Botnvörpungurinn Snorri goði RE 141 var smíðaður hjá Smiths Dock Company Ltd í North Shields á Englandi árið 1907 fyrir Great Grimsby Albion Steam Fishing Co Ltd í Grimsby, hét Canadian GY 290. 244 brl, 110 nettó. 425 ha. 3 þennslu gufuvél. Smíðanúmer 354. 125 x 22,1 x 11,7 ft. Thor Jensen kaupir togarann ásamt dönskum forstjórum "Milljónafélagsins", þeim Aage og Andreas Möller og mági þeirra, Zimsen að nafni, og stofna í kjölfarið Hlutafélagið Draupni í Reykjavík í mars árið 1911. Það félag sameinaðist svo hf. Kveldúlfi í Reykjavík nokkrum árum síðar. Snorri goði kom til Reykjavíkur hinn 15 mars sama ár og fór síðan strax á veiðar. Skipstjóri var Björn Ólafsson. Togarinn var seldur H Smethurst í Grimsby árið 1920. Seldur árið 1927, Pescaderias Confiesas SA, San Sebastian á Spáni, hét Mercedes. Seldur 1931, J. Arcelus, San Sebastian á Spáni. Seldur 1933, Fernando Rey Romero í San Sebastian á Spáni. Engar frekari upplýsingar finnast um togarann né um afdrif hans.


B.v. Snorri goði RE 141 á ytri höfninni.                                             Mynd á gömlu póstkorti.

             Nýir botnvörpungar

Tveir heldur en einn eru nú að bætast í hóp botnvörpunganna reykvísku. Er þá full tylftin. Thor Jensen kaupmaður keypti fyrir skömmu botnvörpung í Hull, og kom sá hingað í fyrradag. Skírður er hann Snorri goði, og mun fengsæll verða ef hann ber nafn með rentu. Hinn nýja botnvörpunginn kaupa eigendur Jóns forseta. Tylft af botnvörpungum gerð út í höfuðstaðnum, það er gott fordæmi. Fjármagnið til útgerðar þessarra nýju botnvörpunga, sem og til hinna eldri, mun fengið hjá Íslandsbanka. Það er gleðilegt, að bankinn hefir getað teygt sig þetta langt einmitt til þessara fyrirtækja, Því að flestum mun ljóst, að botnvörpuveiðarnar eru arðvænlegri atvinnuvegur en flest annað hér um slóðir.

Ísafold. 4 mars 1911.

            Annáll frá togaraöldinni
       "Þú ert sterkur íslendingur en                        skoska viskíið er sterkara"

Það var mikil sókn hjá Íslendingum, þegar fyrstu togararnir voru að koma til landsins. Þeir voru keyptir fyrir peninga, sem fengust fyrir skútufiskinn, og þeir vösku sjómenn, sem gerðu garðinn frægan á fyrstu árum togaraútgerðarnnar eru nú að hverfa einn af öðrum. Við fengum enn gamlan togarasjómann, er nú býr á Hrafnistu til þess að segja okkur frá fyrstu togurunum, sem komu til landsins. Hann vill ekki láta nafns síns getð, en viðtalið heldur vissulega gildi sínu fyrir því. Við hefjum viðtalið á þessa leið:
 - Hvenær manst þú fyrst eftir togurunum? - Fyrst þegar ég man eftir togurum í Reykjavík, þá var ég strákur um fermingu. Fyrsti togarinn sem ég man eftir að var skrásettur í Reykjavík var númer 105 (RE 105). Hann hét Seagull. Hann var frá Aberdeen, rauður að lit og var almennt kallaður Fjósa-Rauður. Þetta skip strandaði við Vestmannaeyjar. Þetta er dálítið frægt skip. Það var t. d. á því skipstjóri, sem.hét Árni Eyjólfsson, er síðar var kallaður Árni Byron. Hann var staðinn að því að veiða í landhelgi, var tekinn fastur og fluttur hingað inn til Reykjavíkur. Útgerðarmennirnir, sem voru Þorvaldur á Þorvaldseyri og fleiri, neituðu að borga sektina og þar með var Árni dæmdur í fangelsi, því hann var ekki maður til þess að borga. Eftir því sem ég bezt veit fór Árni sama daginn til Englands með Lauru, og þar með hefst eiginlega fyrsta togarasaga Íslendinga, því Árni Byron varð skipstjóri í Englandi og stóð þar manna fremstur af skipstjórum, bæði í Hull og Grimsby. T. d. var Árni með hinn stóra togara Lord Nelson, sem Íslandsfélagið keypti (hann varð númer 138) og var þá stærsti togarinn í Grimsby. Þessum togara var sökkt af litlum Norðursjávarbát, eða Aberdeen-bát í Norðursjónum og varð Gamli Marz, RE 114, skipstjóri Þórarinn Olgeirsson, til þess að bjarga fólkinu.


