Ísafjarðartogarinn Sólborg kominn                        til landsins
 Síðasti eimtogarinn af þeim, sem                      voru í smíðum    

Klukkan 2 e. h. í gær sigldi Sólborg, hinn nýi togari Ísfirðinga, inn á Reykjavíkurhöfn. Kom skipið beint frá Aberdeen, en þar var það smíðað í skipasmíðastöð Alexander Hall. Er það 10. skipið, sem þetta fyrirtæki smíðar fyrir Íslendinga. Sólborg, sem er eign hlutafjelagsins Ísfirðingur á Ísafirði, er 732 brutto smálestir og 183 fet á lengd. Er hún síðasti eimtogarinn af þeim 8, sem samið var um smíði á árið 1947. Sólborg er hið fegursta skip. Ber hún einkennisstafina ÍS 260. Í skipinu er fiskimjölsverk smiðja, sem var reynd áður en það fór heim. Kælivjelar eru í lestarrúmum. Það er ennfremur búið fullkomnustu siglingatækjum, svo sem radar.
Meðal farþega með Sólborgu frá Englandi var Ásberg Sigurðsson, lögfræðingur, framkvæmdastjóri togarafjelagsins Ísfirðings. Skipstjóri á Sólborgu verður Páll Pálsson frá Hnífsdal. Fyrsti stýrimaður verður Guðmundur Thorlasíus og fyrsti vjelstjóri Kristinn Guðlaugsson.
Ráðgert var að skipið færi í gærkvöldi vestur til Ísafjarðar, en þaðan mun það fara á veiðar.

Morgunblaðið. 28 ágúst 1951.


B.v. Sólborg ÍS 260 við komuna til Ísafjarðar í fyrsta sinn.                      (C) Sigurgeir B Halldórsson.

   Togaraútgerð á Ísafirði eftir stríð

Eftir síðari heimsstyrjöld hófst mikil nýsköpun í sjávarútvegi Íslendinga og samið var um smíði 32 nýrra togara í Bretlandi. Bæjarstjórn Ísafjarðarkaupstaðar, einstaklingar og félög í bænum stofnuðu Togarafélagið Ísfirðing sem fékk í sinn hlut tvo nýsköpunartogara, Ísborg sem kom til landsins í maí 1948 og Sólborg sem kom í ágúst 1951. Togararnir mældust 655 og 732 rúmlestir og voru stærstu fiskiskip sem gerð höfðu verið út frá Ísafirði. Aðstaða öll og aðbúnaður voru allt önnur og betri en verið hafði á eldri togurum. Í áhöfn voru 31 á venjulegum botnfiskveiðum og allt upp í 42 þegar veitt var í salt. Togararnir öfluðu vel fyrstu árin og veittu mikla vinnu í bæinn. Þegar afli minnkaði á heimaslóðum sóttu þeir á mið við Grænland og Nýfundnaland á sumrin og gátu veiðiferðir þá orðið allt að þrír mánuðir. Ísborginni var lagt haustið 1960 þar sem fiskileysi og erfiðleikar í togaraútgerð gerðu út af við reksturinn. Útgerð Sólborgar var hætt vorið eftir. Varð þá hlé á togaraútgerð á Ísafirði í 12 ár eða þar til öld skuttogaranna gekk í garð.

Úr safnvísi Byggðasafns Vestfjarða.


B.v. Sólborg ÍS 260 að "kippa".                                                                (C) Sigurgeir B Halldórsson.


B.v. Sólborg ÍS 260 með gott karfahol.                                     Ljósmyndari óþekktur.

     Sólborgu rak á land við Klepp

Í fárviðrinu á laugardaginn losnaði togarinn Sólborg, sem legið hefur við legufæri inni á Viðeyjarsundi Ekki er ennþá ljóst hvort festarnar hafa slitnað eða hvort skipið hefur rifið Iegufæri úr botni, en svo virðist sem skipið hafi dregið þau með sér. Það liggur nú uppi í fjöru rétt við spítalann á Kleppi. Þeir sem kunnugir eru, segja, að botninn sé þar góður malarbotn svo að skipið sé ekki í hættu. Skipið var í umsjá ríkissjóðs, en tryggingarfélagið, sem það var tryggt hjá, AImennar tryggingar hefur nú tekið að sér að sjá um björgun þess. Það var um miðjan dag í fárviðrinu á laugardaginn, sem skipið komst á rek. Tvennum sögum fer af viðbrögðum. Hafnsögumenn við Reykjavíkurhöfn segja að skipið komi sér ekkert við og því hafi þeir ekkert skipt sér af því.
Umráðamenn skipsins segjast hafa athugað möguleika á að fá dráttarbátinn Magna til að koma og bjarga skipinu þá, en hann hafi ekki getað sinnt því neitt vegna þess hve mikið var að gera í Reykjavíkurhöfn. Svo mikið er víst að þarna rak skipið í land, án þess að nokkrum aðgerðum yrði við komið. Síðar um kvöldið fór umboðsmaður fjármálaráðuneytisins, Jóhann Einvarðsson ásamt Ágústi Ingvarssyni, þangað inn úr á vélbátnum Mjöll m.a. til þess að athuga legufæri togarans Brimness sem einnig liggur á Viðeyjarsundi og voru þau í lagi. Ekki þótti ástæða til að flýta björgunaraðgerðum við Sólborgu, þar sem botninn er talinn góður þar sem hún lenti.

Vísir. 31 janúar 1966.


B.v. Sólborg ÍS 260. Líkan.                                                             Ljósmyndari óþekktur.

              Höfum við ráð á......?

