22.10.2017 21:45
Cuxhaven NC 100. DFQH.
Cuxhaven NC
100 heldur í sína fyrstu veiðiferð
Cuxhaven NC 100 nýtt skip Deutsche
Fischfang Union, dótturfélags Samherja í Þýskalandi hefur haldið á veiðar.
Cuxhaven NC100 sem hannað er af Rolls Royce er 81,22m langt og 16m breitt,
smíðað í Mykleburst skipasmíðastöðinni í Noregi. Cuxhaven er fyrsta nýsmíði
Deutsche Fischfang Union í 21 ár en það skip bar einnig nafnið Cuxhaven.
Eigendur Samherja ásamt Haraldi
Grétarssyni framkvæmdastjóra Deutsche Fischfang Union og Óskari Ævarssyni
útgerðastjóra tóku á móti skipinu 15.ágúst sl. í Álasundi. Þá voru veiðarfæri
tekin um borð og skipið gert klárt að öðru leyti. Cuxhaven hélt svo til veiða í
Barentshafi 20.ágúst.
Skipstjórar eru Stefán Viðar Þórisson og Hannes
Kristjánsson. Cuxhaven er afar vel búið á allan hátt
bæði hvað varðar vélbúnað, vinnslu og aðbúnað áhafnar sem getur orðið allt að
35 manns. Með nýjustu tæknilausnum er skipið mun hagkvæmara í rekstri og
umhverfisvænna en eldri skip. Vinnsludekk er hannað og smíðað af Slippnum á
Akureyri og hefur búnað m.a. frá Vélfag á Ólafsfirði. "Þetta eru mikil tímamót í rekstri
DFFU hér í Þýskalandi. Meðal annars hefur allur aðbúnaður áhafnar og
vinnuaðstaða verið stórbætt. Það er mikil áskorun að fá allt til að virka í
svona tæknilega flóknu skipi og næstu vikur verða því spennandi hjá okkur,"
segir Haraldur Grétarsson framkvæmdastjóri Deutsche Fischfang Union GmbH.
Heimasíða Samherja hf. 25 ágúst 2017.
22.10.2017 17:08
B. v. Maí GK 346. TFKZ.
Maí kemur í
maí
Hinn 3. marz síðastlinn var nýjum íslenzkum togara hleypt af
stokkunum hjá Seebeck Werft í Bremerhaven. Togarinn er eign Bæjarútgerðar
Hafnarfjarðar og hlaut í skírninni nafnið Maí GK-346. Hann verður stærsti
togari Íslendinga. Samningar um smíði nýja Maí voru undirritaðir 30. apríl
1959. 17. desember 1959 var kjölurinn lagður, og 3. marz var togaranum hleypt
af stokkunum og skírður, að viðstöddu miklu fjölmenni. Togarinn verður afhentur
11. maí n.k. Maí verður stærsti togari Íslendinga, 1000 lestir að stærð. Sá
næst stærsti er Narfi, 900 lestir. Maí er 200 fet á lengd, 34 fet á breidd og
17 fet á dýpt. Skipstjóri verður Benedikt Ögmundsson, sem verið hefur
skipstjóri hjá Bæjarútgerð Hafnarfjarðar frá stofnun hennar fyrir 29 árum.
Tíminn. 8 apríl 1960.
Mikill mannfjöldi fagnaði Maí
Í fegursta veðri
sigldi hinn glæsilegi togari Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar, Maí, hingað inn á
höfnina í gærdag, fánum skrýddur. Mannfjöldi mikill var á bryggjunni til að
fagna honum, og við það tækifæri lék Lúðrasveit Hafnarfjarðar og Karlakórinn
Þrestir söng nokkur lög. Þegar landfestar höfðu verið bundnar, tóku til máls af
stjórnpalli Adolf Björnsson, formaður útgerðarráðs og Stefán Gunnlaugsson
bæjarstjóri, sem buðu togara og áhöfn velkomin. Fer hér á eftir lýsing á
togaranum í stórum dráttum: Maí er 1000
tonn og hinn stærsti togari, sem Islendingar hafa eignazt til þessa. Lengd er
210 fet. Breidd 34 fet. Dýpt 17 fet. Allar vélar og hjálparvélar í skipinu eru
MAN-vélar frá Þýzkalandi. Aðalaflvél er 2.280 hestöfl, og gekk 16,2 sjómílur í
reynsluferð. Maí er fyrsti íslenzki togarinn með fullkomna skiptiskrúfu, þannig
að vélin er alltaf látin ganga áfram, hvort sem skipið er keyrt áfram eða
afturábak. Með skurði á skrúfunni má ákveða hvort skipið er keyrt áfram eða
afturábak, og má því nota hagkvæmasta snúningshraða vélar hverju sinni, og
skiptir það sérstaklega miklu máli, ef um krítiskan snúningshraða er að ræða.
Ljósavélar eru þrjár, tvær 135 hestöfl hvor og ein 40 hestöfl, til notkunar
þegar skipið liggur við landfestar. MAN-vélar hafa þann kost að nota má ódýrari
olíur en á venjulegar dieselvélar. Togvindumótor er 227 kw. Í Maí er Sallog
hraðamælir af nýrri gerð og með tæki er honum fylgir má kanna fiskmagn í
vörpunni hverju sinni. Tveir Decca radarar eru í skipinu, annar með sendiorku
45 kw., en hinn 20 kw., en draga hvor 48 mílur. Ný gerð er af Sperry-lóran. Í
stað þess að eftir eldri gerð lóran þurfti margvíslega útreikninga við
staðarákvörðun, reiknast staðarákvörðun út sjálfkrafa eftir hinni nýju gerð.
Loftskeytatæki eru frá Telefunken í Þýzkalandi og m. a. er stuttbylgjustöð, sem
gerir fært að tala megi frá Nýfundnalandi til Þýzkalands. Kallkerfi er komið
fyrir í tólf stöðum í skipinu af svonefndri Intercon-gerð frá Marconi. Gíróáttaviti
og sjálfstýring er í skipinu. Í Maí eru tæki til þess að dæla 70-80 gráða
heitum sjó frá fjórum stöðum í skipinu, ef um ísingu er að ræða. Þá er algjör
nýung, að í framsiglu er komið fyrir rafmagnshitun, er nota má ef ísing sezt á
siglutréð, og getur hún brætt allan klaka af á örstuttum tíma. Fiskleitartæki
eru af Kelvin Hughes gerð. Perulag er á stefni, sem á að auka ganghraða og
draga úr veltingi miðað við fyrri gerð stefna. Lestar eru 27 þúsund kúbíkfet,
almuníumklæddar, og eiga að rúma 500-550 tonn af fiski. Sérstakur góðfiskklefi
er ofanþilfars, sem rúmar 5-10 tonn.
Morgunblaðið. 19 maí
1960.
B.v. Maí GK 346 að koma úr slipp fyrir söluna til Noregs árið 1977. Ljósmyndari óþekktur.
Togarinn Maí
að kveðja
Nýmálaður og snyrtur á leið til Noregs
"Það voru margir íslenskir aðilar, sem vildu kaupa togarann Maí og breyta honum í nótaskip, en þá skorti bara peninga til að greiða út það sem þurfti og þess vegna urðum við að selja þetta ágæta skip til Noregs" sagði Guðmundur Ingvarsson framkvæmdastjóri Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar er við ræddum við hann í gær, en þá var togarinn Maí, sem BÚH var að selja til Noregs, að koma úr slipp nýmálaður og snyrtur og er að leggja af stað til Noregs. Það var norska skipasmiðastöðin, sem selur BÚH nýjan skuttogara, sem afhentur verður 14. maí nk. sem tók Maí uppí kaupin og virðir hann á 3,4 milljónir norskar krónur, sem svarar til um 130 milljónum ísl. króna.Maí er 17 ára gamalt skip, systurskip Víkings AK og Sigurðar RE, stærstu nótaskipa okkar. Guðmundur sagði að Maí hefði alla tið verið mikið afla- og happaskip og að honum væri eftirsjá. Ekki alls fyrir löngu var bátur sem hét Víðir seldur til Noregs. Þar var hann málaður og snyrtur og síðan seldur aftur til Íslands og heitir nú Jón Gislason. Sögur ganga um það, að eins fari með Maí, að honum verði breytt í nótaskip ytra en síðan seldur aftur til Íslands. Guðmundur Ingvarsson sagðist hafa heyrt svona sögur og viðurkenndi að margir innlendir aðilar hefðu viljað kaupa togarann með það fyrir augum að breyta honum í nótaskip, en skort fé. En Guðmundur sagðist vantruaður á að Mai yrði keyptur aftur til Íslands, þar sem lán væru ekki veitt til kaupa á eldri skipum en 10 ára. Aftur á móti ef einhver aðili er svo stöndugur að geta keypt hann án þess að fá lán úr fiskveiðasjóði, þá getur hann það auðvitað, sagði Guðmundur. Víst er um það, að hann yrði fljótur að borga sig á loðnunni, ef honum gengi eins vel og Sigurði RE, sem er systurskip Vikings og Mai.
