Botnvörpungurinn Arinbjörn hersir RE 1 var smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby í Englandi árið 1917. Togarinn var smíðaður fyrir breska flotann og hét þá John Pasco. 321 brl. 550 ha. 3 þenslu gufuvél. 42,08 x 7,22 x 3,77 m. Smíðanúmer 804. H.f. Kveldúlfur í Reykjavík keypti togarann út í Hull í desember 1924. Fyrsti skipstjóri var Sigurður Eyleifsson. Aðfaranótt 16 september 1940, björguðu Arinbjörn hersir og Snorri goði RE 141 rúmlega 400 skipverjum af breska herflutningaskipinu Aska, þegar þau voru á heimleið eftir sölutúr til Fleetwood og voru þá stödd um 15 sjómílur út af Mull of Cantyre á Írlandshafi. Þetta var ein mesta björgun sem íslenskir sjómenn komu að í styrjöldinni. Skipstjóri á Arinbirni hersi var þá Steindór Árnason, en á Snorra goða var Magnús Runólfsson skipstjóri. Það var svo 22 desember sama ár, að þýsk sprengjuflugvél af Heinkel 111 gerð, gerði fólskulega árás á togarann á Írlandshafi og létu sprengjum og skothríð rigna yfir hann. Áhöfn togarans, 13 menn, sáu sér þann eina kost til að bjarga sér, að fara í björgunarbát, þann eina sem í lagi var um borð, en hriplekur. Var þeim svo fljótlega bjargað um borð í dráttarbát, Superman að nafni, sem fór með þá til hafnar í Campeltown í Skotlandi. Fjórir skipverjar særðust í árásinni og voru þeir lagðir inn á sjúkrahús. Það var breskt herskip sem fann Arinbjörn hersi á reki og fór með hann til hafnar í Londonderry á N-Írlandi. Togarinn var seldur 27 júní 1944, Óskari Halldórssyni og dætrum hans, Guðríði Ernu Óskarsdóttur og Guðrúnu Óskarsdóttur í Reykjavík, hét þá Faxi RE 17. Seldur 29 nóvember 1944, Hlutafélaginu Faxakletti í Hafnarfirði, sama nafn og númer. Í ársbyrjun 1952 sleit togarann upp í ofsaveðri frá legufærum í Hafnarfirði og rak mannlausan framhjá boðum og skerjum, inn á sléttan fjörusand upp í Borgarfirði, þar sem hann náðist síðar út, lítið skemmdur. Seldur til niðurrifs og tekið af skrá 27 september árið 1952.

Arinbjörn hersir RE 1 var eitt af fyrstu "stjórnarskipunum" sem smíðuð voru (1917) þá var skipið lítið notað sem togari þegar Kveldúlfur keypti það. Skipið lá eftir stríðið ónotað til ársloka 1922. Arinbjörn var smíðaður með hvalbak, en hin Selby-byggðu -stjórnarskipin sem íslendingar keyptu voru með "bakka", (Snorri Sturluson, Surprise, Ver, Hafstein og Hávarður Ísfirðingur).

Heimildir að hluta:
Birgir Þórisson.
 

B.v. Arinbjörn hersir RE 1 á toginu.                                   (C) Guðbjartur Ásgeirsson.

                                Nýr botnvörpungur

„Arinbjörn hersir“ heitir stór og nýlegur botnvörpungur, sem h.f. Kveldúlfur hefir keypt í Englandi, og kom hann hingað í morgun. Sigurður skipstjóri Eilífsson kom með skipið frá Englandi.

Vísir. 12 desember 1924.
 

Síldarbræðsla Kveldúlfs á Stekkeyri í Jökulfjörðum, sennilega á fjórða áratugnum. Fimm Kveldúlfstogarar við bryggjurnar. Ljósmyndari óþekktur.