Þrjú tréskip hafa á stuttum tíma á núlíðandi stundu "gliðnað" sundur, undir fótum skipshafnar, tvö sokkið en einu bjargað, illu heilli. Og ennþá er okkur ráðlagt að byggja öll minni skip (allt að 100 tonnum?) úr tré. Þessar ráðleggingar koma frá ábyrgum aðilum, svo sem skipaskoðunarstjóra, í fróðlegum og skemmtilegum þætti í sjónvarpi fyrir nokkrum tíma. Sú skoðun skipaskoðunarstjóra, "að heppilegra muni vera að byggja öll smærri skip úr tré," og ég hafi leyft mér að taka sem ráðleggingu hans; hlýtur að byggjast á þeirri reynslu undanfarandi ára, að með hinum fullkomnu björgunartækjum, sem íslenzk fiskiskip nú eru búin, hefur mannbjörg orðið í flestum tilfellum þegar þessi "leka hrip" hafa gengið undir og þeirri staðreynd að vátryggingafélögin borga, og gera kannske ekki mikinn mun (ef nokkurn) á skipum byggðum úr tré eða stáli. Þetta er kapítuli út af fyrir sig, sem sýnir og sannar að á þessu sviði geta Islendingar verið "Stedig som en Islænder?" Á þessum sama tíma sem þjóðin hefur losnað við þrjár tréfleytur sem engan rétt eiga á sér á nútíma vélaöld. Lagði varðskipið Ægir upp frá Reykjavik með tvo "nýsköpunartogara" í eftirdragi frá Reykjavík til Englands, þar sem öll þessi skip skyldu fara í brotajárn. V.s. Ægir var að vísu orðinn nokkuð gamall, en að óreyndu verður því aldrei trúað að hann hafi ekki verið í nokkuð góðu ásigkomulagi, þannig að hann hefði getað annað einhverri þjónustu hér heima, í nokkur ár ennþá, án mikils viðgerðarkostnaðar.
B.v. Sólborg var einn af hinum yngri og stærri "nýsköpunartogurum" og eitt vandaðasta skip flotans á sínum tíma. Hún var búin að liggja árum saman, ný klössuð, fyrst á Ísafirði og síðan dregin til Reykjavíkur og hefur legið hér. Hún var árlega tekin í slipp til hreinsunar og eftirlits á botni. B.v. Brimnes var að vísu ekki eins vel haldinn, þó mun bolur og ýmis tæki í honum hafa verið í góðu ásigkomulagi, enda oft á "Slipp?" sinn langa legutíma. Ekki er mér full kunnugt um söluverð þessara þriggja skipa, en varla mun það hafa verið mikið yfir tvær milljónir íslenzkra króna. B.v. Sólborg ein hlýtur að vera búin að kosta ríkissjóð meiri upphæð í krónum síðan henni var lagt á Ísafirði, en söluverð allra þessara skipa. Því var henni ekki sökkt á sínum tíma? B.v. Brimnes, sem af einhverjum ástæðum hefur verið talið eitthvert vandræða skip, var búið að liggja í Reykjavíkurhöfn og á Kleppsvík í 8-9 ár og ekki sýndur sami sómi og b.v. Sólborg. Mun þó hafa verið allsæmilegt skip, og búið að kosta ríkissjóð drjúgan skilding. Með öðrum orðum hefur söluverð þessara þriggja skipa engan veginn nægt til þess að dekka þennan kostnað sem orðinn er á þeim frá því þeim var lagt. - Sólborg og Brimnes, og ennþá erum við með útlend skip í fastaleigu og ennþá eru smíðuð skip úr "tré," sem gliðna sundur undan vélaafli nútímans. Höfum við ráð á þessu á hinum umtöluðu "krepputímum" í dag, þegar allt á að spara og öllu að "hagræða."    G. Þorbjörnsson.

Sjómannablaðið Víkingur. 3 tbl. 1 mars 1969.

B.v. Sólborg ÍS 260 á siglingu.                                                                         Ljósmyndari óþekktur.

           Ægir dregur tvo úr landi
            skipin seld í brotajárn

Ægir gamli hefur nú verið seldur í brotajárn til Englands, að því er annar eigandinn, Gísli Ísleifsson, hrl., tjáði Morgunblaðinu í gær. Verður honum siglt til Blyth í næstu viku og á að láta hann draga með sér tvo togara, Brimnes og Sólborgu, sem einnig hafa verið seldir þangað í brotajárn. Skipstjóri í þessari síðustu för Ægis gamla verður Haraldur Ólafsson, en alls taldi Gísli, að 10 eða 11 menn þyrftu að vera á skipunum þremur í þessari ferð.

Morgunblaðið. 16 júní 1968.

               Walpole GY 269

Walpole heitir enskur botnvörpungur, sem hingað kom í fyrradag og leystur úr sóttkví í morgun. Skipstjóri er Jón Oddsson og verður skipið gert út héðan um hríð.

Vísir. 6 mars 1920.


B.v. Walpole RE 239 sennilega í Hafnarfjarðarhöfn.                                        Ljósmyndari óþekktur.
 

               Walpole RE 239

Walpole kom frá Bretlandi í fyrradag og er skipið nú komið undir íslenzkan fána. Farþegar voru kaupmennirnir Einar Pétursson og Björn Ólafsson.

Morgunblaðið. 10 júlí 1920.


Um borð í Walpole GK 239.                           Ljósmyndari óþekktur.


B.v. Walpole RE 239.                                                                             (C) Guðbjartur Ásgeirsson.
 