Botnvörpungarnir Valur RE 122, til vinstri og Snorri goði RE 141 á Reykjavíkurhöfn árið 1913. (C) M. Ó.  

Skipstjóri á Lord Nelson var þá Hjalti Jónsson, kunnar aflamaður, eða Eldeyjar-Hjalti. Ég man eftir því er fyrsti togarinn sem smíðaður var fyrir íslendinga kom hingað 1907. Það var Jón forseti. Á honum var, skipstjóri Halldór okkar Þorsteinsson, frá Háteigi og fleiri. Þar á meðal Jón Sigurðsson heitinn Blómsturvalla, Gísli Þorsteinsson og Guðmundur Markússon, sem nú er lifandi. Hann byrjaði skipstjórn á honum, að ég held, árið 1919. Hann var mikill aflamaður og nú á hann son, Markús Guðmundsson, sem er okkar toppmaður í fiskiríi, en hann er skipstjóri á togaranum Marz frá Reykjavík, sem er nú númer 261. Síðan kom togari til Reykjavíkur, keyptur af hlutafélaginu Ísland. Hann hét Seagull líka, en hann var skírður upp og skírður Marz. Hann var númer 114, eins og ég gat um áðan. Á honum var skipstjóri Hjalti Jónsson, til að byrja með, svo Þorsteinn Þorsteinsson, kenndur við Bakkabúð, síðar í Þórshamri, en þetta voru mikir dugnaðar- og aflamenn. Þessi togari hélt áfram veiðum hér við land, fiskaði mikið fyrir bæinn í fyrra stríðinu, en strandaði á Gerðhólma. Þar endaði hann sína ævi. Svo komu hérna tveir litlir togarar, sem merktir voru frá Reykjavík, Íslendingurinn. Hann var nr. 120. Á honum voru margir skipstjórar. Ingólfur Lárusson, Guðmundur Sigurðsson, Kristinn Brynjólfsson, Pétur Bjarnason. Þetta voru allt saman skipstjórar á honum. Það er nú gaman að geta þess, að hann var númer 120. Nei, hann var númer 73. Þá var nú Guðmundur okkar Jónsson, sem var kallaður Guðmundur á Skalla eða Gvendur á Skalla. Hann endaði nú sína skipstjórnartíð á gamla Íslendingnum, sem kallaður var á sjómannamáli Slandrarinn.
Svo kom Valurinn. Hann var númer 122. Eg man nú ekki vel hverjir voru með hann, nema ég man að Guðmundur Kr. var skipstjóri á honum einhvern tíma. Svo fóru þeir nú að bætast við margir myndartogarar. Næstur kom Skúli fógeti, en hann sprakk á tundurdufli einhvers staðar norður af Flauborrow head við England og fórust þar fjórir menn. 


B.v. Snorri goði og þýska farþegaskipið Kaiser Wilhelm á ytri höfninni í Reykjavík. Myndin er sennilega tekin fyrir stríðið mikla árið 1914.   (C) Magnús Ólafsson.