                     Arinbjörn hersir og Snorri goði 

      bjarga 400 mönnum af frönsku skipi 

16. þ. m. voru togararnir Arinbjörn hersir og Snorri goði staddir í Írlandshafi og sáu þá flugvél sökkva stóru skipi með sprengju skammt frá togurunum. Kom upp mikill eldur í skipinu eftir árás flugvélarinnar. Strax og flugvélin hafði yfirgefið hið brennandi og sökkvandi skip, lögðu togararnir að því. Hafði nokkur hluti skipshafnarinnar þá þegar komist í björgunarbátana, og tók Arinbjörn hersir fólkið úr þeim, en Snorri goði lagði að skipshliðinni og bjargaði þar fjölda manns, sem héngu í köðlum og stigum utan á skipinu. Björguðu togararnir alls um 400 manns af áhöfn skipsins, en alls er sagt að um 600 manns hafi verið á skipinu.
Þegar togararnir voru að Ijúka við björgunarstarfið kom brezkur tundurspillir á vettvang til björgunar. Brá hann kastljósi að skipinu til þess að fullvist væri að enginn lifandi maður væri ofan þilja. Sást þá hópur blökkumanna á afturþiljum skipsins, og var þeim bjargað þegar í stað. Skip þetta var franskt og hét Aska. Björgun þeirra Arinbjarnar hersis og Snorra goða þykir mjög frækileg. Að vísu var veður gott, en mikil hætta var að nálgast skipið, þar sem búast mátti við sprengingu á hverri stundu. Það er ánægjulegt, hvað íslenzkum togurum hefir tekist að bjarga mörgum mönnum nú í ár. Munu það alls vera yfir 900 manns, sem íslenzkir togarar hafa þegar bjargað.

Vesturland. 21 september 1940.
 

B.v. Arinbjörn hersir RE 1 á síldveiðum.                            (C) Guðbjartur Ásgeirsson.   Kveldúlfstogarinn Snorri goði RE 141.                         (C) Guðbjartur Ásgeirsson.   Herflutningaskipið Aska var svo til nýtt skip, 8.300 brúttólestir, smíðað hjá Swan Hunter & Wigham Rich í Low Walker í Newcastle í Englandi árið 1939. Mynd af netinu.

                         Árásin á „Arinbjörn hersir" 