Þjóðviljinn. 26 apríl 1977.
Þarna er skipið í Noregi undir sínu gamla nafni, Maí. Ljósmyndari óþekktur.
21.10.2017 13:13
B. v. Jörundur EA 335. TFLG.
Togarinn Jörundur EA 335 var smíðaður hjá
Brooke Marine Ltd í Outlon Broad í Lowestoft í Englandi árið 1949 fyrir Guðmund Jörundsson
útgerðarmann á Akureyri. 491 brl. 950 ha. Mirrlees díesel vél. 46,63 x 8,58 x 3,81 m. Smíðanúmer 175. Skipið var selt
21 janúar 1958, Þórólfi mostraskeggi h/f í Stykkishólmi, hét Þorsteinn
þorskabítur SH 200. Ný vél, 950 ha. Deutz díesel vél var sett í skipið árið
1963. 29 maí 1963 var skráður eigandi Ríkissjóður Íslands, skipið hét Sigurey
EA 8. Var um þetta leyti í eigu Sigurðar Finnssonar á Siglufirði. Skipið var
selt í ágúst árið 1966, Grími h/f á Eskifirði, hét Jón Kjartansson SU 111. Skipið
sökk út af Vattarnesi í minni Reyðarfjarðar, 28 janúar 1973. Áhöfnin, 12 menn,
bjargaðist í gúmmíbjörgunarbát og þaðan um borð í Dagfara ÞH 70 frá Húsavík.
B.v. Jörundur EA 335 á siglingu á Eyjafirði. Ljósmyndari óþekktur.
Jörundi vel
fagnað við komuna til Akureyrar
Eitt
nýtízkulegasta fiskiskip, sem byggt hefur verið fyrir Íslendinga
Hinn nýi glæsilegi togari Guðmundar Jörundssonar
útgerðarmanns Iagðist hér að hafnarbryggjunni sl. fimmtudagsmorgun. Kom skipið
beina leið frá Lowestoft á Bretlandi, en þar var það smíðað í skipasmíðastöð
Brooke Marine Ltd. MikiII mannfjöldi safnaðist saman á bryggjunni til þess að
fagna skipinu. Hafði Útgerðarmannafélag Akureyrar efnt til móttökuathafnar. Jón
Sólnes bæjarfulltrúi mælti fyrir minni skipsins og Guðmundar Jörundssonar
útgerðarmanns, lofaði framtak hans og árnaði skipinu heilla. Lúðrasveit
Akureyrar lék undir stjórn Jakobs Tryggvasonar. Guðmundur Jörundsson þakkaðí
móttökurnar og lýsti skipinu, en að því búnu var bæjarmönnum boðið að skoða
skipið.
"Jörundur" er 491 smálestir brúttó að burðarmagni, enskt mál, 152 fet á
lengd, 28 fet á breidd og 15 fet á dýpt.Gert hafði verið ráð fyrir því að setja Westinghouse radartæki í skipið, en af
því gat ekki orðið, því að íslenzk gjaldeyrisyfirvöld neituðu um leyfi til
kaupa á tækjunum. Skipstjórinn á "Jörundi" er Ragnar Guðmundsson úr
Reykjavík, 1. stýrimaður Páll Daníelsson, 1. vélstjóri Hámundur Eldjárn og 2.
vélstjóri Jörundur Jónsson.
Dagur. 4 ágúst 1949.
Fyrirkomulagsteikning af togaranum Jörundi EA 335. Úr safni mínu.
B.v.
Jörundur EA 335
Dieseltogarinn Jörundur, sem í byggingu er í Skipasmíðastöð
Brook Marine, Ltd. í Lowestoft, er athyglisverður fyrir margra hluta sakir.
Aluminiumblanda (Noral 515 og Noral 655) er notuð í klæðningu og skiljur í
fiskilestum, sem einnig eru kældar. Í skipinu er lýsisbræðsla, sem á að geta
afkastað ca. 20 smálestum af lýsi í túr. Einnig er í skipinu stærsta togvinda,
sem enn hefur verið sett í skip. Jörundur er stærsta skip, sem byggt hefur
verið í Lowestoft. Eigandi er Guðmundur Jörundsson. Aðalmál skipsins eru:
Mesta lengd 167 fet, kjöllengd 150 fet, breidd 28 fet, stærð 470 tons (gross
reg.). Stærð lestar 12.000 rúmfet, vélaafl 950 b.h.p., ganghraði 12 sjómílur.
Mirrlees dieselvél 950 b.h.p. er í skipinu, drífur hún skrúfuna gegnum 2-11
niðurfærslu- "gear". Meðal snúningshraði skrúfu í fullri keyrslu er 147
snúningar á mínútu Hjálparmótorar eru þrír: 225 b.h.p. mótor, tengdur við
Vickers V. S. G. vökvadælu fyrir togvinduna. Þessi mótor drífur einnig 50 kw.
110 volta rafal. 88 b.h.p. mótor, sem drífur 50 kw. rafal. 44 b.h.p.
hjálparmótor, tengdur við loftþjöppu, dælu og 5 kw. rafal. Togvindan er af
Robertson Artic gerð, með tveimur vindukeflum, sem hvort tekur 1200 faðma af
3" vír. Í lýsisbræðslunni er skilvinda og rafmagnsdæla, til losunar á á lýsi
í höfn. Vélar hafa verið settar í skipið til framleiðslu á fiskimjöli. Afköst
þeirra eru um 10 smál. af mjöli á 24 klukkutímum. Síður, endar og loft
lestarinnar er klætt með aluminium plötum og er hægt að losa hverja einstaka
þeirra er með þarf. Einnig er aiuminium notað í byggingu utan um reykrör
vélanna og stjórnpall. "Hall"-kælikerfi er notað til að kæla lestar
skipsins. Rafsuða er notuð við smíði skilrúma, botntanka og vélasæta.
Akkerisvinda er rafdrifin og stýrisvélin er rafmagns-vökvadrifin (electrohydaulic).
Í skipinu er eimketill, sem kyntur er hvort heldur vill með afgasi vélanna eða
hráolíu. Framleiðir hann 1600 lbs. af gufu með 75 lbs. þrýstingi á ferþumlung
með olíukyndingu, en 600 Ibs. þegar aðeins er notað afgas vélanna. Íbúðir eru í
skipinu fyrir 39 menn.
Talsverður hluti af togaraflota þeim, sem nú er í smíðum í Bretlandi fyrir
brezka og íslenzka útgerðarmenn eru knúnir með dieselvélum. Hr. Guðmundur
Jörundsson skýrði frá, eftir að "Jörundi" hafði verið hleypt af stokkunum,
hver sparnaður þess togara væri umfram gufutogara (nýsköpunartogara). Myndin,
sem Guðmundur Jörundsson dregur upp, er miðuð við íslenzk skip og íslenzkar
aðstæður: "Gufutogarinn brennir olíu fyrir £ 50 daglega, en dieseltogarinn
brennir olíu fyrir £ 33 á sama tíma. Sé reiknað með 300 dögum í hafi af hverjum
365, verður sparnaðurinn ca. £ 5000 á ári. Í þessum togara er létt
aluminiumblanda notuð í innréttingu lestar og í yfirbyggingu og mun það enn
spara olíu og auka burðarmagn skipsins. Hið nýja fyrirkomulag lýsisbræðslunnar
mun gefa af sér £ 3000 árlega, umfram eldra fyrirkomulag. Fiskimjólsvélarnar
ættu að gefa af sér £ 4000-5000 árlega. Guðmundur Jörundsson telur því, að
togari af þessari gerð ætti að gefa af sér £ 15.000 meira en venjulegur nýr
gufutogari gerir árlega.
Sjómannablaðið Víkingur. 11 árgangur 1949.
Togarinn Jörundur EA 335 við bryggju í Krossanesi. Minjasafnið á Akureyri.
B.v.
Jörundar loflega getið
B.v. Jörundar EA 335 hefir vakið mikla athygli víða um heim,
sakir þess hve frábrugðinn hann er öðrum togurum að mörgu leyti. Visi hefir
nýlega borizt tímaritið Aluminium News, sem gefið er út í Montreal í Kanada af
álumimnumframleiðendum þar í landi. Timarit þetta er aðeins 8 blaðsíður að
stærð, en fjórðungi þess eða tveim síðum í opnu þess er varið til að gefa
lýsingu á Jörundi og birta myndir af skipinu. Timaritið getur skipsins
vitanlega fyrst og fremst vegna þess, að aluminium var notað í mjög ríkum mæli
við smíði skipsins, m. a. í lestum, en annars segir það, að Jörundur sé stærsta
og vandaðasta skip, sem byggt hafi verið í skipasmíðastöð í Austur-Anglíu. Eitt
atriði, sem tímaritið getur, mun vera heldur orðum aukið, en það er að
Guðmundur Jörundsson sé að láta smíða alls 28 samskonar skip fyrir sig í
Bretlandi.