         Walpole GK strandaði og                          sökk út af Gerpi

Aðfaranótt sunnudags rakst togarinn Walpole frá Hafnarfirði á klett á svonefndum Fitjum yst á Gerpi. Aðdjúpt var þarna svo skipið stóð aldrei. Laskaðist skipið svo mikið, að það fylltist brátt af sjó, og sökk. Skipverjar fóru í björgunarbátunum til Eskifjarðar. Skömmu eftir hádegi á sunnudag barst sú fregn hingað frá Eskifirði, að skipshöfnin af togaranum Walpole væri þangað komin í björgunarbátunum. En togarinn hafi strandað á Fitjum, yst á Gerpi, og sokkið síðan. Frá framkvæmdastjóra fjelagsins Vífill, er Walpole átti, Ásgrími Sigfússyni, hefir blaðið fengið eftirfarandi frásögn um slys þetta. Togarinn var nýkominn til Austfjarða, ætlaði að taka bátafisk frá Eskifirði til Englands. En þar eð nokkur bið yrði á því, að fiskurinn væri til fór Walpole á veiðar. Hafði hann verið á veiðum skamt undan Reyðarfirði. En kl. um 1 aðfaranótt sunnudags var Walpole á siglingu norður með landinu. Margir skipverjar voru þá í svefni, og eins skipstjóri.
Allt í einu rakst skipið á klett, með því afli, að gat kom á, og fossaði sjór inn í lúgarinn, sem fylltist svo ört, að hásetar, sem þar voru, urðu að flýja þaðan samstundis. Gátu þeir lítið eitt tekið með sjer upp úr lúgarnum. Skipið seig strax frá skerinu, því að aðdjúpt var þarna , einir 30 metrar í botn. Var reynt að hefta leka skipsins og dæla það. En jafnframt skyldi reynt að sigla því til hafnar eða grunns. En brátt varð það skipverjum ljóst, að við ekkert varð ráðið, og myndi togarinn skammt eiga eftir ofansjávar. Því var leitað til björgunarbátanna , og fóru skipverjar í þá. Liðu um 20 mínútur frá því áreksturinn varð, og þangað til Walpole sökk. Var togarinn þá kominn út af Vöðlavík. Er gert ráð fyrir, að sjór hafi komist strax í skipið framan við skilrúm það, sem er framan við lúgarinn, sennilegt að skilrúmið hafi laskast við áreksturinn. Sjór kom og strax í framlest skipsins. Þó skipverjar yrðu að flýja lúgarinn í dauðans ofboði, og hafa sennilega ekki allir getað tekið með sér föt sín þaðan, voru þeir allir alklæddir er í björgunarbátana kom, munu hafa getað fengið föt hjá þeim skipverjum, sem höfðust við aftar í skipinu. Dimmviðri var á, en sjógangur ekki mikill. Reru skipbrotsmenn inn að Karlsskála, en þar fengu þeir trillubáta, er drógu þá inn á Eskifjörð. Walpole var byggður í Englandi 1914, var 301 tonn að stærð. Hingað var hann keyptur árið 1920, en fjelagið sem átti hann, keypti hann árið 1923.  Skipstjóri á Walpole var Ársæll Jóhannesson frá Eyrarbakka.

Morgunblaðið 18 september 1934.

                  Otur RE 245

"Otur" heitir nýr botnvörpungur, smíðaður í Þýskalandi, sem hingað kom í morgun. Eigendur eru h.f. Otur í Reykjavík.

Vísir. 13 febrúar 1922.


B.v. Óli Garða GK 190 í ólgusjó.                                                                 (C) Guðbjartur Ásgeirsson.


B.v. Óli Garða GK 190. kominn þarna með nýja brú.                             (C) Guðbjartur Ásgeirsson ?

                Nýtt togarafélag

Í Hafnarfirði hefir verið stofnað nýtt togarafélag, er heitir "Hrafna-Flóki". Hefir félag þetta keypt togarann "Otur" af Utvegsbankanum. Togarinn heitir nú "Óli Garða", eftir gömlum og aflasælum sjómanni í Hafnarfirði. Skipstjóri á "Óla Garða" verður Baldvin Halldórsson, er áður var með "Júni". Forstjóri fyrir félaginu "Hrafna-Flóki" verður Ásgeir Stefánsson, sem einnig er forstjóri Bæjarútgerðarinnar.

Ægir. 12 tbl. 1 desember 1938.

                Draupnir ÍS 485

Vélbáturinn Draupnir er smíðaður í Vejle í Danmörku, kom til Suðureyrar fyrir jólin. Báturinn er 70 rúmlestir að stærð, búinn öllum fullkomnustu nútímatækjum. Eigandi er hlutafélagið Hringur, framkvæmdastjóri Jóhannes Þ. Jónsson kaupfélagsstjóri, formaður stjórnar hlutafélagsins er Sturla Jónsson, og skipstjóri er Samúel Guðnason.

Ægir. 3 tbl. 15 febrúar 1959.


Draupni ÍS hleypt af stokkunum hjá William Jansen í Vejle 1958.   (C) Handel & Söfartmuseet.dk


Draupnir ÍS 485 á siglingu.                                                                           Ljósmyndari óþekktur.