Víkingurinn hefir náð tali af Agnari Guðmundssyni, er var 1. stýrimaður á Arinbirni hersi, þegar hin ægilega loftárás var gerð á hann af þýzkri sprengjuflugvél þann 22. des. s. l. 14 sprengjum var varpað á skipið og vélbyssukúlum rigndi yfir skipverja meðan þeir voru að reyna að komast í lífbátana. Agnari segist svo frá:
Sunnudagsmorguninn þann 22. des. s. l., er Arinbjörn hersir var staddur á 53° 23' N. br. og 5° 05' V. lgd., eða um 12 sjómílum NV af Mull of Cantyre, heyrðum við til flugvélar, sem okkur þótti nú engin nýlunda, því urg þeirra er orðið svo hversdagslegt, einkum í námunda við Englandsstrendur. Og það er nú svo, að vanalegast er ekki verið að reikna út, hvort þessari eða hinni flugvélinni búi illt í huga við viðkomandi. Í þessu tilfelli skeði það, sem alltaf má búast við. Flugvélin, sem var ,,Heinkel" 111, long distance twinengine bomber, flaug niður undir masturtoppa skipsins, og lét sprengju falla, er féll bakborðsmegin við skipið og orsakaði óhemju loftþrýsting. Skipið lék á reiðiskjálfi, líkt og því hefði verið siglt með fullri ferð upp í stórgrýti. Eitt og annað gekk úr skorðum, ljós slokknuðu, og leki kom þegar að skipinu. Þegar svona stendur á, má enginn vera að því að íhuga hvaða geigvænlegu augnablik eru að líða, allir hafa nóg að gera við að koma fyrir sig þeim öryggistækjum, sem skipinu fylgja og hægt er að notfæra sér.
Okkar fyrsta verk var að slaka bakborðsbátnum, sem var útsleginn, og meðan við vorum að slaka bátnum, flaug flugvélin yfir okkur og reyndi með vélbyssu sinni að hæfa mennina, sem voru að slaka, um leið og hún lét aðra sprengju falla. Þegar báturinn var kominn í sjóinn og komnir í hann 8 menn, flaug flugvélin yfir í þriðja sinn og lét nú skothríðina dynja á skipinu og bátnum og sleppti nú tveimur sprengjum, sem þó hvorugar hittu skipið. Við þessa skothríð særðust allmikið 5 af þeim, sem í bátnum voru, og einn á þilfarinu. Ennfremur skemmdist báturinn það mikið, að hann flaut aðeins á öftustu loftkössunum.
Eftir að við vorum komnir frá skipinu á lífbátnum, sem var illa sjófær, gerði flugvélin 3 árásir á það. Alls lét hún 14 sprengjur falla, en engin hæfði skipið, en svo nærri féllu þær, að skipið kastaðist og liðaðist til, eins og það væri í brimróti upp í skerjagarði. Það var sýnilegt strax, að flugmennirnir beindu skothríðinni aðallega að skipverjum, auk þess, sem þeir skutu á stjórnpallinn og hæfðu báða áttavitana og dýptarmælirinn, sem allt varð ónothæft. Þegar flugvélin var komin úr augsýn, var róið að skipinu og bundið um sár hinna særðu. Ljós voru lagfærð, og er loftskeytamaðurinn hafði komið sínum tækjum til að starfa, var sent út A. A. A., sem er sent í stað S. O.S., þegar flugvél gerir árás á skip. Samband náðist við G. P. K. radio og síðar við björgunarskipið „Superman", sem svo kom til okkar 1 ½ tíma eftir að árásin byrjaði. Hinir særðu voru strax látnir um borð í „Superman". Síðan var athugað, hvort hægt mundi vera að fylgja honum eftir til hafnar, en það reyndist ógerlegt vegna margvislegrar bilunar. Að draga Arinbjörn taldi skipstjórinn á „Superman" að myndi hefta för skipsins of mikið, þar eð hinir særðu þurftu skjótrar læknishjálpar við, og með því, að veður fór versnandi, mikill sjór kominn í skipið og enginn nothæfur lífbátur, var Arinbjörn yfirgefinn og „Superman" hélt til Campbeltown með fullri ferð. Frá „Superman" var sent skeyti og annar dráttarbátur beðinn að fara á vettvang og reyna að ná Arinbirni hersi og draga hann til hafnar. Um borð í ,,Superman" var okkur sagt, að flugvélin hefði fyrst kastað á þá tveimur sprengjum, er hæfðu hvorugar, en þeir hröktu hana á brott með skothríð úr loftvarnabyssum sínum. Til Campbeltown var komið seinni part sunnudagsins og voru þá hinir særðu, þeir: Jón Kristjánsson, Guðmundur Helgason, Guðjón Eyjólfsson, Ólafur Ingvarsson og Guðmundur Ólafsson fluttir á spítala. Marinó Jónsson var látinn fylgja okkur og um meiðsli hans búið í gistihúsinu.
Við biðum þarna í 7 daga og leið öllum eftir atvikum vel. Egill Skallagrímsson kom og tók okkur, þá sem ferðafærir voru og flutti til Londonderry, en þangað hafði verið farið með Arinbjörn. Hjá honum fengum við líka tvo menn að láni, þá Jón Ólafsson og Ragnar Karlsson. B.v. „Gyllir", sem einnig kom til Londonderry, lét okkur hafa bát í stað okkar tveggja, sem báðir voru ónýtir. Eftir lauslega skoðun var skipið afhent skipstjóranum fyrir hönd eiganda, af viðkomandi „Naval Officer in Charge". Það var ljótt umhorfs um borð í Arinbirni, þegar við komum þangað. Allt var á tjá og tundri, og svo, að vart er hægt að lýsa með orðum einum. Við skoðunina kom einnig í ljós, að öll matvæli, siglingatæki eins og t. d. 2 sjónaukar, loflvog og vegmælir ásamt öðru lauslegu var horfið. Innsiglið var rofið og þaðan horfið það sem þar fyrirfannst, ennfremur allur fatnaður skipverja og vörur þær, sem þeir höfðu keypt í Englandi. Eftir að búið var að standsetja það, sem nauðsynlega þurfti til heimferðarinnar, og leyfi fengið til heimferðar, var haldið á stað. Veður var hið ákjósanlegasta og komið var til Reykjavíkur þann 12. janúar síðdegis eftir rúma 3 sólarhringa ferð.
Nú er frásögn Agnars lokið, af mestu loftárásinni, sem gerð hefir verið á íslenzkt skip. En hverjir verða næst fyrir þessu, og hvenig fer þá? Íslenzku skipin standa öll varnarlaus gagnvart þessum loftvörgum. Þeir geta í rólegheitum leikið sér að bráð sinni, eins og köttur að mús. Einasta vörnin gegn þessu er loftvarnabyssan, sem vera ætti um borð í hverju einasta skipi, sem til Englands siglir.  