Vísir. 3 desember 1949.
B.v. Þorsteinn þorskabítur SH 200. (C) Hafsteinn Jóhannsson.
Togarinn
Þorsteinn þorskabítur
kom til Stykkishólms í fyrrinótt
Var vel
fagnað af heimamönnum
fer á veiðar þegar í dag
Um klukkan 2 síðastliðna nótt kom togarinn Þorsteinn
þorskabítur, áður Jörundur frá Akureyri, hingað til Stykkishólms og lagðist að
bryggju. Þrátt fyrir kalsaveður, vakti margt fólk eftir togaranum og beið hans
á bryggjunni. Kristinn B. Gíslason, oddviti, bauð skip og skipshöfn velkomin
til Stykkishólms með stuttu ávarpi og árnaði þeim allra heilla. Í dag sat
skipshöfn og fleiri gestir hádegisverðarboð hreppsnefndar Stykkishólms og
fluttu þar ræður Ólafur Guðmundsson sveitarstjóri, Kristinn B Gíslason oddviti,
Jóhann Rafnsson formaður útgerðarfélagsins, Pétur Pétursson alþingismaður,
Sigurður Ágústsson alþingismaður, Kristinn Hallsson kaupfélagsstjóri og loks
Einar Sigurjónsson skipstjóri. Þorsteinn þorskabítur fer á veiðar þegar á
morgun og veiðir í ís. Skipverjar eru 8-9 frá Stykkishólmi, 9 Færeyingar, en
aðrir komu að norðan með skipinu.
Aðilar að útgerðarfélaginu, sem kallast Þórólfur Mostrarskegg, eru
Stykkishólmshreppur, Kaupfélag Stykkishólms, Sigurður Ágústsson, Beinamjölsverksmiðjan
Hamar og Hafnarsjóður Stykkishólms.
Stjórn félagsins skipa Jóhann Rafnsson, Sigurður Ágústsson, Lárus
Guðmundsson og Sigurður Skúlason.
Tíminn. 24 janúar 1958.
Þorsteinn þorskabítur SH 200 í síldarflutningum á Siglufirði árið 1965. Ljósmyndari óþekktur.
Þorsteinn
þorskabítur í síldarflutningum
Togarinn Þorsteinn þorskabítur hefur verið útbúinn til að
flytja söltunarsíld af miðunum eystra til söltunarstöðva á Norðurlandi. Enn
liggur togarinn við bryggju í Reykjavík, en kemst væntanlega, af stað næstu
daga. Beðið hefur verið eftir hlut í vél skipsins, en hann var væntanlegur með
flugvél frá Þýzkalandi í gærkvöld.
Þjóðviljinn 30 júlí 1965.
Jón Kjartansson SU 111 á leið inn Eskifjörð. (C) Vilberg Guðnason.
Jón
Kjartansson sökk út af Vattarnesi
Skipið
nýkomið úr viðgerð í Noregi
Eitt mesta aflaskip flotans, Jón Kjartansson SU-111 frá
Eskifirði, sökk eina og hálfa sjómilu Úti af Vattarnesi í fyrrakvöld. Snemma á
sunnudagsmorgun fékk skipið slagsíðu á bakborða er það var að leggja af stað
til lands með fullfermi af loðnu, stuttu síðar lagðist skipið yfir í sjórnborða
og yfirgáfu þá allir skipverjar, nema þrír, skipið. Þegar þetta kom fyrir var
skipið statt við Hvalbak. Fór skipið í fylgd tveggja báta til Eskifjarðar, en
sökk á móts við Vattarnes og átti skipið þá eftir einn þriðja hluta leiðarinnar
til Eskifjarðar. Hannes Hafstein, fulltrúi Slysavarnarfélags Íslands sagði í
gær, að það hefði verið á ellefta tímanum á sunnudagsmorgun, sem
Slysavarnarfélagið hefði fengið að vita gegnum Nesradió, að Dagfari ÞH 70,
ásamt tveimur öðrum bátum, væru í fylgd með Jóni Kjartanssyni, sem þá skömmu
áður hafði fengið skyndilegan og mikinn halla á bakborða. Jón Kjartansson var
þá á leið frá loðnumiðunum við Hvalbak til Austfjarðahafna.
Á þessum slóðum var
þá kaldi og dálitill sjór. Klukkutíma seinna lagðist Jón Kjartansson yfir í
stjórnborða, og þá fóru allir nema þrir menn frá borði, og fóru þeir um borð í
Dagfara. Um klukkan hálf fimm voru skipin stutt frá Skrúð og ástandið var þá
orðið mjög alvarlegt, þar sem hallinn hafði aukizt, en ferðin gekk
stórslysalaust . Rétt fyrir klukkan sjö áttu skipin eftir tvær sjómílur í
Vattarnes og ástandið var þá orðið mjög alvarlegt, en menn vonuðu það bezta,
þar sem skipin voru að komast inn á Reyðarfjörð í kyrran sjó, en þá var einnig
bátur frá Eskifirði lagður af stað með dælur, til að dæla sjó úr skipinu.
Ástandið hélt áfram að versna og klukkan 19:45 þurftu mennirnir að yfirgefa
skipið, og fóru allir yfir í Dagfara. Jón Kjartansson hélt áfram að síga er hér
var komið og klukkan 20.30 hvarf skipið sjónum manna.
Jón Kjartansson var smíðaður í Englandi árið 1949, og hét fyrst Jörundur.
Núverandi eigendur voru Hraðfrystihús Eskifjarðar og hinn kunni aflamaður
Þorsteinn Gíslason skipstjóri. Jón Kjartansson var 491 lest að stærð. Sjópróf í
málinu áttu að fara fram á Eskifirði í gær, en af þeim gat þó ekki orðið fyrr
en í dag. Jón Kjartansson var nýkominn úr viðgerð og yfirferð frá Noregi, þegar
þetta óhapp kom fyrir. Í fyrra til dæmis fékk skipið einnig mikla slagsíðu og
fór það þá inn á Stöðvarfjörð, þar sem það var létt, áður en það fór til
Eskifjarðar. Ekki er enn vitað hvað það var, sem var þess valdandi, að skipið
fékk slagsíðuna en allar lúgur skipsins voru vel skálkaðar.
Tíminn. 30 janúar 1973.
20.10.2017 18:07
594. Hvanney SF 51. TFPR.
Hvanney SF 51. Liggur hér við Miklagarð á Höfn í Hornafirði. Ljósmyndari óþekktur.
V.b. Hvanney
SF 51
Hvanney, nýr bátur kom frá Skipanausti við Elliðaárvog.
Morgunblaðið. 15 júlí 1947.
Eldur í
vélbátnum Hvanney SF
Í morgun kviknaði í vélbátnum Hvanney, þar sem hann lá við
bryggju hér í Höfn. Veður hafði verið óskaplegt hér í nótt og í morgun, eldur
var látinn lifa í kabyssu bátsins, en enginn maður um borð. Kviknaði svo í út
frá kabyssunni og tók það slökkviliðið um klukkustund að ráða niðurlögum
eldsins. Allt brann innan úr lúkarnum og eins skilrúmið milli lúkars og lestar.
Er fyrirsjáanlegt að báturinn verður ekki róðrarhæfur í langan tíma. Ekki brann
í gegnum byrðing, þannig að hægt verður að sigla bátnum til viðgerðar.
Hvanney er 67 tonna bátur, smíðaður úr eik í Reykjavík árið 1947. Hann er eign
Borgareyjar h.f. í Hornafirði. Hann hefur róið héðan með línu.
Alþýðublaðið. 14 febrúar 1965.
Hvanney SF
51 seld til Eyja
Erling Pétursson skipstjóri og Gunnar Ólafsson frá Gilsbakka
hafa fest kaup á Hvanney frá Hornafirði. Hvanney er 67 smálesta bátur. Báturinn
verður gerður út á botnvörpuveiðar.
Fylkir. 21 febrúar 1969.
19.10.2017 18:03
B. v. Surprise GK 4. LBTH / TFSC.
Botnvörpungurinn Surprise GK 4 var smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1920 fyrir breska sjóherinn, hét Samuel Martin í þeirra eigu. Seldur sama ár Hellyers Brothers Ltd í Hull, hét Field Marshal Plumer H 174. 313 brl. 600 ha. 3 þennslu gufuvél. Smíðanúmer 898. Togarinn var svonefnt stjórnarskip, þ.e. eitt af þeim skipum sem breska stjórnin lét smíða til stríðsnota, en þessi togari sem og fleiri, mun þó ekki hafa verið hleypt af stokkunum fyrr en eftir stríð. Seldur Einari Þorgilssyni & Co í Hafnarfirði í nóvember 1924 og fær nafnið Surprise GK 4, eftir skútu sem Einar hafði átt og reynst happaskip. Kom togarinn til heimahafnar, Hafnarfjarðar, hinn 11 desember 1924. Seldur Sæfelli h/f í Vestmannaeyjum árið 1945, fær nafnið Helgafell VE 32. Seldur Oddi Helgasyni í Reykjavík í júní árið 1952. Hann selur togarann í brotajárn og er hann rifinn í Bo'ness í Skotlandi sama ár.