       Suðureyri við Súgandafjörð

Fólksfækkun á Suðureyri hefir verið stöðvuð með hafnarframkvæmdum og aukinni útgerð. Nú flytur fólkið til Suðureyrar en ekki burt þaðan. Og hér er urmull af börnum. Það gerir steinbítsátið á veturna. Sturla Jónsson, formaður Kaupfélags Súgfirðinga og fyrrum oddviti, rabbaði við fréttamann um daginn og veginn á Suðureyri. - Þið lifið á kjarnafæðu . . . ? - Hér er sitt af hverju betra en annars staðar. Ef þú herðir fisk í Reykjavík, þá verður hann hundaskítur þar, en hunangsmatur hér, og eins og þetta geti ekki verkað á mannskepnurnar? - Þú minntist á börnin. Hvað um barnaskólann nýja? - Hann var vígður 25. október við mjög hátíðlega athöfn. Skólinn er talinn kosta 16-17 hundruð þúsund. Húsið er 229 fermetrar, tvílyft með þrem skólastofum, kennaraherbergi o. fl. Þeir ætluðu að hengja mig út af þessari fjárfestingu, en nú er þetta um garð gengið. - Og skólastjóri er ? - Jón Kristinsson. Læknirinn og presturinn kenna, og von er á kennslukonu úr Reykjavík. Súgandafjörður var nýlega gerður að sérstöku læknishéraði. Við gerum ráð fyrir að byggja Iæknisbústað að vori. - Og þorpsbúum fjölgar ört?  -Já , mannfjöldinn var tæp 400 fyrir áramótin 1956--'57. Síðan hafa flutzt hingað nokkrar fjölskyldur um 20-30 manns.
- Þið eruð að bæta við skipastólinn ? - Við fengum tvo í vetur, Friðbert Guðmundsson og Draupni. Það er 70 tonna skip, heitir eftir Draupni, sem ég átti í 25 ár.
Friðbert Guðmundsson er 66 tonna eins og Freyja, sem kom hingað í vor. Allir þessir bátar eru smíðaðir í Danmörku, Draupnir í Vejle, hinir í Frederikssund. Eldri bátarnir eru síðan 1954-'55. Draupnir er sá sjöundi í röðinni. Auk þess höfum við leigt bát til flutninga. - Þið sláið ekki slöku við skipakaupin. - Við lifum á sjósókn og getum ekki verið bátlausir. - Og hafið getuna til að borga? Sturla brosir. Svarar ekki spurningunni, enda gerist þess ekki þörf. Þeir á Suðureyri kaupa ekki báta til að horfa á þá, en afla verðmæta, sem gefa fé í aðra hönd. Með dugnaði hefir þeim tekizt að afla sér fleiri skipa en gerist í öðrum verstöðvum á skömmum tíma. - Hver er eigandi Draupnis? - Það er Hrignur h.f., nýstofnað hlutafélag. Kaupfélagið er stærsti hluthafinn. Félagið nytjar aflann sjálft. Það keypti frystihús af mér; þar var gamla rækjuverksmiðjan. - Verður þá hætt við rækjuvinnsluna? - Það er mér ómögulegt að segja um. Geri ráð fyrir, að rækjuvinnsla hefjist þar aftur engu síður þótt þetta félag eigi hlut að máli. - Og hver er framkvæmdastjóri ? - Kaupfélagsstjórinn, Jóhannes Jónsson. - Hvað er þetta stórt frystihús? - Það er minnsta frystihús á Íslandi. Ég frysti einu sinni 96 kassa yfir daginn. Geymsluplássið var stækkað um helming í sumar. Má reikna með, að 10-11 manns vinni þar í framtíðinni. Fiskherzla og söltun eru í sambandi við húsið. Hjallar fyrir 10-100 tonn miðað við blautfisk. -
Hvað um hinar fiskvinnslustöðvarnar ? - Fiskiðjan Freyja hefir tekið afla af einum bát í söltun og herzlu á vertíðinni. Þeir hafa síldarsöltun og söltuðu á fimmta þúsund tunnur í sumar að mér er sagt. Annan sinn afla hafa þeir selt frystihúsinu Ísveri, sem er rekið af samnefndu hlutafélagi. Þrír til fjórir bátar hafa lagt upp hjá Ísveri á vertíð. Vinnslugeta er milli 30-40 tonn á dag. Ísver hefir gert út bát, og Hermann Guðmundsson og Óskar Kristjánsson gera út nótabátinn Frey, nýlegan bát, smíðaðan í Svíþjóð, 51 tonn. -Hvað um hafskipabryggjuna ? -Henni var lokið á árinu 1956. En hér eru óleyst vandamál. Til dæmis er legan of grunn fyrir þessa stóru báta. Þyrfti helzt bátakví. - Og aðrar opinberar framkvæmdir? - Það er félagsheimilið. Nú vantar aðeins herzlumuninn til að það sé fullgert. Hreppurinn hefir lagt þessu húsi að einum þriðja; aðrir eigendur eru verkalýðsfélagið, íþróttafélagið, kvenfélagið, skátafélagið og stúkan Dagrún. - Hvað um vegamálin, Sturla? - Vestfirðingar telja sér það eiginlega til skammar, að enn þá skuli vera sýslur á Vestfjörðum, sem ekki hafa verið tengdar vegakerfi landsins. Það ætti að vera nægileg vísbending um áslandið í vegamálunum. Annar Súgfirðingur, sem fréttamaður hafði tal af, var Þórður Þórðarson, fyrrum símstöðvarstjóri. Þórður lýsti ánægju sinni yfir öllum þeim framförum, sem orðið hafa á Suðureyri, einkum nýju skipunum. - Ég held það sé dálítil lyftistöng í þessu öllu saman, sagði Þórður. Þórður hefir stundað sjó sem aðrir Súgfirðingar. Byrjaði á 16. árinu og hélt það út í 30-40 ár. Hann var í hákarlalegum og býst við að þau vinnubrögð mundu þykja harkaleg nú á dögum. - Ekki að tala um annað en liggja úti og mæta hverju veðri. - Hann þótti góður hákarlinn, en nú er hann að hverfa. Nú geta þeir lagt 150 lóðir yfir sólarhringinn og sést ekki hákarl, en um aldamótin mátti ekki leggja 30 lóðir svo hákarlinn eyðilegði þær ekki og biti allt í sundur. Ég hef ekki heyrt þá leggja það fyrir sig, fiskifræðingana, hvað er orðið af honum. Hvað höfðuð þið í hákarlabeitu ? --- Hérna var beitt sel og hestaketi meikuðu í rommi. Þeir helltu svona potti af rommi ofan í sel og súrruðu fyrir báða enda, kjaftinn og rassinn. Svo var hann geymdur og skorinn niður í beitu og það var sterk sæt lykt af honum. Þetta var brúkað. Að lokum spurði undirritaður Pétur um álit hans á togveiðum Breta í landhelgi úti fyrir Vestfjörðum, en þá voru þær enn í fullum gangi. - Ég skil ekki, að þeir haldi það út, sagði Pétur. - Norðaustanbyljirnir. Togurum þótti alls ekki við vært hér út af Djúpál í slíkum veðrum. - Já, það er margt, sem kemur fyrir þá, sem bágt er. Og ekki eftirsóknarvert að standa í þessu fyrir skipsmennina. Hann hefir nú verið vanur að koma norðangarðurinn, sérstaklega þegar kemur fram á vetur. Það var óskaplegt, þegar þeir fórust hérna norður af Horninu, það var óhemju þá.

Tíminn. 14 janúar 1959.