Sjómannablaðið Víkingur. 1 tbl. janúar 1941.
 

B.v. Arinbjörn hersir RE 1 á síldveiðum.                          (C) Guðbjartur Ásgeirsson.   B.v. Arinbjörn hersir RE 1 á siglingu.                                (C) Guðbjartur Ásgeirsson.

                    Togarar seldir

H.f. Kveldúlfur hefir nýlega selt þrjá af sjö togurum sínum, þá Egil Skallagrímsson, Arinbjörn hersir og Snorra goða. Nýstofnað fiskveiðihlutafélag, H.f. Drangey keypti Egil Skallagrímsson og hefir skipið nú verið skýrt Drangey, framkvæmdarstjóri þess félags er Oddur Helgason. Óskar Halldórsson og dætur hans hafa keypt Arinbjörn hersir og hefir hann nú verið skýrður upp og heitir Faxi. Fiskveiðahlutafélagið Viðey hefir keypt Snorra goða og verður nafni skipsins breytt. Þá hefir H.f. Marz í Hafnarfirði selt togara sinn Hafstein. Kaupandi er Ólafur Einarsson útgerðarmaður, Grindavík. Togarasölur þessar benda til, að fyrri eigendur skipanna sem hvorutveggja hafa fengist við sjávarútveg um margra ára skeið, hugsi sér nú sem bráðast til hreyfings, um það að fá ný skip og fullkomnari í stað hinna gömlu, og er það vel farið.

Sjómannablaðið Víkingur. 1 ágúst 1944.
 

Sjö Kveldúlfstogarar í röð við bryggju í Reykjavíkurhöfn.   Ljósmyndari óþekktur.

    Togarann Faxa rak upp á Þursstaðarif
                    við Borgarnes

Togarinn Faxi, sem slitnaði upp í Hafnarfirði aðfaranótt laugardagsins, er nú strandaður á Borgarfirði inn undir Borgarnesi. Var togarinn kominn þangað á sunnudagsmorguninn, þegar menn komu á fætur í Borgarnesi. Staðurinn, sem togarinn er á, nefnist Þursstaðarif, og er það á móti Rauðanesi, um 20 mínútna siglingu frá Borgarnesi. Samkvæmt símtali, er AB átti við Ingimund Einarsson í Borgarnesi í gær, hefur togarinn ekkert hreyfst af rifinu ennþá, en þarna er sandbotn, svo að búast má við að togarinn sé óskemmdur. Hins vegar er hætt við að hann losni af rifinu og reki til lands, því að nú er stækkandi straumur.

Alþýðublaðið. 8 janúar 1952.
 

Skip Óskars Halldórssonar útgerðarmanns og síldarsaltanda, Sigríður GK 21 og Faxi RE 17 við Ingólfsgarð. Lengst til hægri má sjá Óskar á bryggjunni. (C) Guðrún Ólafsdóttir.

                                 Faxi seldur til niðurrifs

Tvö skip er nú verið að lesta með brotajárni til útflutnings. Annað skipanna fer jafnframt í hinztu siglingu. Það er gamli togarinn Faxi frá Hafnarfirði, sem í fyrravetur rak mannlausan af togaralegunni í Hafnarfirði og inn í Borgarfjarðarbotn í aftaka veðri. Faxi er við bryggju í Hafnarfirði. Vélskipið Straumey, sem hér er í Reykjavík á að draga Faxa út, og það lestar einnig brotajárn. Verðið á járninu, sem fer í skipið, er keypt fyrir hátt á þriðja hundrað kr. tonnið.

Morgunblaðið. 14 október 1952.