B.v. Surprise GK 4 á Reykjarfirði á Ströndum. (C) Sigurjón Vigfússon.
Um borð í togaranum Surprise GK 4, líklega árið 1941 og styrjöldin í algleymingi. Áhöfnin hefur stillt sér upp til myndatöku á togspilinu framan við stjórnpallinn. Þeir eru, fremsta röð frá vinstri:
Olgeir Olgeirsson hjálparkokkur, Ólafur Sveinsson, Sigurður Pétursson, Ágúst Jóhannesson, Þorsteinn Einarsson 1 stýrimaður, Jón Þorvaldsson 2 stýrimaður, Jón Björn Elíasson skipstjóri, Valdimar Guðmundsson og Jakob Þorsteinsson.
Miðröð frá vinstri: Leifur Jónsson, Hilmar Sæberg, Þorlákur Eiríksson matsveinn, Jón Jóhannesson, Björgvin Jónsson, Jens Guðmundsson, Pétur Pétursson og Ingimundur Sigurjónsson.
Aftasta röð frá vinstri: Helgi Guðlaugsson, Jón Arnórsson, Guðmundur Þorláksson loftskeytamaður, Guðmundur Jóhannsson, Árni Elíasson, Gísli Guðmundsson, Páll Guðmundsson kyndari, Kristján Brynjólfsson kyndari, Brynjólfur Guðnason bræðslumaður og Guðbjörn Einarsson.
B.v. Helgafell VE 32 og vélskipið Helgi VE 333 í fjöru í Vestmannaeyjum í september árið 1947. Þeir voru of stórir til að komast í slippinn þar. Þá var eina ráðið að sigla þeim upp í fjöru á flóðinu og láta fjara undan þeim til botnhreinsunar og annars sem til þurfti. Ljósmyndari óþekktur.
Botnvörpungurinn Surprise GK 4
Nýr togari kom til Hafnarfjarðar í gær. Hefir Einar Þorgilsson útgerðarmaður keypt hann í Englandi. Togarinn er 4 ára gamall og heitir "Surprise".
Morgunblaðið. 12 desember 1924.
18.10.2017 20:01
1615. Einar Benediktsson BA 377. TFAM.
Nýr
skuttogari á leiðinni
Nú er á leiðinni til landsins enn einn nýr skuttogari, og
nefnist hann Einar Benediktsson BA 377. Eigandi er Fjarðarskip hf. á
Tálknafirði og kemur þessi togari í stað bátsins Fálka frá Tálknafirði, sem
sökk úti af Látrabjargi í fyrrahaust. Einar Benediktsson er 37 metra langt skip
og var áður í eigu útgerðarfyrirtækisins Boston Deep Sea Limited og var
togarinn gerður út frá Lowestoft á austurströnd Englands. Í togaranum er 1200
hestafla vél. Þar sem Einar Benediktsson er undir 39 metrum að lengd, telst
skipið til báta og fær því að veiða nær landi en togarar yfir 39 metrum að
lengd og sama gildir raunar um hinn nýja togara Sjóla, sem kom til
Hafnarfjarðar á fimmtudaginn. Eins og fyrr segir, þá er eigandi Einars
Benediktssonar Fjarðarskip hf. á Tálknafirði, en að því fyrirtæki standa aðilar
á Tálknafirði og tvö fyrirtæki í Reykjavík og Hafnarfirði. Eru
Tálknfirðingarnir skuldbundnir til að leggja aflann upp í Hafnarfirði næstu
þrjú árin. Skipstjóri á Einari Benediktssyni er Níels Ársælsson og er hann
jafnframt einn eigenda togarans.
Morgunblaðið. 21 mars 1982.
Einar
Benediktsson tekinn í landhelgi undan Vík
Togskipið Einar Benediktsson BA 377 var staðið að meintum
ólöglegum veiðum rúmlega fjórar mílur undan Vík í Mýrdal í gærmorgun. TF-SYN
kom að skipinu um klukkan 11 í gærmorgun og voru skipstjóra skipsins send
fyrirmæli um að hætta þegar veiðum og halda til Vestmannaeyja. Þar verður málíð
tekið fyrir í dag. Einar Benediktsson var keyptur hingað til lands á síðasta
ári og er skipið tæplega 36 metrar á lengd. Á þeirri forsendu að skipið er
innan við 39 metrar að lengd telja skipstjórnarmenn og eigendur að ekki beri að
líta á skipið sem skuttogara. Því megi þeir stunda veiðar upp að fjórum mílum.
Vélarstærð segja þeir hinir sömu 910 hestöfl, en samkvæmt skipaskrá er vél
skipsins 1095 hestöfl. Skip með svo sterka vél má ekki veiða fyrir innan 12 mílurnar.
Morgunblaðið. 9 mars 1983. .
"Togarinn" Boston Sea Spirite LT 247 frá Lowestoft á Englandi. Ljósmyndari óþekktur.
Einar
Benediktsson færður til hafnar
haffærniskírteini
skipsins útrunnið,
segir Siglingamálastofnun
Ofsóknir, segir Níels Ársælsson, skipstjóri
Landhelgisgæzlan fór um borð í fiskiskipið Einar
Benediktsson BA 377 í gær, þar sem það var að veiðum á Barðagrunni að beiðni
Siglingamálastofnunar, handtók skipstjórann og var skipinu síðan siglt áleiðis
til hafnar í Hafnarfirði undir stjórn Gæzlunnar. Forsaga málsins er sú, að
haffærniskírteini skipsins rann út um síðustu mánaðamót, en skipið hélt þó til
veiða. Skipið kom síðan til hafnar á Tálknafirði á þriðjudag sl. og var það þá
kyrrsett af sýslumanni að ósk Siglingamálastofnunar. Skipstjóri virti það ekki
og hélt á ný til veiða. Skipstjórinn á Einari Benediktssyni, Niels Ársælsson,
sagði í samtali við Morgunblaðið, að hann teldi þetta ofsóknir af hálfu
Siglingamálastofnunar og að hún hefði auk þess gefið undanþágu til 15. þessa
mánaðar. Dæmt verður í málinu í Hafnarfirði, en heimahöfn skipsins, sem gert er
þaðan út, er Tálknafjörður. "Mér er kunnugt um það að skeyti kom að sunnan þess
efnis að skipið mætti ekki halda úr höfn, en mér var ekki sýnt neitt svoleiðis.
Siglingamálastofnun hafði einnig gefið undanþágu til 15. þessa mánaðar þó
haffærniskírteini hefði ekki verið endurnýjað. Þangað til voru tveir dagar og
sá ég því ekkert til fyrirstöðu, að halda áfram veiðum. Mér fannst ekki ástæða
til að stoppa fyrir tvo daga þegar önnur skip komast upp með það að vera
skírteinislaus í marga mánuði.
Þetta eru bara ofsóknir af hálfu Siglingamálastofnunar og hefndaraðgerðir. Það
er aðeins eitt að, það vantar sjódælu í vélarrúm. Sú dæla hefur verið keypt og
átti að setja hana í skipið eftir tvo daga. Ég get heldur ekki séð að þessi
dæla skipti miklu máli. Skipið hefur verið á sjó í 10 ár án hennar, án þess að
það hafi nokkru máli skipt," sagði Níels Ársælsson, skipstjóri á Einari
Benediktssyni. "31. síðastliðins mánaðar rann haffærniskirteini skipsins út. Vegna
þess fórum við þess á leit við Landhelgisgæzluna, að skipinu yrði vísað til
hafnar. Þá fórum við fram á það við sýslumanninn á Patreksfirði, að hann
kyrrsetti skipið á Tálknafirði á þriðjudag og þar yrðu haldin sjópróf í málinu.
Þrátt fyrir að sýslumaður gerði svo lét skipið Einar Benediktsson úr höfn. Það
var því ekki um annað að ræða, en færa skipið til hafnar eins og nú hefur verið
gert," sagði Hjálmar R. Bárðarson, siglingamálastjóri, í samtali við Mbl.
Aðspurður um það hvernig tryggingamálum skipa, sem ekki hefðu gilt
haffærniskírteini væri háttað, sagði hann, að hann teldi það ekki hafa áhrif á
tryggingu. "Það er fjarri því, að stofnunin sé að ofsækja þetta skip, þvert á
móti. Skipið hefur hvað eftir annað fengið frest á að lagfæra ýmsa hluti og við
höfum hliðrað til svo að það gæti haldið til veiða. Skipinu hafði verið veittur
frestur til síðustu mánaðamóta af slíkri tilhliðrunarsemi. Hvað varðar
hefndarráðstafanir er það út í hött. Við mælum aðeins vélarstærðir skipa, allra
skipa, ekki aðeins þessa, og okkur kemur ekkert við hvort skipið telst togari
eða ekki. Með þessum ráðstöfunum erum við aðeins að sinna lögum
stofnunarinnar," sagði Hjálmar.
