10.03.2017 18:16
B. v. Reykjaborg RE 64. TFUD.
Hinn 24. febrúar síðdegis, lagðist nýkeypt botnvörpuskip að
hafnarbakka í Reykjavík og er hið stærsta sem Íslendingar hafa eignast. Þetta
er Reykjaborg, eign hf. »Mjölnir'«, sem hér var stofnað í sl. janúar; skipa þar
stjórn, Björn Ólafs, Mýrarhúsum, Geir Sigurðsson, skipstjóri og Jón Björnsson,
kaupmaður. Hluthafar eru um 20. Franskt útgerðarfélag lét smíða skipið árið
1927 og hefur haldið því á veiðum við Newfoundland og hefur það reynst bezta
skip. Það er 689 brúttolestir að stærð, 275 lestir netto og hefur 250
hestaflagufuvél. Það er búið öllum nýtízku siglingatækjum.
Auk þess er þar
beinamjölsvél, sem malað getur 10 tonn af hráefni á dag og skilar úr því 2
tonnum af mjöli. Vélin er keypt í Englandi, til reynslu, og er vélasmiður,
Kendall að nafni, með skipinu og kennir hann þeim, sem síðan taka við, hvernig
nota skuli hana og gera við það, sem aflaga kynni að fara. Guðmundur Jónsson
skipstjóri, Geir Sigurðsson og Jón Oddsson, útgerðarmaður í Hull, völdu og
keyptu skipið í Boulogne sur Mer í Frakklandi, sigldu því síðan til Hull og
fluttu heim kol. Hinn 3. marz lagði Reykjaborg í sína fyrstu veiðiför; er þar
Guðmundur Jónsson skipstjóri, er áður var á bv. Skallagrími og stýrimaður er,
Kristján Schram. Alls er skipshöfnin 42 menn. Ægir flytur eigendum
Reykjaborgar, bestu óskir um góða framtíð og arðsemi þessa fyrirtækis, sem þeir
með fjárframlögum og erfiði hafa unnið að og aukið með því, útgerð landsins og
veitt vinnu, sem um munar.
Ægir. 1 mars 1936.
Björgunarfleki
af b.v. "Reykjaborg" finnst mannlaus í hafi
Togarinn
hefur ekki komið fram á ákvörðunarstað
Togarinn "VÖRÐUR" frá Patreksfirði kom hingað um
hádegisbilið í gær. Höfðu skipverjar fundið björgunarfleka frá togaranum
"Reykjaborg", í hafi, um 170 sjómílur norður af St. Kilda á Hebridaeyjum.
Flekinn var mannlaus, en á honum var ullarteppi og björgunarbelti. Áður en
"Vörður" kom, og vitað var, að hann hafði fundið flekann, hafði
útgerðarstjórn Reykjaborgar borist, skeyti frá umboðsmanni skipsins í Englandi,
þar sem hann segir, að skipið hafi ekki komið á ákvörðunarstað og ekkert til
þess spurst. Búist var við Reykjaborg til Fleetwood fimtudaginn 13. þ. m., því
hjeðan fór skipið laugardaginn 8. þ. m. kl. 6 e. h. Þó talið sje nokkurnveginn
víst að Reykjaborg hafi verið sökkt, eða að skipið hafi farist, þá er ekki
vitað með neinni vissu um afdrif skipshafnarinnar. Vona menn í lengstu lög, að
henni hafi verið bjargaf af flekanum eða ef til vill björgunarbátum skipsins á
hafi, en að einhverra hluta vegna hafi ekki fregnast um það ennþá. Á togaranum
var 14 manna áhöfn og einn farþegi, Runólfur Sigurðsson, skrifstofustjóri
Fiskimálanefndar.
Blaðamaður frá Morgunblaðinu átti í gær tal af Guðmundi Jóhannssyni skipstjóra
á togaranum "Verði", sem fann flekann frá Reykjaborg. Hann sagði svo frá,:
Það var klukkan 7.30 f. h. laugardaginn 15. þ. m., að við sáum björgunarfleka á
sjónum. Við vorum þá staddir á 59°, 25' norðlægrar breiddar og 10°, 22'
vestlægrar lengdar, eða um 170 sjómílur norður af St. Kilda á Hebridaeyjum við
Skotland. Á flekan fundum við ullarteppi, björgunarbelti og vatnskút, en í
sjónum umhverfisflekann voru á floti lestarborð og borð úr dekkstíum. Við tókum
flekann með okkur og svipuðumst um eftir mönnum, en sáum ekkert, sem gefið gat
til kynna að annað væri að finna frá skipinu á þessum slóðum, Héldum við svo
áfram leið okkar til Íslands og urðum ekki varið við neitt óvenjulegt á leið
okkar eftir þetta.