               Nýr bátur

Laugardaginn 20. apríl kom til Akraness nýr bátur Aðalbjörg M.B. 30. Bátur þessi er einn hinna svonefndu Svíþjóðarbáta, og festi bæjarstjórnin upphaflega kaup á tveim þessara báta, sem síðar voru látnir af hendi við einstaklinga í bænum. M.b. Aðalbjörg er eign Þorvaldar Ellerts Ásmundssonar, skipstjóra. Báturinn er byggður hjá Bröðr. Jóhansson í Djupvik, og er mældur þar 55 tonn. Vélin er 170 H.K. Atlas-Polar díeselvél, en ljósavélin er 10 Hk. Bolinder. Í bátnum er ágætt rúm fyrir skipverja, bæði framí og afturí. Stýrishúsið er stórt, með áföstu herbergi fyrir skipstjórann. Vélin er snarvent, sett í gang í stýrishúsinu og stjórnað þaðan. Hún hvað vera auðveld í allri meðferð. Báturinn gengur 9 mílur. Hann er búinn öllum nýtízku tækjum, svo sem: djúpmæli, talstöð, miðunarstöð, einnig óvenjulega sterkum ljóskastara. Í honum er og fullkomin olíudrifinn stýrisútbúnaður. Rafmagn er fullkomið, og eru íbúðir aftur í, hitaðar með rafmagni. Vinna öll virðist vera sérlega vönduð og lagleg. Elías Benediktsson sigldi bátnum heim með Ellert og fleiri mönnum, en þeim fannst hann fara mjög vel í sjó. Bátnum fylgir og fullkominn togútbúnaður, og fer hann nú fljótlega á þær veiðar. Ellert sagði að ólíku væri saman að jafna um verðlag hér eða í Svíþjóð um þessar mundir. Á þessari áminnstu skipasmíðastöð, þar sem þessi bátur var byggður, vinna nú 35 manns. 5 af þessum mönnum höfðu 1,60 um tímann, hinir frá 1,50 og allt niður í 0,80 um tímann. Fæði og húsnæði fyrir þá, meðan þeir stóðu við, var 7 kr. á dag fyrir hvern þeirra.

Akranes. 4 tbl. apríl 1946.


Aðalbjörg AK 30 að landa síld hjá Sunnu á Siglufirði.                     Ljósmyndari óþekktur.


Hrefna EA 33.                                                                                                     (C) Lúðvík Karlsson.


Hrefna RE 81.                                                                                                (C) Snorri Snorrason ?

          Bátur með sex manna áhöfn                              sekkur undan Stapa

                Mannbjörg varð

Í gærkvöldi kl. 22.45 sökk vélbáturinn Hrefna RE 81, 19-20 sjómílur undan Stapa, suður af Hellnanesi. Sex manna áhöfn var á bátnum og bjargaðist hún öll um borð í v b. Höfrung AK 91, sem væntanlegur var til Akraness kl. 2 í nótt. Hrefna RE 81 var áður Hrefna EA 33 (þar áður Aðalbjörg). Þetta er einn af Svíþjóðarbátunum, smíðaður úr eik árið 1946, 51 tonn að stærð. Morgunblaðið náði í gærkvöldi tali af Guðmundi Sveinssyni, skipstjóra á Höfrungi. Sagði hann Hrefnu hafa beðið um aðstoð kl. 20.30, því að báturinn væri að sökkva. Höfrungur var nærstaddur ásamt Gylfa ÍS og Bárði Snæfellsási, og héldu þeir allir á staðinn. Þegar Hrefna sendi aðstoðarbeiðnina út, streymdi sjór inn í bátinn, og sáu skipverjar, að ekki yrði við ráðið. Skipstjóri á Hrefnu var Einar Guðjónsson, og auk hans fimm menn á bátnum. Þegar Höfrungur kom á staðinn, var áhöfnin komin í tvo gúmmíbáta. Var þeim öllum bjargað um borð í Höfrung, en Hrefna sökk rétt á eftir. Sökk hún mjög hratt síðustu mínúturnar. Gott var í sjóinn, en alda hafði verið fyrr um daginn. Gúmmíbátarnir reyndust báðir í góðu lagi. Bæði skipin voru þarna á humarveiðum.

Morgunblaðið. 28 júlí 1964.

     Ottó Wathne til heimahafnar

Nýr frystitogari lagðist að bryggju á Seyðifirði í gærdag. Togarinn heitir Ottó Wathne NS 90 og er í eigu samnefnds útgerðarfélags. Kemur hann í stað ísfisktogarans Ottó Wathne NS. Margir bæjarbúar voru á bryggjunni til að fagna komu skipsins. Móttökuathöfn fór fram um borð og voru eigendum og fjölskyldum þeirra færð blóm og árnaðaróskir í tilefni dagsins. Ottó Wathne er keyptur frá Noregi. Skipið var smíðað á Spáni árið 1991. Er það 720 brúttórúmlestir að stærð, 51,5 metrar á lengd og 12 metra breitt. Frystigeta um borð er rúm 50 tonn á sólarhring og frystirými fyrir um 550 tonn. 3.000 hestafla vél er í skipinu. Að sögn Trausta Magnússonar annars eiganda skipsins er ætlunin að Ottó Wathne farið á veiðar einhvern næstu daga. Verður byrjað á karfa og verður hann heilfrystur.

Morgunblaðið. 26 ágúst 1992.


Baldvin Njálsson GK 400 ný kominn úr slipp. 1578. Ottó N Þorláksson RE 203 hinu megin við Bótarbriggjuna við Grandagarðinn.   (C) Þórhallur S Gjöveraa. 13 júlí 2014.

Otto Wathne seldur til Hafnarfjarðar

Frystitogarinn Otto Wathne hefur verið seldur til Stálskipa í Hafnarfirði, fyrirtækis þeirra Guðrúnar Lárusdóttur og Ágústs Sigurðssonar. Að sögn Trausta Magnússonar hjá Ottó Wathne hf. Var söluverðið viðunandi en óvíst er um framhald á útgerð hjá fyrirtækinu. Báðir togarar þess hafa verið seldir, Ottó Wathne hefur verið að veiðum á Flæmska hattinum svokallaða undanfarna 5 sólarhringa. Veiði hefur verið heldur dræm, skipið aðeins fengið um 30 tonn af frystum fiski.

Dagblaðið Vísir. 15 febrúar 1994.


Frystitogarinn Rán HF 42.                                                  (C) Hafþór Hreiðarsson. skipamyndir.com


Frystitogarinn Rán HF 42 á Viðeyjarsundi.                          (C) Hafþór Hreiðarson. skipamyndir.com

           Rán kveður Fjörðinn

Útgerðarfyrirtækið Stálskip hf. Í Hafharfirði hefur selt Nesfiski hf. Í Garði frystitogarinn Rán HF 42. Rán mun vera síðasti frystitogarinn í eigu Hafnfirðinga og telja margir eftirsjá að Ráninni. Aflaheimildir skipsins eru um 2.000 þorskígildistonn, en ekki er ljóst hversu mikið af aflaheimildum fylgir með í kaupunum. Nesfiskur á fyrir tvo togara og nokkra minni báta. Forsvarsmenn Nesfisks segjast styrkja rekstur og afkomumöguleika fyrirtækisins með kaupunum.