Morgunblaðið. 14 apríl 1983.
Alimar D-6 frá Dublin. Ljósmyndari óþekktur.
Einar Ben
fastur í ís
Togskipið Einar Benediktsson BA 377 situr fastur í ís við
miðlínuna milli Íslands og Grænlands vestur af Straumnesi. Hefur skipið verið
fast í ísnum í tæpa tvo sólarhringa. Einar Benediktsson hafði verið að veiðum
ásamt tveim öðrum skipum á þessum slóðum þegar ís tók að reka að þeim. Hin tvö
tóku þegar upp veiðarfærin og héldu á brott en skipstjórinn á togaranum hugðist
halda áfram veiðum í um klukkustund til viðbótar. Þegar sigla átti skipinu af
svæðinu hafði rekið svo mikinn ís að því að það komst hvergi.
Áhöfnin gerði Landhelgisgæslunni viðvart um kl. 14 í gær og var TF-Sýn,
gæsluvélin, send á staðinn til að aðstoða skipið. Að sögn Helga Hallvarðssonar,
skipherra á Sýn, hafði tekið talsverðan ís að því og voru um 30 mílur í auðan
sjó. Ísinn á svæðinu var frá 3/10-7/10 að þéttleika. Sagði Helgi að
landhelgisgæslumenn hefðu komið auga á rennu í ísnum, sem hefði legið í vestur
og síðan suður, um 38 sjómílna vegalengd. Hefði verið fyrirhugað að aðstoða
skipið við að sigla í gegnum rennuna. Það hefði þó ekki reynst gerlegt þar sem
straumurinn hefði verið svo mikill á þessum slóðum að ísinn hefði verið á
stöðugri hreyfingu. Sagði Helgi ennfremur að skyggni hefði verið slæmt yfir
staðnum í gær og hefði það torveldað björgunaraðgerðir. Veður hefði hins vegar
verið kyrrt og skipinu væri því engin hætta búin. Fyrirhugað er að
Landhelgisgæslan haldi út til að aðstoða skipið í dag. Einar Benediktsson er nú
gerður út á djúprækju frá Ísafirði.
Dagblaðið Vísir. 31 maí 1983.
Einar Ben
laus úr ísnum
Togskipið Einar Benediktsson BA 377 losnaði úr ísnum á
Dornbanka um ellefuleytið í gærkvöldi. Það hafði þá verið fast þar í rúmlega
tvo sólarhringa. TF-Sýn, vél Landhelgisgæslunnar, hafði reynt að lóðsa skipið
út úr ísnum í fyrradag en án árangurs, vegna mikillar hreyfingar á ísjökunum. Í
gær, um tvöleytið, flugu Landhelgisgæslumenn aftur yfir staðinn. Átti skipið þá
um 35 sjómílur í auðan sjó. Hófu Gæslumenn að leiðbeina skipinu út úr ógöngunum
og sóttist ferðin hægt en örugglega. Um kl. 11 í gærkvöld sigldi Einar
Benediktsson svo út úr ísnum, eins og áður sagði. Ekki var talið í morgun, að
skipið hefði skemmst.
Dagblaðið Vísir. 1 júní 1983.
.
18.10.2017 15:20
Hafaldan NK 19.
Havaldan TG 69 við bryggju á Tvöroyri í Færeyjum. (C) www.vagaskip.dk
17.10.2017 12:13
Hlutafélagið Kveldúlfur og Kveldúlfstogararnir.
Í árslok 1910 hætti Thor Jensen framkvæmdastjórn í Alliance og seldi hlut sinn þar Gunnari Gunnarssyni kaupmanni í Reykjavík. Sagðist Thor hafa viljað koma undir sig fótum með sjálfstæðan togararekstur og þótt of þröngt um sig í Alliance. Einnig kom upp ágreiningur um það, hversu fljótt ætti að færa út kvíarnar í rekstri félagsins. Vildi Thor fara þar hægar í sakirnar en sumir samstarfsmanna hans. Eftir að Thor hætti í Alliance, sá hann að togaraútgerð var arðvænlegasti atvinnurekstur á Íslandi, og vildi tryggja sjálfum sér sem besta aðstöðu til þess að stunda hana til hags fyrir sig og fjölskyldu sína. Hann skorti þó fé til þess að geta hafið þessa útgerð á eigin spýtur og varð að leita til félaga síns úr Milljónafélaginu, A. Möllers stórkaupmanns. Stofnuðu þeir Hlutafélagið Draupni og keyptu frá Englandi togarann Snorra goða snemma árs 1911.
Thor Jensen átti helming hlutafjár í Draupni, bræðurnir Möller og konur þeirra ¼ og Ziemsen góðseigandi í Mecklenburg, mágur Möllersbræðra ¼. Þetta félag starfaði til ársins 1915, en þá keyptu þeir Thorsfeðgar hlutabréf þau er voru í danskri eigu. Draupnir var síðan sameinaður togarafélaginu Kveldúlfi.
Þó að Thor Jensen hefði tekist að komast yfir togara að hálfu, var hann engan veginn ánægður með það. Árið 1911 byrjaði hann að leita fyrir sér um fjármagn til frekari togarakaupa. Tókst honum að fá lán í Landsbankanum, og var það þó með eftirgangsmunum að sögn hans sjálfs. Thor keypti nú togarann Skallagrím, fyrsta skip þess félags, sem átti eftir að verða mesta togarafélag á Íslandi fram yfir seinna stríð. Það var Hlutafélagið Kveldúlfur. Formlega var gengið frá stofnun þess á fundi 23 mars árið 1912. Um starfsemi félagsins segir í firmatilkynningu, "að það muni reka atvinnugreinar, er standa í sambandi við fiskiveiðaútgjörð, verslun og hefir á hendi umboðssölu." Hlutafé var 150 þús kr., en þess ber þó að geta, að hér var um fjölskyldufyrirtæki að ræða, hið fyrsta í togaraútgerð hér á landi. Stjórnina skipuðu þeir bræður, Richard Jensen, Kjartan Jensen og Ólafur Jensen, eins og þeir kölluðu sig þá. Kveldúlfur dafnaði fljótt og réðst í miklar framkvæmdir tengdar togaraútgerð. Félagið lét reisa síldarstöð á Hjalteyri og útgerðarstöð á svokölluðum Kveldúlfshöfða við Skúlagötu í Reykjavík. Kveldúlfur var stærsta útgerðarfyrirtæki á Íslandi fram yfir seinna stríð, eins og áður segir, og gerði út sjö togara þegar mest var. Eftir styrjöldina dró úr umsvifum þess, og fyrirtækið var aðeins með einn togara að síðustu. Kveldúlfur hf. var afskráð árið 1977.
Hér er einugnis stiklað á stóru um sögu þessa merka útgerðarfélags, stofnun þess og fyrstu árin. Hér fyrir neðan eru ljósmyndir af togurum Kveldúlfs þegar vegur þeirra var sem mestur á fjórða áratugnum og gerðu þá út sjö togara.
Arinbjörn hersir RE 1. LBFJ / TFDC. Smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1917 fyrir breska flotann, hét hjá þeim John Pasco H 791. 321 brl. 550 ha. 3 þennslu gufuvél. 42,08 x 7,22 x 3,77 m. Eigandi var h/f Kveldúlfur í Reykjavík frá árinu 1924. Skipið var selt 27 júní 1944, Óskari Halldórssyni, Guðríði Ernu Óskarsdóttur og Guðrúnu Óskarsdóttur í Reykjavík, skipið hét Faxi RE 17. Selt 29 nóvember 1944, Hlutafélaginu Faxakletti í Hafnarfirði. Í ársbyrjun 1952 sleit togarann upp í ofsaveðri frá legufærum í Hafnarfirði og rak mannlausan framhjá boðum og skerjum, inn á sléttan fjörusand upp í Borgarfirði, þar sem hann náðist síðar út, lítið skemmdur. Seldur til niðurrifs og tekið af skrá 27 september árið 1952.
Egill Skallagrímsson RE 165. LCGP / TFJC. Smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1916 fyrir h/f Kveldúlf í Reykjavík. 308 brl. 600 ha. 3 þennslu gufuvél. 42,70 x 7,31 x 3,33 m. Smíðanúmer 663. Fljótlega eftir að smíði hans lauk var hann tekin í þjónustu breska sjóhersins, hét þar Iceland. Togarinn kom ekki til landsins fyrr en árið 1919. Seldur í maí 1944, Fiskveiðahlutafélaginu Drangey í Reykjavík, hét Drangey RE 166. Seldur í febrúar 1945, Engey h/f í Reykjavík. Togarinn var seldur til Svíþjóðar í maí árið 1948.