Björgunarflekinn frá Reykjaborg er sömu tegundar og björgunarflekar þeir, sem
Íslensk skip hafa haft síðan ófriðurinn hófst. Flekanum er haldið uppi á 6
blikktunnum, en sjálfur er flekinn eins og kassi í laginu, rúmlega 2 metrar á
annan veginn og 1,5 meter á hinn veginn. Niðri í miðjum flekanum er
ferhyrnt opið hólf, sennilega gert til
að geta skorðað sig í slæmum sjó.
Í þessu hólfi voru teppið og björgunarbeltið. Í flekanum voru matvæli og vatn í
þar til gerðum kassa og vatnskúturinn, sem að framan greinir, en hann hafið
losnað úr skorðum sínum, en af hverju er þó ekki ljóst. Björgunarflekinn ber
þess merki, að á hann hefir verið skotið úr hríðskotabyssu. Hefir verið skotið
að öðrum enda flekans og eru allt að 18 göt á einni tunnunni eftir byssukúlur.
Aðeins tvær tunnur eru í flekanum, sem ekki hafa orðið fyrir skotum. Teppið á
flekanum var einnig sundurskotið, en ekki þótti fullvíst í gær hvort það er
tætt sundur af kúlum úr hríðskotabyssu eða sprengjubroti. Á björgunarbeltinu
sást hinsvegar ekki neitt, og reimarnar á, því voru óslitnar.
Benda líkur helst
til þess að það hafi aldrei verið notað. Þegar flekinn fannst flaut hann vel
upp úr sjó, en þó hærri í annan endann, þeim megin, sem heilu tunnurnar voru.
Þegar flekinn var hafinn um borð í "Vörð" fór tappinn úr vatnskútnum og
verður því ekki sagt um hvort búið var að drekka af vatninu, sem í honum var.
Skot hafði lent í matvælakassanum og sjór komist að matvælunum. Það var heldur
ekki upplýst í gærkvöldi hvort nokkuð hafði verið snert við matvælunum Þegar
Vörður kom í gærdag fór Kristján Skagfjörð stórkaupmaður, sem er í stjórn
útgerðarstjórnar Reykjaborgar, um borð í Vörð og fjekk því framgengt, að
togarinn kæmi ekki strax upp að, þar sem þá hefði ekki verið hægt að
fyrirbyggja að sagan um flekann hefði breiðst út um bæinn.
Var aðstandendum
mannanna á Reykjaborg tilkynnt um flekann, áður en Vörður lagðist upp að. Að
tilhlutun ríkisstjórnarinnar var Sveinn Sæmundsson, yfirlögregluþjónn í rannsóknarlögreglunni
fenginn til að rannsaka flekann og hluti þá, sem á honum fundust. Fjekk hann í
lið með sjer við rannsóknina þá Friðrik Ólafsson, skólastjóra
Stýrimannaskólans, og Pjetur Sigurðsson fyrv. sjóliðsforingja. Rannsökuðu þeir
flekann gaumgæflega og tóku úr honum kúlnabrot. Síðan var flekinn fluttur í
lokað port, sem útgerðarstjóri Reykjaborgar ræður yfir. Ullarteppið og
björgunarbeltið eru í vörslu rannsóknarlögreglunnar.
Með Reykjaborg fóru í þessa ferð 14 manna áhöfn og sá fimmtándi var Runólfur Sigurðsson,
sem farþegi. Skipshöfnina skipuðu þessir menn:
Ásmundur Sigurðsson skipstjóri, Víðirnel 53. Ásmundur Sveinsson, 1. stýrimaður,
Sveinsstöðum við Kaplaskjólsveg. Óskar Þorsteinsson, 1. vjelstjóri, Víðimel 53.
Gunnlaugur Ketilsson, 2. vjelstjóri, Shellveg 2. Daníel Oddsson,
loftskeytamaður, Hlíðarhúsum við Vesturgötu. Guðjón Jónsson, 2. stýrimaður,
Barónsstíg 33. Jón Lárusson, matsveinn, Grandaveg 37. Óskar Ingimundarson,
kyndari, Nýlendugötu 11. Eyjólfur Jónsson, háseti, Hverfisgötu 90. Hávarður Jónsson,
háseti, Flókagötu 12. Þorsteinn Karlsson, háseti, Tjarnargötu 10. Árelíus
Guðmundsson, háseti. Rauðarárstíg 42. Óskar Vigfússon, kyndari, Hverfisgötu
100. Sigurður Hansson, kyndari. Framnesveg 16.
Reykjaborg var stærsti togari Íslenska flotans og hið traustasta skip. Var
nýlega búið að gera skipið upp (klassa það). Reykjaborg var keypt frá Frakklandi
og kom hingað 24. febrúar 1936. Skipið var búið ýmsum tækjum, svo sem
fiskimjölsvjelum til að vinna úr fiskúrgangi og aðrar nýjungar til hagnýtingar
aflans voru í skipinu.
Morgunblaðið. 18 mars 1941.
