léttast um 200-300 lestir og lestin að stækka um 50-60%. Að þessu verður unnið á ýmsum stöðum hér syðra, og gert er ráð fyrir, að breytingunni verði lokið í haust. Blaðið talaði í gær við Guðfinn Þorbjörnsson, sem skýrði frá kaupunum. Fyrir nokkru var myndað félag í Njarðvíkunum um kaup á togaranum Guðmundi Júní til að breyta honum í flutningaskip. Guðmundur Júní er byggður um 1926. Einar (ríki) Sigurðsson gerði hann út, en togarinn hafði legið hér í höfninni í Reykjavík þar til fyrir skömmu að hann var fluttur suður í Njarðvíkur. Tryggvi Ófeigsson hefur keypt Keili, en hann er nú gerður út á þorskanet undir nafninu Sírius. Axel í Rafha átti togarann og gerði hann út, en fjármálaráðuneytið seldi Tryggva hann í vetur. Keilir var byggður í Þýskalandi árið 1950. Honum hefur ekki verið breytt, en togveiðum hans er lokið, að minnsta kosti um sinn. Þá er Bæjarútgerðin að búa Hallveigu Fróðadóttir til síldveiða með kraftblökk. Hún liggur nú hér í höfninni með öðrum togurum, en fer til síldveiða eftir næstu helgi.

Tíminn 27 apríl 1962.

      Ms. Ísborg reyndist vel í fyrstu ferð

Lokið er nú við að breyta Ísborginni í flutningaskip og hefur hún nú farið í sína fyrstu ferð eftir breytinguna. Skipið hefur reynzt mjög vel eftir breytinguna, og er skipshöfnin mjög ánægð með það. Ísborgin er byggð í Englandi 1948, en skipinu var nú breytt samfara 12 ára klössun. Ísborgin er mjög sterkbyggð, og hefur hún alla tíð þótt hið bezta sjóskip. Það var í aprílmánuði 1962, sem skipið var keypt frá Ísafirði, og skömmu síðar var byrjað að breyta því. Gífurlega miklar breytingar hafa verið gerðar, m. a. sett í það ný vél, þvi áður var gufuvél í skipinu, og var brúin einnig færð aftur. Verkið hefur tekið nokkuð lengri tíma en áætlað var, og kostnaðurinn hefur verið mikill, en að sögn eigenda ekki meiri en svo, að skipið geti staðið undir honum. Öll breytingin hefur verið framkvæmd hér heima, en aðallega hafa unnið við skipið, Vélsmiðjan Járn, vélsmiðja Kristjáns Gíslasonar h.f., Vélsmiðjan Héðinn h.f., Stálsmiðjan h.f. og Slippfélagið hf. Stofnlánadeild sjávarútvegsins hefur lánað fé til verksins og veitt margþætta fyrirgreiðslu. Skipstjóri á Ísborginni er Haukur Guðmundsson, 1. stýrimaður Georg Franklínsson, 1. vélstjóri Agnar Hallvarðsson og bryti Svanur Jónsson.

Vísir. 25 janúar 1964.

               Hákarlaskipið Grettir

   Hákarlaveiðar frá Flateyri og Dýrafirði árið         1899

Þjóðviljinn ungi. 6 október 1899.