Gulltoppur RE 247. LBDF / TFGD. Smíðaður hjá Kaldnes Mekaniks Verksted í Tönsberg í Noregi árið 1928, 405 brl. 600 ha. 3 þennslu gufuvél. 44,46 x 7,66 x 4,05 m. Smíðanúmer 50. Eigandi var h/f Sleipnir í Reykjavík frá 28 október 1928. Skipið var selt 3 maí 1932, h/f Kveldúlfi í Reykjavík. Skipið var selt 26 ágúst 1944, Fiskiveiðahlutafélaginu Hængi á Bíldudal, skipið hét Forseti RE 10. Selt 30 mars árið 1950, Forseta h/f í Reykjavík, sama nafn og númer. Togarinn var seldur p/f Drangi í Saurvogi í Færeyjum árið 1955, hét þar Tindhólmur VA 115. Skipið var endurbyggt árið 1957. Togarinn var seldur í brotajárn árið 1966.
Gulltoppur var smíðaður á sama tíma og systurskipið Snorri goði RE 141 á árinu 1921 en lá hálfkaraður til ársins 1928 að skipið var dregið til Kinghorn í Skotlandi, þar sem sett var í skipið vél og það klárað fyrir h/f Sleipni.
Gyllir RE 267. LBFM / TFWC. Smíðaður hjá Unterwaser Schiffs und Maschinenbau í Geestemunde í Þýskalandi árið 1926 fyrir Fiskiveiðahlutafélagið Sleipni í Reykjavík. 369 brl. 800 ha. 3 þennslu gufuvél. 45,37 x 7,72 x 3,39 m. Smíðanúmer 222. Skipið var selt í maí árið 1932, h/f Kveldúlfi í Reykjavík. Togarinn var seldur Ísfelli h/f á Flateyri í janúar 1952, hét Gyllir ÍS 261. Skipið var selt í brotajárn til Belgíu og rifinn í Ghent í október árið 1960. Á myndinni er togarinn sennilega kominn í eigu Ísfells h/f á Flateyri.
Skallagrímur RE 145. LCHK / TFRC. Smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1920 fyrir h/f Kveldúlf í Reykjavík. 403 brl. 800 ha. 3 þennslu gufuvél. 45,65 x 7,63 x 3,61 m. Smíðanúmer 693. Þann 16 júní árið 1940 bjargaði áhöfn togarans 353 skipbrotsmönnum af breska Hjálparbeitiskipinu Andaníu um 85 sjómílum suður af Ingólfshöfða. Mun þetta vera ein fjölmennasta björgun um borð í íslenskt skip. Skallagrímur var alla tíð mikið afla og happaskip, rétt eins og systurskipið Þórólfur RE 134. Skipið var talið ónýtt og tekið af skrá 16 febrúar árið 1955.
Snorri goði RE 141. LBMG / TFYC. Smíðaður hjá Kaldnes Mekaniks Verksted í Tönsberg í Noregi árið 1921 fyrir A/S. Det Norske Damptrawlselskab í Álasundi í Noregi, hét Aalesund. 374 brl. 578 ha. 3 þennslu gufuvél. 44,39 x 7,66 x 3,27 m. Smíðanúmer 49. Skipið var selt h/f Kveldúlfi í Reykjavík í ágúst 1924, hét Snorri goði RE 141. Ný vél (1930) 650 ha. 3 þennslu gufuvél. Seldur 21 júní 1944, Fiskveiðahlutafélaginu Viðey í Reykjavík, skipið hét Viðey RE 13. Selt 7 október 1947, Búðanesi h/f í Stykkishólmi, hét Búðanes SH 1. Selt 1 apríl 1952, Vélum og skipum h/f í Reykjavík. Togarinn var seldur í brotajárn til Granton í Skotlandi og rifinn þar í maí árið 1952.Snorri goði var upphaflega smíðaður sem selveiðiskip en ekki klárað. Kveldúlfur keypti togarann á nauðungaruppboði í Noregi.
Snorri var ekki gott togskip. Hann var með hraðgenga vél með lítilli skrúfu. Til að reyna að bæta úr því var ný gufuvél sett í hann 1930. Eftir að þeir eignuðust systurskipið Gulltopp RE 247 hafi staðið til að skipta um vél í honum en aldrei orðið úr því.
Þórólfur RE 134. LCJH / TFOC. Smíðaður hjá Cochrane & Sons Ltd í Selby á Englandi árið 1920 fyrir Hlutafélagið Kveldúlf í Reykjavík. 403 brl. 800 ha. 3 þennslu gufuvél. 45,65 x 7,63 x 3,61 m. Smíðanúmer 694. Skipið var talið ónýtt og tekið af skrá 16 febrúar árið 1955. Togarinn var síðan seldur í brotajárn til Danmerkur og rifinn í Óðinsvé sama ár. Þórólfur og systurskipið, Skallagrímur, voru mikil afla og happaskip og einnig afburða góð sjóskip.
Hlutabréf í h/f Kveldúlfi. Eins og sést hefur verið lagt mikið í þau, enda falleg og eiguleg.
16.10.2017 11:52
Brúni SI 7.
Dronning Alexanderine í Reykjavíkurhöfn árið 1932. Drottningin var smíðuð hjá Helsingör & Jernskib Maskinfabrikk A/S í Helsingör í Danmörku árið 1927. 1.854 brl. Ljósmyndari óþekktur.
Vélbáturinn
Brúni SI 7 sigldur niður
Tveir menn
drukkna
Um sexleytið í gær drukknuðu tveir menn af vjelbátnum Brúna.
Mennirnir voru Eðvarð Solnæs vjelstjóri (kvæntur, barnlaus) og Ingvar
Sigurðsson frá Dalvík ( ókvæntur ). Togarinn Garðar var með Brúna, sem var með
bilað stýri og vjelbátinn Einar í eftirdragi. Hafði komið leki að Einari og
maraði hann í kafi. Skipshöfnin var um borð í Garðari, en 7 manna skipshöfn var
kyrr í Brúna. Um 3 sjómílur fyrir utan Siglunes hitti Garðar Dr. Alexandrine,
sem var á leið frá Akureyri til Siglufjarðar. Ætlaði "Drotningin" að
hjálpa Garðari að koma Einari, sem óttast var um að sökkva myndi þá og þegar,
til Siglufjarðar. En svo slysalega vildi til að Drotningin rakst á Brúna og
sökk hann samstundis. Fimm mönnum af áhöfninni tókst að bjarga um borð í
Drotninguna en tveir drukknuðu. Drotningin og Garðar komu til Siglufjarðar um 9
leytið í gærkvöldi. Var vjelbáturinn Einar þá sokkinn.
Morgunblaðið. 17 september 1936.
15.10.2017 18:44
959. Páll Pálsson ÍS 101. TFDH.
Nýr
glæsilegur fiskibátur í eigu Hnífsdælinga
Á laugardagskvöldið hljóp af stokkunum í Skipasmíðastöð
Marselíusar Bernharðssonar h.f. á Ísafirði,
nýr 59 smálesta bátur. Þetta er glæsilegt og traust skip vandað að
frágangi, eins og öll skip frá þessari kunnu skipasmíðastöð. Hann er smíðaður
úr eik, en yfirbygging er úr stáli. Nafn bátsins er Páll Pálsson Í.S. 101 og er
heimilisfang Hnífsdalur. Báturinn er smíðaður eftir teikningu Eggerts B.
Lárussonar, og er með 280 hestafla Mannheim dieselvél. Í bátnum er dekkspil og
vökvadrifið línuspil, Simrad dýptarmælir með asdicútfærslu. Þá á að setja í
bátinn ljósavél. Mannaíbúðir eru klæddar með plastikplötum og eru þær sérlega
smekklegar.
Yfirsmiður við smíði bátsins var Marsellíus Bernharðsson. Vélsmiðjan Þór h.f.
sá um uppsetningu vélar. Neisti h.f. annaðist raflagnir og Ólafur Kristjánsson,
málningu. Skipstjóri á bátnum verður Jóakim Pálsson og vélstjóri Friðbjörn
Friðbjörnsson. Eigandi bátsins er Ver h.f. í Hnífsdal og er stjórn félagsins
þannig skipuð:
Jóakim Pálsson, formaður, Ingimar Finnbjörnsson og Friðbjörn Friðbjörnsson.
Framkvæmdastjóri félagsins er Einar Steindórsson. Páll Pálsson mun hefja róðra
innan skamms.
Vesturland. 24 janúar 1957.
Brezkur
togari bjargaði skipverjum af vélbátnum Strák SI 145
Vélbáturinn Strákur, SI 145, fórst út af Grindavík í
gærkvöldi, en enski togarinn Imperialist bjargaði áhöfninni, 9 mönnum, á
síðustu stundu. Strákur, sem var 59 tonna eikarbátur, var á leið frá
Vestmannaeyjum til Hafnarfjarðar. Klukkan fimm mínútur yfir sex í kvöld sendi
Strákur út neyðarkall, sem Loftskeytastöðin í Reykjavík tók á móti. Sagðist
skipstjórinn þá vera út af Grindavík, og væri talsverður leki kominn að bátnum.