Á honum var skipstjóri þá Kristján Kristjánsson, síðar fornbókasali í Reykjavík. Eg held ég fari með það rétt. Já, svo komu Baldur og Bragi. Þeir voru eign Thorsteinson og þess félags. Þar voru skipstjórar Kolbeinn Þorsteinsson, með Baldur, sem var númer 146 og Jóhann Jóhannsson á Braga RE 147. Þeir eru báðir nýlátnir. Síðan kom togarinn Apríl. Það var 1912. Á honum var skipstjóri Hjalti Jónsson. Þetta var fallegt skip. Eg tel hann vera eitt fallegasta skip, sem smíðað hefur verið fyrir Íslendinga. Hann var 293 tonn. Baldur og Bragi voru hins vegar 291 tonn. Apríl var almennt talinn fallegasta skipið. Á honum var Þorsteinn Þorsteinsson skipstjóri í 3 ár og fiskaði mikið og vel. Og á þeim togara var ég með Þorsteini. Síðan kom togari, sem hét Ingólfur Arnarson. Hann var númer 153. Á honum var skipstjóri Pétur Bjarnason. Hann var eins og ég gat um áðan, með Íslendinginn. Hann var frá Hauksfélaginu. Síðan kom annar togari hjá sama félagi. Hann hét Ingólfur Amarson líka. Þeir voru seldir í stríðinu 1917 til Frakklands. Hann var númer 1. Svo fóru þeir að koma hver af öðrum. Það er nú rétt að geta þess, að þetta voru skip, sem smíðuð voru fyrlr íslendinga. Eg hljóp yfir Skallagrím. Eg man nú ekki hvað hann hét áður, en skipstjóri á honum var fyrst Jóel Jónsson. Þegar maður tekur skip, sem keypt voru inn, þá var keyptur Snorri gamli Sturluson. Milljónafélagið átti hann. Á honum var skipstjóri Björn Ólafsson frá Mýrarhúsum, og fiskaði mikið. Svo var Snorri goði. Á honum var Björn líka. Þá tók Páll Matthíasson, Snorra Sturluson. Hann var alltaf kallaður Snorri gamli. Svo tók Páll Matthíasson Snorra goða, þegar Björn tók Eggert Ólafsson. Hann var frá Patreksfirði, en þeir áttu hann Ragnar Ólafsson og fleiri, og þegar hann hætti, varð hann skipstjóri á glæsilegum, nýjum togara, sem Íslandsfélagið átti. Hann hét Maí og var númer 155. Þetta er nú svona það fyrsta.


Gamall togari að toga nánast upp í fjöru. Þetta gæti verið Coot GK 310.      (C) Freyja Bjarnadóttir.
  
- Ætlarðu að taka fleiri? - Ja, auðvitað er hægt að halda áfram, en til þess vantar mig bókina mína. Það er maður með að láni, og hefur ekki skilað henni ennþá. Eg er ómöglegur án þess að hafa bók. Það verður bara tóm vitleysa. ef maður hefur ekki bókina. Gáðu að því að maður er varla læs. Hvað heldurðu að maður muni þá. Svo fórum við að tala um fæðingarborg íslenzkrar togaraútgerðar, Grimsby. - Það skeði nú margt þar og oft var gott að koma þar. Eg man eftir ýmsu þaðan, en það er ekki þar með sagt að ég vilji segja þér frá því öllu. Fyrst þú endilega vilt skal ég segja þér eina sögu frá Grimsby. Við vorum hvort eð er að tala um Árna Byron áðan. Hann var kvæntur íslenzkri konu, sem hét Ingibjörg Stefánsdóttir. Sá Stefán Pálsson og hann var líklega með glæsilegri mönnum, sem við höfum átt. Hann var, lengi skipstjóri á Matthildi og svo var hann skipstjóri á NorðurIjósinu. Hann fór einu sinni til Englands til þess að hitta tengdason sinn og dóttur. Lenti í Grimsby á dálitlu drykkiríi, svona eins og gengur. Varð hann eitthvað ósáttur við einn mann og þar kom að lögregla var kvödd til að skakka leikinn - og mér er sagt, að það hafi verið 5 fílefldir lögregluþjónar í Grimsby, sem áttu við Stefán, en höfðu ekki við honum. En þó fór það svo að einhvern veginn tókst að koma honum í járn og svo mætti hann fyrir rétti daginn eftir. Þá komu í blöðunum ítarlegar frásagnir og var Stefán þar nefndur hinn Íslenzki Herkúles. Stefán var sektaður um 3 pund, sem Árni heitinn Magnússon borgaði af fúsum vilja, en dómarinn sagði þessi frægu orð: "Þú ert sterkur, Íslendingur, en mundu alltaf eftir því, að skozka wiskýið er sterkara".

Tíminn. 124 tbl. 4 júní 1961.
Sjómannadagurinn.
Viðtal við gamlan sjómann á Hrafnistu.