     Nýtt skip til Neskaupstaðar

Norðfirðingar tóku í dag á móti nýju skipi Beiti NK 123 sem skapar ný störf á sjó og í landi.
Í Fjarðabyggð er sjómannadeginum fagnað alla helgina. Í morgun héldu börnin í Neskaupstað niður á bryggju og tóku þátt í dorgkeppni. Verðlaun fengust fyrir stærsta, þyngsta og ljótasta fiskinn. Og einnig fyrir mesta aflann. Fullorðna fólkið lauk íslandsmeistaramóti í sjóstangveiði og var handagangur í öskjunni þegar aflinn var vigtaður.
Eftir hádegið voru svo skipsflautur þeyttar úti á firðinum. Nýr Beitir sigldi í höfn en sá gamli fór í niðurrif fyrir nokkrum árum. Nýja skipið var keypt af Samherja og hét áður Margrét EA. Það var Sigurjón Valdimarsson, fyrsti skipstjórinn hjá útgerð Síldarvinnslunnar, sem gaf skipinu nafn.
Gunnþór Ingvason, forstjóri Síldarvinnslunnar, sagði í móttökuræðu sinni að Síldarvinnslan væri eitt af kvótahæstu félögum landsins í uppsjávarfiski og að hún ætti eitt öflugasta uppsjávarfrystihús í heimi. Koma skipsins myndi auka enn á möguleika til frekari manneldisvinnslu í frystihúsinu. Skipið var smíðað í Noregi árið 1998. Það er 71 metri á lengd og 13 metra breytt. Vélin er 11.500 hestöfl. Alls eru 16 manns í tvískiptri áhöfn.

Rúv. 5 júní 2010.

             M. b. Richard ÍS 549

    Annar stærsti báturinn sem smíðaður hefur verið á             Íslandi

Sjómannablaðið Víkingur. 1 október 1940.

          B. v. Keflvíkingur GK 197

Faxi. 1 apríl 1948.

 Austfirðingar fögnuðu komu togarans Vattar í gær

 Þrjú byggðarlög standa að togarafélaginu  Austfirðingi,  sem á tvo togara

Togarinn Vöttur, SU 103, heimahöfn Búðir í Fáskrúðsfirði, sigldi fánum skrýddur inn á Fáskrúðsfjörð um kl. 8,30 í gærkyöldi og lagðist að bryggju. Var þorpið í hátíðabúningi í tilefni skipskomunnar. Mannfjöldi var á bryggjunni og fögnuðu menn þessari glæsilegu viðbót við fiskiflota Austfirðinga.
Vöttur er annar togarinn, sem útgerðarfélagið Austfirðingur eignast, hinn fyrri er "Austfirðingur". Vöttur hét áður Keflvíkingur, og seldu Keflvíkingar skipið. Annaðist ríkisstjórnin fyrirgreiðslu við skipskaupin.
Þegar skipið var lagst að bryggju flutti Jón Erlingur Guðmundsson sveitarstjóri ávarp. Árnaði hann skipi og skipshöfn heilla og bauð velkomið til heimahafnar. Árnaði byggðunum þremur, sem að útgerðinni standa, Fáskrúðsfirði, Reyðarfirði og Eskifirði, heilla í starfi og til hamingju með glæsilegt skip. Hann gat þess í ræðu sinni að þegar fulltrúar byggðanna þriggja mættu á síðasta aðalfundi félagsins Austfirðingur hefðu allir haft meðferðis að heiman frá sér tillögu um að félagið eignaðist annað skip.

Vöttur SU 103 á leið til Fáskrúðsfjarðar.                                                    (C) Vilberg Guðnason.  

Er sá draumur nú orðinn að veruleika. Í ræðu sinni rakti sveitarstjórinn aðdraganda þess, að unnt var að ráðast í skipakaupin, og kvað miklar vonir bundnar við útgerðina og þá afkomumöguleika fyrir fólkið, sem skipið hefði nú opnað. Að lokinni ræðu sveitarstjóra hrópaði mannfjöldinn ferfalt húrra fyrir skipi og skipstjóra, en hann er Steinn Jónsson, og er Fáskrúðsfirðingur að ætt. Hefur verið stýrimaður á Austfirðingi og skiþstjóri í forföllum, en tekur nú í fyrsta sinn við skipi.
Að Iokinni móttökuathöfninni á bryggjunni bauð hreppsnefndin til samsætis í barnaskólahúsinu og var það að hefjast er blaðið átti tal við fréttaritara sinn á Fáskrúðsfirði í gærkvöldi.


Vöttur SU 103 í Reykjavíkurhöfn.                                                             (C) Snorri Snorrason.  