Bað hann um að samband væri haft við Grindavík, til þess að vita um hvort unnt
væri að sigla þangað inn. Þegar þetta gerðist var sunnan hvassviðri á þessum
slóðum og mikill sjór. Eins og við mátti búast var haugabrim í Grindavík og
innsiglingin algerlega ófær. Varð því þegar ljóst, að ekki væri um að ræða að
sigla þangað inn. Skömmu síðar, stöðvaðist vél bátsins, vegna þess hve mikill
sjór var kominn í vélarrúmið, og var því útlitið harla óglæsilegt og báturinn
þá staddur rúmar tvær mílur undan Hópsnesi.
Kallaði Loftskeytastöðin í Reykjavík nú upp öll skip, sem nálæg voru og náðist
samband við nokkur þeirra, m. a. togarana Ask og Hvalfell og flutningaskipið
Önnu Borg. Askur var næstur þessara skipa, en þó um 35 mílur í burtu. Hélt hann
á fullri ferð til aðstoðar hinum nauðstadda báti. Skipsmenn á Strák settu upp
segla útbúnað til þess að freista þess að slaga bátnum fyrir utan og reyna að
hamla á móti því að hann ræki upp í land, en landtaka er þarna næstum eins
óglæsileg og hún getur verið í slíku veðri. Jafnframt þessu var
slysavarnadeildin í Grindavík kvödd út og fylgdist hún vel með bátnum, en ljós
hans og neyðarblys sáust frá Grindavík. Ætluðu björgunarsveitarmenn að gera
allt sem í þeirra valdi stæði til þess að bjarga mönnunum, ef svo tækist til að
bátinn ræki upp í fjöru. Gekk svo nokkra hríð og jókst stöðugt lekinn í bátnum,
en bátsverjum tókst að halda bátnum frá landi og slaga austur fyrir Hópsnes, og
voru þá á rýmri sjó. Um klukkan átta í kvöld náðist svo allt í einu samband við
brezka togarann Imperialist, sem reyndist örskammt undan bátnum. Tók hann Þegar
að leita hans. Klukkan tíu mínútur yfir átta tilkynnti skipstjórinn á Strák að
hann sæi til togarans. Um klukkan tuttug mínútur yfir átta taldi skipstjórinn á
Strák ekki þorandi fyrir mannskapinn að vera lengur um borð og tilkynnti að
þeir færu að fara í gúmbátana. Þegar til kom vildi svo illa til að annar
báturinn reyndist í ólagi, eins og því miður kemur of oft fyrir, og var ekki
talið ráðlegt að nema sjö menn færu í hann, en skipstjórinn varð eftir við
annan mann. Örskömmu síðar kom svo togarinn Imperialist að Strák.
Lagði hann tvisvar að bátnum og í annari atrennu tókst mönnunum að stökkva um
borð. Er togarinn lagði að Strák í annað sinn mun báturinn hafa brotnað
eitthvað. Skipstjórinn sagði, áður en hann yfirgaf Strák, að hann myndi láta
vita, þegar hann væri kominn yfir um borð í Imperialist. Leið nú og beið
alllöng stund, eða nær klukkutími, svo ekkert heyrðist til Imperialist og voru
menn orðnir uggandi um björgunina. Loftskeytastöðvarnar í Grindavík og
Reykjavík, sem höfðu verið í stöðugu sambandi við Strák, kölluðu Imperialist
upp í sífellu og fengu íslenzk og ensk skip í lið með sér, en árangurslaust.
Klukkan hálf tíu barst svo loks hið langþráða svar. Þá kallaði skipstjórinn af
Strák út frá Imperialist og svaraði togaranum Aski og sagði að allir skipverjar
af Strák væru komnir heilu og höldnu um borð í togarann.
Báturinn Strákur SI, 145 var 59 tonna eikarbátur byggður á Ísafirði árið 1956
og hét áður Páll Pálsson, ÍS 101. Báturinn var á leið frá Vestmannaeyjum til
Hafnarfjarðar þegar óhappið varð. Mun skipstjórinn hafa siglt bátnum við annan
mann til Vestmannaeyja til þess að ná þar í mannskap á bátinn og Sæljónið frá
Hafnarfirði. Voru níu menn á bátnum, þegar óhappið varð. Imperialist hélt með
mennina til Reykjavíkur og var togarinn væntanlegur um þrjúleytið í nótt.
Tíminn. 19 október 1965.
14.10.2017 07:59
1302. Guðbjartur ÍS 16. TFGP.
Nýr
skuttogari væntanlegur til Ísafjarðar í gær
Smíðaður í
Flekkefjord í Noregi
Annar af sex skuttogurum, sem Íslendingar eru að lála byggja
í Noregi, var afhentur í Fiekkefjord í siðustu viku og er hann væntanlegur til
Ísafjarðar á þriðjudaginn, í dag. Þetta skip er eign hraðfrystihússins
Norðurtanga h.f. á Ísafirði, og hlaut nafnið "Guðbjartur" ÍS-16. Er þetta
þriðja skípið, sem Hraðfrystihúsið Norðurtangi h.f. lætur byggja í Flekkefjord
í Noregi. Hin skipin eru Víkingur III og Guðbjartur Kristján. Skipstjóri á m.s.
Guðbjarti verður Hörður Guðbjartsson. M.s. Guðbjartur er 46,50 metrar á lengd,
9,50 metrar á breidd og mældist 407 brúttólestir. Við byggingu skipsins hefir
verið lögð sérstök áherzla á góða og þægilega vinnuaðstöðu í skipinu, við
sjálfar veiðarnar, aðgerðina og alla meðferð á fiskinum. Í skipinu eru 4
blóðgunarker og góð aðstaða til slægingar á fiskinum, fiskþvottavél og
færiband, sem flytur fiskinn fram í lest. Allur fiskurinn er ísaður í kassa og
standa þeir á pöllum í lestinni, til þess að auðvelda löndun aflans, en aflanum
er landað á sérstökum löndunarkrana, sem er í skipinu.
Skipið er búið sérstakri ísvél, sem framleiðir 6-7 lestir af ís á sólarhring,
og er ísnum blásið í kassana, sem sparar mikla vinnu í lestinni. Lestin sjálf
er loftkæld. Aðalvél skipsins er 1750 ha Wichmann-vél, og er ganghraði skipsins
um 13,5 sjómílur, en auk þess er skipið búið tveimur 220 ha GM-Ijósavélum.
Skipið er byggt til veiða bæði með botn og flottrolli, og er að sjálfsögðu hægt
að stjórna öllum vindum skipsins frá brúnni. Aðaltogvindan er af
Brusselle-gerð, og er húm rafdrifin, en aðrar vindur skipsins eru olíudrifnar.
Sérstök vinda er aftan við stýrishúsið, sem flottrollið er undið upp á og tekur
því aðeins nokkrar mínútur að skipta á botntrollinu og flottrollinu. Öll
siglingar og fiskileitartæki skipsins eru af nýjustu gerð, og eru fiskileitartækin
öll frá Furuno í Japan. Vistarverur eru í skipinu fyrir 17 menn, en gert er ráð
fyrir 15 manna áhöfn. Í skipinu hefir verið komið fyrir sérstökum veltitönkum,
sem draga mjög úr veltu skipsins, og til þess að nýta sem bezt allan afla, sem
á skipið kemur, hefir einnig verið komið fyrir sérstökum tönkum fyrir lifur og
úrgang.
M.s. Guðbjartur er systurskip Júlíusar Geirmundssonar, sem kom til Ísafjarðar
nokkru fyrir áramótin í vetur, en ýmsar breytingar hafa verið gerðar á m/s
Guðbjarti með hliðsjón af þeirri reynslu, sem fengizt hefir af útgerð m/s
Júlíusar Geirmundssonar á þessu tímabili. Allt eftirlit með byggingu skipanna í
Noregi fyrir hönd útgerðarfélaganna hefir Bárður Hafsteinsson,
skipaverkfræðingur, frá Ísafirði, haft á hendi. Þriðja skipið frá Noregi verður
væntanIega afhent um miðjan maí. Er það m /s Bessi, sem fer til Súðavíkur.
Fjórða skipið fer til Þingeyrar, fimmta til Dalvíkur og sjötta til Ísafjarðar.
Morgunblaðið. 21 mars 1973.
Breskur
togari hindrar veiðar Guðbjarts við Surtsey
Í fyrstu sjóferð sinni í mars 1973 var togarinn Guðbjartur
ÍS 16 að veiðum suður af Surtsey. Þar voru þá einnig tólf breskir togarar að
veiðum. Varðskipið Ægir stuggaði við þessum bresku togurum, sem svöruðu með því
að reyna að sigla á varðskipið. Varðskipsmenn skutu þá einu kúluskoti fyrir
framan einn togarann og hættu þeir þá veiðum og ásiglingartilraunum í bili.