Þeir tóku
allir morðárásinni með stillingu og kjarki
Harmsaga
togarans Reykjaborgar verður kunn
Þegar togarinn "Vörður" kom hingað á dögunum með
sundurskotinn björgunarfleka "Reykjaborgarinnar", gat enginn verið í vafa
um, að þetta stærsta skip togaraflotans var ekki lengur ofan sjávar. En þar sem
svo virtist, sem menn hefðu hafst við á björgunarflekanum, vöknuðu vonir manna
um það, að fleiri eða færri af skipverjum hefðu komist lífs af. Síðar barst
fregnin um það, að breskt herskip hefði bjargað í hafi tveim mönnum af áhöfn
Reykjaborgarinnar. Var óhugsandi, að hinum hefði einnig verið bjargað? spurðu
menn og vonuðu, að enn gætu borist góð tíðindi. En nú er öll von úti. Nú er
hinn blákaldi veruleiki kominn í ljós. í gær barst ríkisstjórninni eftirfarandi
tilkynning frá sendifulltrúa Íslands í London:
Ríkisstjórninni barst í morgun símskeyti frá sendifulltrúa Íslands í London, er
segir frá því, að Sigursteinn Magnússon, ræðismaður Íslands í Edinborg, hafi
átt tal við þá tvo menn, sem vitað var, að hefðu bjargast af b.v.
"Reykjaborginni"
Ræðismaðurinn segir, að þeir hafi skýrt svo frá, að kl.
9,25 síðdegis mánudaginn 10. mars, 140 mílur út frá Barrahöfða, í myrkri en
lygnum sjó, hafi "Reykjaborgin" orðið fyrir ákafri skothríð frá kafbát, og
hafi hún sokkið innan klukkustundar. Stöðug skothríð hafi dunið á brúna og
þilfarið og eyðilagt alla yfirbyggingu skipsins. Skipbrotsmennirnir telja, að
aðrir skipsmenn hafi verið dánir af skotsárum, þegar skipið sökk. Sigurður
Hansson, Eyjólfur Jónsson og annar kyndari komust undan, þegar skipið sökk, en
annari kyndari dó af sárum og þreytu innan 36 stunda. Hinum tveimur var bjargað
á fimmtudagskvöld 13. mars. Þeir segja, að allir á skipinu hafi tekið
morðárásinni með stillingu og kjarki. Líðan skipbrotsmanna er sæmileg, og máttu
þeir fara á fætur í gær. Sigurður Hansson er særður á handlegg og lítið eitt á
fæti, en Eyjólfur Jónsson á handlegg, og auk þess í baki og á fæti.
Þessir menn fórust með Reykjaborginni:
Ásmundur Sigurðsson skipstjóri, Víðimel 53, f. 21. júní 1901; kvæntur Karólínu
Karlsdóttur, barnlaus. Ásmundur Sveinsson, I. stýrimaður, Sveinsstöðum, f. 24.
febr. 1905; ókvæntur.
Guðjón Jónsson, II. stýrimaður, Barónsstíg 33, f. 29. jan. 1894; kvæntur
Hólmfríði Oddsdóttur, 1 fósturson.
Óskar Þorsteinsson, I. vjelstjóri, Víðimel 53, f. 24. mars 1902; kvæntur
Þorbjörgu Karlsdóttur, barnlaus.
Gunnlaugur Ketilsson, II. vjelstjóri, Shellveg 2, f. 3. maí 1912; kvæntur Elsu
Breiðfjörð, 1 barn 4 ára. Daníel Kr. Oddsson, loftskeytamaður, Hlíðarhús B, f.
21. júlí 1890; kvæntur Jóhönnu Priðriksdóttur, 8 börn, 4 innan 16 ára.
Jón Lárusson, matsveinn, Grandavegí 37, f. 25. sept. 1915; kvæntur Guðbjörgu
Hjartardóttur, 1 barn á 1. ári.
Hávarður Jónsson," háseti, Flókagötu 12, f. 19. apríl 1901; kvæntur Aldísi
Magnúsdóttur, barnlaus.
Þorsteinn Karlsson, háseti, Tjarnargötu 10, f. 26. sept. 1917; ókvæntur.
Árelíus Guðmundsson, háseti, Eauðarárstíg 42, f. 4. maí 1913; kvæntur Vigdísi
Ólafsdóttur, 1 barn. Óskar Ingimundarson, kyndari, frá Djúpavogi, f. 5. nóv.
1909; ókvæntur, átti 1 barn 5 ára.
Óskar Vigfússon, kyndari, Hverfisgötu 100, f. 12. okt. 1907: kvæntur Þórlaugu
M. Sigurðardóttur, 3 börn, 9, 5 og 2 ára.
Auk þess var einn farþegi með skipinu:
Runólfur Sigurðsson, skrifstofustjóri Fiskimálanefndar, kvæntur, og átti 3
börn.
Morgunblaðið. 25 mars 1941.