Var þar margt manna samankomið og vorhugur ríkjandi þótt kalt væri í veðri, norðangjóstur og hvítir fjallatindar. Þar voru mættir fulltrúar frá Reyðarfirði og Eskifirði. "Vöttur" heitir eftir fjallstindi á nesinu milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar, en þar undir stendur Vattarnes. Skipið hefur þegar veiðar og var búist við að það mundi láta úr höfn með morgni.

Tíminn. 25 maí 1956.

   Björgunarfélag Vestmannaeyja

Víðir. 23 mars 1929.


Björgunar og varðskipið Þór. Líkan Gríms Karlssonar skipstjóra.               (C) Þórhallur S Gjöveraa.

  Varðskipið "Þór" strandaði í gærkveldi nálægt 
             Höskuldsstöðum á Skagaströnd

Kl. laust fyrir 9 í gærkvöldi barst sú fregn hingað til bæjarins, að varðskipið Þór væri strandað á Skagaströnd, nálægt Höskuldsstöðum,að því er menn hjeldu. Þór fór hjeðan með tvo menn úr kirkjumálanefndinni, þá Runólf á Kornsá og síra Jón Guðnason. Hafði hann komið með Runólf til Blönduóss í fyrradag. Var ferðinni síðan heitið vestur að Prestsbakka með síra Jón.
Í fyrrakvöld skall á ofsaveður í flóanum, og hefir Morgunblaðið ekki glöggar fregnir af ferðum skipsins í gær. En frjetst hefir, að skipstjóri hafi verið hættur við að flytja síra Jón vestur, og hafi verið áform hans að koma honum í land á Blönduósi, er veðrinu slotaði.  
Er loftskeyti barst hingað frá skipinu, var símastöðin lokuð á Blönduósi, og ómögulegt að fá símasamband þangað, eða til Skagastrandar. En loftskeytastöðin hjer hafði samband við skipið fram eftir kvöldinu, og eins heyrðist til Þórs á Borðeyri. Eftir því sem Morgunblaðið komst næst í gærkvöldi, voru skipverjar hinir rólegustu, og ljetu þess getið í skeytum, sem send voru frá skipinu, að þeir biðu í skipinu uns háfjara væri komin, en háfjara var kl. 1 í nótt. Var skipið komið svo nærri landi, að því er skilið varð, að skipverjar töldu eigi vandkvæði á, að komast klakklaust í land, er fjaraði út að fullu. Er skeyti hættu að heyrast frá skipinu, kl. að ganga 12, gátu menn hjer ekki vitað, hvort það kom til af því, að skipverjar hefðu yfirgefið skipið þetta fyrr en þeir í upphafi hugsuðu sjer, ellegar loftskeytatækin hefðu bilað. En ekki var til neins að bíða frekari fregna í nótt, því að útilokað var, að nokkuð frjettist, úr því loftskeytasamband hætti, fyrri en kl. 10 f. h. í dag, er síminn verður opnaður.
Skipstjórinn á Þór gaf ekkert upp um það í skeytunum, er hann sendi, hvernig slys þetta hefði borið að höndum, hvort einhver bilun hefði átt sjer stað í rúmsjó, og skipið því rekið á land undan veðri af þeim orsökum, ellegar annað hefði komið þar til greina. Engin skip voru á Húnaflóa í gærkvöldi, er til náðist, eða neinstaðar svo nálægt, að nokkur leið væri til þess að koma Þór til hjálpar. Telja má víst, að dagar Þórs sjeu taldir. Hann var byggður árið 1899 í North Shield í Englandi. Var byggður sem togari. Nokkru síðar seldur dönsku stjórninni, og notaður til hafrannsókna, sem kunnugt er, bæði hjer við land og víðar, uns Björgunarfjelag Vestmannaeyinga keypti hann árið 1920. Ríkissjóður keypti hann árið 1926. Stærð hans var 205 brutto tonn. Vjelin með 325 hestöflum. Hann var "klassaður" fyrir tveimur árum.

Morgunblaðið. 22 desember 1929.

                  Björgvin EA 311

.