Dagblaðið Vísir. 30 júní 2005.


Frystitogarinn Ottó Wathne NS 90 á leið inn Seyðisfjörðinn í fyrsta sinn, 25 ágúst árið 1992.
(C) Jón Magnússon.


Fyrirkomulagsteikning af Ottó Wathne NS 90.                                                   Mynd úr Ægi.

            Ottó Wathne NS 90

25. ágúst sl. kom skuttogarinn Ottó Wathne NS 90 í fyrsta sinn til heimahafnar sinnar, Seyðisfjarðar. Skuttogari þessi, sem áður hét Grinnöy, er keyptur notaður frá Noregi, en er smíðaður árið 1991 (afhentur í apríl) hjá skipasmíðastöðinni Construcciones Navales Santodomingo S.A. í Vigo á Spáni, smíðanúmer 636 hjá stöðinni. Skipið er hannað af Nordvestconsult A/S í ÁIesund í samvinnu við Cramaco A/S í Tromsö. Skipið er með búnað til heilfrystingar á afla og kemur í stað eldri skuttogara útgerðar, sem bar sama nafn, Ottó Wathne NS 90 (1474), 299 rúmlesta skuttogara, smíðaður árið 1977. Jafnframt gengur endurnýjunarréttur Erlings KE 45 (1361) upp í nýja skipið, 328 rúmlesta nótaveiðiskip, smíðað árið 1969 (sökk árið 1990). Áður en skipið kom til landsins voru gerðar ákveðnar breytingar á því af núverandi eigendum, m.a. fjölgað hvílum í eins manns klefum, sett í skipið flotvörpuvinda og bakstroffuvindur og bætt við tækjum í brú. Hinn nýi Ottó Wathne er smíðaður í EO-klassa, þ.e. vaktfrítt vélarúm.
Ottó Wathne NS er í eigu samnefnds hlutafélags á Seyðisfirði. Skipstjóri á skipinu er Páll Ágústsson og yfirvélstjóri Víglundur Þórðarson. Framkvæmdastjóri útgerðar er Trausti Magnússon.
Mesta lengd 51.45 m.
Lengd milli lóðlína (HVL) 46.90 m.
Lengd milli lóðlína (perukverk) 45.10 m.
Breidd (mótuð) 11.90 m.
Dýpt að efra þilfari 7.23 m.
Dýpt að neðra þilfari 4.83 m.
Eigin þyngd 1.273 tonn.
Særými (djúprista 4.83 m) 1.741 tonn.
Burðargeta (djúprista 4.83 m) 468 tonn.
Lestarrými 600 m 3.
Brennsluolíugeymar 305.3 m 3.
Ferskvatnsgeymir 19.7 m 3.
Sjókjölfestugeymir 32.0 m 3.
Andveltigeymir
(brennsluolía/sjór) 36.7 m 3.
Brúttótonnatala 1.199 BT.
Rúmlestatala 598 Brl.
Skipaskrámúmer 2182.

Ægir. 10 tbl. 1 október 1992.

      V.b. Geir goði VE 10 sekkur

Hinn 27. Janúar þetta ár, sökk vélbáturinn Geir Goði frá Vestmannaeyjum, í fiskiróðri. Áhöfn bátsins var bjargað. Báturinn sökk þegar hann var á heimleið úr róðrinum. Veður var heldur slæmt, allmikill vindur og mikið brim. Kom mikill leki að bátnum um kl. 18, og jókst hann svo ört, að vélin stöðvaðist skömmu síðar. Kveiktu skipverjar þá bál á þilfari til þess að vekja á sér eftirtekt annarra báta, sem voru á sjó á svipuðum miðum, en það gekk illa, og var búið að brenna öllu sem til var, þegar v.b. Glaður kom á vettvang. Reyndi hann að bjarga skipinu til lands, en það sökk nálægt Þrídröngum. Skipverjar voru þá allir komnir um borð í Glað.
Formaður á Geir goða var Kristinn Sigurðsson, en Ólafur Sigurðsson á Glað. v.b. Geir goði var 21 rúml. brúttó að stærð, byggður í Reykjavík árið 1925. Eigandi var Gunnar Ólafsson & Co. o. fl. í Vestmannaeyjum.

Sjómannablaðið Víkingur. 2 tbl. 2 febrúar 1943.

                   M.b. Örninn

Nýr vélbátur, smíðaður í Svíþjóð, kom til Vestmannaeyja í dag. Er þetta 25 smálesta bátur, smíðaður í Djúpvík í Svíþjóð, með , 80-90 ha. June-Munktell vél og öðrum nýtísku útbúnaði vélbáta. Báturinn er smíðaður fyrir Einar Guðmundsson útgerðrarmann í Keflavík. Formaður á bátnum er hinn alkunni reykvíski sjógarpur, Þórarinn Guðmundsson skipstjóri, en með honum fóru til þess að sækja bátinn þrír menn úr Reykjavík og Vestmannaeyjum. Báturinn og vélin reyndist ágætlega í þessari fyrstu erfiðu ferð, en hann lenti í ofviðrum þeim hinum miklu, sem gengið hafa að undanförnu og valdið miklu tjóni, á siglingaleiðum til Íslands og hér við land. Þórarinn hefir lent i mörgum svaðilförum, og eins að þessu sinni, og ávalt farnast vel.

Vísir. 2 febrúar 1935.