Þegar þeir hófu veiðar á ný, klippti varðskipið Ægir á báða togvíra eins
togarans.
Morguninn eftir gerði breski togarinn St. Leger H 178 ítrekaðar tilraunir til
að slíta vörpuna aftan úr Guðbjarti með akkeri sem hann dró á eftir sér. Þetta
gerðist allt á svipuðum slóðum, 16-17 sjómílur suður af Surtsey. Hörður
Guðbjartsson skipstjóri á Guðbjarti, hafði þá samband við skipherrann á Ægi, og
segist honum svo frá þessum atburði í minningabók sinni, Guðmundur skipherra
Kjærnested:
"Þarna voru fleiri breskir togarar, sem gerðu aðsúg að Guðbjarti, m.a. togarinn
Jacenta FD 159. Þarna var orðið mjög alvarlegt ástand. Lét ég þá skjóta fimm
púðurskotum að þessum togurum og bægði þeim frá Guðbjarti. Við sveimuðum svo um
svæðið og litlu síðar klipptum við vörpuna frá St. Leger. Skipstjórinn var
draugfullur og röflaði í talstöðina."
Guðbjartur lauk þessari sögulegu sjóferð fyrir sunnan land.
Frá línuveiðum til togveiða.
Jón Páll Halldórsson. 1999.
Guðbjartur seldur til Noregs
Togarinn Guðbjartur ÍS 16, sem verið
hefur í eigu Hraðfrystihússins Norðurtanga hf. á Ísafirði, hefur verið seldur
til Noregs. Togarinn hefur verið í eigu Norðurtangans frá 21. marz 1973.
Skipið hélt frá Ísafirði á þriðjudag áleiðis til
Hafnarfjarðar, þar sem það var tekið í slipp til skoðunar. Áætlað var að skipið
héldi til Noregs í gær, fimmtudag, og mun það verða gert út frá Álasundi í
framtíðinni. Fiskaði alls um 88.000 tonn.
Hörður Guðbjartsson, sem hefur verið skipstjóri
á Guðbjarti frá því hann kom til landsins fyrir 23 árum, siglir togaranum til
Noregs. Verður þetta síðasta ferð Harðar sem skipstjóri, því hann lét formlega
af störfum um síðustu áramót. Að sögn Hans W. Haraldssonar hjá Norðurtanganum
var Guðbjrtur mjög gott og farsælt skip, sem skilaði um 88.000 tonnum að landi
meðan það var í eigu fyrirtækisins.
Morgunblaðið. 26 janúar 1996.
13.10.2017 09:37
1278. Bjartur NK 121 að veiðum í Rósagarðinum.
12.10.2017 12:58
Sjöstjarnan EA 365. LBGM / TFQJ.
Eyjabátur
stórskemmdist í eldsvoða í gærmorgun
Eldur kom upp í vélbátnum Sjöstjörnunni VE 92, um 9 leytið í
gærmorgun, þar sem hann var að veiðum við Súlnasker. Báturinn, sem er 55
smálestir að stærð, hafði lagt línu sína suður við Súlnasker og voru skipverjar
búnir að taka inn 10-20 bjóð af línunni, þegar þeir urðu varir við, að eldur
var kominn í vélarhúsið, svo mikill, að þeir fengu ekki við neitt ráðið.
Skipverjar tóku það ráð, að byrgja eldinn eins og hægt var, en hann var svo
magnaður, að þeir þorðu ekki annað en yfirgefa bátinn og fara í gúmbjörgunarbát.
Sigurfari VE 138, kom fljótlega á staðinn og tók mennina um borð. Þrír aðrir
línubátar hjuggu af sér og héldu á staðinn svo og Drangajökull, sem var skammt
frá Eyjum. Gert var viðvart um eldinn í gegn um talstöð til lands.
Hafnsögubáturinn Lóðsinn hélt þegar út og var kominn á staðinn kl rúmlega 11 f.
h. Ekki var talið fært að reyna að slökkva eldinn þarna, því slæmt var í sjó og
erfiðar aðstæður. Óttuðust menn, að sprenging kynni að verða í olíutönkum eða
loftkút, sem var í vélarrúminu. Sjöstjarnan var dregin til Eyja og var ráðizt
til uppgöngu þegar báturinn kom inn á Víkina og þar var eldurinn slökktur eftir
nokkra viðureign. Báturinn er mjög mikið skemmdur. Öll siglingatæki eru ónýt,
mikið brunnið í káetu, vélarrúmi og stýrishúsi. Miklar viðgerðir þurfa að fara
fram og óvíst að það geti orðið hér i Eyjum.
Sjöstjarnan var keypt hingað frá Akureyri fyrir stríð, en hún var byggð 1916 og
umbyggð 1951. Eigandi er dánarbú Tómasar M. Guðjónssonar. Fjögurra manna áhöfn
var á bátnum, formaður var Sveinn Valdimarsson.
Morgunblaðið. 23 október 1962.
11.10.2017 21:59
B. v. Geir RE 241. LCHG / TFED.
Breskur
kafbátsforingi kveðst hafa sökkt vopnuðum togara þýzkum er sigldi undir íslenskum fána
Viðtal við
Sigurjón Össurarson, háseta á Geir
Sigurvin átti tal við floringja þann, sem rannsakaði Geir og sagði hann honum alla söguna um þýzka togarann. Síðastliðinn sunnudag, hinn 16. þ. m. vorum við staddir um það bil 30 sjómílur norður af Barrahead á Skotlandi. Veður var gott, mistur í lofti og skyggni slæmt. Þetta var á fimmta tímanum. Um kl. 4,35 sáum við kafbát, sem kom á móti okkur og stefndi á bakborðskinnung. Hann var í lítilli fjarlægð. Við sem á vakt vorum gerðum skipstjóra aðvart og fyrirskipaði hann að allir skyldu vera við- búnir að fara í bátana. Eftir skamma stund var báturinn þvert af okkur. Hann hélt ferðinni áfram, en er hann var kominn nokkuð aftur fyrir okkur nam hann staðar og hélt kyrru fyrir í nokkrar mínútur. Síðan sneri hann við og stefndi í áttina til okkar á mikilli ferð, tók hann þá að senda út mors-merki, en þau voru undir sól að sjá frá okkur og gátum við ekki greint annað af merkjunum, en fyrirskipun um stöðvun, og var henni tafarlaust hlýtt. Þegar báturinn var kominn í kallfæri, heyrðum við að kallað var frá honum: Út með bátana. Var þeirri skipun einnig hlýtt tafarlaust.
Kafbáturinn var undir brezkum fána, en við töldum víst að hanm væri þýzkur, en sigldi undir fölskum fána. Við töldum víst að togaranum yrði sökkt og ætluðum að róa aftur fyrir bátinn, til þess að verja okkur sprengjubrotum, en þá var gefið merki um að við skyldum hafa samband við bátinn og reri þá bátur skipstjóra til hans. Voru þá tveir kafbátsverjar sendir um borð í Geir. Rannsökuðu þeir skipsskjölin, kváðu þeir að allt væri með feldu og að við mættum fara okkar leið. Kafbátsskipstjórinn og liðsforingi sá, sem rannsakaði skipið, skýrðu þennan atburð hvor í sínu lagi á þessa leið: Daginn áður þ. 15. þ. m. hafði kafbátur þessi hitt togara á þessum slóðum. Togarinn var líkur Geir búinn öllum íslenzkum hlutleysiseinkennum, þar á meðal nýmáluðum fánum á síður.
Þegar betur var að gáð kom í ljós að þetta var þýzur togari vopnaður 2 fallbyssum, djúpsprengjum og tundurduflum. Togara þessum var sökkt. Kafbátsmenn kvöddu okkur með virktum og buðu okkur kaðal til að gera að bátatalíum skipsins og jafnvel mat. Um klukkan 4,55 var þessu ævintýri lokið og við héldum okkar leið og bar ekkert til tíðinda á ferð okkar eftir það. Það er hart að ekki einu sinni hin vopnlausa íslenzka smáþjóð skuli fá að hafa óblettaðan fána sinn í friði án þess að reynt sé að skýla illvirkjunum á hafinu með honum.
Þjóðviljinn. 21 mars 1941.
08.10.2017 10:13
375. Dröfn NK 31. TFHV.
Bát rak á
land.
Norðvestanrok gerði á Norðfirði aðfaranótt mánudags.
Slitnaði þá upp af legunni v/b Dröfn og rak á land í krókinn fyrir innan innri
bæjarbryggjuna. Báturinn skemmdist mikið, er jafnvel ónýtur. Dröfn er einhver
elzti bátur landsins, keyptur hingað frá Ólafsfirði fyrir mörgum árum og hét þá
Anna. Upphaflega var báturinn smíðaður sem hákarlaskip, en var síðan umbyggður
og stækkaður í 40 tonn. Ekkert tjón annað varð af veðrinu.
Austurland. 26 janúar 1968.