           Nýr bátur til Ólafsvíkur

Ólafsvík, 10. júní.
Í dag kom hingað nýr bátur, eign Halldórs Jónssonar, útgerðarmanns, og Leifs sonar hans. Báturinn heitir Halldór Jónsson SH 217, var smíðaður á Akureyri í skipasmíðastöð KEA. Hann er 96 smálestir að stærð með 400-500 ha" Mannheim vél og í bátnum eru hin fullkomnustu siglingar og fiskileitartæki og frágangur allur á bátnum hinn vandaðasti. Þess má geta, að þetta er 5. báturinn sem KEA smíðar fyrir Ólafsvík. Halldór Jónsson, útgerðarmaður, er 56 ára gamall. Hann reri til fiskjar með föður sínum þegar á barnsaldri og hóf snemma formennsku, fyrst á árabát,síðan á trillubát og loks á þilfarsbát, sem hann keypti þá og gerði út með Kristjáni Þórðarsyni, stöðvarstjóra, sem nú er látinn fyrir nokkru. Hann keypti hluta Kristjáns í útgerðinni eftir nokkur ár, en gerði síðar út tvo báta í félagi við Guðlaug Guðmundsson, útgerðarmann hér í Ólafsvík.
Halldór hætti formennsku er synir hans urðu fulltíða og gerðust þeir formenn á bátum hans hver af öðrum, Jón Steinn, Kristmundur og Leifur, sem eru ötulir aflamenn. Halldór á nú fimm báta, þrjá nýja báta, sem allir eru smíðaðir fyrir hann á Akureyri og tvo eldri 36 tonna báta. Hann hefur annast svo um útgerð sína, að til fyrirmyndar má teljast, enda hefur aflasæld sona hans stutt mjög aðgengi hans. Við Ólsarar fögnum hinum nýja farkosti og óskum Halldóri og fjölskyldu hans til hamingju með hið nýja myndarlega skip.

Alþýðublaðið. 14 júní 1961.

                    Ísafjörður

Þrír vélbátar hafa bætst við vélbátaflotann þessa dagana, eru tveir þeirra nýir.
Þórður Kakali nefnist annar nýju bátanna. Hann er um 34 smál. að stærð, með 66 hesta Tuxham-vél, útbúinn með raflýsingu og leitarljósi, mun enginn bátur hér hafa fengið það tæki fyrr. Báturinn er smíðaður hjá Andersensbræðrum í Friðrikssudi í Danmörku. Ólafur Sigurðsson, áður stýrimaður á Goðafossi, stýrði honum hingað til lands, en vélarmaður var Björn H. Guðmundsson héðan úr bænum. Eigendur bátsins eru þeir Karl Löve, séra. Magnús Jónsson og Sigurður Sigurðsson lögmaður.
Hinn báturinn nefnist Bragi og er smíðaður hjá Elíasi Johansen í Færeyjum. Er hann stærsti vélbáturinn sem hingað hefir komið, um 47 smálestir að stærð, vel lagaður og vandvirknisiega byggður, einhver laglegasti báturinn að útliti. Virðist af því mega marka, að þeir Færeyingar standa þeim dönsku ekki að baki í skipabyggingum. Bátinn eiga þeir séra Ásgeir í Hvammi, Arngrímur Fr. Bjarnason prentari, Oddur Guðmundsson í Bolungarvík og Sigurður Þorsteinsson múrari hér í bænum. Eiríkur Einarsson skipstjóri kom með bátinn frá Færeyjum. Hefir hann einnig haft umsjón með smíði hans.
Þriðji báturinn heitir Mercur, um 23 smálestir að stærð, með frekra 20 h. vél. Var póstbátur í Færeyjum, en keyptur þar fyrir Skúla Einarsson íshússtjóra.

Vestri. 14 júní 1917.


Djúpbáturinn Bragi við Kompaníbryggjuna á Ísafirði.                                      (C) Skúli Kr. Eiríksson.

             Vélbátur strandar

Djúpbáturinn Bragi frá Ísafirði strandaði í fyrrinótt á Arnarnesi við Skutulsfjörð, í niðdimmri þoku. Var hann að koma úr skemmtiför innan úr Reykjarfirði og voru farþegar á annað hundrað. Veður var gott og sjólaust. Allir komust heilu og höldnu í land. Báturinn náðist á flot í gær.

Vísir. 19 júlí 1922.


Álaskersvík í Þórshöfn. Bragi var smíðaður í stóru skemmunni til vinstri á myndinni.

                Bragi fer á land

Fyrra fimmtudag fór Bragi inn á Langeyri til að sækja saltfisk, seldan "Kveldúlfi". Veður var risjótt, kafald með köflum, fjallabjart á milli. Á heimleiðinni um kvöldið fór Bragi á land neðan undir Völlunum, þar í grend sm Vesta gamla festi sig um árið. Atvikum hagaði þannig: Ljós brann á vita, "lögg" flaut úti, kompás í lagi, kuldastormur, undirsjór þungur, alldimt él, háflóð og hraður gangur. Vesturland telur bátinn tryggðan fyrir 40 þúsund kr. og farminn að fullu.
Menn hjálpuðust allir.

Skutull. 20 febrúar 1925.

                  Vertíðarlok

Ekki þarf að gjöra ráð fyrir að Bragi komi á flot aftur. Hann mun hafa þokast það betur á land í síðasta stórstraumi að fullt og fast strand verður. Bragi þótti jafnan góður bátur og munu Djúpmenn sakna hans. Hann var í upphafi keyptur til Djúpferðanna fyrir nær því hálfu hærra verð en fært var, ef útgerðin átti að geta borið sig sæmilega. Að því leyti var fyrirtækið "í grænum sjó" frá upphafi. Er nú slíkur endahnútur á riðinn og má Landsbankinn vita hvað kostar. Ber það að tileinka stjórn og forsjá Jóns Auðuns.

Skutull. 27 febrúar 1925.

   Norðfirðingar auka skipastól sinn

Í fyrradag kom hingað til Norðfjarðar frá Fredrikssund í Danmörku eftir vikuferð með viðkomu á Shetlandseyjum og Færeyjum mótorbáturinn Þráinn NK 70, tuttugu smálestir að stærð. Báturinn er smíðaður í Fredrikssund og hefir 50-60 hestafla Tuxhamvél. Skipstjóri á uppsiglingu var Bjarni Jónsson Fáskrúðsfirði, en eigandi bátsins er Ölver Guðmundsson útgerðarmaður. Einnig kom hingað til Norðfjarðar í gær frá Molde í Noregi, eftir þriggja sólarhringa ferð yfir hafið, og eins og hálfs sólarhrings töf í dimmviðri við Papey, mótorbáturinn Magni NK 68, stærð 18 tonn með 24-25 hestafla Wichmanns mótorvél. Hann er smíðaður í Molde og er eigandi hans Guðjón Eiríksson frá Dagsbrún og félagar. Báðir bátarnir eru raflýstir og ágætlega útbúnir og hefir Norðfirski flotinn þar með fengið álitlega viðbót.

Alþýðublaðið. 12 mars 1935.

  Mannskaðaveðrið 9 febrúar 1946

Síðastliðinn laugardag gerði aftaka veður á Suður og Vesturlandi. Flestir bátar voru þá á sjó og hrepptu hið versta sjóveður og komust margir við illan leik í land, eftir að hafa orðið fyrir línutapi og fengið áföll, Fjögurra báta er saknað. Af þeim er vitað með vissu um afdrif eins, m.b. Magna frá Norðfirði, en hann sást farast út af Garðskaga og líkur benda til um sömu afdrif annars, m.b. Geirs frá Sandgerði, þvi farið er að reka lóðabelgir og brak úr stýrishúsi hans á fjörunum skammt frá Sandgerði. Um afdrif hinna bátanna tveggja, sem saknað er, er ekki vitað, en þeirra hefir verið leitað af bátum og flugvélum árangurslaust. Þeir heita Max, frá Bolungarvík, og Alda, frá Seyðisfirði. Þá tók út tvo menn af vélbátnum Hákon Eyjólfsson, frá Garði. Alls er óttast um, að rúmlega tuttugu menn hafi farizt í ofviðri þessu.
Vélbáturinn Magni frá Norðfirði var gerður út frá Sandgerði. Hann fór í róður eins og allir hinir bátarnir, á föstudagskvöld. Var hann seint búinn að draga línuna, eins og fleiri bátar, og var á leiðinni til lands, er honum hvolfdi undan Garðskaga. Nærstaddur var þar báturinn Barði frá Húsavík og sá til afdrifa Magna og fór á Vettvang. Þegar þangað kom flaut brak á sjónum og hélt einn mannanna sér uppi á því og varð honum bjargað. Til annarra af skipshöfninni sást ekki. Sá, sem komst af, var vélamaðurinn. Áhöfnin var alls fimm menn. Frá hinum bátunum þremur, sem saknað er, hefir ekkert frétzt, þrátt fyrir mikla eftirgrennslan, en vegna veðurofsans síðari hluta laugardagsins, er talið ólíklegt, að nokkur þeirra sé ofansjávar, fyrst þeir eru ekki enn búnir að ná landi. Áhöfn hvers báts hefir verið fimm menn og hafa því farizt 21 maður i óveðrinu, svo vitað er um, 19 af bátunum fjórum, en auk þessa tók tvo menn út af vélbátnum Hákoni Eyjólfssyni frá Garði, sem ekki náðust aftur.
Vélbáturinn Geir frá KeflavíK réri þaðan á föstudagskvöldið og vissu menn það síðast til hans á laugardag, að hann var að draga lóðir sínar. Síðan hefir ekkert til hans spurzt, nema hvað farið er að reka úr honum skammt frá Sandgerði. Hefir rekið bjóð og lóðabelgi og einnig brak úr stýrishúsi og aftursigla. Líkur benda því til, að báturinn sé ekki lengur ofansjávar. Til vélbátsins Max frá Bolungarvík hefir ekkert spurzt síðan hann fór í róður á föstudagskvöld. Lóðir bátsins fundust á sunnudaginn um 10 sjómílur undan Deild. Þann dag leituðu sex bátar að Max í allgóðu veðri og góðu skyggni, en sú leit bar engin árangur. Fjórði báturinn, sem saknað er, er vélbáturinn Aldan frá Seyðisfirði, sem rær frá Hafnarfirði. Til hans hafði ekkert spurzt í gærdag. Margir bátar frá verstöðvum við Faxaflóa og vestanlandi komust við illan leik til hafnar og voru sumir hætt komnir. Allt lauslegt tók fyrir borð á mörgum bátum, rúður brotnuðu og einnig urðu nokkrar aðrar skemmdir á bátum vegna sjógangs. Lóðatap er mikið, fæstlr bátar gátu dregið allar lóðir sínar og nokkrir sáralítið af þeim. Vera má þó, að nokkuð af bátum finni lóðir sínar aftur, enda reru flestir bátar við Faxaflóa aftur á sunnudagskvöldið. Vélbáturinn Freyja hélt uppi björgunarstarfsemi á Faxaflóa ofviðrisdaginn í stað Sæbjargar og hjálpaði þremur bátum til hafnar, Bjarna Ólafssyni, Eini og Faxa. Þá fór linuveiðarinn Ólafur Bjarnason, sem var á Akranesi, er ofviðrið skall á, bát til hjálpar, sem var með bilaða vél og virtist mundi reka upp á Mýrar. Var það vélbáturinn Særún frá Siglufirði, en skipverjum tókst að koma vélinni í lag og náði báturinn þvi heilu og höldnu til lands hjálparlaust. Þrjá menn tók út af vélbátnum Ófeigi frá Vestmannaeyjum og náðust þeir allir inn aftur og má það teljast hraustlega gert í slíkum veðurofsa og sjógangi. Skipstjóri á Ófeigi er Angantýr Elíasson. Báturinn Hermóður af Akranesi varð fyrir vélbilun, er hann var að fara frá bryggju til legufæra sinna á laugardagskvöldið, og rak hann á land upp í kletta hjá Sólmundarhöfða við Langasand. Mannbjörg varð, en líklegt er talið, að báturinn hafi orðið fyrir verulegum skemmdum og muni ekki nást út, nema sjór kyrrist fljótlega.
Þeir sem fórust með Magna NK 68 voru:
Sigurður Samsonarson skipstjóri Neskaupstað.
Steingrímur Jónsson háseti Neskaupstað.
Halldór Sigurðsson háseti Neskaupstað.
Erlingur Þorgrímsson háseti Selnesi við Breiðdalsvík.
Skipverjinn sem bjargaðist hét Ríkharður Magnússon (Gæi í Baldurshaga) vélamaður Neskaupstað.

Tíminn. 12 febrúar 1946.